3/ Cốt truyện "Tội c v Hnh
Phạt".
|
Vo một buổi chiều thng 7 nng nực, anh
sinh vin trẻ v ngho Rodion Romanovitch Raskolnikov
tới gặp b gi chủ tiệm cầm đồ
Alyona Ivanovna v cần tới một mn tiền.
Sau đ Raskolnikov tạt qua một qun rượu,
gặp Semyon Marmeladov l người kể lại
cuộc đời của mnh. Marmeladov trước
kia lm việc cho chnh phủ nhưng bị sa
thải v tội nghiện rượu v gần
đy, đ kiếm được một chn
thư k. Trong 5 ngy qua, anh chng ny đ ăn
cắp hết tiền của gia đnh, dng
tiền mua rượu nn khng dm trở về
nh. Marmeladov kể rằng người vợ
Katerina Ivanovna l một ga phụ thuộc giai
cấp cao hơn nhưng v ngho tng nn phải
kết hn với anh ta, rằng người con gi
tn l Sonia phải đi lm điếm kiếm
tiền cho gia đnh tng thiếu v người
cha nghiện ngập. Raskolnikov đ dẫn
Marmeladov trở về với vợ con, nhận ra
cảnh bần cng của gia đnh ny nn đ
m thầm tặng cho họ một mn tiền.
Ngy hm sau lc thức dậy, Raskolnikov được
người con gi dọn nh trọ tn l Natasya
cho biết b chủ nh Praskovya Pavlovna thưa
cảnh st v Raskolnikov đ khng trả tiền
thu thng trước rồi Natasya cũng
đưa cho chng một bức thư của
mẹ, cho biết em gi Dounia nhận lm gia sư
cho gia đnh Svidrigailov v anh chng Svidrigailov ny
đang tm cch tn tỉnh Dounia trong khi Pyotr
Petrovitch Luzhin đ đề nghị cưới
Dounia. Trong thư, mẹ của Raskolnikov cũng cho
biết mẹ v em Dounia sắp đi St. Petersburg
để gặp Luzhin.
Raskolnikov cho rằng em gi Dounia kết hn với
người khng thực sự yu thương l
Luzhin để c tiền gip đỡ người
anh v gia đnh. Raskolnikov tự cho mnh l một
người trẻ c ti khc thường nn c
quan niệm rằng cc người khc thường
c quyền phạm bất cứ loại tội
c no. Để trắc nghiệm l thuyết ny,
Raskolnikov đ giết chết b gi Alyona,
chủ tiệm cầm đồ v người em
gi của b ny bằng một ci ba. Ngay sau khi
phạm tội st nhn, Raskolnikov về nh, bị
ốm nặng trong nhiều ngy. Khi hồi
phục, Raskolnikov được Luzhin lại thăm
v anh chng ny đ hứa hn với Dounia.
Raskolnikov đ xỉ vả Luzhin v đuổi
hắn đi v Luzhin c tnh p chế Dounia.
Sau khi c thể đi lại bnh thường,
Raskolnikov đọc cc bo thấy bi tường
thuật về vụ giết chết b gi Alyona
nn tới trạm cảnh st, muốn th tội
nhưng vin cảnh st chỉ hỏi chng về
vụ thiếu tiền thu nh, bắt k giấy
cam kết sẽ trả nợ. Về sau, Raskolnikov
cn chứng kiến cảnh anh chng nghiện rượu
Marmeladov bị xe cn chết trn đường
phố.
Vụ giết b Alyona khiến cho vin thanh tra
cảnh st Porfiry phải hỏi cung tất cả
những người lin quan tới cng việc
cầm thế với b gi chủ tiệm.
Raskolnikov đ th tội st nhn với Sonia,
việc ny bị Svridrigailov nghe ln. Tới khi
Raskolnikov tự nguyện th thực tội c
của mnh với vin thanh tra Porfiry, chng bị
kết n 8 năm t tại miền Siberia. Với
số tiền Svidrigailov để lại, Sonia c
thể đi theo, sống v gip đỡ
Raskolnikov để cho kẻ tội phạm ny
bắt đầu lm lại cuộc đời.
4/ Vi nhận xt về tc phẩm "Tội c
v Hnh Phạt".
