Vietsciences ; ; ; Vụ án Vedan Việt Nam ;science, khoa hoc, khoahoc, tin hoc, informatique;computer; vat ly; physics, physique, chimie, chemistry, hoa hoc, sinh vat, biologie, biology;biochimie;biochemistry;as

Vụ án Vedan Việt Nam (Hồ sơ 10)

Vietsciences-

1/Bắt quả tang công ty Hào Dương xả chất độc ra sông
2/Cty giấy Việt Trì "đồng phạm" với Miwon "giết" sông Hồng
3/cơ sở ô nhiễm "thách thức" quyết định của Thủ tướng
4/Cán bộ bớt nhậu, bớt giữ ghế, tận tuỵ với nhiệm vụ, "những Vedan" đã không xảy ra
5/Tạm đình chỉ Vedan: Bộ “hỏa tốc”, tỉnh “cân nhắc”
6/Vụ nông dân huyện Cần Giờ đòi kiện Vedan
7/Bộ trưởng Bộ TNMT: Dứt khoát phải đóng cửa Vedan
8/Bộ trưởng Bộ TN-MT Phạm Khôi Nguyên: Phải đóng cửa Vedan
9/Đã có 245 đơn ở một xã TP.HCM kiện Vedan
10/ĐBSCL: Phát triển kinh tế - xã hội phải đồng hành bảo vệ môi trường
11/Hàng trăm người dân TPHCM đòi Vedan bồi thường
12/Bộ TN-MT tiếp tục đề nghị tỉnh Đồng Nai đình chỉ hoạt động của Vedan
13/Vụ Vedan xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải: Đồng Nai lại kiến nghị Bộ TN-MT tìm hướng xử lý
14/Đồng Nai: Kiến nghị quy về một mối việc xử phạt Vedan
15/Ăn xổi, ở thì!
16/Vedan vẫn chưa nộp 127 tỉ đồng
17/Xung quanh vụ việc Vedan chưa ngã ngũ: Cần quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân
18/Ai đã "vẽ đường cho hươu chạy"?
19/Liệu có thêm cảnh “giết chết sông kiểu Vedan”?
20/Đồng Nai:"Lờ" lệnh cấm, Vedan vẫn xả nước thải ra sông Thị Vải, Vedan tiếp tục xả thải, bất chấp lệnh cấm
21/Chính phủ phải vào cuộc mới xử lý được vấn đề Vedan
22/Vedan VN bất tuân "lệnh" Bộ Tài nguyên và Môi trường
23/Không xử lý được Vedan, nỗi niềm luật pháp Việt Nam
24/Chỉ Thủ tướng mới có thẩm quyền đình chỉ Vedan
25/Vedan xuất bán chất thải sang Đài Loan?
26/Ô nhiễm sẽ khiến Việt Nam "căng thẳng" về nguồn nước
27/Vedan vẫn hoạt động bình thường nhờ lệnh phạt của thanh tra bộ
28/Vụ Vedan: có gì mà phải bùng nhùng ?
29/“Chưa cần đóng cửa toàn bộ nhà máy Vedan”
30/Vedan trước hai mối quan hệ lợi ích đối lập

_____________________________________________________________________________________

1- Bắt quả tang công ty Hào Dương xả chất độc ra sông

22:16' 11/10/2008 (GMT+7)
Đêm 10/10 tại TP. HCM, Cảnh sát môi trường đã bắt quả tang hành vi xả nước thải nguy hại của Công ty Cổ phần thuộc da Hào Dương ra sông Đông Điền thuộc huyện Nhà Bè. Sáng 11/10, công ty đã công nhận "chưa có tiền để đầu tư hệ thống xử lý nước thải tương ứng".
Vì công ty bất hợp tác, không cử đại diện tiếp cơ quan chức năng và không có ai thực hiện yêu cầu ngưng vận hành hệ thống xả thải, nên lực lượng công an phải túc trực chờ đến sáng hôm nay để làm việc với những người có trách nhiệm của Công ty Cổ phần thuộc da Hào Dương.
Cho đến 9 giờ 40 phút sáng 11/10, ông Tăng Văn Đức, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần thuộc da Hào Dương mới chịu xuất hiện để làm việc và chứng kiến kết quả kiểm tra hệ thống ống bơm xả thải nước chưa qua xử lý. Qua vận hành toàn bộ hệ thống máy bơm, Cục cảnh sát môi trường phát hiện có tổng cộng 5 ống xả nước thải được dẫn thẳng ra sông Đông Điền; trong đó chỉ có 1 ống xả được xử lý sục khí qua loa nhằm đối phó với các đoàn kiểm tra; 4 ống còn lại chứa đầy nước thải đen đặc, hôi thối ào ạt tuồn ra sông.
Nước sông Đông Điền, đoạn chảy qua Công ty Cổ phần thuộc da Hào Dương bị đổi màu, sủi bọt, váng mỡ dày từng lớp ken đặc mặt sông.
Trong khi đó, lý giải cho hành vi tự ý xả thải hàng ngàn m3 nước thải chưa qua xử lý ra sông Đông Điền, ông Tăng Văn Đức, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần thuộc da Hào Dương thản nhiên cho biết: Công ty cho xây dựng thêm 4 xưởng thuộc da, nhưng chưa có tiền để đầu tư hệ thống xử lý nước thải tương ứng. Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, Công ty "sẽ" cho lắp đặt thêm thiết bị xử lý chất thải trị giá trên 3 tỷ đồng.
Trao đổi với các cơ quan báo chí tại hiện trường, Trung tá Đoàn Văn Vui, Đội trưởng đội 3, Phòng cảnh sát môi trường Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Hành vi xả nước thải chưa qua xử lý chứa nhiều phế phẩm (da, mỡ, lông thú) xấp xỉ 2.500m3/ngày đêm ra sông Đông Điền đã được theo dõi chặt chẽ từ nhiều tháng qua. Đến đêm 10/10, lực lượng chức năng quyết định “phá án” sau khi đã nắm đầy đủ hồ sơ, chứng cứ phạm tội.
Theo Trung tá Đoàn Văn Vui, hành vi gian dối của Công ty cổ phần thuộc da Hào Dương là rất khó phát hiện vì Công ty này sử dụng máy bộ đàm để liên lạc giữa bảo vệ với nhân viên vận hành hệ thống. Riêng về hệ thống xử lý nước thải luôn được Công ty Cổ phần thuộc da Hào Dương quảng cáo là đã đầu tư 60 tỷ để xây dựng, Trung tá Đoàn Văn Vui nhận xét: Tuy hệ thống xử lý nước thải ở đây được xây dựng tương đối quy mô, nhưng thực ra là thiếu thiết bị, thiếu đồng bộ, không vận hành đúng quy trình, không thực hiện đúng theo sơ đồ thiết kế.
(TTXVN)

2-Cty giấy Việt Trì "đồng phạm" với Miwon "giết" sông Hồng

11/10/2008 (GMT+7)
- Cơ quan chức năng gồm Cục Cảnh sát Môi trường (C36) – Bộ Công an, thanh tra Bộ TNMT, Phòng Cảnh sát Môi trường (PC 36) tỉnh Phú Thọ vừa phát hiện thêm một "đồng phạm" chung tay "giết" sông Hồng.

•
Kẻ "đồng phạm" với Miwon là Công ty Giấy Việt Trì (TP Việt Trì, Phú Thọ). Khi đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra đột xuất tại Công ty giấy Việt Trì thì phát hiện công ty này xả thẳng nước thải ra sông Hồng không qua xử lý.

Dòng sông Hồng bị ô nhiễm bởi nhiều nhà máy. Ảnh: P.T
Sau khi xem qua bản vẽ thiết kế, hồ sơ, quy trình sản xuất của Công ty giấy Việt Trì, đoàn kiểm tra đã xuống thực địa để xem xét và đã phát hiện nhiều sai phạm. Cụ thể, phân xưởng 1 của Công ty giấy Việt Trì hoạt động từ năm 1961 đến nay nhưng không có hệ thống xử lý chất thải nên nước thải sản xuất được đổ thẳng ra sông Hồng.
Công ty giấy Việt Trì đã thực hiện không đúng các nội dung trong báo cáo quy định về màu nước, Clo, chưa có hồ sơ đăng ký chủ nguồn thải, chất thải nguy hại, quản lý chất thải nguy hại không đúng quy định (để ngoài trời). Ngoài ra, Công ty giấy Việt Trì cũng chưa có giấy phép xả nước thải vào nguồn nước...
Được biết, năm 2007, Bộ TN-MT đã có các cuộc kiểm tra và yêu cầu Công ty giấy Việt Trì xử lý và khắc phục những sai phạm trên, nhưng đến nay công ty này vẫn cố tình không thực hiện.
Hiện cơ quan chức năng đang phân tích mẫu nước xả thải của Công ty giấy Việt Trì để có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.
• Tuyết Nhung
http://vietnamnet.vn/xahoi/2008/10/807936/

3- 7 cơ sở ô nhiễm "thách thức" quyết định của Thủ tướng

TT-Huế:
7 cơ sở ô nhiễm "thách thức" quyết định của Thủ tướng
16:12' 11/10/2008 (GMT+7)
- 7 cơ sở gây ô nhiễm tại TT-Huế đã được Thủ tướng chỉ đích danh, yêu cầu xử lý từ năm 2003 - 2006, nhưng đến nay, những cơ sở này vẫn "thách thức" với quyết định của Thủ tướng.

