| 1/ Cc năm đầu v mt số tc phẩm. |
| 2/ Phần sau cuộc đời của Leo Tolstoy. |
3/ Bối cảnh lịch sử của cuốn truyện "Chiến Tranh v Ha Bnh". |
"Chiến Tranh v Ha Bnh" l một cuốn tiểu thuyết lịch sử, mang hai nghĩa. Thứ nhất, cuốn truyện đề cập tới một giai đoạn của Lịch Sử của nước Nga vo thời gian trước v sau cuộc xm lăng của Napolon Bonaparte. Thứ hai, tc giả Leo Tolstoy đ phn tch v chứng minh những g ng tin tưởng rằng tại sao lịch sử đ diễn ra như thế v phải viết lịch sử ra sao. Tc giả tin rằng khng phải những "anh hng" đ tạo ra "thời thế", kiểm sot được cch vận hnh của định mệnh con người, m do "sự khch động" (ferment) của dn chng. Leo Tolstoy đ dng cuốn truyện "Chiến Tranh v Ha Bnh" để m tả sự khch động kể trn trong cc hoạt động chiến tranh v về phần cuối của tc phẩm, đại văn ho Tolstoy đ hầu như ni về bản chất của lịch sử. Đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh" l một thin anh hng ca, giống như cuốn truyện Odyssey của Homer, với tnh cch bch khoa, đề cập tới cc điều kiện thiết yếu của đời sống con người. Với tinh thần "anh hng ca" của quốc gia, tc giả đ cố gắng ku gọi sự đon kết dn tộc Nga, nhận ra những g được coi l c tnh, bản chất của dn tộc ny v phn cch họ với cc dn tộc khc. Leo Tolstoy muốn cho độc giả nhận thấy sự ra đời của nước Nga, một quốc gia với chủng tộc khc nhau, tập qun v ngn ngữ khc nhau, nay c thể đon kết lại để chống kẻ xm lăng. Nước Nga cn lnh một định mệnh đặc biệt, đ l bảo vệ thế giới. "Chiến Tranh v Ha Bnh" l một tiểu thuyết cung cấp cho độc giả cc kinh nghiệm c nhn, đ đề cập tới 3 gia đnh l Rostov, Bolkonsky v Bezuhov. Hnh ảnh của gia đnh Rostov l bản sao của gia đnh Tolstoy trong khi cc nhn vin trong gia đnh b mẹ của đại văn ho được nhn cch ha bằng gia đnh Bolkonsky. Hong tử Andrew v Pierre l bng dng của chnh tc giả v cc nhn vật khc trong truyện đ được Leo Tolstoy m tả với độ chnh xc rất cao. Đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh" được dịch sang tiếng Anh vo năm 1886, gồm 4 cuốn, tổng cộng hơn 1,600 trang, được chia ra lm 15 phần (parts), mỗi phần cn c nhiều chương (chapters). Đy l cuốn tiểu thuyết di nhất của nước Nga vo thế kỷ 19 v của cả thế giới nữa. Leo Tolstoy đ nghiền ngẫm hầu như tất cả sch thư viện, đ tạo ra 500 nhn vật trong truyện với 100 nhn vật chnh. Ngoi ra trong truyện cn ni tới cc qun đon, đm đng quần chng, cc th vật đng nhớ, đặc biệt c cc con ch săn v một con ch si khc thường. Tc giả bắt đầu cu chuyện bằng cch m tả bối cảnh lịch sử, những nhn vật sống trong bối cảnh đ v họ đ hnh xử ra sao. Vo cuối thng 10 năm 1799, Sieys v Napolon đ thực hiện một cuộc đảo chnh, thiết lập nn một chnh quyền mới tại nước Php với ba Tổng Ti l Napolon, Sieys v Pierre Robert Ducos. Do tham vọng khng giới hạn, Napolon chẳng bao lu nắm ton quyền kiểm sot nước Php bằng danh nghĩa "Tổng Ti Thứ Nhất". Sau trận đnh Marengo tại nước , Napolon đ đnh bại qun đội Ao, bắt buộc nước Ao phải k Ha Ước Luneville vo thng 2 năm 1801, cng nhận nước Php c quyền chiếm đng cc miền đất sng Rhine, dy ni Alps v vng đất Pyrnes. Từ năm 1803 tới năm 1805, chỉ cn hai nước m Napolon phải chinh phục, đ l nước