|
Mạc Ðăng Dung (1527-1529)
Đăng Dung sinh giờ Ngọ
ngày Nhâm Tý (23) tháng 11 năm Quý Mão
(1483), quê ở làng Cổ Trai, huyện Nghi Dương (Hải Dương). Thời trẻ
Mạc Đăng Dung có sức khoẻ lại khôi ngô. Từ
một thanh niên nghèo, sống bằng nghề đánh cá, Mạc Đăng
Dung đi dự thi môn đấu vật, trúng đô lực sĩ, được sung vào chân túc
vệ chuyên cầm dù theo xe vua. Nhưng Đăng Dung
tiến rất nhanh trên đường làm quan.
Năm Tân Mùi (1511) mới 29
tuổi đã được phong tước Vũ Xuyên bá. Năm Bính
Tý (1516), triều đình sai Đăng Dung làm trấn
thủ Sơn Nam, gia phong Phó tướng Tá đô đốc. Trải qua ba đời vua Lê,
Đăng Dung được phong Thái sư Nhân Quốc công
rồi đến An Hưng vương. Lợi dụng lúc vua Lê ươn hèn, các quan trong
ngoài triều tranh giành xâu xé lẫn nhau, Mạc Đăng
Dung âm mưu giành ngôi vua. Tháng 6 năm Đinh
Hợi (1527), Mạc Đăng Dung từ Cổ Trai lên kinh
sư ép vua Lê nhường ngôi. Lúc này triều Lê đã quá mục nát, mất lòng
dân nên số đông hướng về Mạc Đăng Dung đã ra
đón Đăng Dung về kinh. Trong tờ chiếu nhường
ngôi của vua Lê (tất nhiên là do người của Mạc Đăng
Dung viết) có nói lý do của việc nhường ngôi: Vua Lê hèn kém, đức
mỏng, không gánh nổi ngôi trời. Mệnh trời và lòng người hướng về
người có đức và người đó, trong thời điểm này, chỉ có Mạc Đăng
Dung: "là người tư chất thông minh, đủ tài văn
võ, bên ngoài đánh dẹp bốn phương đều phục, bên trong trị nước trăm
họ yên vui, công đức lớn lao, trời người đều quy phục". Hôm tuyên
đọc tờ chiếu nhường ngôi cũng là lúc Mạc Ðăng
Dung xưng Hoàng đế, ban lệnh đại xá thiên hạ, lấy niên hiệu mới như
mọi ông vua khác khi lên ngôi. Vua Lê bị giáng truất xuống làm Cung
vương, bị tống giam cùng với Thái hậu ở cung Tây Nội rồi bị giết
chết.
Để hoàn thiện việc thiết lập một triều đại mới,
Đặng Dung không những phải chống chọi với phản ứng của đông đảo các
cựu thần nhà Lê mang nặng đầu óc trung quân, mà còn phải chọn những
người trẻ tuổi gánh vác việc nước. Vì vậy bắt chước các vua Trần,
tháng 12 Kỷ Sửu (1529) Mạc Đăng Dung nhường
ngôi cho con là Đăng Doanh làm vua được 3 năm,
lúc này mới 46 tuổi
|
|