Các nhà khoa học Mỹ đã thành công trong
việc ngăn không cho HIV xâm lấn tế bào lành bằng một
phương tiện ít ai ngờ tới: virus HIV đã bị biến đổi
gene. Loại virus bất hoạt này sẽ ức chế việc sản
xuất một loại protein đặc biệt, không cho HIV gây
bệnh xâm nhập tế bào.
Nhóm nghiên cứu do bác sĩ David Baltimore,
Viện Kỹ thuật California, đã tiến hành thử nghiệm trên
các tế bào miễn dịch người. Họ cho những tế bào nói
trên tiếp xúc trước với HIV biến đổi gene (virus này
có thể chui vào tế bào những không gây hại). Một khi
đã ở bên trong tế bào miễn dịch, HIV biến đổi gene
sẽ ức chế việc sản xuất CCR5 - loại protein mà HIV
cần liên kết với để lọt vào bên trong tế bào.
Bằng cách này, nhóm nghiên cứu đã giảm được 10 lần
lượng CCR5 và giảm 3-7 lần số tế bào miễn dịch bị
HIV xâm lược. Tuy nhiên, vẫn còn một số tế bào bị
tấn công.
Hai kết luận được rút ra từ nghiên
cứu này là:
- Việc giảm CCR5 ở tất cả các tế bào
của hệ miễn dịch không gây quá nhiều tác hại.
- Về lý thuyết, kỹ thuật nói trên có
thể giúp con người không bao giờ nhiễm HIV.
Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng
HIV sẽ đột biến để sử dụng chất khác làm "vé
vào cửa". Một điều khác khiến nhiều người lo
ngại là: Một khi đã chui vào các tế bào miễn dịch
khỏe mạnh, HIV biến đổi gene (với những thông tin di
truyền mới) có thể tạo ra đột biến gene hoặc những
thay đổi di truyền có hại cho cơ thể.
2) Tìm ra cấu
trúc của kháng thể chống AIDS
Kháng thể đặc biệt 2G12 có khả năng
tiêu diệt HIV đã được phân lập từ 10 năm trước, nhưng
đến bây giờ, các nhà khoa học mới có thể nhận
biết được cấu trúc của nó. Phát hiện này có thể
đưa nhân loại tiến gần hơn đến một loại vaccine
phòng chống AIDS hiệu quả.
Đây là phát hiện của các nhà khoa học
thuộc Viện Nghiên cứu Scripps (Mỹ) và một số viện
nghiên cứu khoa học khác. “Chúng tôi đã thấy cấu
trúc kỳ lạ của kháng thể này, trong đó hai đơn vị
nhận kháng nguyên đan vào nhau. Đây là lần đầu tiên
phát hiện một cấu trúc kỳ lạ như vậy”, Giáo sư
Ian Wilson, một trong hai người dẫn đầu nhóm nghiên
cứu, cho biết. Theo ông, nhờ cấu trúc đặc biệt này,
2G12 dễ dàng phát hiện virus HIV và tấn công tiêu diệt
chúng.
HIV gây ra bệnh AIDS
bằng cách bám vào, xâm nhập và cuối cùng là
giết chết tế bào bạch cầu lympho, một thành
phần quan trọng của hệ miễn dịch. Khi HIV đã
làm suy yếu hệ miễn dịch thì một mầm bệnh
bình thường cũng sẽ trở nên nguy hiểm. |
Bình thường, khi bị nhiễm HIV, cơ thể
sẽ tạo ra rất nhiều loại kháng thể chống lại virus
này, nhưng luôn vô hiệu. Do khắp bề mặt của virus được
phủ một lớp carbohydrate do cơ thể sản sinh, mà
carbohydrate này cũng bám vào các protein khác, nên kháng
thể không phát hiện được đâu là virus, đâu là các
tế bào trong cơ thể. Ngược lại, HIV chui vào các tế
bào miễn dịch và tiêu diệt chúng, khiến hệ miễn
dịch của cơ thể bị huỷ hoại.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp
hiếm thấy, cơ thể con người đã sản sinh ra loại
kháng thể 2G12 có khả năng vô hiệu hoá và tiêu diệt
HIV. Loại kháng thể này được tiến sĩ Hermann Katinger
(Áo) phân lập từ một người bị HIV dương tính
khoảng một thập kỷ trước. Nó không giống với các
kháng thể thông thường.
Những thống kê mới
nhất cho thấy sự tàn khốc của căn bệnh này.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính rằng hiện
có khoảng 40 triệu người trên khắp thế giới
bị nhiễm HIV. Chỉ tính riêng năm 2001, có 4
triệu người, gồm nam giới, phụ nữ và trẻ em,
bị nhiễm, và cuối năm đó, căn bệnh này đã
biến 14 triệu em nhỏ thành trẻ mồ côi. |
Theo nhóm nghiên cứu, các 2G12 tạo ra một
giao diện "đối xứng" đặc biệt, giúp chúng
có thể liên kết với nhau thành từng cặp. Khi điều
này xảy ra, chúng sẽ tạo một cấu trúc đa chiều với
nhiều vị trí mở để liên kết. Những cặp kết hợp
như vậy có khả năng nhận biết sự bất thường trong
trình tự của các phân tử đường phủ trên bề mặt
virus HIV (đường phủ trên các bề mặt protein thông thường
thì không có khiếm khuyết này). Do đó, kháng thể sẽ
nhanh chóng phát hiện ra kẻ đột nhập chết người.
Chúng sẽ bám vào bề mặt HIV và cuối cùng tiêu diệt
nó.
Với kết quả này, các nhà khoa học đã
tìm ra được một cấu trúc có khả năng chống lại
HIV. Bước tiếp theo, họ sẽ sử dụng cấu trúc này
làm mẫu để tạo ra một kháng nguyên, nhằm kích thích
hệ miễn dịch của con người tự sản sinh ra 2G12.
Việc này mở ra hy vọng cho một loại vaccine phòng
chống đại dịch của thế kỷ.
|