Quyết định số 64/2003/QĐ-TT về việc phê duyệt “Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng” trên cả nước. TT-Huế có 9 cơ sở gây ô nhiễm nhưng đến nay, mới chỉ có 2 cơ sở khắc phục được tình trạng gây ô nhiễm.

Nước thải của chợ Đông Ba đổ thẳng ra sông Hương.
Ảnh: Ngọc Lan
Còn lại, việc xử lý môi trường của 7 cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh T T-Huế vẫn chưa được xử lý triệt để. Đó là: Công ty cổ phần Dệt May Huế; Chợ Đông Ba; Công ty cổ phần Long Thọ; làng nghề sản xuất vôi hàu ở thị trấn Lăng Cô (Phú Lộc); làng nghề đúc đồng phường Đúc và xã Thủy Xuân (thành phố Huế), làng nghề tinh bột sắn xã Thủy Dương (Hương Thủy) và xã Lộc Bổn (Phú Lộc) và làng nghề sản xuất gạch ngói xã Hương Vinh, Hương Toàn (Hương Trà).
Trong số đó, tình trạng ô nhiễm môi trường ở chợ Đông Ba hàng chục năm nay đang là nỗi nhức nhối của các cơ quan chức năng và người dân. Bởi lượng nước thải hàng ngày của khu chợ sầm uất này chỉ qua bể lắng thủ công, rồi thải trực tiếp xuống sông Hương theo 2 hệ đường ống.
Bà Nguyễn Thị Gái ở phường Phú Bình, thành phố Huế, người bán nước đá gần khu vực nước thải của chợ Đông Ba hàng chục năm nay cho biết: “Không chỉ có rác thải, nước của chợ Đông Ba mà cả phân nhà cầu của khu vực vẫn ồ ạt chảy trực tiếp xuống sông Hương. Có nhiều ngày trời nắng lên, người dân đi chợ chịu không nổi bởi mùi hôi thối. Còn nước sông Hương qua khu vực chợ Đông Ba khi mô cũng có màu đen ngòm”.

Nước thải đen ngòm và bốc mùi hôi thối chảy âm ỉ ra sông.
Ảnh: Ngọc Lan.
Theo đánh giá của Sở TN-MT tỉnh TT-Huế, các nguồn gây ô nhiễm môi trường chính ở chợ Đông Ba gồm: ô nhiễm khí thải, ô nhiễm nước, ô nhiễm chất thải rắn… Đối với ô nhiễm nguồn nước ở chợ Đông Ba, Sở TN-MT cho rằng, lượng nước được dùng cho sinh hoạt của chợ Đông Ba trung bình từ 100-120 m3/ngày-đêm và đây cũng là lượng nước thải hàng ngày của chợ.
Bên cạnh đó, các chất thải rắn gồm: chất hữu cơ, giấy các loại, nilon, nhựa, kim loại, các loại rau quả thực phẩm, đồ gia dụng bị hư hỏng… từ các lô hàng thải ra mà không qua xử lý gây nhiều tác hại cho môi trường sống và ảnh hưởng đến cảnh quan du lịch của thành phố Huế…
Cũng theo Sở TN-MT, thực trạng ô nhiễm của chợ Đông Ba nếu không có biện pháp xử lý hữu hiệu sẽ dẫn đến sự ô nhiễm nguồn nước sông Hương cực kỳ lớn vì tất cả lượng nước thải này đều xả trực tiếp xuống sông Hương, gây tác hại đến hệ sinh thái và tài nguyên thủy vực sông Hương.
Mặc dầu theo kế hoạch được quy định trong Quyết định 64 của Thủ tướng Chính phủ thì việc xây dựng hệ thống xử lý chất thải của chợ Đông Ba phải triển khai từ năm 2003-2006. Tuy nhiên, đến nay dự án xử lý chất thải vẫn chưa được xây dựng.

Gần 5 năm, hệ thống xử lý nước thải của chợ Đông Ba vẫn chỉ nằm trên giấy. Ảnh: Ngọc Lan.
Trao đổi về vấn đề vì sao việc xây dựng hệ thống xử lý chất thải chưa triển khai, bà Lê Thị Ngọc Nhi, Trưởng Ban Quản lý chợ Đông Ba cho biết: Sau khi đánh giá tác động môi trường của chợ và QĐ 64 của Thủ tướng Chính phủ ra đời, năm 2004, Ban Quản lý chợ đã bắt tay vào làm và thuê Công ty Tư vấn thiết kế ở Huế thiết kế hệ thống xử lý chất thải. Tuy nhiên, sau khi thuyết trình về hệ thống xử lý chất thải tại UB thành phố 2 lần, đều không thuyết phục bởi công nghệ không đảm bảo chất lượng.
Vì vậy, mãi đến năm 2007, Ban Quản lý chợ vào Đà Nẵng thuê Công ty Cổ phần Phát triển công nghệ và tư vấn đầu tư Đà Nẵng thiết kế, xây dựng. Hiện, Ban Quản lý chợ đã hoàn chỉnh hồ sơ thiết kế dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải chợ Đông Ba với dự toán kinh phí hơn 1 tỷ đồng và dự kiến công trình sẽ được triển khai thi công vào năm 2008. Tuy nhiên, đến nay chỉ còn 2 tháng nữa là đến năm 2009, nhưng công trình xây dựng hệ thống xử lý nước thải chợ Đông Ba vẫn chưa được thi công.
Cùng với chợ Đông Ba, việc xử lý hệ thống chất thải, di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh xem ra vẫn còn quá thờ ơ, chậm trễ, nhất là các làng nghề, cơ sở của tư nhân. Để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, nên chăng các cơ quan chức năng cần có những chế tài hợp lý.
• Ngọc Lan
http://vietnamnet.vn/xahoi/2008/10/808030/

4- Cán bộ bớt nhậu, bớt giữ ghế, tận tuỵ với nhiệm vụ, "những Vedan" đã không xảy ra

Cán bộ bớt nhậu, bớt giữ ghế, tận tuỵ với nhiệm vụ, "những Vedan" đã không xảy ra

Giải quyết lịch sử bao giờ cũng khó. Bài học về môi trường có nhiều, nhưng có bài học, chưa chắc VN đã chịu học. Cán bộ bớt nhậu, bớt giữ ghế, tận tuỵ với nhiệm vụ, "những Vedan" đã không xảy ra - GS.TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường nói.
Khôi phục hiện trạng: Điểm chốt khó gỡ

Thông thường, với tư duy làm luật VN bao giờ cũng áp dụng mức tiền phạt hành chính thấp và có thể áp dụng các hình phạt bổ sung ở mức cao hơn. Với Vedan, áp theo luật hiện hành, tổng số tiền phạt với 13 tội danh chỉ hơn 200 triệu đồng. Tuy nhiên, yêu cầu cao hơn là phải khôi phục lại hiện trạng trước khi hành vi vi phạm xảy ra. Đây chính là điểm mấu chốt của vấn đề, và là điểm chốt khó gỡ.

Muốn khôi phục hiện trạng thì cần phải có đánh giá tác động đến mức nào và từ đó yêu cầu đối tượng vi phạm xử lý. Tuy nhiên, pháp luật VN lại không có quy định cụ thể về việc xử lý khôi phục ra sao.
Đặc biệt, với môi trường, một khi bị tàn phá tới một ngưỡng nào đó, muốn khôi phục cũng không trở lại hiện trạng ban đầu được nữa.

Áp thuế để không ăn quỵt môi trường

Theo đánh giá, cái chết của sông Thị Vải do hoạt động sản xuất của Vedan chiếm tới 70%, do chất thải từ quá trình sản xuất bột ngọt từ tinh bột sắn rất khó xử lý, tàn phá môi trường lớn.

Thực ra, DN ăn quỵt về môi trường là điều bình thường trên thế giới. Nếu cơ quan chức năng không quản lý chặt, kiểm tra tốt, DN sẽ tìm mọi cách giảm tối đa chi phí để xử lý ô nhiễm và khắc phục những tác động xấu của sản xuất vào môi trường, bởi chi phí cho việc này rất tốn kém.

Ở các nước, họ có quy trình rất tốt để kiểm tra việc DN có giải quyết và xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường. Người ta còn áp dụng các loại phí hoặc thuế môi trường, tức là áp dụng công cụ quản lý bằng kinh tế. Đến lúc VN cũng nên áp dụng giải pháp này.

Ví dụ, với sản phẩm ô tô, giá thành rất khác nhau, mà nhiều khi không đơn thuần do chất lượng hoặc giá trị thương hiệu mà giá thành đội lên vì đã có hệ thống xử lý chất thải hiện đại, khói xe ra môi trường đã được khử gần hết C02, đạt chuẩn euro 2. Người tiêu dùng có quyền lựa chọn dùng xe giá rẻ hay đắt, tuy nhiên, nếu anh sử dụng xe giá rẻ và thiếu hệ thống xử lý chất thải, anh sẽ phải chịu một khoản thuế môi trường cao hơn. Dựa trên các thông số kỹ thuật cụ thể, người ta có thể lượng hóa được mức thuế tương đương.
Phí hoặc thuế môi trường được xem như một công cụ quản lý thứ hai của các nước, bên cạnh công cụ quản lý bằng hành chính đối với hệ thống xử lý chất thải trước khi ra môi trường. Khoản phí hoặc thuế này là phần trách nhiệm của người làm hỏng môi trường đối với những người khác.

