Thủ đô Paris

Vietsciences-Phạm Văn Tuấn      13/03/2005 

 

Bản đồ đường xe lửa Métro trong Paris
Bản đồ đường xe lửa RER Paris và ngoại ô Paris
Bản đồ đường xe bus trong Paris
Bản đồ đường xe bus trong Paris đêm từ 1 đến 5:30 sáng
Bản đồ đường xe tramway ở Saint Denis bắc Paris ligne 1
Bản đồ đường xe tramway tây nam Paris ligne 2
 

Tour  Eiffel Arc de Triomphe

Notre Dame de Paris

 

Paris là Thủ Đô và cũng là thành phố lớn nhất của nước Pháp. Paris có nhiều kiến trúc tuyệt đẹp như các lâu đài và các đài kỷ niệm, được chiếu sáng rực rỡ vào ban đêm vì vậy thành phố này còn được gọi là Kinh Đô Ánh Sáng (the City of Light).

Paris là một trung tâm Nghệ Thuật và Giáo Dục của Thế Giới. Qua hàng trăm năm, các trường phái Hội Họa và Văn Học đặc sắc đã phát triển tại nơi này với hai phần ba văn sĩ, nghệ sĩ sinh sống và sáng tác tại Paris. Trường Đại Học Paris được thành lập trên 800 năm, là một trong các cơ sở đại học lớn nhất và danh tiếng nhất của Thế Giới.

Paris là thành phố đông dân cư trong miền đất thấp, được gọi là Vùng Lòng Chảo Paris (The Paris Basin), có dân số khoảng 2,175,000 người với mật độ 20,726 người trên một cây số vuông. Paris còn là một trung tâm kỹ nghệ tập trung ¼ sức lao động của nước Pháp bởi vì chung quanh thành phố này là các nhà máy sản xuất ra đủ loại mặt hàng, đáng kể nhất là ngành xe hơi. Ngoài ra Paris còn nổi danh vì những mặt hàng sang trọng như nước hoa, nữ trang và y phục thời trang. Các nhà vẽ kiểu của Paris vẫn dẫn đầu Thế Giới về nhiều loại y phục phụ nữ rất trang nhã.

Chảy qua thành phố Paris là Giòng Sông Seine thơ mộng với phần chiều dài 13 cây số. Giòng sông này chia thành phố ra làm hai, phía bắc được gọi là Phần Bờ Bên Phải (hữu ngạn = the Right Bank). Đây là khu vực của các văn phòng bận việc, các nhà máy nhỏ và các cửa hàng thời trang. Phía nam của giòng sông là Phần Bờ Bên Trái (tả ngạn = the Left Bank), là trung tâm của các nghệ sĩ và sinh viên.

Hàng năm hơn 2 triệu du khách tới thăm viếng thành phố Paris bởi vì thành phố này là nơi có nhiều di tích lịch sử xuất sắc và nhiều công viên rất đẹp mắt. Tùy theo thời gian du lịch gồm bao nhiêu ngày, chương trình thăm viếng được sắp xếp khác nhau. Nếu có vài ngày du lịch, du khách nên tới xem Tháp Eiffel, Khải Hoàn Môn, Nhà Thờ Đức Bà và Viện Bảo Tàng Louvre. . .

1/ Tháp Eiffel (La Tour Eiffel).

 Đây là biểu tượng danh tiếng nhất của Thành Phố Paris. Cây Tháp này đã từng là kiến trúc cao nhất Thế Giới với chiều cao 1,056 feet kể cả chiếc ăng ten truyền hình cao 55 feet. Vào những ngày quang đãng, người dân ở cách xa 65 cây số thể nhìn thấy Tháp Eiffel. Trong nhiều năm, cây Tháp này là kiến trúc nhân tạo cao nhất Thế Giới cho tới khi Tòa Nhà Chọc Trời The Empire State Building được xây dựng. Kỹ Sư Gustave Alexandre Eiffel đã tạo nên cây Tháp này để chứng tỏ khả năng của sắt và thép trong các công trình kiến thiết lớn và như vậy đã mở đường cho việc xây dựng các tòa nhà chọc trời của thế kỷ 20.

