Vietsciences; Lê Anh Minh ; Le Anh Minh ; ; science, khoa hoc, khoahoc, tin hoc, informatique;computer; vat ly; physics, physique, chimie, chemistry, hoa hoc, sinh vat, biologie, biology;biochimie;biochemistry;astronomy;astr

Tự học Hán ngữ hiện đại – bài 15

Vietsciences– Lê Anh Minh 2006

Tham quan

Câu mẫu:

1. wǒ gāngcái cān guān le zhòngguó de shí gè chéngshì 我剛才參觀了中國的十个城巿. (ngã cương tài tham quan liễu Trung Quốc đích thập cá thành thị 我刚才参观了中国的十个城市.)

= Tôi vừa tham quan 10 thành phố của Trung Quốc.

2. nǐ yǐjīng kàn dào xǔ duō míngshèng gǔjī ba 你已經看到許多名勝古跡吧? (nễ dĩ kinh khán đáo hứa đa danh thắng cổ tích ba 你已经看到许多名胜古迹吧?)

= Chắc là anh đã thăm nhiều danh thắng và di tích?

3. duì, fēicháng gāoxìng 對, 非常高興. (đối, phi thường cao hứng 对, 非常高兴.)

= Vâng, tôi hết sức vui sướng.

4. nǐ cān guān le nǎ shí gè chéngshì 你參觀了哪十个城巿? (nễ tham quan liễu ná thập cá thành thị 你参观了哪十个城市?)

5. wǒ zuò le jǐ jù shī. měi jù shī àn hán yī gè dìmíng. qǐng nǐ cāiyìcāi 我作了几句詩. 每句詩暗含一个地名. 請你猜一猜. (ngã tác liễu kỷ cú thi. mỗi cú thi ám hàm nhất cá địa danh. thỉnh nễ sai nhất sai 我作了几句诗. 每句诗暗含一个地名. 请你猜一猜.)

= Tôi đã sáng tác vài câu thơ; mỗi câu ám chỉ một địa danh. Xin anh thử đoán xem.

➀ jiǔ yǔ chū qíng 久雨初晴 (cửu vũ sơ tình 久雨初晴);

= mưa lâu mới mới bắt đầu quang đãng;

➁ xuě xiāo bīng róng 雪消冰融 (tuyết tiêu băng dung 雪消冰融);

= tuyết tan băng chảy;

➂ chuán chū cháng jiāng kǒu 船出長江口 (thuyền xuất Trường Giang khẩu 船出长江口);

= thuyền ra cửa sông Trường Giang;

➃ fēng píng làng jìng 風平浪靜 (phong bình lãng tĩnh 风平浪静);

= gió lặng sóng yên;

➄ sì jì huā kāi 四季花開 (tứ quý hoa khai 四季花开);

= bốn mùa hoa nở;

➅ hǎi shàng jìn lǜ zhōu 海上盡綠洲 (hải thượng tận lục châu 海上尽绿洲);

= hòn đảo thật xanh trên biển;

➆ bā yuè piāo xiāng mǎn yuán 八月飄香滿園 (bát nguyệt phiêu hương mãn viên 八月飘香满园);

= tháng tám hương thơm bay đầy vườn;

➇ chūn chéng wú chù bù fēi huā 春城無處不飛花 (xuân thành vô xứ bất phi hoa 春城无处不飞花);

= thành phố mùa xuân chỗ nào hoa cũng bay;

➈ yī lù píng ān 一路平安 (nhất lộ bình an 一路平安);

= lên đường bình yên;

➉ shuāng xǐ lín mén 雙喜臨門 (song hỉ lâm môn 双喜临门.)

= hai niềm vui vào cửa.

6. hěn róng yì 很容易. (ngận dung dị 很容易).

= rất dễ dàng.

➀ jiǔ yǔ chū qíng shì guìyáng 久雨初晴是貴昜 (cửu vũ sơ tình thị Quý Dương 久雨初晴是贵阳);

= mưa lâu mới mới bắt đầu quang đãng là Quý Dương;

➁ xuě xiāo bīng róng shì kāifēng 雪消冰融是開封 (tuyết tiêu băng dung thị Khai Phong 雪消冰融是开封);

= tuyết tan băng chảy là Khai Phong;

➂ chuán chū cháng jiāng kǒu shì shànghǎi 船出長江口是上海 (thuyền xuất Trường Giang khẩu thị Thượng Hải 船出长江口是上海);

= thuyền ra cửa sông Trường Giang là Thượng Hải;