Môi trường sạch là tài sản chung, ai cũng có quyền tận hưởng. Với việc sử dụng và sản xuất những sản phẩm rẻ nhưng tàn phá môi trường lớn hơn, ảnh hưởng môi trường nhiều hơn phải có nghĩa vụ bù đắp lại những thiệt hại do mình gây ra, do đó, phải đóng góp dưới dạng phí hoặc thuế.

Công cụ thuế môi trường được áp dụng phổ biến ở nhiều nước châu Âu, cả người sản xuất và người tiêu dùng, tùy vào từng sản phẩm, miễn là họ là người làm tổn hại môi trường.

Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng, không phải trường hợp nào cũng áp dụng thuế môi trường cao hơn cho người gây tổn hại lớn hơn. Đơn cử, lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất là nông thôn Trung Quốc, nơi họ sử dụng chủ yếu là than và củi làm khí đốt, nhưng không thể áp thuế cao hơn với đối tượng này.

Hình thức giải quyết vấn đề môi trường bằng biện pháp, công cụ kinh tế chỉ có thể áp dụng trong từng ngữ cảnh, trường hợp. Với VN, khu vực công nghiệp và dịch vụ có thể xem xét để áp dụng thu phí hoặc thuế môi trường, buộc họ thực hiện nghĩa vụ tài chính với hành vi gây thiệt hại môi trường.

Chúng ta thường hô hào khuyến khích sản xuất sạch, nhưng khuyến khích như thế nào lại chưa đủ đa dạng ngoài cơ chế được vay một phần vốn đầu tư từ Quỹ môi trường. Mà Quỹ chắc cũng không đủ sức để bao hết các dự án sản xuất sạch trên diện rộng. Thông thường, sẽ không DN nào chịu bỏ tiền mua công nghệ sản xuất sạch khi giá thành cao gấp đôi.

Để khuyến khích công nghệ sạch, VN có thể thực hiện chính sách đánh thuế cao với những công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm, và giảm thuế cho những DN sử dụng công nghệ sạch. Từ đó, nhà đầu tư, DN cần tính toán, cân nhắc bài toán lợi nhất trên tổng các giai đoạn đầu tư.

Nếu chỉ khuyến khích bằng khẩu hiệu, hô hào suông thì rất khó làm cho môi trường sạch hơn. Nhà nước cần tạo động lực kinh tế cho DN lựa chọn công nghệ sạch.

Cảnh sát môi trường không thể bao sân, làm thay cơ quan quản lý nhà nước

Để bảo vệ môi trường, chắc chắn cần có một hệ thống hành chính để quản lý. Hệ thống đó thế giới đặt ra từ rất lâu và VN cũng tuân theo những chuẩn mực như vậy. VN đã áp dụng đánh giá môi trường chiến lược với mọi quy hoạch và ở từng dự án đều yêu cầu đưa ra đánh giá tác động môi trường và giải pháp môi trường trong quá trình sản xuất... Khi đã đi vào hoạt động, cơ quan hành chính tiến hành kiểm tra thường xuyên, đánh giá lại tác động môi trường, cả hiện trạng môi trường trước đó và thực tế vận hành hoạt động sản xuất, kinh doanh có độ vênh như thế nào.
Cũng phải thừa nhận, với môi trường, VN tiếp cận chưa lâu, trong giai đoạn đầu. Vấn đề môi trường mới được đặt ra từ thời điểm Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường ra đời. Để thành lập một hệ thống quản lý tốt cho một vấn đề mới nhận thức là rất khó.

Thực tế, những công cụ thế giới đang dùng, VN cũng dùng để tiếp cận và quản lý, nhưng làm một cách thực chất, chính xác và hiệu quả thì VN còn xa mức đó. Ở nhiều nơi, nhiều ngành, chúng ta vẫn không quan tâm, hoặc quan tâm không triệt để.

VN có quan tâm tới hệ thống quản lý, đánh giá, kiểm tra môi trường nhưng chất lượng và hiệu quả còn chưa đảm bảo. Nói cách khác, ngay từ khâu đầu vào của giám sát quản lý môi trường cũng chưa thực chất, thiếu kiểm tra trong quá trình vận hành và đánh giá lại.

Với việc ô nhiễm của sông Thị Vải, chúng ta đã họp ở trung ương, ở địa phương cũng đến cả chục lần, nhưng mọi giải pháp đều không đến đâu, trong khi thủ phạm chính là Vedan thì chỉ mới được phát hiện cách đây chưa lâu, khi lực lượng cảnh sát môi trường nhập cuộc.

Người ta thường nói, với trách nhiệm quản lý thì chỉ cần các quan chức bớt nhậu, bớt giữ ghế..., tận tụy hơn với nhiệm vụ của mình thì những vụ việc như Vedan đã không xảy đến hoặc nếu có thì sẽ được xử lý sớm hơn và quyết liệt hơn. Nhưng lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, tư duy nhiệm kỳ vẫn tồn tại lớn, kìm chân những nỗ lực vì môi trường song song với câu chuyện tăng trưởng.

Cũng phải nói thêm, bản thân việc thành lập lực lượng cảnh sát môi trường đã là bước đi tốt, tạo ra một công cụ hữu hiệu hơn để kiểm tra mạnh và tốt hơn. Việc thành lập lực lượng này là đúng, và có thể đã là hơi muộn với VN, khi môi trường đã bị tàn phá. Nghĩa là thực ra tư duy về kiểm tra môi trường chỉ vừa bắt rễ chưa lâu, để tạo lực đủ mạnh thúc đẩy một công cụ mới ra đời
Tuy nhiên, lực lượng cảnh sát môi trường cũng chỉ có thể thao tác ở một số khu vực, không thể bao sân, làm thay cho cơ quan quản lý nhà nước. Chúng ta cần xác định rất cụ thể trách nhiệm của mỗi bên, mỗi cấp như thế nào. Đến thời điểm này, vẫn chưa xác định được trong vụ việc Vedan, trách nhiệm của trung ương, của địa phương tới đâu.

Thâu nhận ý kiến của dân, sai phạm như Vedan đã không bị lọt

Bên cạnh công tác kiểm tra, VN cũng cần đẩy mạnh công cụ giám sát, chính là Quốc hội, HĐND các cấp, những cơ quan đại diện cho người dân và chính những người dân. VN cần xem lại cách thu thập ý kiến giám sát của dân và xử lý ý kiến giám sát ấy như thế nào.

Trong vấn đề môi trường, cũng như vụ việc Vedan, nhân dân chính là người phát hiện ra nhiều và cung cấp nhiều thông tin nhất. Tuy nhiên việc thu nhận và xử lý thông tin của VN vẫn còn khó và yếu. Không cải thiện, chúng ta khó có được hoạt động hiệu quả về thanh tra và kiểm tra môi trường, nhất là khi khu vực hành chính còn nhiều tồn tại, còn bất cập trong cả kiểm soát đầu vào và kiểm soát quá trình vận hành.
Với trách nhiệm quản lý thì chỉ cần các quan chức bớt nhậu, bớt giữ ghế..., tận tụy hơn với nhiệm vụ của mình thì những vụ việc như Vedan đã không xảy đến hoặc nếu có thì sẽ được xử lý sớm hơn và quyết liệt hơn. Nhưng lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, tư duy nhiệm kỳ vẫn tồn tại lớn, kìm chân những nỗ lực vì môi trường
Điểm chốt của việc đẩy công cụ giám sát chính là biết cách thu nhận thông tin của dân, tạo điều kiện để người dân được nói và có chỗ nói và được lắng nghe, từ đó xử lý nhanh, quyết liệt.

Google cách đâu chưa lâu đã đưa ra ý tưởng tận dụng công nghệ thông tin, tạo sự kết nối đến cả những nơi xa nhất, để người dân phản ánh tình hình môi trường liên quan tới biến đổi khí hậu và rất được hoan nghênh. Một ý tưởng "bảo vệ môi trường là sự nghiệp của nhân dân".

Cũng như vậy, VN có thể sử dụng công cụ chính là mạng lưới Internet để mọi người dân có thể đóng góp vào việc theo dõi môi trường, từ đó, tạo công cụ tốt để người dân giám sát môi trường.

Chương trình này có thể triển khai song hành với chương trình đưa Internet về nông thôn, hỗ trợ thông tin cho sản xuất nông nghiệp. Không chỉ giám sát, người dân sẽ trở thành mắt xích trong quá trình theo dõi hiện tượng môi trường, phát hiện những nơi ô nhiễm, điều mà chúng ta đang cố gắng làm bằng một hệ thống cồng kềnh mà chưa hẳn đã hiệu quả.

Muốn tăng cường giám sát của dân thì một trong những ưu tiên là phải nâng cao ý thức cộng đồng với môi trường, qua những hình thức truyền thông hiệu quả, song song với việc đào tạo lực lượng làm môi trường chính quy và đảm bảo chất lượng.

