| |
Ðoàn quân Mông Cổ
Thời Trung cổ, nước Mông Cổ, xét về dân số, chỉ là một nước nhỏ,
nhưng họ đã làm rung chuyển thế giới
thời đó vì họ có những thủ lãnh xuất chúng với một đạo kị binh thiện
chiến giỏi cỡi ngựa, giỏi cung tên và vô cùng tàn ác, " nơi nào
ngựa Mông Cổ đi qua, cây cỏ cũng hết sống ".
Thành Cát Tư hãn
Bão táp bắt đầu nổi lên cùng với sự xuất hiện của Thiết Mộc Chân
(Temujin 1162-1227), sau này lấy danh hiệu là Thành Cát Tư
Hãn, tức Genghis Khan. Vừa nắm được quyền hành, Thành Cát
Tư Hãn đã khởi sự chiến tranh, theo đuổi mộng bá chủ:
- 1205-1209: chinh phục nước Tây
Hạ (Hsi-Hsia), tức vùng đất Tây Thục sau nàỵ
- 1211-1215: chinh phục nước Kim
(Chin), vượt Vạn Lý Trường Thành, chiếm thủ đô Bắc Kinh của người
Kim. Sau
này, nước Kim sát nhập vào nước Tầụ
- 1218-1219: chinh phục đế quốc
Ba Tư (thời đó là Khwarezmian empire của Mohammed Shah), gồm đất Ba
Tư,
Khorassan, Transoxonia, Samarkand và Afghanistan.
- 1222: Tuân lệnh của Thành Cát
Tư Hãn quân Mông tiến sang Âu châu, chiếm toàn vùng Caucasus, vượt
sông Don, tràn vào Crimea rồi Ukraine, hạ trại bên bờ sông Dnieper.
Ông hoàng thành Kiev đưa 80 ngàn quân đánh quân Mông, nhưng đã bị
Subotai và danh tướng Chepe nghiền nát. Năm 1224 danh tướng Chepe bị
bệnh chết, Subotai triệt thoái trên con đường dài 4000 dặm để bắt
tay với đoàn quân trung ương.
- 1226: Thành Cát Tư Hãn chọn
con trai là
Ogedei
làm người nối nghiệp, rồi chuẩn bị đưa 180 ngàn quân đi trừng
phạt quân Hạ và Kim là hai nước đã bị quân Mông Cổ đánh bại, nay
liên kết với nhau chống lại quân Mông Cổ.
- 1227: Thành Cát Tư Hãn chết.
Ogedei
đại hãn và Kuyuk đại hãn Ogedei
và con là Kuyuk tiếp tục mộng bá chủ của cha.
- 1231: Xâm lăng Cao Ly
(Korea).
- 1235-1239: Con
Ogedei Khan
là Godan đánh chiếm Tây Tạng.
- 1237-1238: Subotai xua 150
ngàn quân trở lại Âu châu, gieo tàn phá, chết chóc khắp vùng phía
Bắc nước Nga .
- 1240: Chiếm Kiev, rồi
Lithuania và Ba lan.
- Tháng 4, 1240: Subotai hạ
thành Pest, tiêu diệt đạo quân của vua Bela IV nước Hung.
- Tháng 9, 1240: Ðánh tan liên
minh quân Ðức, Ba lan, và dòng tu Hiệp sĩ Ðức (Teutonic Knights).
Thủ lãnh của liên
minh là hoàng tử xứ Silesia bị giết cùng với hầu hết hiệp sĩ của
ông.
- Cuối năm 1241, quân Mông tiến
vào nước Ý, vượt qua thành Venice và Treviso, đồng thời ngược lên
sông Danube, áp sát thành Vienne Giữa lúc ấy,
Ogedei
chết. Theo luật, các anh em của vị đại hãn quá cố phải trở về Mông
Cổ để bầu chọn vị đại hãn mớị. Nhờ thế mà Âu châu thoát được họa
diệt vong. Vậy mà trên đường triệt thoái, quân Mông Cổ còn đủ thì
giờ để làm cỏ hai nước Bulgaria và Serbia.
