< về trang chính >

Câu mẫu:

1. dàifu, zhè jǐ tiān wǒ bú shūfu 大 夫, 這 幾 天 我 不 舒 服. (đại phu, giá kỷ thiên ngã bất thư phục 大 夫, 这 几 天 我 不 舒 服.)

= Bác sĩ ơi, mấy ngày nay tôi không khoẻ.

2. nǐ nǎr téng 你 哪 兒 疼? (nễ ná nhi đông 你 哪 儿 疼?)

= Anh đau ở đâu?

3. wǒ juéde tóuténg hé tóuyūn 我 覺 得 頭 疼 和 頭 暈. (ngã giác đắc đầu đông hoà đầu vựng 我 觉 得 头 疼 和 头 晕.)

= Tôi cảm thấy nhức đầu và chóng mặt.

4. nǐ shuì mián zěnmeyàng 你 睡 眠 怎 麼 樣? (nễ thuỵ miên chẩm ma dạng 你 睡 眠 怎 么 样?)

= Anh ngủ nghê thế nào?

5. wǎn shàng shuì bù zháo; cháng cháng shīmián 晚 上 睡 不 着; 常 常 失 眠. (vãn thượng thuỵ bất trước; thường thường thất miên 晚 上 睡 不 着; 常 常 失 眠)

= Đêm ngủ không được; thường hay mất ngủ.

6. wèikǒu zěnyàng 胃 口 怎 樣? (vị khẩu chẩm dạng 胃 口 怎 样?)

= Anh ăn thấy ngon miệng không?

7. méiyǒu wèikǒu 沒 有 胃 口. (một hữu vị khẩu 没 有 胃 口.)

= Ăn không ngon.

8. yǒu shì shǐ nǐ fánnǎo ba 有 事 使 你 煩 惱 吧? (hữu sự sử nễ phiền não ba 有 事 使 你 烦 恼 吧?)

= Có chuyện gì làm anh phiền muộn à?

9. shì. wǒ de shēngyì méi yǒu shùnlì le 是. 我 的 生 意 沒 有 順 利 了. (thị. ngã đích sinh ý một hữu thuận lợi liễu 是. 我 的 生 意 没 有 顺 利 了.)

= Vâng. Việc làm ăn của tôi không suôn sẻ.

10. nǐ de xuèyā píngcháng. mài bó kuài le yīdiǎn 你 的 血 壓 平 常. 脈 搏 快 了 一 點. (nễ đích huyết áp bình thường. mạch bác khoái liễu nhất điểm 你 的 血 压 平 常. 脉 搏 快 了 一 点.)

= Huyết áp của anh bình thường. Mạch đập hơi nhanh một chút.

11. wǒ yǒu shénme bìng 我 有 什 麼 病? (ngã hữu thập ma bệnh 我 有 什么 病?)

= Tôi bị bệnh gì vậy?

12. zhè zhǐ shì yī zhǒng xīnlǐ de bìng. wǒ gěi nǐ kāi yīxiē yàopiàn. bù guò nǐ zuì hǎo bù yào guò láo. bù yào chōuyān. bù yào hē jiǔ. yào duō duànliàn shēntǐ. bù yào duō fánnǎo. yīqiè dōu huì hǎo de 這 只 是 一 种 心 理 的 病. 我 給 你 開 一 些 藥 片. 不 過 你 最 好 不 要 過 勞. 不 要 抽 煙. 不 要 喝 酒. 要 多 鍛 煉 身 体. 不 要 多 煩 惱. 一 切 都 會 好 的. (giá chỉ thị nhất chủng tâm lý đích bệnh. ngã cấp nễ khai nhất ta dược phiến. bất quá nễ tối hảo bất yếu quá lao. bất yếu trừu yên. bất yếu hát tửu. yếu đa đoạn luyện thân thể. bất yếu đa phiền não. nhất thiết đô hội hảo đích 这 只 是 一 种 心 理 的 病. 我 给 你 开 一 些 药 片. 不 过 你 最 好 不 要 过 劳. 不 要 抽 烟. 不 要 喝 酒. 要 多 锻 炼 身 体. 不 要 多 烦 恼. 一 切都 会 好 的.)