Tuy nhiên, cách thức truyền thông phải thay đổi, đa dạng hơn, tích cực hơn và bớt tính hình thức hơn. Đơn cử, thay vì tổ chức thi sáng tác văn nghệ về môi trường, sao không tổ chức để người dân thi các sáng kiến, giải pháp môi trường, bởi hầu hết các phát kiến có giá trị trong đời sống thực tế của VN đều từ những người lao động bình thường nhất.
Không chỉ người dân là người sát việc, mà bản thân chính quyền cơ sở cần phải được giao trách nhiệm giám sát và quản lý chặt hơn. Nếu chúng ta có những quy định chế tài về xử lý trách nhiệm của cấp cơ sở khi để lọt vi phạm môi trường trên địa bàn, câu chuyện có thể đã khác.

Đương nhiên, chế tài trách nhiệm đó phải gắn với trách nhiệm của cá nhân cụ thể. Trách nhiệm đã gắn mà để xẩy ra vi phạm thì người có trách nhiệm phải bị xử lý nghiêm.

Phát triển và Bền vững: VN vẫn chưa vượt được tư duy cũ
Với hành vi lắp đặt hệ thống xử lý nước thải ngầm của Vedan đã đủ bằng chứng để có thể truy tố hình sự. Tuy nhiên, với nhiều trường hợp phá hủy môi trường của DN, cũng cần đặt ra trách nhiệm của cơ quan nhà nước, khi đã đặt ra yêu cầu môi trường quá thấp để chấp nhận và chào mời đầu tư, trải chiếu hoa rước họ vào. Nhà nước cần xử lý tốt bài toán đảm bảo gìn giữ môi trường, và có lợi cho cả nhà đầu tư và Việt <st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region>.
Câu chuyện Vedan lại trở về với bài toán muôn thuở của Nhà nước: lựa chọn cân bằng giữa phát triển kinh tế và bền vững môi trường.

Thời điểm này, VN vẫn chưa tính được lời giải hợp lý cho bài toán giữa phát triển và bền vững, chọn ưu tiên cho cái nào và mức độ ưu tiên đến cỡ nào. Muốn vậy, cần phải xem xét cả trong chiến lược phát triển và quy hoạch không gian. Hiện các địa phương thường để bền vững ở vị trí thấp, gây thiếu chắc chắn cho phát triển. Các tỉnh thi nhau trải chiếu hoa mời nhà đầu tư, gật dự án vô điều kiện, nhất là với các tỉnh ít dự án.

Đây là hạn chế trong bản thân tư duy quản lý của VN.

Mặt khác, trong nhiều trường hợp, quan chức gật đầu bỏ qua yếu tố môi trường khi nhà đầu tư đưa ra những hứa hẹn nhất định, vì lợi ích của cá nhân và của địa phương mình. Thậm chí, có thể có yếu tố tham nhũng can dự vào.

Bên cạnh đó, trình độ, năng lực và tri thức của cán bộ để xem xét thấu đáo, thấy được chiều sâu và tác động lâu dài đối với môi trường của các dự án cũng là một hạn chế lớn hiện nay. Đến khi nhận thức được tai họa thì đã quá muộn để ngăn chặn hoặc ngay cả khi ngăn chặn được thì cái giá phải trả cũng quá cao.

Nếu dự báo được, có những chuẩn bị cần thiết thì sẽ tốt hơn.

Xử lý vụ việc Vedan, cũng thử xem xét theo hướng, điều quan trọng là giải quyết câu chuyện môi trường hiện nay, ngăn chặn sự phá hủy tương lai, còn việc giải quyết hậu quả của lịch sử chỉ là một phần, đủ để răn đe, đủ để bù đắp, đồng thời không khiến các nhà đầu tư e ngại, rút dù, bỏ của chạy lấy người, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư.
• Phương Loan (ghi)

__________________
Thiên-Tử nhẫn chi quốc vô hại,
Chư-Hầu nhẫn chi thành kỳ đại.Huynh-đệ nhẫn chi gia phú-quý.Phu-phụ nhẫn chi chung kỳ thế.Bằng-hữu nhẫn chi danh bất phế.Tự thân nhẫn chi vô họa hoạn.

http://www.dongdu.edu.vn/vn/forum_posts.asp?TID=1848&TPN=1

5- Tạm đình chỉ Vedan: Bộ “hỏa tốc”, tỉnh “cân nhắc”

Thứ Ba, 21/10/2008, 07:55 (GMT+7)
Tạm đình chỉ Vedan: Bộ “hỏa tốc”, tỉnh “cân nhắc”
TT - Chiều 20-10, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà tiếp tục fax công văn hỏa tốc đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai ra quyết định đình chỉ hoạt động sản xuất đối với Công ty cổ phần hữu hạn Vedan VN.
Công văn này giải thích với UBND tỉnh rằng biện pháp tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất với Vedan là biện pháp khắc phục hậu quả chứ không phải là hình thức xử phạt bổ sung. Do vậy yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai phải thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, và Bộ TN-MT sẽ lập tổ công tác liên ngành để phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Đồng Nai giám sát việc xử lý.
Trao đổi với Tuổi Trẻ vào tối cùng ngày, ông Ao Văn Thinh - phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai - cho biết: “Sau khi nhận được công văn hỏa tốc, tỉnh đã giao Sở TN-MT phối hợp với Sở Tư pháp, thanh tra tỉnh vận dụng hết những quy định của pháp luật, soạn thảo văn bản trình UBND tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ hoạt động sản xuất của Vedan. Tuy nhiên căn cứ theo pháp luật hiện hành, sau khi chánh thanh tra Bộ TN-MT ra quyết định xử phạt hành chính thì phải ra luôn quyết định tạm đình chỉ hoạt động sản xuất mới phù hợp. Chúng tôi không dây dưa xử lý nhưng phải ra quyết định theo chỉ đạo của Bộ TN-MT mà không có cơ sở tỉnh sẽ bị Vedan kiện ngay”.
Trước đó, trong quyết định xử phạt hành chính bằng tiền đối với Vedan, Bộ TN-MT cũng có yêu cầu các biện pháp khắc phục hậu quả như pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 (cấm Vedan hoạt động xả thải không đạt tiêu chuẩn VN về môi trường, đình chỉ hành vi xả nước thải và dịch thải sau lên men...) nhưng không áp dụng hình phạt bổ sung bằng quyết định tạm đình chỉ hoạt động luôn với Vedan mà giao cho UBND tỉnh Đồng Nai xử lý. Tỉnh viện dẫn quy định pháp luật cho rằng “hai nơi không thể xử lý một hành vi”.
Theo ông Thinh, đến giờ này Đồng Nai vẫn chưa nhận được hồ sơ vi phạm của Vedan từ Bộ TN-MT. Do đó, tỉnh sẽ tiếp tục trao đổi với Bộ TN-MT bổ sung quyết định tạm đình chỉ hoạt động sản xuất của Vedan, hoặc hủy quyết định xử phạt hành chính ban đầu giao toàn bộ hồ sơ cho UBND tỉnh Đồng Nai xử lý mới phù hợp với quy định của pháp luật.
HÀ MI
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=284253&ChannelID=3

6- Vụ nông dân huyện Cần Giờ đòi kiện Vedan

Đầu tháng 11 chính thức yêu cầu Vedan bồi thường
21-10-2008 23:05:30 GMT +7
Đồng Nai lập tổ giám sát việc xử lý Công ty Vedan VN
(NLĐ)- Sáng 21-10, Hội Nông dân TPHCM đã tổ chức cuộc họp về việc hỗ trợ nông dân xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ kiện Công ty Vedan VN gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân
Hội Nông dân TPHCM đề nghị hai sở Tài nguyên – Môi trường, NN-PTNT cung cấp số liệu thống kê hằng năm về sản lượng thủy sản; chất lượng nguồn nước (cùng các nguồn nước gây ô nhiễm); năng suất nuôi trồng thủy sản, cây trồng, gửi cho hội trước ngày 30-10. Dựa trên những số liệu này sẽ phân tích để chứng minh sự liên quan của Vedan đối với thiệt hại của các hộ nông dân. Đồng thời, 30-10 cũng là thời hạn để Hội Nông dân huyện Cần Giờ hoàn tất khảo sát mức thiệt hại cụ thể của 245 hộ nông dân viết đơn kiện.
Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng Ban Tuyên truyền Hội Luật gia TP – người được Hội Nông dân TP mời hỗ trợ pháp lý - sau khi tập trung đầy đủ các số liệu, hội sẽ chuyển đơn của các nông dân kèm theo mức yêu cầu bồi thường thiệt hại cho Công ty Vedan vào đầu tháng 11-2008. Nếu công ty này từ chối bồi thường, Hội Nông dân TP sẽ đại diện 245 hộ dân chính thức khởi kiện Vedan.
. Liên quan đến việc xử lý những sai phạm của Công ty Vedan VN, UBND tỉnh Đồng Nai vừa thành lập tổ công tác liên ngành gồm 5 sở liên quan và cảnh sát môi trường để giám sát việc xử lý các quyết định của Bộ Tài nguyên - Môi trường về xử lý vi phạm hành chính và quyết định thu hồi giấy phép xả thải đối với Công ty Vedan VN cho đến khi việc xử lý hoàn tất.
M.Nhung - Ph.Đặng
http://www.nld.com.vn/tintuc/do-thi-hom-nay/243468.asp