- Năm 1246, con của Ogatai là
Kuyuk được chọn làm đại hãn. Dưới thời ông, Ðức giáo chủ Innocent IV
gửi đặc phái viên là thầy John di Piano Carpini, dòng Phanxicô, tới
các thủ lãnh Mông Cổ để tìm hiểu ý đồ của họ ở Âu
châu. Mới nắm quyền được ít lâu, còn đang lưỡng lự nên trở lại chinh
phục Âu châu trước hay tiến xuống phía Nam để chiếm trọn nước Trung
hoa trước, thì Kuyukchết vào năm 1248. Mangu, tức Mông Kha đại
hãn và em là Kublai, tức Hôt Tât Liệt đại hãn
- 1251: Một người cháu nội khác
của Thành Cát Tư Hãn là Mangu (còn viết là Mengke, ta gọi là Mông
Kha) lên ngôi đại hãn. Mông Kha quyết định thôn tính Á châu, đặc
biệt là nước Trung Hoa trước. Nước Trung Hoa thời đó chia làm Bắc
Tống và Nam Tống. Mông Kha nắm quyền thống soái nhưng lại giao trọng
trách cho người em kiệt xuất đó là Hốt Tất Liệt (Kublai).
- Mông Kha sai một người em khác là Hulagu trở lại thôn tính Ba Tư
bao trùm khắp miền Ðông Nam Á châụ Ðồng thời khuyến khích người em
họ là Batu khống chế khắp vùng Ðông Âu, toả lên Ba lan, Lithuania và
Esthonia, rồi xuống Serbia và Bulgaria một lần nữa.
- 1252-1253: Hốt Tất Liệt chinh phục Vân Nam, từ đó phái một đạo
quân mở cuộc xâm lăng bờ cõi nước ta lần
thứ nhất vào năm 1257.
- 1259: Mông Kha chết, Hốt Tất Liệt (Kublai) lên ngôi đại hãn vào
năm 1260. Lúc ấy đế quốc Mông Cổ trải rộng từ toàn vùng Hoa Bắc sang
vùng Tiểu Á, từ vùng thủ đô Moscow của nước Nga xuống biển Ðen,
xuống Baghdad (Iraq) và Iran ngày naỵ
- Nhận được tin Mông Kha chết, người em là Mangu đang chiếm đóng
vùng Mesopotamia và Syria phải về Mông Cổ để bầu đại hãn mới. Trong
khi ông vắng mặt thì, năm 1260, đạo quân của ông đã bị tướng Baibars
(thuộc triều đại Mameluk cai trị Ai Cập và Syria) đánh bại trong
trận Aint Jalut, gần thành Nazareth. Chiến công của Baibars có ý
nghĩa hết sức quan trọng. Chứng minh đoàn quân bách chiến bách thắng
Mông cổ suốt 70 năm không phải là không thể đánh bại,dấu hiệu suy
thoái đã biểu hiện và toàn Âu châu sẽ thoát nạn Mông Cổ.
- 1268-1279: Hốt Tất Liệt không nuôi ý chí chinh phục thế giới như
các đại hãn tiền nhiệm, ông dốc hết khả
năng để chinh phục toàn cõi Trung Hoa trong một chiến dịch dài ngót
mười năm. Năm 1263, ông rời kinh đô từ
Karakorum về Bắc Kinh. Trong trận hải chiến cuối cùng vào năm 1279
tại vịnh Quảng Ðông, Hốt Tất Liệt đã đánh bại nhà Nam Tống. Thừa
tướng nhà Tống là Lục Tú Phu phải cõng vua nhảy xuống biển để cùng
tử tiết, từ đó Hốt Tất Liệt cai trị toàn cõi Trung Hoa, xưng là
hoàng đế, lập ra nhà Nguyên (Yuan Dynasty). Từ đây ta gọi họ là quân
Nguyên Mông.
-Dòm ngó Nhật Bản:
Hai lần vào các năm 1274 và 1281 quân. Nguyên Mông sang đánh nước
Nhật. Nhưng " nhờ Trời ", cả hai lần chiến thuyền của quân Nguyên
Mông đều bị bão táp đánh chìm vô số, phải quay về.
- 1292-1293: Với tay xuống mãi đảo Java (Nam Dương), nhưng không ở
lại được.
- Ðặc biệt nhất là ba lần quân Nguyên Mông xâm
phạm bờ cõi nước ta vào các năm 1257,1284 và 1287. Cả ba lần xâm
lăng đều chuốc lấy thảm bại.
TOP
|
Ðại thắng quân Mông Cổ