= Đây chỉ là một thứ bệnh tâm lý. Tôi kê cho anh ít viên thuốc; nhưng tốt nhất là anh đừng quá lao nhọc, đừng hút thuốc, đừng uống rượu. Hãy rèn luyện thân thể cho nhiều vào. Đừng lo nghĩ nhiều. Mọi sự rồi sẽ ổn thôi.

13. hǎo de. xièxie dàifū 好 的. 謝 謝 大 伕. (hảo đích. tạ tạ đại phu 好 的. 谢 谢 大 夫.)

= Vâng. Cám ơn bác sĩ.

Từ ngữ & ngữ pháp:

2. téng 疼 (đông) = tòng 痛 (thống) = đau. Thí dụ:

– tóuténg 頭 疼 (đầu đông 头 疼) = tóutòng 頭 痛 (đầu thống 头 痛) = nhức đầu.

– nǐ nǎr téng 你 哪 兒 疼? (nễ ná nhi đông 你 哪 儿 疼?) = anh đau ở đâu?

– wǒ zhèr téng 我 這 兒 疼 (ngã giá nhi đông 我 这 儿 疼) = tôi đau ở đây (tay chỉ vào chỗ bệnh/ đau).

Muốn nói rõ đau nhức hay bệnh ở đâu, ta nói: wǒ + [bộ phận bị đau] + téng (tòng). Thí dụ: wǒ [yá] téng 我 [牙] 疼 (ngã [nha] đông) = wǒ [yá] tòng 我 [牙] 痛 (ngã [nha] thống) = tôi đau [răng]. (Xem thêm từ ngữ bổ sung.)

– zhèr téng ma 這 兒 疼 嗎? (giá nhi đông ma 这 儿 疼 吗?) = chỗ này có đau không?

– nǐ zhèr téng ma 你 這 兒 疼 嗎? (nễ giá nhi đông ma 你 这 儿 疼 吗?) = anh (chị) đau chỗ này à?

– wǒ àn zhèr shí, nǐ juéde téng ma 我 按 這 兒 時, 你 覺 得 疼 嗎? (我 按 这 儿 时, 你 觉 得 疼 吗?) = khi tôi ấn vào chỗ này, anh (chị) thấy có đau không?

4. shuìmián 睡 眠 (thuỵ miên) = shuì 睡 (thuỵ) = mián 眠 (miên) = ngủ.

– nǐ shuìmián zěnmeyàng 你 睡 眠 怎 麼 樣? (nễ thuỵ miên chẩm ma dạng 你 睡 眠 怎 么 样?) = anh ngủ nghê thế nào?

– wǎn shàng shuì bù zháo; cháng cháng shīmián 晚 上 睡 不 着; 常 常 失 眠. (vãn thượng thuỵ bất trước; thường thường thất miên 晚 上 睡 不 着; 常 常 失 眠) = đêm ngủ không được; thường mất ngủ.

– shīmián 失 眠 (thất miên) = mất ngủ.

– ānmiányàopiàn 安 眠 藥 片 (an miên dược phiến 安 眠 药 片) = thuốc ngủ.

– wǒ chī guò yī xiē ānmiányàopiàn, kěshì méi duō dà yòng chù 我 吃 過 一 些 安 眠 藥 片, 可 是 沒 多 大 用 處 (我 吃 过 一 些 安 眠 药 片, 可 是 没 多 大 用 处) = tôi đã uống mấy viên thuốc ngủ mà chẳng ăn thua gì.

