|
Mạc Ðăng Doanh (1530-1540)
Niên hiệu: Đại Chính
Đăng Doanh là con trưởng
của Mạc Đăng Dung. Dưới thời Quang Thiệu nhà
Lê, Đăng Doanh được phong tước Dục Mỹ hầu,
giữ điện Kim Quang. Khi Đăng Dung lên ngôi
vua, Đăng Doanh được phong làm Thái tử ở ngôi
Thái tử được 3 năm thì lên ngôi vua. Tháng
Giêng năm Canh Dần (1530) Đăng
Doanh làm lễ đăng quang, đổi niên hiệu là Đại
Chính, tôn bà nội là Đặng thị làm Thái Hoàng thái hậu, tôn cha là Đăng
Dung làm Thái thượng hoàng.
Mùa xuân năm Quý Tỵ (1533)
các cựu thần nhà Lê lập Lê Trang Tông lên ngôi vua tại Lào rồi sai
sứ vượt biển sang nhà Minh cầu viện. Nhà Minh đưa quân sang đánh nhà
Mạc. Trước tình hình đó, Mạc Dăng Dung liền
sai người mang thư đến tỉnh Vân Nam giải thích lý do họ Mạc lên ngôi
vua và bảo Lê Ninh chỉ là con của Nguyễn Kim mạo xưng họ Lê mà thôi.
Thấy rõ đây là một cơ hội tiến đánh Đại Việt. Vua Minh sai tướng Cừu
Loan đem một đạo quân lớn áp sát biên giới phía Bắc nước ta. Như
vậy, nhà Mạc rơi vào thế bị ép từ hai mặt: Bắc là nhà Minh và Nam là
nhà Lê. Tuy nhiên trong 10 năm cầm quyền của
Đăng Doanh, triều Mạc đã làm được khá nhiều
việc mà sử nhà Lê sau này cũng ghi nhận.
Đăng Doanh chỉ làm vua
được 10 năm thì mất. Người kế nghiệp Đăng
Doanh là Mạc Phúc Hải. Đăng Doanh có 7 con
trai, ngoài Phúc Hải được nối ngôi còn con thứ hai là Phúc Tư, phong
là Ninh Vương, thứ 3 là Kính Điển phong Khiêm vương, thứ tư là Lý
Tường, thứ 5 là Lý Hòa, thứ 6 là Hiệp Cung và thứ 7 là Đôn Nhượng,
phong Ư'ng vương.
Phúc Hải khi lên ngôi đặt tên thụy cho cha là
Thái Tông khâm triết hoàng đế.
|
|