1/ Cốt truyện "Các Cuộc Phiêu Lưu của
Tom Sawyer".
Vào khoảng hai thập niên
trước Cuộc Nội Chiến Hoa Kỳ, Tom Sawyer
sống tại St. Petersburg, một ngôi làng
nhỏ nằm trên bờ sông Mississippi. Mẹ của
Tom đã qua đời nên Tom ở với dì Polly,
một người quá yêu thương trẻ em, đang
tìm cách nuôi dạy Tom. Ngoài ra trong
gia đình còn có Mary, một đứa con gái
dịu dàng, có họ hàng với Tom, và Sidney
là một em trai cùng cha khác mẹ với Tom,
với bản tính mưu mô, gây cho Tom nhiều
bối rối.
Tom Sawyer là một đứa trẻ có
đầu óc bén nhạy, thường hay đối nghịch
với Sidney và không ưa những đứa trẻ
sống theo tư cách mẫu mực của các thành
phố lớn, nó ưa thích chơi đùa trong rừng
hay bên bờ sông. Do trốn học để đi chơi,
Tom bị dì Polly phạt phải quét vôi một
hàng rào lớn vào ngày Thứ Bẩy. Nhờ giỏi
về khoa tâm lý, Tom đã lường gạt được
vài đứa trẻ khác làm việc thay mình. Sau
khi chơi trò chiến tranh với Joe Harper,
Tom đi qua căn nhà của gia đình
Thatcher, chợt nhìn thấy và đâm mê cô bé
Becky, nhưng tình yêu sớm nguội lạnh vì
một trận lụt lớn.
Vào một ngày chủ nhật tại
một lớp học của nhà thờ, Tom đã trao đổi
với các bạn để lấy đủ số phiếu thưởng
công cho các học sinh học thuộc lòng
2,000 câu Thánh Kinh, nhưng đến khi lên
lãnh thưởng, Tom đã bị lộ nguyên hình vì
chẳng nhớ nổi một câu kinh.
Tới ngày thứ hai, Tom giả vờ
bị ốm đau để không phải đi học. Tom và
Huckleberry Finn lập kế hoạch mang một
con mèo chết tới nghĩa trang vì đây là
cách mà nhiều người đồn rằng có thể chữa
trị các mụn cóc. Nửa đêm hôm đó, Tom và
Huck bất chợt nhìn thấy bác sĩ Robinson,
Injun Joe và Muff Potter đang đào một
ngôi mộ mới chôn. Đã có một cuộc cãi lộn
và Injun Joe đánh bất tỉnh Muff Potter
và đâm chết vị bác sĩ. Sau khi chứng
kiến cảnh khủng khiếp này, hai đứa trẻ
thề rằng sẽ không phanh phui những gì đã
nhìn thấy. Ngày hôm sau, cả thị trấn xôn
xao về vụ giết người và Injum Joe tố cáo
Muff Potter là kẻ sát nhân.
Một ngày khác, Tom, Huck và
Joe Harper chơi trò cướp biển trên hòn
đảo Jackson nằm trong giòng sông
Mississippi. Khi không thấy các đứa trẻ
về nhà, dì Polly cho rằng Tom và các bạn
đã gặp tai nạn. Người ta đã nhờ các con
phà đi qua sông bắn súng đại bác để làm
nổi lên các xác người chết đuối. Muốn
báo tin cho dì Polly, Tom lẻn về nhà ban
đêm, định viết giấy để lại, nói rằng
mình vẫn còn an toàn nhưng Tom đã đổi ý
khi nghe lén thấy vài người trong nhà
bàn tán việc nhà thờ sẽ tổ chức một buổi
lễ cầu hồn vào ngày chủ nhật nếu không
tìm thấy các đứa trẻ. Thế rồi trong khi
buổi lễ trịnh trọng đang diễn ra, ba đứa
trẻ "chết rồi" lững thững đi vào lối đi
chính, giữa nhà thờ.
Tại trường học, Tom đâm ra
say mê Becky và đã có lần chịu phạt thay
cho cô nàng và để trả thù ông hiệu
trưởng, bọn học sinh tinh nghịch đã
phanh phui cho nhiều người rõ, rằng ông
ta bị hói đầu. Trở lại vụ án mạng bác sĩ
Robinson, mọi người dân trong thị trấn
đều tin rằng Muff Potter là thủ phạm cho
đến ngày Tòa An xét xử, Tom bỗng nhiên
xuất hiện và thuật lại sự việc đã xẩy
ra. Injun Joe vì vậy phóng qua cửa sổ,
chạy trốn.
