Giáo dục có phải là “tiền nào của nấy” ?

Vietsciences-Hồng Lê Thọ       07/01/2008

 

Những bài cùng tác giả

Tại phiên họp của quốc hội ngày 16/11/2007, từ diễn đàn thể hiện “quyền lực cao nhất” của đất nước Việt nam, trả lời chất vấn của các vị đại biểu, BT Nguyễn thiện Nhân phân tích: “Tấm chăn ngân sách không đắp được từ chân đến đầu, nếu miễn phí thì cái chăn nó bé đi dẫn đến số lượng người đi học giảm. Hiện một người đi học chỉ đóng 550.000 đồng, Nhà nước chi 2,5 triệu đồng/năm*. Nếu miễn học phí cho bốn em thì sẽ có một em không được đi học” khi giải trình về việc Xã hội hóa ngành giáo dục.Nghĩa là ông nhất quyết thực hiện việc tăng học phí mới tránh được hiện tượng bỏ học theo tỷ lệ 20% , bắt buộc tăng phần “đóng góp” của 4 gia đình phụ huynh còn lại. Vậy là sao ? Với lập luận nầy BT Nguyễn thiện Nhân sẽ không chịu trách nhiệm trước thực trạng bỏ học của những em thuộc gia đình nghèo, không có tiền đóng học phí và nhiều khoản phụ thu khác khi đã tăng theo chủ trương của Ông, lúc ấy hẳn Bộ trưởng sẽ nói “đó là vì không thực hiện xã hội hóa tích cực”(sic), hay ám chỉ đổ lỗi những người “giàu” chịu không chia sẻ với chính phủ trong việc chăm lo sự nghiệp giáo dục của xã hội ! Thật tuyệt vời vô cùng, thán phục trước những lập luận ngược đời và nhập nhằng nầy .

Ông bà ta có câu “khéo ăn thì no, khéo co thì ấm”, với ngân sách ngày càng tăng như hiện nay, chiếm 20% ngân sách nhà nước, gần 67,000 tỷ đồng trong đó 31% dành cho giáo dục bắt buộc(tiểu học) mà vẫn không đủ; cấp nào là không thu học phí, cấp  nào buộc thu phụ phí không lẽ BT không biết, cấp nào thì tăng, tỷ lệ “xã hội hóa” cao nhất từ cấp nào ông cũng rõ, thế mà cứ phát biểu kiểu “một cục” (từ của BT), lúc nào cũng la toáng là không đủ, chủ trương rằng “giàu tăng- nghèo miễn, giảm”(học phí) để không để em nào phải bỏ học có thật không ? trong khi nội dung chi tiêu ở các cấp, địa chỉ nhận tiền từ ngân sách giáo dục hàng chục tỷ đồng  thiếu minh bạch, có khả năng thất thoát bạc tỷ  thì sao đây. Ngoài phần học phí thì còn bao nhiêu khoản phụ thu không thấy thể hiện trong các báo cáo của Bộ GD ĐT, đang là gánh nặng cho phụ huynh khi không qui định rõ ràng, thu theo yêu cầu của nhà trường núp dưới danh nghĩa “hội phụ huynh” hay tự nguyện mang tính chất ép buộc thì không hề nghe ông nói đến. Còn chủ trương thu “một cục”ngay từ đầu năm thì con nhà nghèo không đủ tiền để nộp thì ông sẽ giúp theo kiểu gì hay lại phải bỏ học, đặc biệt là  những gia đình lao động thu nhập bấp bênh dưới mức vài ba chục nghìn đồng/ngày ở nông thôn cũng như đô thị.