– wǒ yǒu shí zuò èmèng 我 有 時 做 惡 夢 (ngã hữu thời tố ác mộng 我 有 时 做 恶 梦) = tôi đôi khi chiêm bao thấy bậy bạ.

5. wèikǒu 胃 口 (vị khẩu) = sự ăn ngon miệng (appetite). wèi 胃 (vị) = bao tử; kǒu 口 (khẩu) = miệng. wèikǒu 胃 口 (vị khẩu) khác với kǒuwèi 口 味 (khẩu vị) = gu ăn uống (taste; flavor of food); wèi 味 (vị) = vị giác. (Hai chữ vị này đều đọc là wèi nhưng viết khác nhau: 胃 và 味.)

– wèikǒu zěnyàng 胃 口 怎 樣? (vị khẩu chẩm dạng 胃 口 怎 样?) = ăn thấy ngon không?

– méiyǒu wèikǒu 沒 有 胃 口. (một hữu vị khẩu 没 有 胃 口.) = ăn không ngon.

– wǒ shénme yě bù xiǎng chī 我 什 么 也 不 想 吃 (ngã thập ma dã bất tưởng ngật) = món gì tôi cũng không muốn ăn.

– wǒ de wèi bù shūfu 我 的 胃 不 舒 服 (ngã đích vị bất thư phục) = bao tử không ổn.

– yào ǒutù 要 嘔 吐 (yếu ẩu thổ 要 呕 吐) = muốn ói; buồn nôn.

6. fánnǎo 煩 惱 (phiền não 烦 恼) = lo nghĩ, phiền muộn, bực mình.

– yǒu shì shǐ nǐ fánnǎo ba 有 事 使 你 煩 惱 吧? (hữu sự sử nễ phiền não ba 有 事 使 你 烦 恼 吧?) = có chuyện gì làm anh bực mình à?

7. shēngyì 生 意 (sinh ý) = việc làm ăn, mua bán, kinh doanh. Thí dụ:

– wǒ de shēngyì méi yǒu shùnlì le 我 的 生 意 沒 有 順 利 了. (ngã đích sinh ý một hữu thuận lợi liễu 我 的 生 意 没 有 顺 利 了.) = việc làm ăn của tôi không suôn sẻ.

– qù zuò shēngyì ma? 去 做 生 意 嗎? (khứ tố sinh ý ma? 去 做 生 意 吗?) = [anh] đi làm ăn hả?

– tā zuò shénme shēngyì 他 做 什 么 生 意 (tha tố thập ma sinh ý) = hắn mua bán gì?

– tā zuò píhuò shēngyì 他 做 皮 貨 生 意 (tha tố bì hoá sinh ý) = hắn mua bán đồ da.

– shēngyì hǎobùhǎo 生 意 好 不 好 (sinh ý hảo bất hảo) = công việc làm ăn có tốt không?

– zuò shēngyì 做 生 意 (tố sinh ý) = zuò mǎimài 做 買 賣 (tố mãi mại 做 买 卖) = làm ăn mua bán.

8. xuèyā 血 壓 (huyết áp 血 压) = huyết áp. mài 脈 (mạch 脉) = mạch. bó 搏 (bác) = đập, đánh. Thí dụ:

– qǐng gěi wǒ liàng xuèyā 請 給 我 量 血 壓 (thỉnh cấp ngã lượng huyết áp 请 给 我 量 血 压) = làm ơn đo huyết áp cho tôi.

– ràng wǒ gěi nǐ qièmài 讓 我 給 你 切 脈 (nhượng ngã cấp nễ thiết mạch 让 我 给 你 切 脉) = để tôi bắt mạch cho anh (chị).

– ràng wǒ liàng yíxià nǐ de xuèyā 讓 我 量 一下 你 的 血 壓 (nhượng ngã lượng nhất hạ nễ đích huyết áp 让 我 量 一下 你 的 血 压) = để tôi đo thử huyết áp của anh (chị) xem.