Một lần khác, trong khi Tom
và Huck chơi trò đi tìm kiếm mỏ vàng,
hai đứa trẻ vào thám hiểm một căn nhà bỏ
hoang. Khi chúng đang mắc kẹt trên lầu
thì bỗng xuất hiện hai người lạ mặt khả
nghi, một trong hai người thường thấy
trong thị trấn là một người Tây Ban Nha
câm và điếc, nhưng khi người này nói ra
tiếng, hai đứa trẻ liền nhận ngay ra là
Injun Joe giả dạng. Hai kẻ lạ mặt kể
trên lấy ra từ nơi cất dấu một hộp đựng
tiền bằng bạc, rồi đào bới, bất ngờ tìm
ra một hũ vàng do một kẻ gian khác chôn
dấu. Tom và Huck suýt nữa bị khám phá
thấy, và nghe được Injun Joe nói rằng sẽ
còn ở trong vùng này cho tới khi trả thù
xong. Hai đứa trẻ bèn điều tra sào huyệt
"số 2" của Injun Joe ở đâu và rồi đã
khám phá nơi ẩn náu của tên gian đó
trong một quán rượu.
Nhân một buổi đi chơi khác,
Tom và Becky bị lạc trong hang McDougal
và đêm hôm đó, Huck đã theo dõi hai kẻ
gian tới tận Cardiff Hill. Huck đã nghe
thấy Injun Joe nói rằng định trả thù bà
góa Douglas nên vội thông báo âm mưu này
cho ông Jones, và gia đình Welshman bèn
tìm cách sua đuổi hai kẻ gian ác. Tới
khi Huck bị bệnh, bà góa Douglas đã tới
nhà Welshman để chăm sóc cho cậu thiếu
niên vô gia cư này.
Sau đó tới ngày tổ chức một
cuộc cắm trại ngoài trời. Đêm hôm đó,
người ta khám phá thấy rằng Tom và Becky
không có mặt cùng với bạn bè. Nhiều
người đã vào trong hang núi để tìm kiếm
hai đứa trẻ. Trong khi bị lạc lối, Tom
có lần thấy bóng dáng tên Injun Joe. Sau
ba ngày tìm kiếm lối ra, Tom đã khám phá
thấy một cửa ra cách lối vào hang hàng
dặm đường, nhờ vậy Tom và Becky trở về
nhà.
Hai tuần lễ sau, Tom bị sửng
sốt khi hay tin ông tòa Thatcher đã ra
lệnh gắn kín miệng hang McDougal, lúc
này Tom mới tiết lộ rằng đã nhìn thấy
Injun Joe ở trong hang đó. Rồi người ta
đã tìm thấy xác của hắn ngay sau cửa
hang còn đồng phạm của hắn bị chết đuối
trên giòng sông.
Về sau, Tom và Huck trở lại
hang và khám phá ra một kho tàng trị giá
tới 12,000 đồng. Số tiền này được đầu tư
cho hai đứa trẻ. Huck được bà góa
Douglas nhận nuôi dạy, nó đã cố gắng
chịu đựng mọi gò bó để trở nên một đứa
trẻ có giáo dục.
2/ Vài nhận xét về các nhân vật trong
truyện.
"Các cuộc phiêu lưu của Tom
Sawyer", gọi tắt là "Tom Sawyer", là một
cuốn truyện kể về tuổi trẻ của một đứa
con trai sinh sống trong một ngôi làng
nhỏ nằm trên bờ sông Mississippi vào
tiền bán thế kỷ 19. Cuốn truyện này được
xếp hạng thứ hai, hay nhất là cuốn "Các
cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn".
Vào năm 1870, tác giả Mark
Twain phác thảo một câu chuyện kể về một
đứa con trai sống trong một tỉnh nhỏ.
Câu chuyện theo mẫu của cuốn "Chuyện kể
về một đứa trẻ hư hỏng" (The Story of a
Bad Boy) do Thomas Bailey Aldrich viết
ra và xuất bản vào năm 1869. Nhân vật
anh hùng trong câu chuyện của Mark Twain
là một cậu con trai lúc đầu có tên là
Bill Rogers, và các cuộc phiêu lưu của
cậu này được căn cứ phần lớn vào các hồi
tưởng của tác giả lúc còn trẻ. Nhưng
không hiểu vì sao, Mark Twain đã không
hoàn tất cuốn truyện kể trên, có thể vì
tác giả bị mất hứng khởi, do quá bận rộn
vì hai tác phẩm khác đang được in ấn là
cuốn "Sống thiếu thốn" (Roughing It) và
cuốn "Thời Kỳ Vàng Son" (The Gilded
Age).
