Những bài cùng tác giả
Bản tin cho hay, khi
máy bay đang lăn bánh trên phi đạo để lấy trớn cất cánh thì phi công chính
được tiếp viên trưởng Phan Thị Hoàng Quyên yêu cầu hủy chuyến bay với lý do
chính đáng là một nữ hành khách có thai đang kêu đau bụng có thể sinh con. Ý
thức được tầm mức quan trọng của sự việc, ông ta bèn giảm tốc lực máy bay
rồi quay về bến đậu, đồng thời thông báo đài kiểm soát, yêu cầu cấp cứu y
khoa.Trong khi đó thì cô tiếp viên đã trở thành bà mụ bất đắc dĩ, giúp bà mẹ
sanh cháu bé an toàn với sự tiếp tay của một bác sĩ hành khách. Theo cô
Hoàng Quyên, từ lúc bà mẹ kêu đau bụng tới khi đứng dậy, sanh con chỉ kéo
dài trong vòng 4 phút. Về tới sân đậu, toán y tế cấp cứu đã túc trực, cắt
rốn cho bé và đưa ngay vào bệnh viện phụ sản thành phố. Bà mẹ bị chảy máu
khá nhiều nhưng may mắn là mẹ tròn con vuông. Khi rời máy bay, bà mẹ tươi
tỉnh hơn nhưng cũng hơi mắc cỡ…
Chuyện xảy ra vào
buổi trưa ngày 16 tháng 1 năm 2011, trên chuyến bay Sai Gòn- Vinh của hãng
hàng không Jet Star Pacific. Đựơc biết bà mẹ mang bầu 8 tháng, thai nhỏ lại
không khai báo khi mua vé cho nên nhân viên hàng không không để ý.
Nhân câu chuyện này,
xin cùng tìm hiểu về vấn đề di chuyển bằng máy bay của thai phụ.
Mặc dù đang mang
thai, nhưng quý bà quý cô cũng vẫn cần đi đây đi đó vì công việc làm ăn, du
lịch, thăm viếng, nghỉ ngơi.
Di chuyển bằng đường
bộ thì không có vấn đề, vì chuyển dạ có thể tạt vào bệnh viện gần kề. Hải
hành trên du thuyền thì cũng có ban y tế với bác sĩ, chuyên viên điều dưỡng.
Nhưng trên phi cơ, giữa không gian vũ trụ bao la, nhất là đang vượt đại
dương thì chắc chắn là có trở ngại khi thai nhi “đôt xuất” muốn nhập thế
cuộc, chào đời.
Sinh đẻ trên máy bay
dù hiếm nhưng cũng đã xảy ra. Hiếm vì mỗi công ty hàng không có các giới
hạn về thời gian mà bà mẹ mang thai đựoc bay.
Chẳng hạn American
Air Line đòi hỏi giấy chứng nhận y khoa cho thai kỳ lành mạnh nếu bay trong
vòng 4 tuần lễ trước ngày sinh với đường bay nội địa hoặc tới Canada. Không
có giấy chứng nhận an toàn y khoa 7 ngày trước hoặc sau khi sanh cũng không
được bay trên đường bay nội địa kéo dài dưới 5 giờ. Còn trên đường bay quốc
tế, đặc biệt qua đại dương thì công ty khuyến cáo không nên bay trong thời
gian 4 tuần lễ trước ngày dự trù sinh, ngoại trừ khi đã được bác sĩ khám 48
giờ trước khi bay và chứng nhận an toàn. Cảc 2 trường hợp đều phải qua sự
thẩm định của một Ủy ban riêng của công ty.
Công ty China Airline
không nhận hành khách sau 32 tuần lễ của thai kỳ. South West Airline khuyên
thai phụ hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bay.
Y giới cũng có ý kiến
về vấn đề này. Theo Hội Sản Phụ Khoa Hoa Kỳ, thời gian an toàn nhất để bay
là từ 18 tới 24 tuần lễ của thai kỳ. Bay sau 28 tuần lễ sẽ có nhiều rủi ro
sanh non. Bay trước 12 tuần lễ thì nôn khan (morning sickness) nhiều hơn
hoặc rủi ro sẩy thai gia tăng.
