|
Vào dịp Tết Mậu Tý này , tôi được anh bạn HDT gửi cho một tấm hình lạ, theo tôi là « có một không hai ». Đây là một tấm hình của Ai-cập rất cổ vẽ trên một mảnh đất nung vỡ tìm thấy ở địa danh « thung lũng thợ thủ công » (« vallée des artisans »), hiện trưng bày ở Bảo tàng thủ đô Bruxelles (Bỉ). Những mảnh đất nung vỡ này (danh từ tiếng Pháp số ít gọi là ostracon, số nhiều là ostraca) là một nguyên liệu rẻ tiền mà các thợ thủ công hay học sinh Ai-cập thời các vua pharaon – từ Đế chế Cổ đại (khoảng 2700 năm trước Công nguyên) cho đến thời A-rập (thế kỉ thứ 7 sau Công nguyên) – dùng để tập dượt viết hay vẽ « xả hơi ». Tấm hình vẽ theo kiểu « nhại » các hình « quí phái » thường thấy trong các lăng mộ của các nhà quyền quí Ai-cập thuở xưa, nhưng đây là một chàng (hay nàng) chuột bận đồ sang , bảnh bao ngồi trên ghế, ngửi hương thơm một bông hoa sen, trước một chiếc bàn ăn bày một con ngỗng béo, trong khi chú mèo đang phải cầm quạt hầu chủ. Tất nhiên, tấm hình vượt qua mấy nghìn năm tuổi, không có ghi chú, cho phép mỗi người chúng ta hiểu theo ý mình. Anh bạn tôi nghi rằng có thể một nghệ nhân đồ gốm nào đó, ở thân phận kẻ yếu bị kẻ mạnh bắt nạt, vẽ chơi ngược đời cho hả giận. Chắc anh bạn có lý, vì người Ai-cập thuở xưa, từ 3000 năm trước Công nguyên, đã nuôi và quí mèo trong mục đích để diệt chuột (và rắn), chứ chuột không có vai trò gì trong thần thoại của họ. Đây chỉ là ngụ ngôn.
Vào dịp Tết, thì nhìn hình xứ người, lại liên tưởng đến ta. Ai học tập tư tưởng Hồ Chí Minh, chắc đều biết là ngay từ 1945, trong Thư gửi cho ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng (17-10-1945), Hồ Chủ tịch đã cảnh báo những biểu hiện lạm dụng quyền lực của những “quan cách mạng”. Sinh thời, Cụ cũng thường nhắc nhở cán bộ nên là người “đầy tớ” trung thành của nhân dân, tất nhiên phải hiểu theo nghĩa là những người chăm lo phục vụ những quyền lợi chính đáng của người dân. Nhìn tấm hình Ai-cập, chắc không ai có ý muốn các quan chức phải “hầu hạ” nhân dân, nhưng hẳn đa số người Việt Nam đều mong muốn không nên có những hiện tượng như bức hình dân dã của ta diễn tả : đám cưới (dân) chuột phải bưng quà biếu (quan) mèo để cầu mong một sự yên ổn nào đó. Đó chính là lời tôi muốn được gửi chúc toàn thể xã hội ta trong dịp năm mới Mậu Tý.http://diendan.edu.net.vn/forums/ShowThread.aspx?PostID=376819#376819 © http://vietsciences.free.fr và http://vietsciences.org Bùi Trọng Liễu |