Tới cuối năm 1874, Mark
Twain có ý muốn viết lại cuốn truyện kể
trên thành một cuốn tiểu thuyết, với ý
định chế nhạo "các đứa trẻ ngoan" mà các
thầy giáo thường ca tụng vào ngày chủ
nhật. Tác giả vì thế đã thêm vào các
đoạn văn châm chọc các lớp học giáo lý
và các buổi lễ của nhà thờ. Nhân vật
chính trong truyện là Tom Sawyer, một
đứa con trai ham hoạt động, giàu óc
tưởng tượng, tinh nghịch, điển hình cho
địa phương và thời đại. Vào các chương
đầu, Tom được mô tả là một đứa trẻ vô
trách nhiệm, thường hay lường gạt bà dì
để tránh bị phạt, ăn trộm bánh vòng
(doughnuts) và trái cây, hay chọc ghẹo
các người khác. Bà dì Polly đã cho rằng
Tom Sawyer không hẳn là một đứa trẻ xấu,
mà chỉ là một đứa trẻ tinh nghịch. Tom
khá thông minh, đọc nhiều sách mà không
thuộc Thánh Kinh. Tom nhớ nhiều đoạn văn
đối thoại trong các truyện ưa thích, đã
bắt các bạn phải đóng kịch đúng như
truyện mô tả dù không hiểu rõ ý nghĩa
của các hành động đó. Các đứa trẻ khác
khi chơi với Tom đã theo đúng chỉ dẫn vì
khâm phục Tom nhưng Huck Finn lại không,
nó chỉ tin khi nhìn rõ hay trải qua kinh
nghiệm về sự việc. Nhân vật Tom Sawyer
còn cam đảm khi chấp nhận nguy hiểm,
đứng ra làm chứng rằng Muff Potter đã
không giết bác sĩ Robinson và là người
duy nhất trong thị trấn dám tố cáo tên
gian Injun Joe.
Nhân vật Tom Sawyer được mô tả dần dần,
từ một đứa trẻ xấu, trở thành một đứa
trẻ bình thường, không xấu mà cũng không
tốt. Tom đôi khi ưa thích vướng mắc vào
các vụ rắc rối, ham mê các cuộc mạo
hiểm, có khi loại mạo hiểm này dành cho
trẻ em 8 tuổi, có khi dành cho loại 13
tuổi, vì vậy tác giả Mark Twain đã không
nói rõ tuổi thực của Tom và như vậy Tom
Sawyer tượng trưng cho nhiều loại tuổi
trẻ. Cuốn truyện lúc đầu có chủ đích
dành cho trẻ em đọc, đề cập tới các cấm
đoán trong đời sống hàng ngày, tới đời
sống tự do khi trẻ em chơi đùa bên giòng
sông, trong rừng cây hay trong hang
động. Cuộc thám hiểm trên một hòn đảo
không người cư ngụ rồi tới cuộc đi săn
vàng đã làm cho câu chuyện hấp dẫn, hồi
hộp. Tác giả Mark Twain đã mô tả trong
truyện các cảnh rùng rợn, gây nên hồi
hộp khiến cho độc giả phải quan tâm,
không phải chỉ những người trẻ tuổi mà
ngay cả những người lớn tuổi. Các giai
đoạn éo le trong truyện là mối tình của
Tom và Becky Thatcher, lúc hồi hộp là
khi Tom và Huck chứng kiến cảnh bác sĩ
Robinson bị giết, ngoài ra còn có các
thủ đoạn lặt vặt của Tom như lúc sơn
hàng rào, khi đi săn kho tàng… tất cả đã
mô tả rõ ràng bản chất của Tom Sawyer và
cho thấy tác giả hiểu biết rất rõ về tâm
lý trẻ em.
Dì Polly là người bảo trợ
của Tom, một người có tấm lòng tốt, luôn
luôn yêu cháu dù cho đứa cháu này ngỗ
nghịch. Dì Polly cũng tượng trưng cho
lớp người lớn tuổi, không bao giờ hiểu
thấu các cách hành xử của lớp người trẻ.
Huckleberry Finn là con của
một kẻ nghiện rượu, người cha này thường
đánh dập Huck và đối xử tàn tệ với con
khi gặp mặt. Huck sống trong các thùng
rỗng, mặc quần áo lượm được và ăn đồ ăn
xin được. Huck luôn luôn chống lại xã
hội, là hình ảnh của một đứa trẻ trái
nghịch với loại trẻ em sạch sẽ, được
giáo dục như Tom. Dân trong làng không
ai giúp đỡ Huck ngoại trừ một người da
đen và bà góa Douglas. Vào cuối cuốn
truyện, Huck đã tỏ ra là một đứa trẻ can
đảm và biết ơn đối với những người giúp
đỡ mình.
Injun Joe là một tên vô
loại, tàn ác, đã từng giết người, ăn cắp
tử thi từ các ngôi mộ, ăn cướp của người
giàu cũng như người nghèo và còn âm mưu
nhiều vụ báo thù.
Muff Potter là đồng lõa của
Injun Joe, là kẻ yếu hèn, a tòng làm
việc ác. Tên này đáng lẽ bị treo cổ nếu
không có Tom can đảm tố cáo tội ác của
Injun Joe.
Bác sĩ Robinson là một y sĩ
trẻ, cần các tử thi để nghiên cứu khoa
học. Vì luật pháp thời đó cấm dùng thân
thể con người để mổ xẻ, nên bác sĩ
Robinson đã phải trả tiền cho các tên
phạm pháp như Injun Joe và Muff Potter
để ăn trộm các xác chết.
Becky Thatcher là con gái
của quan tòa Thatcher. Becky là một
thiếu nữ dễ thương, ngây thơ, đôi khi
đòi hỏi, đôi khi khó hiểu.
Bà góa Douglas là góa phụ
của một quan tòa tại St. Petersburg, có
lòng tốt muốn giúp đỡ Huck bằng cách
mang về nhà nuôi dạy.