Cấu trc chnh của cuốn truyện
được cứu xt qua nhiều nhn vật
v qua nhn vật chnh l Raskolnikov. Đy l hnh
ảnh của người tr thức Nga đứng
trước hai quan điểm bi quan v hư v
(nihilistic) của thế kỷ 19, trước tưởng
vật chất (materialism) v cch mạng
(revolutionary). Cốt truyện trnh by hai loại
tranh chấp (conflicts), một thứ bn ngoi
giữa c nhn v thế giới th nghịch,
một thứ bn trong giữa một tm hồn c
đơn v lương tm. Nhn vật Raskolnikov
l người c 2 bản ng (dual personality), c tư
tưởng giao động giữa muốn
của chnh mnh với sức mạnh v sự
yếu đuối với bản tnh chịu
khuất phục. Raskolnikov đ phạm tội,
bởi v cho rằng c một số người
c bản chất đặc biệt khc thường,
dm vượt qua cả lương tm. Một
mặt của bản chất đặc biệt ny
l tnh lạnh lng, v nhn đạo, sức
mạnh c nhn v muốn của bản ng,
mặt kia l tnh cởi mở, lng trắc
ẩn, sẵn lng lm cc hnh động từ
thiện.
Hai nhn vật khc trong cuốn truyện tượng
trưng cho 2 bộ mặt của con người l
Sonia v Svidrigailov. Sonia l hnh ảnh chuộc
tội cho Raskolnikov, nhưng do c ta thụ động
nn đ gợi cho Raskolnikov cc hnh động
phải lm.
Hnh phạt dnh cho Raskolnikov l kết quả
của 2 bản ng trong con người của anh
ta, một bản ng đ khiến cho anh ta
phạm tội cn bản ng kia mang tnh nhn đạo,
khiến cho anh ta phải chịu đau khổ.
Chủ đề của Dostoevsky l "chịu
đau khổ". Đy l con đường
dẫn tới sự cứu rỗi. Nhờ đau
khổ, cc tội c của con người c
thể được tẩy sạch.
Quan niệm của Raskolnikov cho rằng c 2
loại người : loại bnh thường v
loại khc thường, được căn
cứ vo triết l của 2 nh triết học
Hegel v Nietzsche. Hegel l triết gia người
Đức, đ viết nhiều sch về
bản chất tổng qut của loại người
siu nhn (superman) theo đ, cc phương
tiện cao qu (noble) đ biện hộ cho cc
mục đch cao qu của siu nhn. B gi
chủ tiệm cầm đồ l một con người
xấu, bc lột cc kẻ ngho bằng nghề
cầm đồ. Raskolnikov l luận rằng
giết chết b gi ny l loại bỏ
thứ người xấu của x hội v
với số tiền lấy được
của b gi, Raskolnikov c thể tiếp tục
theo học v tận tụy gip ch cho nhn
loại. Ngoi ra, một tội c nhỏ c
thể chuộc bằng hng ngn hnh động
tốt lnh. Raskolnikov c thể dng số tiền
lấy được để gip đỡ cc
kẻ ngho kh. Như vậy Hegel quan niệm
rằng siu nhn vượt hơn cc người
thường do cc việc lm hữu ch cho nhn
loại.
Dostoevsky c lẽ được nghe ni về
loại siu nhn của nh triết học người
Đức Nietzsche khi ng thăm viếng nước
Đức, tức l 5 năm trước khi
viết ra tc phẩm "Tội c v Hnh
Phạt". Dostoevsky bị ảnh hưởng
bởi Nietzsche khng phải do đọc sch.
Loại siu nhn của Nietzsche khng lm lợi cho
nhn loại m chỉ thỏa mn chnh mnh,
với mục đch khng phải do cao thượng
m do lm vừa lng bản ng. Do ch mạnh
nhất, loại siu nhn ny đ hnh động
v lng ham muốn v dng sức mạnh của mnh
để chế ngự cc người khc.
Svidrigailov l thứ siu nhn theo Nietzsche, đ
đi tới kết luận l "Thượng
Đế đ chết". Svidrigailov c d tm dm
hiếp dm đứa con gi 13 tuổi, l nguyn
do gy ra ci chết cho một người hầu
v vợ của anh ta, v anh ta dm theo đuổi
Dounia m khng sợ một thứ lực trừng
phạt no. Anh ta chỉ muốn lm thỏa mn chnh
mnh.
Loại siu nhn thứ hai khng thể bị ai gy
ảnh hưởng, phải đứng c
đơn một mnh trong x hội v khi thấy
mnh bị gạt bỏ ra ngoi x hội,
Raskolnikov khng thể chịu đựng nổi
cảnh c đơn đng sợ đ, đnh
phải nhận tội lỗi, chịu hnh
phạt.
|