Anh ở pha ty v nước Nga ở pha đng. Napolon đ ra lệnh chuẩn bị cng cuộc xm lăng nước Anh trn một quy m rộng lớn. Gần 2,000 con tầu chiến được tập trung tại cc hải cảng của nước Php, nằm giữa qun cảng Brest v thnh phố Antwert. Nhưng hạm đội Php do Đ Đốc De Villeneuve đ bị Hải Qun Anh đnh bại bn ngoi hải cảng Trafalgar vo ngy 21-10-1805. V muốn lật đổ Napolon, nước Anh đ trợ gip cc người Php bảo hong để họ tiếp tục thực hiện cc m mưu v gy rối loạn, v rồi một trong cc m mưu kể trn bị khm ph vo năm 1804. Để lm cho cc kẻ chống đối phải khiếp sợ, Napolon đ ra lệnh bắt cc Hầu Tước trẻ d'Enghien, đưa ra xt xử v bắn chết. Kết quả của hnh động ny l Sa Hong Alexander I của nước Nga đ triệu hồi đại sứ tại Paris về nước, đồng thời Napolon cũng cho rt đại sứ Php ra khỏi thnh phố Petersburg. Sau lễ đăng quang rực rỡ tổ chức vo ngy 2 thng 12 năm 1804, Napolon trở nn "Hong Đế của Nước Php", rồi tới năm sau, 1805, tự phong mnh lm "Vua của Nước ". Muốn chống lại sự bnh trướng của nước Php, Sa Hong Alexander I tm cch lin minh với nước Anh v một khối lin hiệp được thnh lập gồm cc nước Nga, Anh, Thụy Điển, Ao, Phổ v xứ Naples. Ngy 02 thng 12 năm 1805, Napolon Bonaparte đ kn đo chuyển Đại Qun đnh bất ngờ vo cc đạo qun lin hiệp Nga-Ao tại lng Austerlitz, gy thiệt hại cho địch qun l 27,000 người so với 9,000 qun tổn thất của nước Php. Sau trận đnh lừng danh ny, trn lục địa chu Au đ lan truyền lời ni của Napolon : "Ta đ đnh bại đạo qun Nga-Ao do 2 Hong Đế chỉ huy". Tới ngy 14 thng 10 năm 1806, Napolon Bonaparte đ đnh bại cc đạo qun Phổ tại Jena v Auerstadt rồi qua năm sau, đạo qun Php tiến vo xứ Ba Lan. Sau cc lần lin minh qun sự với nước Anh, Sa Hong Alexander I của nước Nga đ cảm thấy mệt mỏi v chn nản, nn đ hẹn gặp Napolon Bonaparte trn một ci b nhỏ thả nổi trn ging sng Niemen tại Tilsit, một nơi bin giới giữa 2 xứ Nga v Đng Phổ. Hai Hong Đế Php v Nga đ k một thỏa ước chia đi chu Au. Ma Xun năm 1812, Napolon Bonaparte đưa qun vo xứ Ba Lan, đe dọa bin giới của Sa Hong rồi sau khi cc thỏa hiệp với nước Nga khng thnh, Đại Qun của Napolon gồm khoảng 453,000 người đ vượt qua ging sng Niemen, tiến sang đất Nga. Vo thng 8 năm 1812, Napolon chiếm thnh phố Smolensk nhưng người dn Nga thuộc cc thnh phố đ "khng chiến" một cch khc hẳn, họ đ "tiu thổ" ti sản v nh cửa. Qun đội Php tiến tới đu trn lnh thổ Nga cũng gặp cảnh khng người, khng lương thực. . . Ngy 7 thng 9 năm 1812, qun đội Nga do Thống Chế Mikhail Illarionovich Kutuzov chỉ huy, đ dn trận, chờ đnh đon qun Php tại lng Borodino, cch thnh phố Moscow 110 cy số (70 dặm) về pha ty nam. Qun đội Nga c vo khoảng 125,000 người, lực lượng Php gồm 130,000 lnh. Đ diễn ra trận chiến rất đẫm mu v rất tn c. Qun Nga thua trận, thiệt hại vo khoảng 42,000 người v đy l tổn thất cao nhất của nước Nga vo thế kỷ 19. Napolon bị mất 32,000 qun. Trận đnh Borodino được Đại Văn Ho Leo Tolstoy m tả trong đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh". 