Những bài cùng
đề tài
Từ lâu các nhà khoa
học đã biết được tác động hữu ích của việc đi bộ
đối với sức khoẻ.
Đi bộ làm giảm
nguy cơ các loại
bệnh tiểu
đường type 2, áp huyết
cao, nhồi máu
cơ tim, đột quỵ.
Ngày nay, những thí nghiệm mới nhất lại cho
thấy đi bộ còn mang lại lợi ích
trong việc tăng cường hệ miễn dịch, cải
thiện các chứng rối loạn sinh dục và
gia tăng trí lực
Lối sống tĩnh tại và nhiều áp lực tâm lý
của thời đại công nghiệp đã làm gia
tăng nhanh tỷ lệ các loại bệnh liên
quan đến hội chứng chuyển hoá như béo
phì, xơ vữa động mạch, áp huyết cao, tiểu
đường.
Trong những nổ lực để ngăn chận tình trạng
nầy, đi bộ là một biện pháp đơn
giản, không tốn kém đã được nhiều nhà khoa
học quan tâm. Trong một loạt bài
viết về những ích lợi của sự đi bộ, bà
Wendy Bumgardener, một nhà khoa học
người Mỹ chuyên nghiên cứu về lãnh vực nầy,
đã dùng một đề tài khá hay “Đi
bộ hay là chết, hình thức vận động ở tuổi
trung niên để ngăn chận nguy cơ tử
vong.” Bà Bumgardner cho rằng đi bộ với bước
đi từ trung bình đến nhanh, từ
30 đến 60 phút mỗi ngày đủ đốt cháy mỡ và
gia tăng mức độ chuyển hoá sẽ làm
giảm đáng kể nguy cơ những bệnh tim mạch, ung
thư vú, ung thư ruột già, tiểu đường và đột quỵ
Đi bộ giúp
giảm các hội chứng chuyển hoá,giảm nguy cơ tử vong do những bệnh
tiểu đường,
tim mạch... Nhiều nghiên cứu khoa học khác nhau đều cho
thấy các hình thức vận động nhẹ
bao gồm đi bộ nếu được thực hành đều
đặn đều có khả năng tăng cường chuyển
hoá, làm giảm lượng cholesterol xấu (LDL), tăng
lượng cholesterol tốt (HDL),
hạ thấp triglycerides, qua đó có thể cải thiện
độ mỡ trong máu và tăng cường
sự dẻo dai của thành mạch để điều hoà
huyết áp. Ngoài ra, đi bộ còn tăng
cường sự lưu thông khí huyết, giúp bắp thịt
săn chắc, kích thích tiêu hoá
giúp ăn ngon, ngủ sâu
Thông qua việc kiểm soát béo phì và làm tăng
độ nhạy của tế bào đối với
insulin, đi bộ là giải
pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa cũng như
điều trị
bệnh tiểu đường type 2
Về mặt nội tiết, đi bộ đều đặn không
những làm giảm nội tiết tố stress mà
còn giúp tăng tiết serotonin và dopamin, những
chất dẫn truyền thần kinh có
tác dụng làm cho tinh thần phấn chấn, lạc quan
giúp chống trầm cảm. Do đó,
đi bộ là một liệu pháp chữa trầm cảm có
hiệu quả chẳng khác gì các loại
thuốc uống. Như vậy, ngoài việc cải thiện
mạch máu đi bộ còn giúp giảm nguy
cơ bệnh tim , thần kinh, giảm stress và tăng
cường các nội tiết tố
Tính cường cơ và dòng máu lưu thông tốt còn
có vai trò quan trọng trong cơ
chế gây cương. Do đó, tác dụng làm săn chắc
bắp thịt, cải thiện chức năng
của thành mạch máu và điều hoà hoạt
động nội tiết của đi bộ còn tác động
tốt
đến các chứng rối loạn sinh dục
Các nhà nghiên cứu còn cho biết đi bộ còn kích
thích các tế bào thành mạch
máu phóng thích nhiều chất nitric oxide, một
chất hoá học quan trọng làm