Tháp Eiffel nặng 8,000 tấn, đã là một biểu tượng của Cuộc Triển Lãm Quốc Tế tổ chức tại Thành Phố Paris vào năm 1889. Trên Tháp này có các hành lang quan sát toàn cảnh thành phố Paris và các nhà hàng với chỗ ngồi thơ mộng. Tháp Eiffel được dựng nên trong Công Viên Mars (Champs de Mars). Vào năm 1998, đã có 6 triệu du khách tới thăm Tháp Eiffel.

2/ Khải Hoàn Môn (Arc de Triomphe).

 
 

Đây là kiến trúc vòng cung (triumphal arc) lớn nhất Thế Giới với chiều cao 50 mét, rộng 45 mét. Bên dưới vòm cung Khải Hoàn Môn là Phần Mộ Chiến Sĩ Vô Danh của Thế Chiến Thứ Nhất và Thế Chiến Thứ Hai được thiết lập vào năm 1920 với ngọn lửa không bao giờ tắt. Tại Khải Hoàn Môn còn khắc tên của hàng trăm Danh Tướng đã điều khiển Đại Quân Pháp trong các chiến công của thời đại Napoléon. Khải Hoàn Môn tọa lạc tại đầu phía tây của Đại Lộ Elysées.
 

     
 

Vào năm 1806, Hoàng Đế Napoléon I đã ra lệnh xây dựng Khải Hoàn Môn để kỷ niệm các chiến thắng lẫy lừng của các đạo quân Pháp. Kiến trúc này do Kiến Trúc Sư Jean-Francois Chalgrin (17391811)vẽ kiểu theo các đài chiến thắng của Thành Phố Rome cổ. Việc xây dựng Khải Hoàn Môn đã bị ngưng lại khi Hoàng Đế Napoléon I không còn cai trị nước Pháp vào năm 1814 rồi sau đó được hoàn thành vào năm 1836 dưới triều đại của Vua Louis Philippe. 4 năm sau, hài cốt của Hoàng Đế Napoléon từ đảo Saint Helena được mang về Pháp, đưa qua Khải Hoàn Môn và chôn cất tại Điện Invalides. Kể từ thời gian này, Khải Hoàn Môn được dùng làm địa điểm của các lễ quốc táng. Lễ quốc táng lớn lao nhất là của Đại Văn Hào Victor Hugo năm 1885. Quan tài của Đại Văn Hào được đặt dưới vòm cung để toàn dân Paris tỏ lòng tôn kính. Một lễ quốc táng quan trọng khác tổ chức vào năm 1929 là của Thống Chế Ferdinand Foch, vị Tư Lệnh các lực lượng Đồng Minh trong Thế Chiến Thứ Nhất.

Khải Hoàn Môn là nơi chứng kiến những lúc buồn tủi và vinh quang của nước Pháp, chẳng hạn khi nước Pháp thua trận vào các năm 1871 và 1940. Người ta còn ghi nhớ hình ảnh một người Pháp đứng khóc khi đạo quân Đức Quốc Xã đi qua Khải Hoàn Môn vào năm 1940 nhưng sau đó 4 năm, đoàn quân Giải Phóng thành phố Paris đã diễn hành qua địa điểm danh tiếng này. Cũng vào năm 1944, Đại Tướng Dwight Eisenhower thăm viếng Ngôi Mộ Chiến Sĩ Vô Danh tại Khải Hoàn Môn và tập quán này vẫn được duy trì đối với các vị nguyên thủ quốc gia khác.

La Marseillaise

Khải Hoàn Môn được trang trí bằng nhiều phần điêu khắc nổi (relief sculture), đặc biệt là nhóm các hình nổi với tên là "La Marseillaise" (1) hay "Đoàn Người Tình Nguyện Ra Trận" (The Departure of the Volunteers) do Francois Rude (17841855) tạc vào năm 1836.

Phần hình nổi danh tiếng khác có tên là "Khải Hoàn của Napoléon" (The Triumph of Napoleon) do J.P. Cortot thực hiện năm 1810 và mặt tiền được trang trí bằng các tác phẩm "Kháng Chiến Năm 1814" (The Resistance of 1814) và "Hòa Bình Năm 1815" (The Peace of 1815) do nhà điêu khắc Etex thực hiện.