7- Bộ trưởng Bộ TNMT: Dứt khoát phải đóng cửa Vedan

15:31' 22/10/2008 (GMT+7)
- "Với Vedan không thể châm chước. Họ lừa dối và xảo quyệt từ năm 1997 khi đổ 1 tấn chất thải sau lên men vào rừng cao su, người dân được 100 nghìn đồng rồi tung tin làm thế có lợi cho cây trồng, tôi lúc đó đã kịch liệt ngăn chặn", Bộ trưởng Bộ TNMT Phạm Khôi Nguyên chia sẻ bên hành lang phiên họp QH sáng nay (22/10).
Vedan phải bỏ ra ít nhất 50 triệu đôla đầu tư cho môi trường

Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên: "Tôi cho thời hạn cụ thể nếu không nộp đủ thì sẽ không cho mở cửa sản xuất trở lại". Ảnh: VA
- Mặc dù Bộ TNMT đã yêu cầu và có văn bản hướng dẫn xử lý nhưng tại sao tỉnh Đồng Nai vẫn chần chừ trong xử phạt công ty Vedan?
- Tôi đã làm việc với lãnh đạo Đồng Nai. Ai gây ô nhiễm người đó phải bỏ tiền bồi hoàn thiệt hại. Người dân bị ảnh hưởng có quyền kiện ra tòa đòi bồi thường. Công ty Miwon đã đóng cửa, tỉnh Phú Thọ đã làm rất tốt.
- Đến bây giờ đã có đánh giá cụ thể tổng thiệt hại môi trường mà Vedan gây ra cho sông Thị Vải chưa?
- Bộ TN&MT đang thành lập các nhóm chuyên gia khảo sát 10km sông Thị Vải chết để đánh giá từ phương diện sinh học, chất lượng nước, thiệt hại kinh tế… Các nhà KH đã bắt đầu vào cuộc đánh giá thiệt hại để bắt buộc Vedan phải chịu trách nhiệm.
Trước mắt mới xử lý hai việc. Đó là xử phạt vi phạm pháp luật môi trường gần 270 triệu và truy thu trốn tiền phí nước thải từ năm 2004 trở lại đây với số tiền 127 tỷ đồng. Còn tất cả hành vi khác đang tiến hành đánh giá. Mức độ bồi thường không nhỏ.
- Theo tính toán của ông thì những thiệt hại đó sẽ phải bồi thường đến mức độ nào?
- Lợi nhuận mà Vedan thu về hàng năm sau thuế là 15 triệu USD.
Công ty Vedan thuộc hạng mục công trình công nghệ vi sinh lẽ ra phải đầu tư 10-15% tổng mức đầu tư để xử lý môi trường. Tổng chi phí đầu tư cho nhà máy lên tới 500 triệu USD thì phải bỏ ra ít nhất 50 - 70 triệu USD để xử lý môi trường nhưng hiện nay họ mới bỏ ra 3 triệu USD.
Thứ hai về vấn đề xử lý nước thải. Mỗi khi có đoàn thanh tra, kiểm tra thì công ty này lại cho qua bể xử lý nên không phát hiện được sai phạm. Nhưng sau đó công ty này sử dụng đến 4 hệ thống đường ống trong đó 2 hệ thống đường ống nước thải không qua xử lý, hai hệ thống đường ồng nước dịch không xử lý, cắm sâu rồi thải ra sông.
- Công ty Vedan đã nộp phạt 127 tỷ phí môi trường chưa?
- Họ đang cố tình trì hoãn và kéo dài thời gian. Tuy nhiên, quan điểm của tôi là vẫn phải kiên quyết xử lý. Tôi cho một thời hạn cụ thể nếu không nộp đủ thì sẽ không cho mở cửa sản xuất trở lại.
Xử lý Vedan: Phải làm đến cùng
- Đã có gần 1.000 lá đơn của người dân kiện công ty Vedan. Ông đánh giá thế nào về phản ứng này?
"Vedan đã vi phạm đạo đức kinh doanh, vi phạm đạo đức đối với môi trường và lừa dối pháp luật nhà nước VN".
- Để khởi kiện, người dân phải mời luật sư đứng ra đòi quyền lợi. Trong đó, ngành y tế phải đánh giá tổn hại về sức khỏe, ngành nông nghiệp phải tính toán những thiệt hại gây ra cho cây trồng, thủy sản…
Người dân bị ảnh hưởng thì không ai cản trở họ kiện. Họ có toàn quyền theo quy định của pháp luật.
Tới đây luật hình sự sẽ quy định rõ ràng hơn, chi tiết hơn và dễ làm hơn với tội danh về vi phạm môi trường. Luật hình sự lần này dứt khoát phải sửa chương 18. Hiện với 10 điều trong khung tội phạm thì xử phạt về môi trường còn rất sơ sài vì khi xây dựng luật mình chưa va chạm. Đây có thể coi là vấn đề mới của Việt Nam. Lúc đó hình dung mọi chuyện còn đơn giản.
- Công ty Miwon (Phú Thọ) sau khi phát hiện việc xả nước thải ra sông Hồng ngay lập tức đã bị đình chỉ hoạt động và xử phạt. Nhưng vì sao sai phạm của công ty Vedan lớn gấp nhiều lần như vậy lại chưa thể xử lý dứt điểm?
- Đúng là UBND tỉnh Phú Thọ đã làm rất tốt. Còn đối với công ty Vedan Đồng Nai thì quan điểm dứt khoát là phải đóng cửa. Bộ TNMT sẽ làm đến cùng cho đến khi phải làm lại toàn bộ hệ thống nước thải nổi trên mặt đất và nước thải phải qua hệ thống xử lý đạt chuẩn mới cho ra môi trường.
Vedan phải xóa toàn bộ hệ thống ngầm gian dối. Đối với Vedan không thể châm chước một điều gì. Doanh nghiệp này đã gian dối ngay từ khi xây dựng nhà máy nên phải xử lý đến cùng. Vedan đã vi phạm đạo đức kinh doanh, vi phạm đạo đức đối với môi trường và lừa dối pháp luật nhà nước VN.
Tôi theo đuổi Vedan từ năm 1997. Họ lừa dối và xảo quyệt khi đổ 1 tấn chất thải sau lên men vào rừng cao su, người dân được 100.000 đồng và rồi tung tin là điều này có lợi cho cây trồng. Rồi lại loan tin, chất sau lên men tạo rong biển, thức ăn cho cá rồi đổ ra biển Vũng Tàu. Chính tôi lúc đó đã kịch liệt ngăn chặn.
Sẽ thanh tra các nhà máy bia, giấy, dược liệu

Sai phạm của Vedan đã kéo dài nhiều năm. Ảnh: VNN
- Tuy nhiên, dư luận cho rằng ngoài Vedan thì còn rất nhiều nhà máy, xí nghiệp khác vô tư vi phạm nhưng chưa bị xử lý?
- Tới đây sẽ cho lắp hệ thống quan trắc điện tử để đo các chỉ số hoạt động của nhà máy Vedan. Khi đó thì mọi chỉ số sẽ hiện lên cụ thể. Chúng tôi làm điều này không những chỉ xử nghiêm Vedan mà còn là lời cảnh báo đối với các nhà máy xí nghiệp khác.
Tới đây chúng tôi sẽ tiếp tục để nghị UBND các tỉnh, các Sở công an kiểm tra tất cả các nhà máy bột ngọt, kể cả các nhà máy dược liệu, nhà máy bia, hoá chất, giấy... là những nơi có lượng chất thải nguy hại ghê gớm và đang có vấn đề. Thêm nữa là việc xử lý các khu công nghiệp gây ô nhiễm. Mà lần này ra quân là ra quân đồng đều chứ không chỉ xử lý riêng Vedan.
- Thưa ông, với những sai phạm nặng như vậy song chế tại xử phạt lại quá nhẹ. Vậy tới đây liệu có đề xuất tăng mức xử lý cả về hành chính lẫn hình sự lên không?
- Hiện nay khung xử phạt còn quá thấp. Khung tối đa chỉ 70 triệu đồng. Như công ty Vedan chẳng hạn, cộng tất cả các sai phạm vào thì họ chỉ phải đóng 275 triệu đồng. Tới đây khung xử phạt sẽ lên 500 triệu đồng. Với khung xử phạt như vậy thì tính răn đe sẽ cao hơn.
Thứ hai là về luật hình sự. Trong khung 10 loại tội phạm về môi trường thì tới đây khả năng sẽ phải bổ sung thêm.
Thứ 3, với các DN nước ngoài, luật pháp vẫn còn chưa kín kẽ. Hiện nay đang có một số điểm vướng là trong khung hình sự chỉ xử lý cá nhân. Vậy nhưng TGĐ Vedan làm thuê cho chủ bên Đài Loan, nên khi Vedan có chuyện, TGĐ đã về bên kia chỉ còn Phó TGĐ.
Đây cũng là bài học để sắp tới sẽ phải điều chỉnh vì gần như chúng ta chưa khởi tố đối với cá nhân, doanh nghiệp nước ngoài khi vi phạm pháp luật. Xử lý vi phạm môi trường ở Vedan sẽ đi tiên phong trong việc này.
Vừa rồi chúng tôi đã ngồi với các cơ quan VKSNDTC, TANDTC, Bộ công an để bàn xem sẽ sửa đổi như thế nào để lấp những lỗ hổng trên.
Nhưng đề xuất phạt tối đa 500 triệu so với chi phí 50 - 70 triệu đôla một DN bỏ ra để xây dựng hệ thống xử lý môi trường thì dễ xảy ra chuyện họ sẵn sàng nộp phạt để vi phạm?
- 500 ở đây là xử phạt tối đa cho 1 hành vi, ví dụ như Vedan có 10 hành vi phạm pháp nếu cộng lên thì con số rất lớn.
Ngoài các quy định thì ông nghĩ gì nếu có cách nào đó để kéo cả xã hội cũng tham gia giám sát đối với những vi phạm của những công ty như Vedan?
- Vừa rồi người dân đã đồng loạt tẩy chay không ăn bột ngọt Vedan đấy thôi. Hiệp hội người tiêu dùng sẵn sàng kêu gọi người dân không ăn bột ngọt, còn hội nông dân đề nghị người trồng sắn, mía đi kiện công ty này để đền bù thiệt hại nhằm bảo vệ quyền lợi cho người nông dân. Cần có những tổ chức đứng sau để tư vấn cho dân.
• Lê Nhung (ghi)