– nǐ de xuèyā píngcháng; mài bó kuài le yīdiǎn 你 的 血 壓 平 常; 脈 搏 快 了 一 點. (nễ đích huyết áp bình thường; mạch bác khoái liễu nhất điểm 你 的 血 压 平 常; 脉 搏 快 了 一 点.) = huyết áp của anh bình thường; mạch đập hơi nhanh một chút.

9. bìng 病 (bệnh) = bệnh. yǒubìng 有 病 (hữu bệnh) = huànbìng 患 病 (hoạn bệnh) = bị bệnh, mắc bệnh.

– nǐ bìng le 你 病 了 (nễ bệnh liễu) = anh (chị) bị bệnh rồi.

– nǐ yàobuyao qù kàn bìng 你 要 不 要 去 看 病? (nễ yếu bất yếu khứ khán bệnh?) = anh (chị) có muốn đi bác sī khám bệnh không?

– wǒ yǒu shénme bìng 我 有 什 麼 病? (ngã hữu thập ma bệnh 我 有 什 么 病?) = tôi bị bệnh gì vậy?

– kǒngpà nǐ huàn le xīnzàngbìng 恐 怕 你 患 了 心 臟 病 (khủng phạ nễ hoạn liễu tâm tạng bệnh 恐 怕 你 患 了 心 脏 病) = e rằng anh (chị) bị bệnh tim.

– zhè zhǐ shì yī zhǒng xīnlǐ de bìng 這 只 是 一 种 心 理 的 病 (giá chỉ thị nhất chủng tâm lý đích bệnh 这 只 是 一 种 心 理 的 病) = đây chỉ là một thứ bệnh tâm lý.

– nǐde bìngzhengzhèng bù hěn yánzhòng 你 的 病 症 不 很 嚴 重 (nễ đích bệnh chứng bất ngận nghiêm trọng 你 的 病 症 不 很 严 重) = bệnh của anh (chị) không nặng lắm.

– liǎngsān tiān nèi nǐ jiù huì quányù 兩 三 天 内 你 就 會 痊 愈 (lưỡng tam thiên nội nễ tựu hội thuyên dũ 两 三 天 内 你 就 会 痊 愈) = nội trong hai ba ngày là anh (chị) hết bệnh.

– hěn yánzhòng, nǐ yào lìjí dòng shǒushù 很 嚴 重, 你 要 立 即 動 手 術 (ngận nghiêm trọng, nễ yếu lập tức động thủ thuật 很 严 重, 你 要 立 即 动 手 术) = bệnh rất nặng, anh phải mổ ngay.

10. yàopiàn 藥 片 (dược phiến 药 片) = thuốc viên dẹp (tablet).

– yàowán 藥 丸 (dược hoàn 药 丸) = thuốc viên tròn (pill).

– yàonáng 藥 囊 (dược nang 药 囊) = jiāonáng 膠 囊 (giao nang 胶 囊) = thuốc viên nang (capsule).

– ānpú 安 瓿 (an phẫu) = ống thuốc nước (ampule)

– yàoshuǐ 藥 水 (dược thuỷ 药 水) = thuốc nước.

– yàofěn 藥 粉 (dược phấn 药 粉) = thuốc bột.

– chīyào 吃 藥 (ngật dược 吃 药) = uống thuốc.

– dǎ yì zhēn 打 一 針 (đả nhất châm) = zhùshè yì zhēn 注 射 一 針 (chú xạ nhất châm) = tiêm (chích) một mũi.

– zhùshèqì 注 射 器 (chú xạ khí) = ống tiêm, ống chích.

– zhùshèzhēn 注 射 針 (chú xạ châm) = kim tiêm, kim chích.

– wǒ gěi nǐ kāi yīxiē yàopiàn 我 給 你 開 一 些 藥 片 (ngã cấp nễ khai nhất ta dược phiến 我 给 你 开 一 些 药 片) = tôi kê cho anh ít viên thuốc.