 

Từ chân của Khải Hoàn Môn, du khách có thể dùng thang máy hay thang chân bước lên tầng cao nhất, nơi này có phòng triển lãm các hình ảnh và họa đồ xây dựng Khải Hoàn Môn qua các thời đại. Cũng tại đài quan sát trên tầng cao này, du khách nhìn thấy các cảnh trí tuyệt đẹp của Đại Lộ Elysées, Viện Bảo Tàng Louvre, Tháp Eiffel, Giáo Đường Sacré Coeur và Khu Vực Mới La Défense. Cũng từ địa điểm này tỏa ra 12 đại lộ và các xe cộ rất đông đúc chạy chung quanh Khải Hoàn Môn, vì vậy du khách muốn tới nơi này phải dùng các con đường hầm. Ngày nay Công Trường Khải Hoàn Môn còn được gọi tên là Công Trường Charles De Gaule Etoile.

    Giáo Đường Sacré Coeur



               3/ Nhà Thờ Đức Bà (Cathédrale de Notre Dame).

 

 

Nhà Thờ Đức Bà là Trung Tâm của Thành Phố Paris và của cả nước Pháp bởi vì mọi khoảng cách gần xa đều được tính từ Trung Tâm này và trước Nhà Thờ là tấm bảng đồng ghi rõ "Cây Số Không" (Kilomètre Zéro).

Nhà Thờ Đức Bà được hiến dâng cho Đức Bà Mary, theo tiếng Pháp gọi là "Notre Dame". Nhà thờ này tọa lạc trên hòn đảo Ile de la Cité nằm giữa Giòng Sông Seine, được xây dựng trong các năm từ 1103 tới 1250, khởi đầu do Giám Mục của thành phố Paris tên là Maurice de Sully. Kể từ thời gian này, Nhà Thờ Đức Bà đã thay đổi theo vận mệnh của nước Pháp.

 

Tại ngôi giáo đường này, các đoàn Thập Tự Quân đã cầu nguyện trước khi ra trận. Trong cuộc Cách Mạng Pháp 1789, dân chúng Pháp đã nổi dậy, đập phá Galerie des Rois và biến ngôi giáo đường này thành nhà kho và một nhà thờ thế tục vì nơi đây bị coi là một biểu tượng của chế độ quân chủ đang bị ghét bỏ.
Vài năm sau Napoléon I lên ngôi Hoàng Đế tại ngôi giáo đường này và trong buổi Lễ Đăng Quang vào năm 1804, Hoàng Đế Napoléon đã nhận Vương Niệm từ tay Giáo Hoàng Pius VII rồi tự tay đặt lên đầu mình. Vào năm 1845, Nhà Thờ Đức Bà được trùng tu do Kiến Trúc Sư thiên tài người Pháp Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc trực tiếp điều khiển và ngày nay ngôi giáo đường này là một trong các kiến trúc Gothic xuất sắc nhất.

Nhà Thờ Đức Bà là một trong các công trình xây dựng có các cột chịu vòng cung bên ngoài (flying buttresses) nhờ đó bên trong có các cửa sổ kính màu rộng lớn đưa ánh sang mặt trời rọi qua. Đứng trước mặt tiền của nhà thờ, du khách có thể nhận ra các trang trí điêu khắc bằng đá (stone scultures). Bên trái của mặt tiền là Phần Cửa của Đức Mẹ Đồng Trinh (the portal of the Virgin) mô tả Hoàng Đạo (the Zodiac) và cảnh đăng quang của Đức Mẹ. Phần giữa của mặt tiền mô tả Cảnh Phán Xét Cuối Cùng (the portal of the Last Judgment) với 3 phần, phần thấp nhất nói về các thói xấu và các đức tính, phần giữa trình bày cảnh Chúa Jesus và các Tông Đồ và phần trên cùng là cảnh Khải Hoàn của Chúa sau khi Phục Sinh. Phần bên phải của mặt tiền được gọi là phần của Thánh Anne (the portal of St. Anne), diễn tả cảnh Đức Mẹ Đồng Trinh và Chúa Hài Đồng lên ngôi Vương. Đây là phần điêu khắc đẹp nhất và được bảo toàn cẩn thận nhất của Nhà Thờ.