Nói chung, thai phụ
có thể bay không giới hạn nếu thai kỳ ở tam cá nguyệt thứ nhất và thứ 2. Tới
tam cá nguyệt thứ ba thì có vài giới hạn. Sau 36 tuần lễ thì nhiều hãng
không nhận vì đây là thời gian mà sự “nở nhụy khai hoa” có thể xảy ra bất
cứ lúc nào.
Công ty hàng không
căn cứ trên khái niệm“ý thức đạo đức” (Honor Policy) khi áp dụng quy luật
của họ. Khách có trách nhiệm thông báo về thai kỳ của mình khi đặt vé bay.
Đại lý bán vé không đề cập tới các giới hạn bay nếu khách không nêu ra. Do
đó, nên hỏi ý kiến bác sĩ đồng thời khi mua vé cũng cho hãng hàng không hay
là mình có thai, ở thời kỳ nào để họ quyết định nhận hay không. Tránh bối
rối cho họ và để an toàn cho mẹ con mình.
Cũng nói thêm là
nhiều khi khách vì một nhu cầu nào đó mà vẫn muốn đi máy bay, nhưng cố tình
che đậy, giấu giếm thai nghén thì nhân viên soát vé lên tầu cũng bó tay,
trừ khi bụng mang dạ chửa rõ rành rành. Thai phụ có thể bó bụng, mặc quần áo
rộng thùng thình để che giấu, như trường hợp một phụ nữ Phi Luật Tân lén lút
sanh rồi bỏ con trong cầu tiêu trên chuyến bay từ Bahran Trung Đông tới
thủ đô Manille vào ngày 16-9, 2010.
Sau đây là một số
thắc mắc thường được nêu ra liên quan tới Có Thai mà đi máy bay.
1-Thời kỳ
nào an toàn và nhiều rủi ro khi bay?
Theo các nhà chuyên
môn y tế, an toàn nhất là từ tuần lễ 18-24 của thai kỳ. Sau 36 tuần lễ sẽ có
nhiều rủi ro sanh trên máy bay. Ngoài ra ở thời kỳ cuối này mà mẹ mang nhiều
thai nhi, bị tiểu đường, cao huyết áp, xuất huyết cửa mình thì bác sĩ thường
khuyên hoãn chuyến bay và ổn định bệnh tình.
2-Các máy
rà xét vũ khí tại phi trường có ảnh hưởng gì tới thai nhi không?
Máy này không dùng
tia X-Ray mà dùng điện từ (electromagnetic) , không có phóng xạ, để khám
phá vật kim loại giấu trong người, do đó an toàn cho cả mẹ lẫn con. Máy cho
hình dáng đường cong của cơ thể. Nếu có vũ khí kim loại giấu dưới lớp quần
áo là thấy rõ. Còn e ngại, yêu cầu rà cơ thể với bàn tay của nhân viên an
ninh.
Cũng nói thêm là hành
lý gửi theo máy bay (check in) đều đựoc kiểm soát bằng máy rọi X-quang.
3-Giảm
áp suất không khí trong lòng máy bay có ảnh hưởng tới thai nhi và bà mẹ
không?
Cơ quan không gian
Hoa Kỳ đòi hỏi máy bay thương mại duy trì áp xuất chuẩn trong lòng máy bay,
cho nên nếu khỏe mạnh bình thường thì cả mẹ lẫn con đều an toàn. Tuy nhiên
áp suất trong máy bay thấp hơn bên ngoài, lượng oxy trong máu hành khách hơi
thấp vì vậy nhịp tim cũng như huyết áp sẽ hơi tăng cao để cơ thể có thêm
dưỡng khí. Do đó nếu bà mẹ bị bệnh thiếu máu, bệnh hồng cầu liềm (sickle
cell disease), tiền sử máu cục hoặc nhau thai yếu thì cả mẹ lẫn con đều có
rủi ro và nên hỏi ý kiến bác sĩ.