– zhè yào yǒuxiào 這 藥 有 效 (giá dược hữu hiệu 这 药 有 效) = thuốc này công hiệu.

– nà yào méi yǒuxiào 那 藥 没 有 效 (ná dược một hữu hiệu 那 药 没 有 效) = thuốc kia không công hiệu.

● Chữ kāi 開 (khai 开) có nhiều nghĩa; ở đây là kê toa, viết đơn thuốc: kāi yàofāng 開 藥 方 (khai dược phương 开 药 方).

11. zuì hǎo 最 好 (tối hảo) = tốt nhất là.

– bù guò nǐ zuì hǎo bù yào guò láo. 不 過 你 最 好 不 要 過 勞 (bất quá nễ tối hảo bất yếu quá lao 不 过 你 最 好 不 要 过 劳) = nhưng tốt nhất là anh đừng quá lao nhọc.

– wǒ kàn zuìhǎo háishì gěi nǐ zuò xiē huàyàn 我 看 最 好 還 是 給 你 做 些 化 驗 (ngã khán tối hảo hoàn thị cấp nễ tố ta hoá nghiệm 我 看 最 好 还 是 给 你 做 些 化 验) = tôi thấy tốt nhất là làm mấy cái xét nghiệm cho anh (chị).

– chōuyān 抽 煙 (trừu yên 抽 烟) = xīyān 吸 煙 (hấp yên 吸 烟) = chīyān 吃 煙 (ngật yên吃 烟) = hút thuốc.

– bù yào chōuyān 不 要 抽 煙 (bất yếu trừu yên 不 要 抽 烟) = đừng hút thuốc.

– bù yào hē jiǔ 不 要 喝 酒 (bất yếu hát tửu) = đừng uống rượu.

– yào duō duànliàn shēntǐ 要 多 鍛 煉 身 体 (yếu đa đoạn luyện thân thể 要 多 锻 炼 身 体) = hãy rèn luyện thân thể cho nhiều vào; tập thể dục cho nhiều.

– bù yào duō fánnǎo 不 要 多 煩 惱 (bất yếu đa phiền não 不 要 多 烦 恼) = chớ lo nghĩ nhiều.

– yīqiè dōu huì hǎo de 一 切 都 會 好 的 (nhất thiết đô hội hảo đích 一 切都 会 好 的) = mọi sự rồi sẽ ổn thôi.

● Từ ngữ bổ sung:

Cải biên câu mẫu:

Đàm thoại:

Dịch sang Hán ngữ hiện đại:

1. Bác sĩ, tôi đau bụng.

2. Hôm nay anh đã ăn gì?

3. Hôm qua chị đã ăn gì?

4. Anh (chị) có thấy nhức đầu và chóng mặt không?

5. Đi tiêu có bình thường không?

6. Có bị bón không?

7. Tôi tiêu chảy mấy ngày nay. Xin cho tôi thuốc trị tiêu chảy đi.

8. Để tôi bắt mạch và đo huyết áp cho anh (chị).

9. Để tôi đo thân nhiệt (tǐwēn thể ôn 體 溫 / 体 温) cho anh (chị).

10. 38 độ. Hơi sốt đó.

11. Tôi phải nằm viện (zhùyuàn 住 院 trú viện) không?

12. Không cần. Bệnh của anh (chị) không nghiêm trọng.

13. Tôi viết đơn thuốc cho anh (chị). Yên tâm (fàngxīn phóng tâm 放 心) đi. Thuốc này công hiệu (yǒuxiào 有 效 hữu hiệu) lắm. Nội hai ba ngày là khỏi bệnh liền.

14. Anh (chị) chú ý ăn uống, nghỉ ngơi nhiều. Uống nhiều nước. Dùng thuốc tôi cho. Nếu không thấy khá hơn, hai tuần nữa tái khám nhé.

Xem đáp án