Bộ trưởng Bộ TN-MT: Dứt khoát đóng cửa Công ty Vedan

22/10/2008 23:57

* Đồng Nai: Kiến nghị quy về một mối việc xử phạt Vedan
Trao đổi với báo chí bên lề phiên họp Quốc hội hôm qua, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Phạm Khôi Nguyên khẳng định quan điểm của ông là "dứt khoát đóng cửa Vedan".
Ông Nguyên nói: "Vedan đã vi phạm đạo đức kinh doanh, vi phạm đạo đức đối với môi trường và lừa dối pháp luật Việt Nam. Đối với doanh nghiệp này không thể châm chước điều gì, họ đã gian dối ngay từ khi xây dựng nhà máy". Về việc người dân khởi kiện Vedan, Bộ trưởng Nguyên cho rằng, người dân bị ảnh hưởng thì không ai có thể cản trở họ kiện, còn việc xử hay không là quyền của tòa. "Nhưng để khởi kiện, người dân phải có tổ chức hoặc hiểu luật để đòi quyền lợi với những đánh giá về tổn hại sức khỏe do ngành y tế xác định hoặc thiệt hại cây trồng, thủy sản do ngành nông nghiệp tính toán".
* Cũng liên quan đến việc tạm đình chỉ Công ty Vedan, hôm qua, ông Lê Viết Hưng - Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai ký văn bản gửi UBND tỉnh báo cáo hướng xử lý vi phạm của Công ty Vedan. Theo đó, sau khi thống nhất với Sở Tư pháp và Thanh tra tỉnh, Sở TN-MT kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản đề nghị Bộ TN-MT thu hồi quyết định xử phạt hành chính (số 131) để giao cho UBND tỉnh Đồng Nai ban hành quyết định mới, trong đó có biện pháp khắc phục hậu quả là tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất của Công ty Vedan. Trao đổi với Thanh Niên, ông Hưng cho biết: “Bộ và UBND tỉnh Đồng Nai đều hoàn toàn thống nhất cần thiết phải tạm đình chỉ hoạt động của Vedan, nhưng làm sao ban hành quyết định xử phạt đúng trình tự, thủ tục pháp luật, khi đó Công ty Vedan mới chấp hành nghiêm minh, không thể nào khởi kiện được”.
Trước đó, ngày 21.10, Sở TN-MT phối hợp Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh Đồng Nai, các nhà khoa học... nghe Công ty Vedan trình bày 15 nội dung khắc phục môi trường. Sở TN-MT đề nghị Vedan cần phải thuê tư vấn lập phương án tổng thể để trình Bộ TN-MT. Các nhà khoa học cũng góp nhiều ý kiến với Vedan về hướng khắc phục mùi hôi, màu nước thải... Cũng trong ngày, UBND tỉnh Đồng Nai ký quyết định thành lập Tổ công tác liên ngành gồm Sở TN-MT, Sở Nông nghiệp - PTNT, Sở LĐTB-XH... để theo dõi việc khắc phục hậu quả của Vedan như nộp phạt, nộp phí nước thải, tháo gỡ hệ thống “chui”, thu mua mì cho nông dân, bảo đảm quyền lợi người lao động...
http://www.thanhnien.com.vn/News/Pages/200843/20081022235739.aspx
An Nguyên - Hoàng Tuấn

8- Bộ trưởng Bộ TN-MT Phạm Khôi Nguyên: Phải đóng cửa Vedan

Thứ năm, 23/10/2008, 00:18 (GMT+7)
“Đối với Vedan, chúng tôi không thể châm chước một điều gì bởi doanh nghiệp này đã gian dối ngay từ khi xây dựng nhà máy nên phải xử lý đến cùng” – Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) Phạm Khôi Nguyên (ảnh) đã khẳng định như vậy về việc xử lý Công ty Vedan bên lề phiên họp Quốc hội ngày 22-10.
- PV: Cho dù Bộ Tài nguyên – Môi trường đã 2 lần có công văn “thúc giục” nhưng vì sao tỉnh Đồng Nai vẫn chần chừ trong việc xử lý Vedan, thưa ông?

Bộ trưởng PHẠM KHÔI NGUYÊN: Tôi đã làm việc với Bí thư, Chủ tịch tỉnh Đồng Nai và Bộ TN-MT đã có văn bản hướng dẫn. Việc xử lý của Bộ TN-MT là chuẩn. Ai gây ô nhiễm người đó phải bỏ tiền bồi hoàn thiệt hại. Người dân hoàn toàn có quyền tẩy chay sản phẩm, đòi bồi thường quyền lợi, thiệt hại khi môi trường bị xâm hại.
Vì vậy, nông dân khu vực bị ảnh hưởng có quyền kiện ra tòa đòi bồi thường. Việc xử kiện hay không là quyền của tòa. Tuy nhiên, để khởi kiện, người dân phải có tổ chức hoặc luật sư đứng ra đòi quyền lợi, với những đánh giá về tổn hại cho sức khỏe do ngành y tế xác định hoặc thiệt hại cây trồng, thủy sản do ngành nông nghiệp tính toán… Cùng xả nước thải ra sông, Miwon đã đóng cửa, tỉnh Phú Thọ đã làm rất tốt việc này.
- Bộ TN-MT đã có đánh giá thiệt hại về môi trường do Vedan gây ra?
Bộ đang thành lập các nhóm chuyên gia đánh giá từ mặt sinh học, chất lượng nước, thiệt hại kinh tế ra sao đối với 10km sông Thị Vải bị “chết”. Như vậy là các nhà khoa học đã bắt đầu vào cuộc đánh giá thiệt hại để bắt buộc Vedan phải có trách nhiệm. Trước mắt, mới xử lý hai việc, đó là xử phạt theo quy định đối với hành vi vi phạm pháp luật môi trường với số tiền gần 270 triệu. Xử lý thứ hai là truy thu khoản phí nước thải từ 2004 trở lại đây với số tiền 127 tỷ đồng. Còn tất cả việc khác đang tiến hành.
- Liệu mức xử phạt đối với Vedan như vậy đã đủ sức răn đe?
Đúng là khung xử phạt thấp quá, cộng tất cả hành vi mới có 270 triệu đồng, tới đây sẽ nâng lên 500 triệu đồng/hành vi. Như vậy, nếu sai phạm như Vedan với 10 hành vi sẽ bị phạt 5 tỷ đồng. Quan điểm dứt khoát phải đóng cửa Vedan (những nơi xả nước thải ô nhiễm) và làm đến cùng. Cho đến khi công ty này phải làm lại toàn bộ hệ thống nước thải nổi trên mặt đất và nước thải phải qua hệ thống xử lý đạt chuẩn mới cho ra môi trường. Vedan phải xóa toàn bộ hệ thống ngầm gian dối. Đối với Vedan, chúng tôi không thể châm chước một điều gì bởi doanh nghiệp này đã gian dối ngay từ khi xây dựng nhà máy nên phải xử lý đến cùng. Vedan đã vi phạm đạo đức kinh doanh, vi phạm đạo đức đối với môi trường và lừa dối pháp luật nhà nước Việt Nam.
Tôi theo đuổi Vedan từ năm 1997, họ lừa dối và xảo quyệt khi đổ 1 tấn chất thải sau lên men vào rừng cao su, người dân được 100.000 đồng và tung tin là có lợi cho cây trồng. Rồi lại thông tin, chất sau lên men tạo rong biển, thức ăn cho cá rồi đổ ra biển Vũng Tàu. Chính tôi lúc đó đã kịch liệt ngăn chặn. Lợi nhuận sau thuế của Vedan trong 1 năm là 10-15 triệu USD, lẽ ra khu công nghệ vi sinh phải được đầu tư 10%-15% của tổng giá trị đầu tư nhà máy, tương đương số tiền 50-70 triệu USD để làm xử lý môi trường, nhưng họ chỉ bỏ ra 3 triệu. Thứ hai, họ trốn kinh phí xử lý. Mỗi khi có đoàn kiểm tra DN nàyï lại cho nước xả qua bể xử lý. Chính vì thế, tới đây sẽ yêu cầu Vedan phải lắp hệ thống tự động quan trắc để có thể dễõ dàng phát hiện có gian dối hay không qua đồng hồ điện, nước đầu vào đầu ra.
- Ngoài Vedan, sắp tới, những đối tượng DN nào sẽ nằm trong “tầm ngắm” của bộ?
Việc xử lý nghiêm Vedan là lời cảnh báo cho các nhà máy, xí nghiệp khác. Tới đây sẽ phối hợp với các ngành tiếp tục làm tất cả các nhà máy bột ngọt, vi sinh, dược liệu, bia, nhà máy giấy, các khu công nghiệp. Không có chuyện làm phong trào mà làm đến nơi đến chốn.
- Với sai phạm nghiêm trọng như vậy, vì sao Vedan chưa bị khởi tố vụ án hình sự về môi trường, thưa Bộ trưởng?
Luật Hình sự quy định 10 tội phạm môi trường, sắp tới có thể phải bổ sung thêm và nhất là tăng mức xử phạt. Nhưng bên cạnh đó, đối với các DN nước ngoài, khung hình sự mới là xử lý cá nhân. Tổng giám đốc Vedan làm thuê cho chủ bên Đài Loan, nên khi Vedan có chuyện, Tổng Giám đốc đã về bên kia chỉ còn Phó Tổng Giám đốc ở đây nên việc xử lý cũng có khó khăn. Luật pháp, nhất là đối với DN nước ngoài cũng cần điều chỉnh. Đến nay, việc khởi tố DN nước ngoài xem ra còn hạn hữu và vấn đề môi trường nổi lên có thể là một điểm để các cơ quan bảo vệ luật pháp đào sâu vào vì đây là vấn đề thường xảy ra sai phạm lớn. Tuy nhiên, phải làm đúng luật.
- Vậy cho đến thời điểm này, Vedan đã nộp 127 tỷ đồng chưa, thưa Bộ trưởng?
Vedan đang muốn kéo dài nhưng quan điểm của tôi là dứt khoát không. Phải nộp đủ mới cho mở cửa lại nhà máy.
- Cảm ơn Bộ trưởng.
Anh Nhi