4/ Cc nhn vật chnh trong đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh" 1- Gia đnh Bolkonsky. ng Hong Nikolay Andreivitch Bolkonsky : l một vị cao tuổi, biểu tượng của một gia đnh cổ v danh gi, l người đặt nặng cc gi trị của một x hội phong kiến đ lỗi thời. Hong Tử Andrey Bolkonsky : con trai, người thừa kế của ng hong Nikolay v l một người trẻ tr thức, theo thuyết hư v (nihilism). Đy l một trong hai nhn vật chnh của cuốn truyện. Cng Cha Marya Bolkonsky l em gi của Andrey, một thiếu nữ bnh thường, v duyn, c đức tin Thin Cha. C Bourienne, một thiếu nữ Php mồ ci, c bản chất nng nổi v theo cơ hội, l bạn của Maya. 2- Gia đnh Bezuhov. B Tước Kirill Vladimirovitch Bezuhov : một vị cao tuổi, trước l quan đại thần của triều đnh Nữ Hong Catherine, đ qua đời sớm, để lại ti sản lớn cho con trai. Pierre Bezuhov : con trai của B Tước Kirill, l một trong 2 nhn vật chnh v cũng l anh hng của cuốn truyện. Cch pht triển tư tưởng của nhn vật ny biểu hiện triết l của tc giả. 3- Gia đnh Rostov. B Tước Ilya Rostov : một người đn ng của gia đnh, bản chất tốt, ưa thch giao thiệp v v chủ trương hưởng thụ cho gia đnh nn hết dần ti sản. Nữ B Tước Natalya Rostov : vợ của b tước Ilya, một người đn b qu phải kiểu mẫu, chỉ quan tm tới gia đnh. Natasha Rostov : con gi của b tước Ilya, nhn vật nữ anh hng của cuốn truyện, l một thiếu nữ biểu hiện tnh yu, nữ tnh v hồn nhin. Nikolay Rostov : con trai lớn của b tước Ilya, một sĩ quan, sau ny lập gia đnh với Marya Bolkonsky. Nikolay l một thanh nin thiếu c tưởng tượng. Vera Rostov : chị của Natasha, người kết hn với Alphonse Berg, một người trẻ tuổi gốc Đức theo cơ hội. 4- Gia đnh Kuragin. Hong Tử Vassily Kuragin : một nh qu tộc, đ lm quan đại thần, c cuộc đời hoạt động chnh trị để gy uy tn. Ippolit Kuragin : con trai lớn của ng Vassily, một người thiếu thng minh. Anatole Kuragin : con trai nhỏ của ng Vassily, một con người hư hỏng, theo chủ nghĩa khoi lạc, c vẻ đẹp trai hấp dẫn cả Natasha v cng cha Marya l người anh ta muốn kết hn để lấy ti sản. Ellen Kuragin : con gi của ng Vassily, một người đẹp theo chủ nghĩa khoi lạc v đ kết hn với Pierre. 5- Cc nhn vật lịch sử. Napolon : Hong Đế của nước Php, l một th dụ đặc sắc của một vĩ nhn. Kutuzov : Tư Lệnh đạo qun Nga, người được coi l "người Nga của dn tộc Nga", đ gp cng vo chiến thắng. Alexander I : Sa Hong của nước Nga, l hnh ảnh của một lnh tụ qu tộc. Hong Tử Peter Bagration : chỉ huy đạo qun Nga, được ca ngợi l anh hng trong Trận Austerlitz, nhưng được m tả theo thực tế chỉ l một vị chỉ huy thụ động trong nhiều biến cố của Trận Austerlitz. Platon Karataev : một người lnh Nga gốc nng dn, bị bắt v l bạn t của Pierre. Dolohov : một sĩ quan, một kẻ đnh bạc, một người bạn thiếu thận trọng của Anatole Kuragin. Sự can đảm v tnh tn bạo của Dolohov đ thể hiện qua nhiều biến cố xẩy ra trong truyện. 