➃ fēng píng làng jìng shì níngbō 風平浪靜是寧波 (phong bình lãng tĩnh thị Ninh Ba 风平浪静是宁波);

= gió lặng sóng yên là Ninh Ba;

➄ sì jì huā kāi shì chángchūn 四季花開是長春 (tứ quý hoa khai thị Trường Xuân 四季花开是长春);

= bốn mùa hoa nở là Trường Xuân;

➅ hǎi shàng jìn lǜ zhōu shì qīngdǎo 海上盡綠洲是青島 (hải thượng tận lục châu thị Thanh Đảo 海上尽绿洲是青岛);

= hòn đảo thật xanh trên biển là Thanh Đảo;

➆ bā yuè piāo xiāng mǎn yuán shì guìlín 八月飄香滿園是桂林 (bát nguyệt phiêu hương mãn viên thị Quế Lâm 八月飘香满园是桂林);

= tháng tám hương thơm bay đầy vườn là Quế Lâm;

➇ chūn chéng wú chù bù fēi huā shì jǐnzhōu 春城無處不飛花是錦州 (xuân thành vô xứ bất phi hoa thị Cẩm Châu 春城无处不飞花是锦州);

= thành phố mùa xuân chỗ nào hoa cũng bay là Cẩm Châu;

➈ yī lù píng ān shì lǚshùn 一路平安是旅順 (nhất lộ bình an thị Lữ Thuận 一路平安是旅顺);

= lên đường bình yên là Lữ Thuận;

➉ shuāng xǐ lín mén shì chóngqìng 雙喜臨門是重慶 (song hỉ lâm môn thị Trùng Khánh 双喜临门是重庆).

= hai niềm vui vào cửa là Trùng Khánh.

duì bù duì 對不對 (đối bất đối 对不对?)

= Có đúng không?

7. nǐ cāi duì le, zhēn gāoshǒu de 你猜對了, 真高手的. (nễ sai đối liễu, chân cao thủ đích 你猜对了, 真高手的.)

= Anh đoán đúng lắm. Quả là cao thủ.

8. guò jiǎng, guò jiǎng 過獎, 過獎 (quá tưởng, quá tưởng 过奖, 过奖.)

= Quá khen, quá khen.

Từ ngữ & ngữ pháp:

1. gāngcái 剛才 (cương tài 刚才) = gāng 剛 (cương 刚) = vừa mới. Thí dụ:

– wǒ gāngcái cān guān le zhòngguó de shí gè chéngshì 我剛才參觀了中國的十个城巿 (ngã cương tài tham quan liễu Trung Quốc đích thập cá thành thị 我刚才参观了中国的十个城市) = Tôi vừa tham quan 10 thành phố của Trung Quốc.

– wǒ gāng dào 我剛到 (ngã cương đáo 我刚到) = tôi mới đến.

– gāngcái lái le liǎng ge rén = có hai người vừa mới đến.

– wǒ gāngcái gěi tā dǎ le yíge diànhuà 我剛才給他打了一个電話 (ngã cương tài cấp tha đả liễu nhất cá điện thoại 我刚才给他打了一个电话) = tôi vừa mới gọi điện thoại cho hắn.

– wǒ jīntiān gāng shōudào tāde xìn 我今天剛受到他的信 (ngã kim thiên cương thụ đáo tha đích tín 我今天刚受到他的信) = hôm nay tôi mới nhận thư anh ấy.

– wǒ gāng mǎi le yī běn shū 我剛買了一本書 (ngã cương mãi liễu nhất bản thư 我刚买了一本书) = tôi vừa mua một quyển sách.

– gāng lái jìu zǒu 剛來就走 (cương lai tựu khứ 刚来就走) = vừa đến thì đi.

– wǒ gāng xià bān 我剛下班 (ngã cương hạ ban 我刚下班) = tôi vừa đi làm về.

2. cān guān 參觀 (tham quan 参观) = thăm viếng một địa điểm.

– jīntiān wǒmen cān guān zhège yánjīusuǒ 今天我們參觀這个研究所 (kim thiên ngã môn tham quan giá cá nghiên cứu sở 今天我们参观这个研究所) = hôm nay chúng ta tham quan sở nghiên cứu này.

– hǎo le xiànzài wǒmen qù cān guān ba 好了, 現在我們去參觀吧 (hảo, hiện tại ngã môn khứ tham quan ba 好了, 现在我们去参观吧) = được rồi, bây giờ chúng ta đi tham quan nhé.