Du khách có thể qua bên trái của Nhà Thờ và thấy phần cầu thang, đưa mọi người lên tháp chuông cao 225 feet. Đây chính là nơi Đại Văn Hào Victor Hugo đã mô tả Anh Gù Quasidomo trong tác phẩm "Anh Gù của Nhà Thờ Đức Bà" (The Hunchback of Notre Dame). Qua phía sau Nhà Thờ, du khách thấy "Đài Tưởng Niệm các Thánh Tử Đạo người Pháp bị lưu đầy năm 1945" (Mémorial des Martyrs Francais de la Déportation de 1945). Từ nơi này mọi người nhìn thấy rõ hòn đảo Ile de la Cité, Giòng Sông Seine chảy dịu dàng nhưng đây cũng là nơi tưởng niệm các công dân Pháp bị đưa đi lưu đầy trong các trại tử thần như Auschwitz và Buchenwald trong kỳ Thế Chiến Thứ Hai. Trên tường, du khách nhận ra giòng chữ màu máu viết bằng tiếng Pháp "Hãy tha thứ, nhưng đừng quên".
 

4/ Viện Bảo Tàng Louvre (Palais du Louvre).


Viện Bảo Tàng Louvre là viện bảo tàng lớn nhất và danh tiếng nhất trên Thế Giới. Viện này rộng hơn 40 mẫu (16 hectares), tọa lạc trên bờ phía bắc của Giòng Sông Seine. Vào khoảng năm 1200, Vua Phillip II xây dựng nên pháo đài Louvre rồi vào giữa thế kỷ 14, Vua Charles V trùng tu nơi này thành một nhà nghỉ miền quê. Vào năm 1546, Vua François Ier quyết định biến đổi Louvre thành một tòa lâu đài tráng lệ tương đương với các kiến trúc rực rỡ của thời kỳ Phục Hưng Ý.

Vua François Ier đã thuê Kiến Trúc Sư Pierre Lescot khởi công xây dựng, rồi nhà điêu khắc người Pháp Jean Goujon trang hoàng cung điện và các sân rộng bằng các bức tượng tạc theo các kiểu mẫu của hai xứ Hy Lạp và La Mã. Các vua chúa về sau thêm vào các khu vườn và các lâu đài dọc theo hai bên.

Thời kỳ bành trướng Lâu Đài Louvre chấm dứt vào năm 1670 khi nhà vẽ kiểu Claude Perrault làm xong phần phía đông của Lâu Đài rồi về sau, Vua Louis 14 dọn triều đình về Cung Điện Versailles, bên ngoài thành phố Paris. Vào năm 1793 trong cuộc Cách Mạng Pháp, chính quyền Cách Mạng đã mở cửa Lâu Đài Louvre thành nơi trưng bày các phẩm vật chiếm được của hoàng gia. Qua đầu thế kỷ 19, việc tu bổ Lâu Đài được thực hiện dưới thời Napoléon I và Hoàng Đế này đã chọn Louvre làm nơi tổ chức Lễ Kết Hôn với Hoàng Hậu Marie-Louise.

Viện Bảo Tàng Louvre có được hình thức hiện nay vào giữa thế kỷ 19 sau khi hai khu vực (Wings) bên phải và bên trái được hoàn thành. Vào năm 1984, một công trình mở rộng và canh tân khác được thực hiện do Kiến Trúc Sư I.M. Pei rồi tới năm 1989, các khu vực triển lãm bắt đầu được mở cửa cho công chúng thưởng lãm.


Để vào Viện Bảo Tàng Louvre, du khách phải đi ra sân giữa, vô cửa Kim Tự Tháp bằng kính cao 71 feet. Đây là công trình của Kiến Trúc Sư I. M. Pei hoàn thành vào năm 1989 dưới thời Tổng Thống Francois Mitterand. Nhờ Kim Tự Tháp bằng kính này, ánh sáng chiếu xuống phần dưới đất gồm các cửa hàng kỷ niệm và các nhà hàng. Viện Bảo Tàng Louvre có các gian triển lãm dài 13 cây số (8 miles) lưu trữ hơn 1 triệu tác phẩm nghệ thuật. Các vua chúa của nước Pháp, đặc biệt là Vua Francis I và Vua Louis 14 đã thu thập rất nhiều bức tranh danh tiếng rồi dưới thời Hoàng Đế Napoléon I, các nhà thờ bị bắt buộc phải tặng cho Viện nhiều tác phẩm. Ngoài ra các đoàn quân viễn chinh của Hoàng Đế Napoléon cũng mang về nhiều họa phẩm giá trị.