Ông Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ nhiệm UB Khoa học - Công nghệ và Môi trường của QH: Mức phạt nghiêm mà xử lý chậm cũng mất tính răn đe
Đó là ý kiến của ông Nghiêm Vũ Khải khi trao đổi với phóng viên Báo SGGP về cách ứng xử của UBND tỉnh Đồng Nai trong việc xử lý hành vi vi phạm pháp luật về môi trường của doanh nghiệp Vedan. Nhân biết việc hôm nay, 23-10, UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức cung cấp đầy đủ thông tin cho báo chí về quá trình xử lý vi phạm của Công ty Miwon, ông Khải nhận định:
Trước một sự việc tương tự, thậm chí ít nghiêm trọng hơn cả về quy mô và thời gian vi phạm, UBND tỉnh Phú Thọ đã có cách xử lý khác, mạnh mẽ và dứt khoát hơn.
Trường hợp Vedan, theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 (Điều 49), việc ra quyết định xử lý hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Tôi cho rằng việc UBND tỉnh Đồng Nai viện lý do “Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) đã xử lý rồi” để không ra quyết định xử phạt đối với Vedan không phải là cách làm thấu tình đạt lý. Có thể rút kinh nghiệm với Bộ TN-MT về cách thức ra văn bản, nhưng UBND tỉnh Đồng Nai cần sớm ra quyết định xử phạt đối với Vedan. Cá nhân tôi cho rằng, quyết định đó có thể có 2 phần, trong đó một phần - hình thức xử phạt bằng tiền - thống nhất với kết luận của Bộ TN-MT, phần thứ 2 (tùy cân nhắc của tỉnh) là hình thức tạm thời đình chỉ hoạt động, chờ khắc phục hậu quả. Không nên nhùng nhằng chậm giải quyết chỉ vì vấn đề thủ tục văn bản. Mức xử phạt dù nghiêm khắc cũng mất đi phần nào tính nghiêm minh cũng như ý nghĩa răn đe nếu không được thực thi kịp thời.
Anh Phương thực hiện

Bộ trưởng Bộ TN-MT Phạm Khôi Nguyên: Phải đóng cửa Vedan

Vụ Công ty Vedan VN gây ô nhiễm môi trường
Đề nghị bộ hủy quyết định, để tỉnh ra quyết định mới!
(SGGP). – Ngày 21-10, Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai đã tổ chức cuộc họp ba bên với Sở Tư pháp và Thanh tra tỉnh thống nhất đối với những vi phạm nghiêm trọng của Công ty Vedan. Theo đó, ngoài hình thức phạt chính, hình thức phạt bổ sung thì việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả với hình thức tạm thời đình chỉ hoạt động Công ty Vedan như đề nghị của Bộ TN-MT trước đó là hoàn toàn phù hợp (Công văn số 4099/BTNMT-TCMT ngày 17-10-2008, Bộ TN-MT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ban hành văn bản đình chỉ hoạt động Công ty Vedan).
Tuy nhiên, các thành viên cuộc họp cho rằng tại khoản 3, Điều 56 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, quy định “trong quyết định xử phạt, phải ghi rõ hình thức xử phạt chính, hình thức xử phạt bổ sung (nếu có), các biện pháp khắc phục hậu quả (nếu có); thời hạn, nơi thi hành quyết định xử phạt và chữ ký của người quyết định xử phạt”. Vì vậy, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành một quyết định riêng lẻ để áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với các hành vi vi phạm của Công ty Vedan đã được Chánh Thanh tra Bộ TN-MT xử phạt hành chính và đã áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả tại Quyết định 131/QĐ-XPHC là không phù hợp với quy định của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính (như văn bản số 8483/UBND-CNN của UBND tỉnh Đồng Nai đã gửi Bộ TN-MT). Mặt khác, theo quy định tại khoản 3, Điều 33 (quy định thẩm quyền xử phạt của chủ tịch UBND tỉnh) và khoản 3 Điều 34 Nghị định số 81/2006/NĐ-CP ngày 9-8-2006 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (quy định thẩm quyền xử phạt của chánh thanh tra bộ) thì thẩm quyền xử phạt tiền, xử phạt bổ sung và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả của chủ tịch UBND tỉnh và chánh thanh tra bộ là như nhau.
Do đó, chiều ngày 22-10, Sở TN-MT, Sở Tư pháp và Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã thống nhất kiến nghị UBND tỉnh có văn bản đề nghị Bộ TN-MT thu hồi quyết định xử phạt vi phạm hành chính (Quyết định số 131/QĐ-XPHC) để ban hành quyết định mới trong đó có biện pháp khắc phục hậu quả là tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất Công ty Vedan. Đồng thời, đề nghị Bộ TN-MT chuyển toàn bộ hồ sơ cho tỉnh Đồng Nai để UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt như Quyết định 131 và bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả là tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất.
L.Long
Vụ xả nước thải ô nhiễm ra môi trường của Vedan
- Bộ TN-MT tiếp tục đề nghị tỉnh Đồng Nai đình chỉ hoạt động của Vedan
- Đồng Nai lại kiến nghị Bộ TN-MT tìm hướng xử lý
- Vedan phải nộp hơn 127 tỷ đồng phí môi trường
- Yêu cầu ngưng xả nước thải trực tiếp ra môi trường
- Hàng loạt đường ống dẫn nước thải được lắp đặt tinh vi
- Phát hiện thêm một số đường ống xả nước thải chưa qua xử lý?
- Từ vụ sông Thị Vải “đang chết”: Khẩn cấp bảo vệ lưu vực sông Đồng Nai

- Hệ thống thoát nước ngầm tại Vedan đã từng được biết đến?
- Công bố 10 vi phạm của Công ty Vedan
- Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường Lương Minh Thảo: Nhiều vụ vi phạm tương tự Vedan sắp được đưa ra ánh sáng
- Vụ Công ty Vedan: 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”

- Công ty Vedan bị đình chỉ hoạt động
- 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”
- Có đủ hành lang pháp lý xử lý vụ Vedan
- Bắt quả tang Công ty Vedan xả chất thải ra sông Thị Vải

http://www.sggp.org.vn/phapluat/2008/10/169302/

http://www.vietnamnet.vn/chinhtri/2008/10/809697/

9- Đã có 245 đơn ở một xã TP.HCM kiện Vedan

06:22' 22/10/2008 (GMT+7)

- Sau trận "mưa" đơn khiếu kiện (700 lá đơn của nông dân tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa -Vũng Tàu), đến nay Công ty TNHH Vedan Việt Nam còn tiếp tục nhận thêm hàng trăm đơn khác từ nông dân huyện Cần Giờ (TP. HCM).

Chỉ tính riêng tại xã Thạnh An, UBND xã này đã tiếp nhận tới 245 lá đơn khiếu kiện đối với Công ty Vedan.

Xuất phát từ bức xúc của người dân, ngày 21/10, Hội Nông dân TP.HCM cùng các Sở TM&MT, Sở NN&PTNT, Hội luật gia TP.HCM… đã tổ chức buổi họp bàn về vụ khiếu kiện ô nhiễm môi trường gây thiệt hại cho nông dân xã Thạnh An.