Thật đáng tiếc, nếu như (tôi nhấn mạnh) từ bục cao của diễn đàn tại quốc hội hay trên một tờ báo nào đó,  BT Nguyễn thiện Nhân  lên tiếng cảnh báo với nhân dân và cán bộ các cấp rằng “ bớt được 1 tỷ đồng lãng phí, tiêu cực, hà lạm ngân sách nhà nước của cán bộ đảng viên các cấp thì sẽ đưa được bao nhiêu trẻ  em nghèo hiếu học đến trường, sẽ bù đắp cho bao nhiêu giáo viên nghèo khổ ở vùng sâu vùng xa, kiên cố hóa được bao nhiêu trường….” thì ngày tết năm nay nhất định sẽ ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng nhân dân biết bao, học sinh nghèo nhớ ơn thầy Nhân mãi mãi, thay vì đe dọa kiểu “không tăng học phí thì việc phát sinh trẻ em bỏ học là đương nhiên, xã hội(người dân) phải gánh”(năm 2007 đã có 1,2 triệu học sinh cấp phổ cập đã bỏ học) như nội  dung ông đã nhiều lần lên tiếng mà mỗi lần nghe tôi cứ có cảm tưởng đó là lời của một ông chủ cửa hiệu bán kính đeo mắt trong  xóm tôi, có biệt tài phân biệt khách sang hèn, luôn miệng “có tiền thì mua,  không thì đi chỗ khác chơi” , và nếu chê đắt thì ông liến thoắn “Tiền nào của nấy”, chìa ra ngay loại gọng kính giả hàng hiệu từ biên giới !

 

Hồng lê Thọ

5/12/2007

 

 

·       theo báo cáo của Bộ GD ĐT thì chi phí nầy là nhà nước chi cho học sinh cấp tiểu học, trong khi thực tế phần phụ thu(ở Thành phố HCM,Hà nội…) gấp nhiều lần hơn, chứ không phải 550,000 đồng/năm như ông Nhân phát biểu ! hơn thế nữa BT lại nói hớ nữa chăng, cấp Tiểu học là cấp được miễn phí theo qui định của Hiến Pháp(điều 59) vậy thì “miễn học phí cho bốn em” là cấp nào, tiểu học hay cấp trung học cơ sở, hoặc phổ thông đây ? thật khó hiểu , BT luôn chê trách báo chí thông tin không đầy đủ, lần nầy thì sao, không lẽ báo Tuổi Trẻ lại đưa tin sai lệch ?

 

Tư liệu(1)

TT - Theo dự thảo đề án học phí (HP) trong các cơ sở giáo dục quốc dân mới được Bộ GD-ĐT soạn thảo, HP sẽ tăng ở tất cả các cấp học, trình độ đào tạo từ năm 2007.( Thứ năm 9/11/2007)

 

Cần thiết phải tăng?

Bộ GD-ĐT tính toán mỗi năm học, bình quân một học sinh, sinh viên (HSSV) của mỗi cấp học cần chi phí như sau: mầm non: 3,8 triệu đồng, tiểu học: 2,5 triệu đồng, THCS: 2,8 triệu đồng, THPT: 4 triệu đồng, giáo dục thường xuyên: 1,5 triệu đồng, trung cấp chuyên nghiệp: 6,8 triệu đồng, dạy nghề: 8 triệu đồng, CĐ: 10,4 triệu, ĐH: 12,8 triệu, thạc sĩ: 14 triệu và tiến sĩ: 17 triệu.

Sau khi trừ phần chi từ ngân sách nhà nước bình quân cho mỗi HSSV ở từng cấp học, trình độ đào tạo vùng các khoản thu từ sự nghiệp khác, theo tính toán của Bộ GD-ĐT, khoản thu cần thiết bình quân của mỗi HSSV cho mỗi năm học là: mầm non: 898.000 đồng, tiểu học: 558.000 đồng, THCS: 898.000 đồng, THPT: 1,51 triệu đồng, TCCN: 3,71 triệu đồng, dạy nghề: 5,55 triệu đồng, CĐ: 5,4 triệu đồng, ĐH: 7,8 triệu đồng, thạc sĩ: 11,5 triệu đồng và tiến sĩ 12,5 triệu đồng.