Hiện nay các bộ sưu tập của Viện Bảo Tàng Louvre được chia thành 7 phân khoa, gồm Cổ Ai Cập, Cổ Đông Phương, Hy Lạp, Estrucan, Cổ La Mã, Điêu Khắc, Hội Họa, Nghệ Thuật Trang Trí và Nghệ Thuật Ấn Họa. Viện Bảo Tàng cũng có một số phòng triển lãm mới dành cho các tranh sơn dầu Ý Đại Lợi, các tượng đồng La Mã. Bộ sưu tập Cổ Ai Cập và Cổ Đông Phương được mở cửa cho công chúng coi vào năm 1997 và 1998.
 

Các tác phẩm Hội Họa chính của Viện được trưng bày trong các Phòng Lớn (Grand Gallery) dài hơn 400 mét. Các tác phẩm danh tiếng nhất gồm có bức họa "Mona Lisa" (La Gioconda) do nhà danh họa Leonardo da Vinci, 2 tác phẩm điêu khắc Hy Lạp "Venus de Milo" và "Chiến Thắng có Cánh" (Winged Victory), một bức tượng không có đầu, được tạc vào khoảng năm 200 trước Tây Lịch và tìm thấy tại Samothrace.

Bức họa "Mona Lisa" được đặt sau lớp kính dày chống đạn và được canh phòng cẩn thận. Bức họa danh tiếng này đã bị mất cắp vào mùa hè năm 1911 và được tìm thấy tại Florence vào mùa đông năm 1913.

 

Virgin and Child with St. Anne

Ngoài bức họa kể trên, Viện Bảo Tàng Louvre còn 2 bức tranh của nhà danh hoạ Leonardo da Vinci, đó là bức "Đức Bà Đồng Trinh và Chúa Hài Đồng với Thánh Anne" (Virgin and Child with St. Anne) và bức "Đức Bà Đồng Trinh" (Virgin of the Rocks).


Trong Viện Bảo Tàng Louvre còn có nhiều họa phẩm khác rất giá trị của các nhà danh họa như "Lễ Đăng Quang của Napoléon" (The Coronation of Napoleon) của Jacques Louis David, "Tự Do hướng dẫn Dân Chúng" (Liberty Leading the People) của Delacroix, "Chân Dung Balthazar Castiglione" của Raphael, "Người Nam với găng tay" (Man with a Glove) của Titan, "Tiệc Cưới tại Cana" (Wedding Feast at Cana) của Paolo Veronese. . .

Năm 1993 khai mạc Khu Triển Lãm Richelieu. Đây là nơi lưu trữ 12,000 tác phẩm nghệ thuật trong 165 phòng và ba sân có mái che. Tại nơi này du khách được thưởng ngoạn các tuyệt tác phẩm của Rubens, Durer, Anthony Van Dyck, Holbein. . . cùng các báu vật của các miền Sumer, Babylonia, Assyria và Persia. . .

Thành phố Paris còn có rất nhiều di tích lịch sử rực rỡ, nhiều danh lam thắng cảnh làm say mê du khách trên toàn Thế Giới, chẳng hạn như Giáo Đường Sacré Coeur (Basilique du Sacré Coeur), Đài Chiến Sĩ Trận Vong nơi có ngôi mộ của Hoàng Đế Napoléon I (Hotel des Invalides), Viện Bảo Tàng Orsay (Musée d'Orsay), Trung Tâm Pompidou (Centre Pompidou), Viện Bảo Tàng Picasso, Đại Lộ Elysées, Khu St Germain-des-Prés, Khu Montparnasse, Vườn Luxembourg. . . Rực rỡ nhất và cách xa thành phố Paris 13 dậm về hướng tây nam là Cung Điện Versailles.

Đi du lịch qua nước Pháp là ôn lại Lịch Sử của một Dân Tộc oai hùng, một Cường Quốc đã từng gây nhiều ảnh hưởng rộng lớn tới Nhân Loại nói chung và tới nền Văn Hóa và Văn Minh của nước Việt Nam nói riêng.
 

5) Sau khi xem qua "thủ đô Paris", để  hiểu rõ thêm Paris dưới mắt người du khách, mời các bạn đọc truyện ngắn "Rồi cũng qua đi" của Thuần Ngọc

6) Xem hình ảnh các thành phố của các nước :

 

Ghi chú:

(1) Ngoài bức điêu khắc  La Marseillaise ở Arc de Triomphe, quốc ca Pháp cũng lấy tên  La Marseillaise

 

© http://vietsciences.free.fr Phạm Văn Tuấn