Gốc tự do

Võ Thi Diệu Hằng
 
Tính chất chống gốc tự do (trích bài Vitamin E)

*** Giải nghĩa

Chức vụ thiên nhiên của vitamin E là bảo vệ cơ thể chống những tác dụng độc hại của những gốc tự do. Những gốc tự do này được tạo thành từ những quá trình chuyển hóa bình thường hay dưới tác dụng của những nhân tố chung quanh (facteurs environnementaux)

Nhờ dây lipide dài (16 carbon), vitamine E gắn nơi màng lipide, và chính nhờ chức vụ gắn gốc phénol mà nó có là chất có tính chống oxyd hóa.

Vitamin E làm chậm sự ão hóa của da vừa bảo vệ màng tế bào. Sự hiện diện của nó giúp cho mỡ trong tế bào được giữ gìn bởi vì những màng tế bào được cấu tạo bởi acid béo có nhiều nối đôi, rất dễ bị oxyd hóa.

Sự oxyd hóa của acid béo màng tế bào cho ra hàng loạt phản ứng mà kết quả cho ra gốc lipoperoxyd (LOO•)  rất hoạt động vì không bền sẽ làm rối loạn chức năng sinh học của những màng.

Vitamin E có khả năng ngăn chận phản ứng của các gốc tự do bằng cách nhường 1 hydro (H) của gốc phénol cho  gốc lipoperoxyl (LOO•) để biến gốc tự do  này thành hydroperoxyd không gây phản ứng (LOOH). Phản ứng như sau:

LOO• + Tocophérol-OH —› LOOH + Tocophérol-O•

Trong quá trình phản ứng,  tocophérol (Tocophérol-OH) bị chuyển hóa thành gốc  tocophéryl (Tocophérol-O•), bền (mặc dù là gốc) nên chấm dứt những phản ứng gốc.

Gốc tocophéryl bị khử oxy để trở lại tocophé rol bởi chất khử oxy hòa tan trong nước, hiện hiện trong cytosol của những tế bào.

Ngoài chức năng ngăn chận sự tạo thành những gốc tự do nơi tế bào, vitamin E còn bảo vệ những chất tạo nên tế bào như protéin và acid nucléic.

Vitamin E làm giảm sự peroxy hóa của lipid trong bã nhờn của tóc, làm lớp da đầu bớt hiện tượng kích thích, nghĩa là làm giảm sự khô xơ của tóc