5/ Sơ lược cốt truyện "Chiến Tranh v Ha Bnh". Nhn một buổi dạ tiệc tại nh của Anna Pavlovna, Hong Tử Andrey v Pierre thảo luận với nhau về những g họ nn thực hiện trong tương lai, về Napolon, "con người của định mệnh" (the man of destiny) sắp xm lăng nước Nga, về nhiệm vụ m Thượng Đế giao cho Sa Hong l phải cứu nguy chu Au v nền văn minh Pierre l một người độc thn giu c, danh vọng, thừa hưởng di sản của B Tước Bezuhov. Thời điểm ny l vo thng 7 năm 1805. Nikolay Rostov v Hong Tử Andrey đ trải qua cc kinh nghiệm đầu tin tại mặt trận Schoengraben. Mỗi người tm thấy sự bất lực của c nhn trong hon cảnh của một khối đng người. Nikolay nhận lm một ci chốt trong một bộ my cn Andrey từ chối ở trong lực lượng điều hnh m chọn chiến đấu ngoi mặt trận. Sau đ tới sự việc Pierre cưới Ellen. Anatole ve vn Marya nhưng khng thnh cng. Andrey tham dự hội đồng chiến tranh vo hm trước trận đnh Austerlitz rồi bị thương, tuy nhin đối với Andrey, Napolon c vẻ như khng đng kể. Nikolay cng với Denisov được nghỉ php, nhưng đ khng qun người yu l Sonya. Do Ellen bị nghi ngờ bất trung, nn Pierre đ đấu gươm với Dolohov v khiến cho anh chng ny bị thương. Lisa Bolkonsky qua đời sau khi sanh một con trai, để lại cho Andrey nỗi buồn khng ngui. Dolohov m Sonya nhưng đ bị từ chối v về sau đ lường gạt Nikokay trong một canh bạc. Sống xa vợ, Pierre hiến thn cho cng việc canh tn miền đất đai của mnh. Pierre v Andrey lc ny đ về nh, cng nhau thảo luận về nghĩa của đời người, nghĩa của ci chết v Andrey hy vọng ở tương lai. Vo lc ny Nikolay lại tham gia qun đội v Denisov bị đưa ra ta v ăn trộm thực phẩm. Nikolay xin Sa Hong n x cho Denisov v được chứng kiến cảnh hội ngộ giữa Napolon v Sa Hong, v cảnh ny tượng trưng cho hai loại chnh quyền mới v cũ. Andrey tham gia vo nhm cải cch của Speransky. Andrey trở nn m Natasha v cng cha Marya khng được hạnh phc v cc hnh động của cha. Cc vấn đề ti chnh của gia đnh Rostov gia tăng v Andrey đi qua Thụy Sĩ. Gia đnh Rostov vui hưởng ma Ging Sinh cuối cng với cảnh săn ch si, trượt tuyết bằng xe. Khi Andrey vắng mặt, Natasha bồn chồn v đ gặp Anatole trong một buổi ca nhạc. Trong lc tinh thần bị căng thẳng, Natasha được Pierre an ủi. Cuộc khng chiến chống lại qun đội Php bắt đầu khi Napolon l một con người ham danh vọng, ưa chinh phục cc miền đất mới. Andrey phục vụ trong đon qun Nga v Nikolay được tặng huy chương v lng cam đảm. Natasha bnh phục dần dần nhờ niềm tin tn gio. Petya tham gia qun đội. Trước sự de dọa xm lăng của Napolon, người dn Nga đ phản ứng mạnh. Pierre thấy được ở trong tm hồn mnh một nhiệm vụ phức tạp đối với tnh yu, sao chổi, Napolon v chiến tranh. Đại Qun Php tiến vo nước Nga. Marya rời gia đnh về Moscow. Mặc d chiến tranh tới gần, cc buổi hội họp tại Petersburg vẫn cn tiếp tục. Marya v Nikolay đ gặp nhau lần đầu tin trong mối tnh lnh mạn. Pierre thăm viếng Andrey vo buổi chiều hm trước trận đnh Borodino. Trận chiến ny được m tả l một cuộc đấu sức sinh tử với qun đội Nga thắng thế về mặt tinh thần v đy l khc quanh cho chiến thắng của nước Nga. Đại Qun Php tiến tới. Thnh phố Moscow bị bỏ trống v đốt chy để cứu nguy cho nước Nga. Gia đnh Rostov rời Moscow bằng một đon xe trong đ c Hong Tử Andrey bị thương nặng. Andrey đon tụ với Natasha v được chăm sc. Khi gần với ci chết, Andrey mới hiểu r tnh yu cao cả. Sự thật hiện ra khi sống v chết đối diện với nhau. Pierre dự mưu m st Napolon nhưng cc biến cố khc đ lm cho m mưu ny thất bại. Nikolay v Marya gặp lại nhau rồi Marya đi thăm người anh l Andrey. Marya v Natasha ở với Andrey lc người anh ny qua đời. Pierre bị tố co đ gy