Trần Tế
Xương (1871-1907)
Trần
Tế Xương tên thật là Trần Duy Uyên,
quen gọi là Tú Xương, tự là Mặc Trai,
hiệu là Mộng Tích, đến khi thi Hương
mới lấy tên là Trần Tế Xương. Ông
sinh ngày 10-8-1871 tại lànVị Xuyên, huyện
Mỹ Lộc, Nam Ðịnh và mất ngày 20-1-1907
ở làng Ðịa Tứ cùng huyện.
Tú
Xương là một người rất thông
minh, tính tình thích trào lộng. Có nhiều giai
thoại kể về cá tính của ông.
Cuộc
đời Tú Xương lận đận về
thi cử. Tám khoa đều hỏng nên dấu
ấn thi rớt in đậm nét trong tiềm
thức Tú Xương.
Ông
cưới vợ rất sớm. Phạm Thị
Mẫn từ một cô gái quê Con gái nhà dòng,
lấy chồng
kẻ chợ. Tiếng có miếng không, gặp
hay chăng chớ trở thành bà Tú tần
tảo một nắng hai sương Quanh năm buôn
bán ở mom sông. Nuôi đủ năm con với
một chồng. Ông Tú
vẫn có thể có tiền để ăn chơi
nhưng gia cảnh nghèo túng, việc nhà trông
cậy vào một tay bà Tú.
Có
thể nói, việc hỏng thi và cảnh nghèo
của gia đình là nguồn đề tài phong phú
trong sáng tác của Tú Xương.
Tú Xương
sáng tác rất nhiều và thất lạc cũng
nhiều. Ông viết khoảng 151 bài thơ
bằng chữ Nôm với đủ các thể
loại. Ngoài ra, ông có dịch một số thơ
Ðường.
|