 

(Tư liệu 2) Giải thích của Ông Nguyễn thiện Nhân về tỷ lệ 4/1:

Thư của BT Nguyễn thiện Nhân gửi thầy cô giáo học sinh ngày Nhà giáo 20/11/2007(trích)

…Đối với bậc học mầm non và phổ thông hiện nay, chi phí bình quân để một học sinh đi học là 2,57 triệu đồng/năm, trong đó gia đình các em đóng học phí và các khoản khác cho trường bình quân là 0,55 triệu đồng/năm. Tức là để cho một em được đi học, nếu em thuộc diện miễn học phí, nhà nước phải chi 2,57 triệu đồng/năm, còn nếu em đóng học phí thì nhà nước chỉ chi 2,02 triệu đồng/năm (bằng 79%), còn gia đình của em chi 0,55 triệu đồng/năm (bằng 21%). Như vậy, nếu 4 em xin được miễn học phí, thì số tiền Nhà nước phải chi bù vào để đủ chi phí cho 4 em được đi học là 2,2 triệu đồng/năm, lớn hơn mức chi phí Nhà nước phải chi để 1 em được đi học là 2,02 triệu đồng/năm. Tức là cứ miễn học phí cho 4 em, thì một em khác phải nghỉ học, vì phần kinh phí Nhà nước dành cho việc học của em này (2,02 triệu đồng/năm) không còn nữa. Ngược lại, cứ 4 em đóng học phí đi học thì có thêm một em khác cũng được đi học.(Thanh niên online 20/11/2007).

 

Lần nầy ông Nhân lại nhầm nữa rồi, chi phí mà ông nêu trên là chi phí cho cấp Tiểu học theo tính toán của Bộ GD ĐT chứ không phải cho mầm non, phổ thông(? thuộc cấp nào). Sao mà lộn xộn thế nhỉ ,mỗi lúc một khác để biện hộ cho lập luận Tăng học phí bất chấp những gì mà Bộ GD ĐT đã công bố dù rằng những con số nầy cũng sai nốt khi biết được chi phí thực là 2,2-2,7 lần hơn trên thực tế(cũng theo báo cáo của Bộ GD ĐT).Từ Phổ thông dùng trong thư nầy có nghĩa từ Cấp1 đến cấp 2 hay bao hàm cả Cấp 3 ? và chúng tôi  chưa thấy có báo cáo nào nói rằng”chi phí bình quân…là2,57 triệu đồng/năm trong đó…”như BT Nhân nói cả!  

 

(Tư liệu 3)  Chi phí đề xuất của Bộ Giáo dục cho giáo dục

  Chi phí năm cho một học sinh, triệu đồng Học phí dự tính thu

Học phí/chi phí

Số học sinh năm 2005-2006 Chi phí thu trong năm, triệu đồng
Mầm non 3,8 0,898 24 % 3.024.662 11.493.716
Phổ thông       16.757.129  
Tiểu học 2,5

0,558

22 % 7.321.739 18.304.348
Trung học cơ sở 2,8 0,898 32 % 6.458.518 18.083.850
Trung học phổ thông 4 1,51 38 % 2.976.872 11.907.488
Trung cấp chuyên nghiệp 6,8

3,71

55 % 500.252 3.401.714
Đại học, cao đẳng       1.363.167  
Cao đẳng 10,4 5,4 52 % 346.891 3.607.666

Đại học

12,8

7,8

61 %

1.016.276

13.008.333

Thạc sĩ 14 11,5 82 %    
Tiến sĩ 17 12,5 74 %    
Dạy nghề 8 5,5 69 %   ?
Trung tâm giáo dục thường xuyên 1,5

?

 

  649.271 ?
Tổng       22.294.481 79.807.114


     

          TS Vũ Quang Việt tóm tắt theo Báo cáo của Bộ GD ĐTT

Chú thích: Con số 2,5 triệu và 558,000 đồng là thuộc Bậc Tiểu học, còn mầm non hay phổ thông như Ông nói là hoàn toàn khác theo bảng tóm tắt trên !

 

            ©  http://vietsciences.free.fr  và http://vietsciences.org Hồng Lê Thọ