ra hỏa hoạn v sut nữa bị người Php hnh quyết, đ sống lại nhờ Karataev, một nhn vật tượng trưng cho cuộc sống v ci chết, tnh ght v tnh yu. Tối ngy 6 thng 10, qun Php bắt đầu rt lui v trong giai đoạn đnh du kch của người Nga c Denisov v Dolohov tham gia, Pierre được giải thot. Petya v Karataev bị chết. Sự tn lụi v sự chết l một phần của tiến trnh pht triển trong đời sống. Chiến tranh qua dần v sự nghiệp của Kutuzov cũng tới hồi kết thc. Một kỷ nguyn mới bắt đầu với nước Nga tham dự vo cc biến chuyển quốc tế. Cc nhn vật trong truyện như Nikolay v Marya Rostov, Pierre Bezuhov v Natasha kết hn với nhau. Một chu kỳ mới bắt đầu với người con của Andrey l Nikolinka ước muốn sau ny kế tiếp cc cng việc của cha v Pierre. "Chiến Tranh v Ha Bnh" l một đại tc phẩm trnh by về đời sống con người với nhiều thăng trầm, gồm đủ hy vọng, tham vọng, thỏa mn, đau thương, tương khắc Đại Văn Ho Leo Tolstoy đ m tả đời sống l g bằng nhiều hnh thức v tc giả đ tm hiểu nghĩa của đời người với cc mặt xấu như lng ch kỷ, lng tham vật chất v những yếu tố cản trở cch pht triển những đức tnh tốt, tương phản với tnh yu l thứ gip vo sự pht triển, lm cho con người hạnh phc. Qua đại tc phẩm ny, cc tương phản đ diễn ra : vui với buồn, hy vọng với thất vọng, gia đnh tương phản với x hội, tinh thần khc với vật chất, tnh ch kỷ so với lng nhn đạo. Cc nhn vật cũng tri ngược nhau : Andrey hạnh phc v Pierre gian nan, đau khổ, Helene theo vật chất, ch kỷ, v lun, tri ngược với Natasha c tnh thương v cc đức tnh tốt khc. Đời người pht triển theo nhịp ln xuống, gặp cc chống đối, gặp ci chết hay đổi hướng đi. Cuộc đời của Pierre sẽ ra sao nếu khng kết hn với Helene, nếu khng tham dự vo trận chiến Borodino? Ging đời tới cc khc quanh m tc giả gọi l chiến tranh. Một số nhn vật đ dng nghị lực để chuyển hướng cuộc đời như Dolohov, Boris, Berg v tc giả Leo Tolstoy cho rằng sự chịu đựng gian nan lm tinh thần pht triển. Việc cứu xt cc anh hng, cc vĩ nhn c phải l cng việc tm hiểu lịch sử khng? Napolon tượng trưng cho sự tự do của nhn loại hay mối đe dọa nền ha bnh của chu Au? Đại Văn Ho Leo Tolstoy đ viết ra đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh" để bn luận về phương php tm hiểu lịch sử, tm hiểu về đời người v ci chết, v tc giả cho rằng cc hiện tượng x hội, chnh trị, kinh tế chỉ l cc biến cố bn ngoi (outer accidents) v cc biến chuyển bn trong (inner events) chnh l cc kinh nghiệm thực sự, tức thời của đời người. Ci chết tới với mọi người v chỉ c tnh thương yu (love) mới lm cho con người hạnh phc. Nh ph bnh văn học William Lyon Phelps đ gọi đại tc phẩm "Chiến Tranh v Ha Bnh" l một cuốn từ điển về đời người, bao gồm bn trong mun vn kinh nghiệm sống. V qua cc tc phẩm, Đại Văn Ho Leo Tolstoy đ gy ảnh hưởng tới nhiều nh viết tiểu thuyết sau ny như Thomas Mann, người đoạt Giải Thưởng Nobel về Văn Học, tới Marcel Proust, tc giả bộ tiểu thuyết "Đi tm Thời Gian đ mất" (In Search of Lost Time), tới Stephen Crane với tc phẩm "Biểu hiệu đỏ của lng Can Đảm" (The Red Badge of Courage), tới Henry James v James Joyce trong cch đối thoại nội tm (interior monologues). Mời cc bạn đọc nguyn bản |