● Ta có thể dùng qù guò 去過 (khứ quá 去过) hoặc kàn 看 (khán) hoặc qùguàng 去逛 (khứ cuống):

– wǒ qù guò gùgōng yíhéyuán shísānlíng 我去過故宮, 頤和園, 十三陵 (ngã khứ quá Cố Cung, Di Hoà Viên, Thập Tam Lăng 我去过故宫, 颐和园, 十三陵) = tôi đā đi thăm Cố Cung, Di Hoà Viên, Thập Tam Lăng.

– nǐ qù guò chángchéng ma 你去過長城嗎 (nễ khứ quá Trường Thành ma 你去过长城吗?) = anh đā đi thăm Trường Thành chưa?

– nǐ yǐjīng kàn dào xǔ duō míngshèng gǔjī ba 你已經看到許多名勝古跡吧? (nễ dĩ kinh khán đáo hứa đa danh thắng cổ tích ba 你已经看到许多名胜古迹吧?) = Chắc là anh đã thăm nhiều danh thắng và di tích?

– xīngqitiān zánmen yìqǐ qùguàng chángchéng, hǎo ma 星期天咱們一起去逛長城, 好嗎? (tinh kỳ thiên ta môn nhất khởi khứ cuống Trường Thành, hảo ma? 星期天咱们一起去逛长城, 好吗) = chủ nhật này chúng ta cùng đi chơi Trường Thành, được không?

3. yǐjīng 已經 (dĩ kinh 已经) = đā; đā rồi. Thí dụ:

– wǒ yǐjīng jiàn tā le 我已經見他了 (ngã dĩ kinh kiến tha liễu 我已经见他了) = tôi đā gặp nó rồi.

– tā fùqīn yǐjīng qùshì le 他父親已經去世了 (tha phụ thân dĩ kinh khứ thế liễu 他父亲已经去世了) = ba anh ấy đã mất.

– tā yǐjīng jiéhūn le ma 他已經結婚嗎 (tha dĩ kinh kết hôn ma 他已经结婚吗?) = anh ấy có vợ rồi à?

– tā zài dōngjīng yǐjīng zhù duōjiǔ le 他在東京已經住多久了 (tha tại Đông Kinh dĩ kinh trú đa cửu liễu 他在东京已经住多久了) = anh ấy đā sống ở Đông Kinh (Tokyo) được bao lâu rồi?

– tā yǐjīng xíguàn tāde gōngzuò le 他已經習慣他的工作了 (tha dĩ kinh tập quán tha đích công tác liễu 他已经习惯他的工作了) = nó đā quen việc rồi.

– ní yǐjīng xué zhōngwén duōjiǔ le 你已經學中文多久了 (nễ dĩ kinh học Trung Văn đa cửu liễu 你已经学中文多久了) = anh học Trung Văn bao lâu rồi?

4. qǐng nǐ cāiyìcāi 請你猜一猜 (thỉnh nễ sai nhất sai 请你猜一猜) = xin anh thử đoán xem.

– cāiyìcāi 猜一猜 = cāicai 猜猜.

– kànyìkan 看一看 (khán nhất khán) = kànkan 看看 (khán khán) = xem thử; xem tí coi.

– shuōyìshuo 說一說 (thuyết nhất thuyết 说一说) = shuōshuo 說說 (thuyết thuyết 说说) nói thử xem; nói một chút.

– tìngyìting 聽一聽 (thính nhất thính 听一听) = tìngting 聽聽 (thính thính 听听) = nghe thử xem; nghe một tí. (xem lại bài 12)

5. jiǔ yǔ chū qíng shì guìyáng 久雨初晴是貴昜 (cửu vũ sơ tình thị Quý Dương 久雨初晴是贵阳) = mưa lâu mới bắt đầu quang đãng là Quý Dương (dương = thái dương, ánh nắng; quý = quý báu). Sơ tình 初晴 = mới bắt đầu quang đãng.

6. xuě xiāo bīng róng shì kāifēng 雪消冰融是開封 (tuyết tiêu băng dung thị Khai Phong 雪消冰融是开封) = tuyết tan băng chảy là Khai Phong (khai mở sự phong toả).

7. chuán chū cháng jiāng kǒu shì shànghǎi 船出長江口是上海 (thuyền xuất Trường Giang khẩu thị Thượng Hải 船出长江口是上海) = thuyền ra cửa sông Trường Giang là Thượng Hải (ra biển). Thành phố cảng Thượng Hải ở chỗ sông Trường Giang 长江(tức Dương Tử Giang 扬子江) đổ vào biển.