giãn nở mạch máu giúp máu lưu thông tốt đến
các thể hang trong hoạt động
dương cương
Do đó, phối hợp với chế độ ăn uống hợp
lý, ít chất béo bão hoà, nhiều chất
arginine, mỗi ngày đi bộ khoảng trên 2 cây số
là một biện pháp chữa rối loạn
dương cương khá hiệu quả. Arginine là một hợp
chất hữu cơ, một loại amino
acid, là chất liệu cần thiết để được
chuyển hoá thành nitric oxide. Arginine
có nhiều trong thịt, trứng, các loaị cá, đậu
nành, đậu phộng, hạt mè, hạt bí
rợ, hạt
hướng dương
Một nghiên cứu về tác động làm giảm nguy cơ
tử vong của hoạt động đi bộ qua
sự phối hợp giữa trường Đại học Y Michigan
và tổ chức VA Ann Arbor Health
Care System.. Đối tượng nghiên cứu gồm 9.611
người ở độ tuổi từ 51 đến 61
tuổi
Kết quả được công bố trên tập san Medicine
and Science in Sports and
Exercise số tháng 11/2004 đã cho thấy những
người hay đi bộ có thể làm giảm
35% nguy cơ tử vong do tim mạch trong khoảng 8 năm
sắp đến
Đối với những người đang có những yếu tố
nguy cơ như áp huyết cao, tiểu đường hoặc hút thuốc
thì tỷ lệ giảm bớt sẽ là 45% so với những người ít đi
bộ. Có một thực tế là những người bệnh tim
ít vận
động
dù là vận động nhẹ như đi bộ vì e ngại đi bộ
nhiều sẽ làm gia tăng sự mệt mỏi cho tim
Ngược lại các chuyên gia tim mạch khuyên những
người nầy càng cần phải đi
bộ. Tiến sĩ Caroline Richardson, M.D., người chủ
trì cuộc nghiên cứu đã đặc
biệt nhấn mạnh “Đối với nguy cơ dẫn đến
tử vong do tim mạch, mọi người đều
được hưởng lợi từ việc đi bộ. Tuy nhiên,
lợi ích lớn nhất, sự giảm bớt lớn
nhất là ở những người đang có nguy cơ cao.”
Ích lợi của đi
bộ trên hoạt động trí tuệ Hai kết quả nghiên cứu độc lập nhau được
đăng tải trên tạp chí của Hội Y học
Mỹ (Journal of the American Medical Association) đã cho
thấy đi bộ có thể duy trì hoạt động linh hoạt và sự nhạy bén của
bộ não
Trong khi một số môn vận động như chèo
thuyền, bơi lội, đi xe đạp, aerobic
có cường độ vận động mạnh hoặc có thiên
hướng thể thao, có thể không thích
hợp với người già thì việc đi bộ thường
tỏ ra an toàn, thuận tiện và dễ điều
chỉnh theo tình trạng sức khoẻ của người
tập
Một nghiên cứu trên 18..000 người, nguyên là
nữ nhân viên điều dưỡng tuổi từ
70 trở lên đã cho thấy những người đi bộ
nhiều, ít nhất 1 giờ rưởi mỗi tuần,
đều đạt được chỉ số cao hơn về khả năng
suy nghỉ, sự chú tâm và mức độ ghi
nhớ các từ so với những người đi bộ ít hơn
40 phút mỗi tuần. Hơn nữa, đối
với những trở ngại về mặt nhận thức,
những phụ nử năng động cũng tốt hơn 20%
so với những người bình thường
Tương tự, một nghiên cứu được thực hiện trên 2.000
người đàn ông ở Hawai đã
cho biết thường đi bộ có thể làm giảm đáng
kể sự phát triển của các chứng
rối loạn trí nhớ, bao gồm cả bệnh Alzheimer
Những nhà khoa học nầy nghi ngờ
phải chăng việc cải thiện tuần hoàn máu đến
tim và não do hoạt động đi bộ
gây ra đã tác động tốt đến chức năng của
não?
