|
 |
|
Ghi chú:
A = lông (poil) , B= lỗ chân lông (pore) , C = tuyến bã
nhờn (glande sébacée), D = cơ dựng lông (muscle
horripilateur), E = tiểu động mạch (artériole) , F
= tuyến mồ hôi (glande sudoripare), G = tế bào
mỡ (cellules graisseuses), H = tiểu thể (corpuscules) ,
I = nang lông (follicule pileux), derme = lớp da trong, chân bì ;
épiderme = biểu bì; hypoderme = hạ bì |
Da |
|
|
I) Cấu tạo của da:
Da gồm 3 lớp:
- Biểu bì: Lớp da chết, tiếp xúc với không
khí và bị hủy và được thay thế đều
đặn
- Chân bì: Sống, chứa tất cả những
tuyến, tiểu thể, nang lông, cơ dựng lông,
mạch máu và những phần cuối của dây
thần kinh
- Hạ bì: Sống, lớp này chứa những
mạch máu và tế bào mỡ
* Lỗ chân lông: Lối ra của tuyến mồ hôi
* Tuyến bã nhờn: Tạo ra bã nhờn (sébum), làm
ẩm da và làm mềm lông
* Cơ dựng lông: Làm dựng đứng lông
(nổi da gà)
* Mạch máu: Nuôi da, giúp da giữ thăng bằng
nhiệt độ và giúp chống nhiễm trùng
(nhờ những bạch huyết cầu)
* Tuyến mồ hôi: Giúp giữ nhiệt độ cơ
thể bằng cách tạo ra mồ hôi.
* Tế bào mỡ: Giúp giữ thân nhiệt và cho ta hình
dạng (mông, bụng...)
* Tiểu thể: Có 4 loại:
a- Tiểu thể cho cảm giác áp suất
b- Tiểu thể cho cảm giác lạnh
c- Tiểu thể cho cảm giác nóng
d- Tiểu thể xúc giác
* Nang lông: Là căn bản của lông, ở sâu dưới
da
* Lông: Phần bên ngoài da
* Ðầu dây thần kinh
- tự do: cảm giác đau đớn
- Lông: xúc giác
- Tiểu thể Meissner: Xúc giác
- Tiểu thể Ruffini: Cảm giác nóng, lạnh
- Tiểu thể Pacini: Xúc giác
- Tiểu thể Krause: Cảm giác nóng, lạnh
Xúc giác: Khi rò mó, 4 loại tiểu thể sẽ
nhận những tín hiệu. Chúng sẽ gởi tín
hiệu này cho những đầu dây thần kinh để
truyền đến cho não phân tích.
II) 3 chức năng của Da
1) Bảo vệ: Giữ lại vi trùng và những tia
bức xạ nguy hiểm không cho xâm nhập vào cơ
thể
2) Bài tiết; mồ hôi
3) Mang thức ăn: Tạo ra vitamine D
III) Sự lão hóa của da
Ðàn ông ít nhăn da hơn đàn bà vì da đàn bà
mỏng hơn.
Ánh sáng gồm những tia bức xạ trong đó có
tia UV tạo những tế bào gốc làm hại da.
Những người làm việc dưới nắng da
bị lão hóa sớm hơn người làm trong mát.
Ngay cả trời âm u, tia UV cũng nhiều. Những
người da sẫm màu nhờ lớp mélanine phong phú
hơn người da trắng nên ngăn được
nhiều tia cực tím (UV) do đó người da đen
da lâu nhăn hơn người da trắng.
Da được nuôi dưỡng thường xuyên
bằng những mạch máu mang chất bổ dưỡng
đến. Nhưng da xung quanh mắt vì mỏng hơn
mọi chỗ khác (để nhắm mắt mở
mắt được dễ dàng) nên lớp da chỗ
này dễ bị nhăn hơn mọi chỗ khác.
Sự lão hóa da còn chịu ảnh hưởng của
nhiều yếu tố khác như di truyền, nội
tiết, môi trường chung quanh, dinh dưỡng và
cơ học.
Trên phương diện vi thể, sự lão hóa da có
các đặc điểm sau:
- Lớp biểu bì từ từ mỏng lại, da có
tính chất acide hơn.
- Phần nối tiếp giữa biểu bì và bì cũng
mỏng lại.
- Phần bì các sợi liên kết rối loạn,
sợi đàn hồi giảm, lượng dịch
thấm vào giảm, lượng máu nuôi da giảm và
các thành mạch dễ vỡ. Nên xoa nhẹ thường
xuyên để những mao quản mang thức ăn
đến nuôi da
Lão hóa được chia làm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Da bình thường.
- Giai đoạn 2: Vào khoảng 40 tuổi.
* Các sợi đàn hồi rời nhau ra, bị cắt
đoạn và bắt đầu biến mất. Các
sợi phía ngoài cùng làm thành một lớp mỏng,
không có tổ chức sợi dưới lớp
biểu bì.
* Tổ chức sợi liên kết (collagène) không thay
đổi.
- Giai đoạn 3: Trên 45 tuổi
* Các sợi đàn hồi gần như biến
mất hoàn toàn.
* Sợi liên kết xếp không theo tổ chức nào
đặc biệt.
* Các tế bào sợi ngừng bài tiết.
Càng lớn tuổi, da càng kém đàn hồi, dãn ra nên
nhăn và khi bị vết thương thì chậm lành
hơn người trẻ.
|
|