8. fēng píng làng jìng shì níngbō 風平浪靜是宁波 (phong bình lãng tĩnh thị Ninh Ba 风平浪静是宁波) = gió lặng sóng yên là Ninh Ba (sóng yên). Sóng nhỏ là làng (lãng 浪) hay bō (ba 波); sóng lớn là tāo 濤 (đào 涛). Ta thường nói lẫn lộn «sóng ba đào».

9. sì jì huā kāi shì chángchūn 四季花開是長春 (tứ quý hoa khai thị Trường Xuân 四季花开是长春) = bốn mùa hoa nở là Trường Xuân (mùa xuân lâu dài).

10. hǎi shàng jìn lǜ zhōu shì qīngdǎo 海上盡綠洲是青島 (hải thượng tận lục châu thị Thanh Đảo 海上尽绿洲是青岛) = hòn đảo thật xanh trên biển là Thanh Đảo (hòn đảo xanh).

11. bā yuè piāo xiāng mǎn yuán shì guìlín 八月飄香滿園是桂林 (bát nguyệt phiêu hương mãn viên thị Quế Lâm 八月飘香满园是桂林) = tháng tám hương thơm bay đầy vườn là Quế Lâm (rừng quế). Tháng 8 được gọi là quế nguyệt (guìyuè 桂月), nên hương quế thơm đầy vườn (lẽ ra là đầy rừng).

12. chūn chéng wú chù bù fēi huā shì jǐnzhōu 春城無處不飛花是錦州 (xuân thành vô xứ bất phi hoa thị Cẩm Châu 春城无处不飞花是锦州) = thành phố mùa xuân chỗ nào hoa cũng bay là Cẩm Châu (thành phố gấm). Cẩm là gấm, thường nói là gấm hoa. Ở đây mượn chữ hoa để liên hệ chữ gấm.

13. yī lù píng ān shì lǚshùn 一路平安是旅順 (nhất lộ bình an thị Lữ Thuận 一路平安是旅顺) = lên đường bình yên là Lữ Thuận (lữ hành xuôi thuận). Cầu chúc ai lên đường bình yên may mắn, người Việt hay nói «thượng lộ bình an» nhưng người Trung Quốc nói «nhất lộ bình an».

14. shuāng xǐ lín mén shì chóngqìng 雙喜臨門是重慶 (song hỉ lâm môn thị Trùng Khánh 双喜临门是重庆) = hai niềm vui vào cửa là Trùng Khánh (vui mừng trùng điệp). Lâm môn là vào cửa, tức vào nhà. Người ta hay chúc nhau «ngũ phúc lâm môn» wǔ fú lín mén 五福臨門. Ngũ phúc là: phú 富 fù (giàu), thọ 壽 shòu (sống lâu), khang ninh 康寧 kāngníng (khỏe mạnh), du hiếu đức 攸好德 yōu hào dé (yêu nhân đức), khảo chung mệnh 考終命 kǎo zhōng mìng (chết êm ái).

Cải biên câu mẫu:

1. 我剛才參觀了中國的十个城巿. (我刚才参观了中国的十个城市.)

= 我剛才參觀了 [●]. (我刚才参观了 [●].)

Thay [●] bằng:

– guìyáng 貴昜 (贵阳).

– kāifēng 開封 (开封).

– shànghǎi 上海.

– níngbō 寧波 (宁波).

– chángchūn 長春 (长春).

– qīngdǎo 青島 (青岛).

– guìlín 桂林.

– jǐnzhōu 錦州 (锦州).

– lǚshùn 旅順 (旅顺).

– chóngqìng 重慶 (重庆).

2. 你已經看到許多名勝古跡吧? (你已经看到许多名胜古迹吧?)

= 你已經看到 [●] 吧? (你已经看到 [●] 吧?)

Thay [●] bằng:

– gùgōng 故宮 (Cố Cung).

– yíhéyuán 頤和園 (Di Hoà Viên 颐和园).

– shísānlíng 十三陵 (Thập Tam Lăng).

– chángchéng 長城 (Trường Thành 长城).

– zǐjìnchéng 紫禁城 (Tử Cấm Thành).

– tàihédiàn 太和殿 (Thái Hoà Điện).

– tiāntán 天坛 (Thiên Đàn).

– běihǎi gōngyuán 北海公園 (Bắc Hải công viên 北海公园).

– zhōngshān gōngyuán 中山公園 (Trung Sơn công viên 中山公园).

– tiānānmén 天安門 (Thiên An Môn 天安门).

– róngbǎozhāi 榮寶齋 (Vinh Bảo Trai 荣宝斋) [nơi bán đồ cổ, chủ yếu là các tác phẩm thư pháp, hôi hoạ, và văn phòng tứ bảo, v.v.]