Một nghiên cứu khác tại trường Đại học
Illinois tại Urbana-Champagne, Mỹ đã
được công bố ngày 20.11.2006 cũng cho thấy tập
thể dục nhẹ có thể đảo ngược
(reverse) quá trình lão hoá của não. Nghiên cứu
được thực hiện bởi 2 Tiến sĩ Arthur F.Kramer và Ed Mc. Auley.
Người được thí nghiệm là những người cócuộc sống tĩnh tại
tuổi từ 60 đến 79 tuổi. Những người nầy được tập hợp 3 lần mỗi
tuần trong thời gian 6 tháng để tham
gia tập thể dục. Họ được chia làm 2 nhóm
Nhóm tập các bài tập aerobic nhẹ
gần giống như đi bộ và nhóm tập các bài tập
căng cơ (toning and stretching
exercises). Các nhà khoa học đã quan sát, đối
chiếu bộ não của những người
tham gia thí nghiệm trước và sau chương trình
tập thể dục qua hình ảnh được
chụp bằng cộng hưởng từ. Kết quả cho thấy
có sự gia tăng khối lượng não đáng
kể ở những người tập aerobic so với những
người chỉ tập căng cơ. Phần vỏ não
trước, phần thường có sự thoái hoá liên quan
đến tuổi già, là phần có sự
thay đổi nhiều nhất từ những bài tập aerobic
Bác sĩ Arthur F.Kramer cho biết “Tập thể dục
đúng cách có thể cải thiện chức
năng của não. Thậm chí ngay cả
các hoạt động nhẹ cũng rất có lợi cho não
Nó
cải thiện lưu thông máu trong não và kích
thích
hình thành những tế bào mới”. Ông còn nói thêm
” Bạn không cần phải là một người chạy marathon; bơi
lội, đi xe đạp, đi bộ đều là những cách
thức có thể mang lại lợi ích chống
lão hoá não”
Đi bộ giúp
tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ tử vong do ung thư
Mọi hình thức vận động đều có khả năng
làm gia tăng sự lưu thông khí huyết.
Theo Đông y, “thống tắc bất thông, thông tắc
bất thống”. Đau nhức là do khí
huyết ứ trệ, một khi khí huyết thông suốt,
đau nhức sẽ không tồn tại. Đi bộ
cải thiện tuần hoàn huyết, gia tăng sự trao
đổi chất, làm tăng mật độ xương
nên có tác dụng rất tốt trong việc phòng
chống các chứng loãng xương và viêm
khớp ở tuổi già. Qua vận động, khí huyết
được lưu chuyển ra phần vệ khí biểu
hiện thấy đổ mồ hôi, người nóng lên, tăng
cường sức chống bệnh từ môi trường
bên ngoài. Một nghiên cứu của Trung Tâm Nghiên
Cứu Ung Thư Fred Hutchinson ở
Seattle (Mỹ) được phổ biến trên tạp chí The
American Journal of Medicine số
tháng 11/2006 đã cho biết đi bộ đều đặn có
thể làm tăng đáng kể sức đề
kháng, ngăn chận cảm cúm và nhiều trường hợp
nhiễm trùng khác
Kết quả trên dựa vào một nghiên cứu trên 115
người phụ nữ đã mãn kinh, có
cuộc sống tĩnh tại, cân nặng trên trung bình
hoặc béo phì. Những người nầy
được chia làm 2 nhóm. Nhóm đầu được chỉ
định đi bộ nhanh 45 phút mỗi ngày, 5 lần mỗi tuần.
