|
Mạc Phú Hải (1541-1546)
Niên hiệu: Quảng Hòa
Cuối đời Mạc Đăng Doanh,
quan hệ với nhà Minh lại trở nên căng thẳng.
Tình hình ở phía nam cũng nguy cấp: Quân đội Lê trung hưng sau 7 năm
chiêu binh luyện mã đủ sức về đánh chiếm Nghệ An và hai năm
sau năm Quý Mão (1543) đã kiểm soát được cả
Tây Đô (Thanh Hóa). Mạc Đăng Dung phải trở
lại Đông Kinh đưa cháu nội là Mạc Phúc Hải lên nối ngôi năm
Tân Sửu.
Vua Thế Tông nhà Minh và quân xâm lược đang ngấp
nghé ở biên thùy phía bắc. Nguy cơ một cuộc chiến tranh rất bất lợi
cho nhà Mạc là có thật. Nhưng Mạc Đăng Dung
cũng biết được nội bộ triều Minh không nhất trí trong việc đánh An
Nam. Qua viên tướng giữ Châu Liêm và Trương Nhạc, vua Mạc biết là có
thể thoát ra khỏi cuộc chiến tranh bằng giải pháp hòa bình. Các tham
chính nhà Minh đòi Mạc Đăng Dung phải đích
thân đến cửa quân, nộp đất dựng mốc, bỏ đế hiệu đã tiếm xưng và theo
chính sóc (1) và niên lịch của nhà Minh.
Đó cũng là cái cớ để cho Cừu Loan và Mao Bá Ôn
vốn ngại chinh chiến xuống phương Nam bãi binh. Rút bài học từ cha
con họ Hồ, Mạc Đăng Dung lúc này tuy đã
nhường ngôi cho con tiếp sau là cháu, trở về sống cảnh điền viên ở
Cổ Trai, vẫn phải chấp nhận yêu cầu trên: tự trói mình trước phủ
quân Minh ở trấn Nam Quan, trả lại 4 động, xin nội phụ... Ông già
Mạc Đăng Dung mặc dù lòng không muốn vẫn phải
gắng sức cuối cùng chịu nỗi nhục (khổ nhục kế) để con cháu ông tránh
khỏi một cuộc chiến tranh khốc liệt mà chắc chắn là tốn rất nhiều năm
xương máu của cả hai bên. Sau sự kiện quá sức đó, trở về Cổ Trai
sống những ngày còn lại, chẳng bao lâu thì Mạc Dăng
Dung mất, đó là một ngày thu tháng 8 năm Tân
Sửu (1541). Như vậy Mạc Dăng Dung làm vua 3 năm,
làm Thái thượng hoàng 12 năm, thọ 59 tuổi.
Ông có để lại di chúc: không làm đàn chay cúng Phật, khuyên Phúc Hải
phải nhanh chóng về kinh sư để trấn an nhân tâm và xã tắc là trọng.
Tháng 10 năm ấy Mao Bá Ôn
về đến Yên Kinh tâu với vua Minh việc Mạc Đăng
Dung đã tự trói mình dâng lễ hàng ở cửa ải, xin tuân theo chính
sóc... Nếu xem Mạc Đăng Dung là kẻ có tội đầu
hàng mà chưa có thể khinh suất cho tước và đất, thì hãy mong tha tội
cho cháu là Phúc Hải... Còn như Lê Ninh tuy tự xưng là con cháu nhà
Lê nhưng tung tích chưa rõ ràng... Thế là tháng 3 năm
Nhâm Dần (1542) nhà Minh phong Mạc Đăng Dung
làm An Nam đô thống sứ ty và cho một quả ấn bạc và cũng tháng 12 năm
đó (1542) Mạc Phúc Hải lên trấn Nam Quan hội khám và nhận lại lịch
đại thống của nhà Minh, một đạo sắc phong nhà Minh lại phong cho Mạc
Phúc Hải được tập tước của ông làm An Nam đô thống sứ ty.
Trong khi đó, tại Nam triều, quân binh do Lê
Trang Tông tự làm tướng đã kéo ra Yên Mô (Ninh Bình), Thái sư Hưng
Quốc công Nguyễn Kim bị đánh thuốc độc chết đột ngột, quyền hành lọt
vào tay con rể Nguyễn Kim là Trịnh Kiểm. Lực lượng phía Nam triều
ngày càng được củng cố. Mạc Phúc Hải lại thường say mê hát xướng,
thích chơi chọi gà, ít quan tâm đến triều chính, mọi mặt giảm sút.
Song Phúc Hải làm vua không lâu. Ngày 8 tháng 5 năm
Bính Ngọ (1546), Phúc Hải chết, ở ngôi 6 năm,
về sau truy tôn là Hiến Tông Hiển hoàng đế
(1)Chính sóc: Các ngày mùng 1 và rằm hàng
tháng, ngày đăng quang của nhà vua
|
|