4-Có người nói bay ở
độ cao sẽ chịu ảnh hưởng của phóng xạ vũ trụ.
Phóng xạ vũ trụ ở mức
độ rất thấp cho nên chưa có chứng cớ ảnh hưởng tới thai nhi. Tuy nhiên thai
nhi cũng rất nhậy cảm với phóng xạ này và trong lâu dài có thể có ảnh hưởng
nếu bay thường xuyên. Các nhà chuyên môn đề nghị không nên bay quá 200 giờ
trong suốt thai kỳ.
Và mấy điều nên áp
dụng để mẹ con được hạnh thông “đằng vân giá vũ”:
1-Khi đặt vé, nên lựa
chỗ ngồi phía giữa khoang máy gần cánh máy bay để giảm thiểu dao động khi
phi cơ rơi vào vùng nhiễu loạn áp suất, máy bay nhồi lên xuống.
2-Lấy chỗ ngồi tại
cạnh lối đi để dễ dàng đứng lên đi lại hoặc tới phòng vệ sinh. Ghế này cũng
tương đối có khoảng trống để cử động cơ thể, chân tay.
3-Lâu lâu nên đứng
dậy, đi tới đi lui trong lòng máy bay để xương khớp, cơ bắp chuyển động,
tránh đau nhức. Ngoài ra khi ngồi bất động một thời gian lâu, sự lưu thông
khí huyết các tĩnh mạch nằm sâu ở bắp chân chậm lại, dễ dàng đưa tới kết tụ
máu cục (Deep Vein Thrombosis), rất nguy hiểm. Khi ngồi, cũng nên thường
xuyên co duổi bàn chân cổ chân. Mặc quần bó sát người che hông chân và bàn
chân (pantyhose) cũng giúp cho máu lưu thông tốt.
4-Luôn luôn cài dây
an toàn khi ngồi. Đặt dây an toàn phía bụng dưới, ngang hông để dây khỏi ép
vào thai nhi.
5-Uống nhiều nước để
khỏi bị thiếu vì không khí trong máy bay khô, cơ thể dễ bốc hơi. Trước và
trong khi bay, không nên uống cà phê, nước trà vì đây là chất lợi tiểu, đưa
tới tiểu tiện nhiều và mất nước. Tránh thực phẩm tạo gas như bắp cải hoặc
nước giải khát có gas để tránh gas dãn nở khi lên cao độ, gây ra đầy hơi khó
chịu.
6-Mặc quần áo lẻ
(separates) thoáng rộng thoải mái, ít cúc, dây cột để dễ dàng trong nhà vệ
sinh. Mặc nhiều lớp quần áo để thích nghi với nhiệt độ thay đổi bất thường.
Bàn chân dễ bị tụ
nước, phù sưng, nên mang giày vừa vặn. Mang theo đôi dép lê nhẹ mềm rộng
(slipper) hoặc tất dầy để mang khi muốn bỏ giầy cho thoáng hơi chân.
7-Coi lại bảo hiểm
sức khỏe có trả cho phí tổn sanh đẻ hay không, vì có thai là sự kiện có
trước (pre-existing condition) và chi phí khẩn cấp ở nước ngoài nhiều khi
rất cao. Mang thai đựoc coi như tương đối có nhiều rủi ro, cho nên nhiều bảo
hiểm từ chối khi mẹ con bay vào 8 tuần lễ cuối trước khi sanh.
Và lời cuối là: yêu
cầu bác sĩ của mình giới thiệu cho một bác sĩ sản phụ khoa ở nơi mình sắp
tới, phòng hờ khi cần.Cũng nên mang theo một hồ sơ y khoa về tình trạng sức
khỏe đặc biệt là các chi tiết liên quan tới thai nghén, như ngày cưối có
kinh, có thai bao lâu, kết quả khám nghiệm mới đây, các thai kỳ trước có
trở ngại gì không, tình trạng thai nhi, thuốc men đang uống…
Thôi nhé, thế là đủ.
Chúc mẹ con bay bình
an
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
M.D.
Texas- Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
|