Đàm thoại:

A: 我剛才參觀了中國的十个城巿. (我刚才参观了中国的十个城市.)

B: 你已經看到許多名勝古跡吧? (你已经看到许多名胜古迹吧?)

A: 對, 非常高興. (对, 非常高兴.)

B: 你參觀了哪十个城巿? (你参观了哪十个城市?)

A: 我作了几句詩. 每句詩暗含一个地名. 請你猜一猜. (我作了几句诗. 每句诗暗含一个地名. 请你猜一猜.)

➀ 久雨初晴 (久雨初晴);

➁ 雪消冰融 (雪消冰融);

➂ 船出長江口 (船出长江口);

➃ 風平浪靜 (风平浪静);

➄ 四季花開 (四季花开);

➅ 海上盡綠洲 (海上尽绿洲);

➆ 八月飄香滿園 (八月飘香满园);

➇ 春城無處不飛花 (春城无处不飞花);

➈ 一路平安 (一路平安);

➉ 雙喜臨門 (双喜临门.)

B: 很容易. (很容易).

➀ 久雨初晴是貴昜 (久雨初晴是贵阳);

➁ 雪消冰融是開封 (雪消冰融是开封);

➂ 船出長江口是上海 (船出长江口是上海);

➃ 風平浪靜是寧波 (风平浪静是宁波);

➄ 四季花開是長春 (四季花开是长春);

➅ 海上盡綠洲是青島 (海上尽绿洲是青岛);

➆ 八月飄香滿園是桂林 (八月飘香满园是桂林);

➇ 春城無處不飛花是錦州 (春城无处不飞花是锦州);

➈ 一路平安是旅順 (一路平安是旅顺);

➉ 雙喜臨門是重慶 (双喜临门是重庆).

對不對 (对不对?)

A: 你猜對了, 真高手的. (你猜对了, 真高手的.)

B: 過獎, 過獎 (过奖, 过奖.)

Dịch sang Hán ngữ hiện đại:

1. Anh dự định ở Bắc Kinh bao lâu?

2. Nửa tháng.

3. Anh đã đi chơi chỗ nào rồi?

4. Chỉ mới đi Trường Thành và Di Hoà Viên. Mấy chỗ khác thì chưa.

5. Chị đã đi Di Hoà Viên mấy lần?

6. Đã đi được hai lần.

7. Bắc Kinh còn có chỗ nào vui chơi không?

8. Chỗ vui chơi thì rất nhiều. Anh đã xem lá đỏ núi Hương Sơn (xiāngshān de hóngyè 香山的紅葉 Hương Sơn đích hồng diệp 香山的红叶) chưa?

9. Hương Sơn mùa thu phong cảnh (fēngjǐng 風景 / 风景) tuyệt đẹp. Anh nên đến đấy xem.

10. Tôi nhất định sẽ đi.

11. Nơi này có di tích lịch sử (lìshǐ yíjī 歷史遺跡 lịch sử di tích 历史遗迹) gì không?

12. Anh biết nơi này có danh thắng gì không?

13. Một ngày tháng 10 tôi đã tham quan Di Hoà Viên.

14. Di Hoà Viên là một nơi rất nổi tiếng ở ngoại thành Bắc Kinh.

15. Du khách nước ngoài (wàiguó lǚyóuzhě 外国旅游者 ngoại quốc lữ du giả) đến Bắc Kinh đều muốn đến nơi ấy xem thử.

16. Thành phố này có những danh thắng và di tích gì?

17. Trên thế giới có rất nhiều thành phố lâu đời (gǔlǎo 古老 cổ lão), Bắc Kinh là một trong số đó (qí zhōng zhī yī 其中之一 kỳ trung chi nhất).

18. Bắc Kinh có nhiều danh thắng di tích quý báu (zhēn guì 珍貴 trân quý 珍贵) và công viên xinh đẹp.

19. Trường Thành, Thập Tam Lăng, Cố Cung, Di Hoà Viên, Bắc Hải Công Viên, Thiên Đàn, vân vân (děng 等 đẳng) đều là những nơi tốt cho mọi người du ngoạn và nghỉ ngơi (yóu lǎn hé xiū xī 游覽和休息 du lãm hoà hưu tức 游览和休息).

20. Các danh thắng và di tích ấy tôi đều đến rồi. Tôi còn chụp (zhào 照 chiếu) nhiều ảnh phong cảnh (fēngjǐng zhàopiàn 风景照片 phong cảnh chiếu phiến) nữa.

Xem đáp án

< về trang chính >