Nhóm còn lại chỉ tập căng cơ 45
phút, mỗi tuần một lần. Kết
quả cho thấy những người thuộc nhóm sau dễ
bị cảm cúm, dị ứng hoặc một số
trường hợp nhiễm trùng khác cao gấp 3 lần so
với nhóm đầu
Một báo cáo được trình bày tại cuộc hội
thảo thường niên lần thứ 95 của Hội
Nghiên Cứu Ung Thư Hoa Kỳ ngày 29.3.2004 cũng cho
thấy thực hành đi bộ có
thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú, ung
thư ruột già và ung thư tử
cung. Nghiên cứu được công bố tại hội nghị
đã cho thấy tỷ lệ sống còn của
những người bị ung thư nầy đã tăng đến 54%
nếu đi bộ từ 30 đến 60 phút mỗi
ngày. Những nhà khoa học cho rằng đi bộ đã
làm gia tăng các loại tế bào bạch
cầu và những loại kháng thể chống lại sự
xâm nhập hoặc phát triển cúa các
loại vi trùng, vi khuẩn gây bệnh
Xạ trị, hoá trị trong điều trị ung thư
thường dẫn đến rối loạn tiêu hoá, kém
ăn, suy giảm hệ miễn dịch. Trong những trường
hợp nầy, ngoài việc bổ sung
những chất dinh dưỡng, việc đi bộ đều
đặn, uống nước cháo gạo lức rang xen
kẻ với uống nước ép trái cây là những liệu
pháp bổ sung rất hữu ích. Vận động và uống nước cháo gạo lức rang đều có
thể giúp kiện tỳ. Nước ép rau quả
tăng cường những chất chống oxy hoá cần
thiết để trung hoà bớt những gốc tự
do sinh ra từ độc chất và giúp nâng cao sức
miễn dịch
Đi bộ và thiền hành..
Đi bộ đều đặn hàng ngày tự nó đã có tác
dụng điều hoà nội tiết, ổn định tâm
lý. Ngoài ra, mỗi người đều có thể tận dụng thời gian
đi bộ để hành thiền thông qua việc quan sát hơi thở vào
và ra trong
lúc đi. Trong lúc thiền hành
(hành thiền trong lúc đi), vẫn có thể đi chậm
hoặc đi nhanh tuỳ theo điều
kiện sức khoẻ hoặc chương trình tập luyện
Điều quan trọng là bước đi phải đ
ồng bộ với hơi thở và luôn chú tâm để
biết rõ từng bước chân ứng với hơi thở
vào hoặc ra. Chẳng hạn khi bước đi khoan thai
có thể nhẩm trong tâm hít (khi
hít vào) và thở (khi thở ra), khi đi nhanh hơn có
thể nhẩm hít, hít (ứng với
2 bước chân khi hít vào) và thở, thở (ứng
với 2 bước chân khi thở ra). Giống
như nhiều phương pháp thiền khác, thiền hành
có thể giúp người tập phát
triển chánh niệm, gia tăng năng lực tập trung tư tưởng
và kiểm soát cảm xúc qua đó có thể nâng cao chỉ số thông minh cảm
xúc (emotional quotient), một yếu tố quan trọng góp phần
cho sự thành công trong cuộc sống nhiều áp lực của
xã hội hiện nay
Quan sát hơi thở cũng đồng nghĩa với điều
hoà hơi thở và tiết kiệm năng
lượng. Điều nầy giúp đi được khoảng cách
dài hơn hoặc thời gian lâu hơn. Hầu
hết các vận động viên đều biết rằng kiểm
soát hơi thở sẽ giúp họ vận động
hiệu quả hơn và dai sức hơn
Nói chung, mọi hình thức vận động, kể cả đi
bộ đều có tác dụng bảo vệ và
phát triển sức khoẻ về nhiều mặt. Một loại
thuốc có thể được thay thế bằng
một loại thuốc khác nhưng không một loại
thuốc nào có thể thay cho vận động
Nếu có thể sản xuất ra một loại thuốc tổng hợp có
đủ các tác dụng của sự đi bộ thì ắt hẳn đó sẽ là
loại thuốc quý giá nhất
VÕ HÀ
|