Nguyễn Tuấn

Thời Lê có Nguyễn Tuấn, quê ở xă Nhân Mục, huyện Thanh Tŕ (nay thuộc Hà nội) là người tính t́nh rất cương nghị. Không rơ ông sinh và mất năm nào, chỉ biết ông đỗ đồng tiến sĩ khoa Quư Sửu, năm Hoằng Định thứ 14 (1613). Vào năm Vĩnh Tộ thứ I (1615) đời Lê Thần Tông, ông được cử đi sứ nhà Minh để dâng đồ lễ cống. Vua Minh vốn biết ông là người cứng rắn hay chữ, nhân muốn thử tài, bèn ra một vế đối như sau:

Đồng trụ chỉ kim đài dĩ lục

Nghĩa là:

Cột đồng tới nay đă rêu xanh

      Câu này có ư châm chọc, muốn nhắc lại việc Mă Viện sang chinh phục nước ta và dựng cột đồng vào khoảng thế kỷ thứ nhất.

      Nguyễn Tuấn nghe xong, đối lại ngay:

Đằng Giang tự cổ huyết do hồng

Nghĩa là:

Sông Đằng từ xưa máu c̣n đỏ

          Ư muốn nhắc lại hai trận chiến thắng lẫy lừng trên  sông Bạch Đằng: chiến thắng của Ngô Quyền phá tan quân Nam Hán xâm lược vào năm 938, và chiến thắng của Trần Hưng Đạo tiêu diệt toàn bộ binh thuyền xâm lược của quân Nguyên vào năm 1288.

     Vua Minh nghe rồi, có vẻ không bằng ḷng; nhưng cũng phải khen là câu đối hay, lời văn chọi, ư tứ hùng hồn, đanh thép. Và sau đó, nhà Vua đă tiếp đăi đoàn sứ bộ Việt Nam rất hậu.