Người dân cho rằng, Công ty Vedan đã xả nước thải ô nhiễm ra sông Thị Vải làm ảnh hưởng đến việc nuôi trồng thủy hải sản tại địa phương. Ngay từ năm 1995, sông Thị Vải bắt đầu ô nhiễm, nguồn nước trong xanh chuyển sang màu đen và bốc mùi khiến cá, tôm chết hàng loạt.

Rất nhiều nông dân sống quanh lưu vực sông Thị Vải cũng mất nghề nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản do ảnh hưởng từ nguồn nước ô nhiễm nặng. Ảnh: VNN

Ngay tại thời điểm năm 1995, nhiều hộ dân đã có đơn khiếu kiện Công ty Vedan xả nước thải làm ô nhiễm sông Thị Vải. Kết quả, công ty này đã bồi thường 1,8 tỷ đồng cho nông dân với lý do “hỗ trợ sản xuất” ngành nuôi trồng thuỷ sản (?)

Tuy nhiên, từ năm 2000 đến nay, xã Thạnh An có 6 bãi nuôi sò và nghêu với diện tích hơn 300 ha đã bị xóa sổ do nguồn nước ô nhiễm sông Thị Vải.

Cả xã có hơn 500 hộ nông dân làm nghề nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, nhưng hiện chỉ còn 170 hộ, số còn lại bỏ nghề hoặc chuyển sang nghề khác. Nhiều hộ nông dân nuôi trồng thủy hải sản bị thua lỗ, vay nợ ngân hàng…

Thiệt hại từ việc ô nhiễm nguồn nước đối với đời sống người dân là thấy rõ... Do vậy, nguyện vọng của người dân là yêu cầu Công ty Vedan chấm dứt ngay tình trạng xả nước gây ô nhiễm môi trường, đồng thời bồi thường thiệt hại cho người nuôi trồng thủy hải sản.

Phát biểu tại buổi họp, Phó chủ tịch Hội nông dân TP.HCM Nguyễn Văn Phụng khẳng định: "Chúng tôi cho rằng các khiếu kiện của bà con nông dân là đúng, là chính đáng. Hội nông dân TP đã sẵn sàng đứng ra đại diện cho nông dân trong việc khởi kiện Công ty Vedan, yêu cầu bồi thường thiệt hại nông dân".

Tại buổi họp này, nhiều sở, ngành của TP.HCM đã thống nhất "chung tay" giúp nông dân thu thập bằng chứng khởi kiện Vedan.

Cụ thể, giúp nông dân chứng minh mức độ ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm gây tác hại đến đời sống ra sao; tiến hành kiểm kê các nguồn thiệt hại như việc nuôi trồng thủy sản, nguồn lợi từ thủy hải sản tự nhiên bị sụt giảm sau khi nguồn nước bị ô nhiễm.. Hỗ trợ pháp lý giúp nông dân xã Thạnh An tiến hành thủ tục khởi kiện Công ty Vedan sau khi có đủ chứng cứ chứng minh thiệt hại.
Thái Thiện

http://www.vietnamnet.vn/xahoi/2008/10/809595/

10- ĐBSCL: Phát triển kinh tế - xã hội phải đồng hành bảo vệ môi trường

Thứ năm, 23/10/2008, 00:33 (GMT+7)
Thế mạnh quan trọng của ĐBSCL là vùng đất có nhiều tiềm năng phát triển. Đây là vùng kinh tế sản xuất nông nghiệp, thủy sản hàng hóa lớn nhất nước ta. Tuy chỉ chiếm khoảng 30% diện tích đất nông nghiệp, ĐBSCL sản xuất hơn 50% sản lượng lúa của cả nước, đóng góp khoảng 90% sản lượng gạo xuất khẩu. ĐBSCL có lượng thủy sản chiếm trên 53% của cả nước và sản lượng trái cây chiếm hơn 70% sản lượng trái cây của cả nước. Tuy nhiên, hiện nay ĐBSCL còn những hạn chế ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, môi trường ô nhiễm đang là vấn đề nhức nhối.

Nước thải chưa qua xử lý như thế này của nhiều khu, cụm công nghiệp ở ĐBSCL xả thẳng ra sông Hậu. Ảnh: C.T.V
Mặc dù có nhiều tiềm năng phát triển nhưng hiện ĐBSCL vẫn còn nhiều hạn chế. Đó là chỉ số về giáo dục - đào tạo, dạy nghề, chất lượng nguồn nhân lực qua đào tạo thấp hơn so với cả nước. Nếu tính tỷ lệ người có trình độ đại học trở lên trên một vạn dân, giữa địa phương có tỷ lệ cao nhất là Hà Nội (gần 900) và thấp nhất là Sóc Trăng (khoảng 30) cho thấy chênh lệch 30 lần.
So với các địa phương khác như TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Thái Nguyên, Thừa Thiên – Huế, các tỉnh ở ĐBSCL có chỉ số về giáo dục - đào tạo thấp hơn nhiều. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật của ĐBSCL chưa tương xứng với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của vùng. Hệ thống đường bộ rất yếu kém, chất lượng đường thấp, nhiều tỉnh lộ còn là đường một làn xe.
Hệ thống giao thông đường thủy rất thuận lợi nhờ hệ thống sông, rạch nhiều, nối liền với biển nhưng chưa được quy hoạch, đầu tư đúng mức; hệ thống đường sắt có nhu cầu rất lớn nhưng chưa được đầu tư; hệ thống giao thông đường không đang có những chuyển biến tích cực, nhưng cũng cần đầu tư nhiều hơn nữa; ngành thủy lợi cần nghiên cứu giải pháp kiểm soát lũ vùng Đồng Tháp Mười.. Chính vì vậy, mức sống của đồng bào vùng ĐBSCL thấp, GDP bình quân đầu người của vùng mới chỉ bằng khoảng 70% GDP bình quân của cả nước.
Cùng với xu hướng phát triển công nghiệp của cả nước, ở ĐBSCL cũng đã hình thành và phát triển các cụm, khu công nghiệp. Tuy nhiên, việc phát triển khu, cụm công nghiệp chậm hơn, hiện có 111 khu, cụm công nghiệp với tổng diện tích hơn 24.000 ha. Trong đó số khu, cụm công nghiệp đang trong thời kỳ xây dựng nhiều hơn. Trong thời gian tới, chắc chắn sẽ có nhiều khu, cụm, điểm công nghiệp mới hình thành ở ĐBSCL như là quy luật tất yếu cho sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng.
Thế nhưng, việc phát triển khu, cụm công nghiệp ở ĐBSCL cần cân nhắc, bởi ĐBSCL được chọn là vùng kinh tế trọng điểm nông nghiệp lớn nhất nước, chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Do đó, việc chuyển đất nông nghiệp sang công nghiệp và các dịch vụ khác chỉ nên thực hiện ở những vùng đất cao, không màu mỡ, không phù hợp cho phát triển nông nghiệp.
Bài học của Philippines 10 năm trước đây đã chứng minh là nước xuất khẩu gạo nhưng do tập trung phát triển công nghiệp nay hàng năm là nước nhập khẩu gạo với số lượng rất lớn. Phát triển khu, cụm công nghiệp ở ĐBSCL cần xuất phát từ sử dụng sản phẩm nông nghiệp, ngư nghiệp của vùng, trực tiếp hỗ trợ phát triển nông nghiệp, ngư nghiệp, nông thôn, khai thác các lợi thế của vùng, góp phần xây dựng quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Trải qua hơn 300 năm, ngày nay ĐBSCL là một vùng kinh tế lớn của cả nước. ĐBSCL gồm TP Cần Thơ và 12 tỉnh, dân số gần 18 triệu người, có diện tích tự nhiên khoảng 4 triệu ha, 28.000km sông rạch, hơn 700km đường biên giới chung với Campuchia và ba mặt giáp biển. Ở nước ta hiện nay có khoảng 10 triệu ha đất nông nghiệp thì ĐBSCL có gần 3 triệu ha.
Mặt khác, điều đáng lo ngại hiện nay là vấn đề bảo vệ môi trường ở ĐBSCL. Ở các nước nghèo, để phát triển kinh tế cao, sớm đem lại đời sống ấm no cho dân, người ta dễ dàng chấp nhận ô nhiễm môi trường. Nhưng khi kinh tế đã ổn định, người ta lại phải dùng số tiền rất lớn để phục hồi, bảo vệ môi trường. Nhưng sựï tàn phá về sinh thái do ô nhiễm môi trường gây ra có khi phải mất một thời gian rất dài và ảnh hưởng sức khỏe con người ở vùng ô nhiễm, cần nhiều tiền để chăm sóc y tế .
ĐBSCL có vị trí đặc biệt về nông nghiệp của cả nước, chịu trách nhiệm lớn về an ninh lương thực quốc gia, lại là vùng có cao trình thấp nên rất dễ bị ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường. Vì thế ĐBSCL, tuy đang nghèo và kém phát triển, đang rất cần vốn đầu tư và công nghệ hiện đại để phát triển, nhưng phải rất thận trọng khi lựa chọn công nghệ đầu tư, dứt khoát từ chối các doanh nghiệp không có bộ phận xử lý nước thải công nghiệp, vì phát triển bền vững là mục tiêu hàng đầu và lâu dài.
Theo tài liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, vấn đề môi trường ở ĐBSCL đang là vấn đề nhức nhối của toàn vùng. Số liệu khảo sát ban đầu cho thấy, 111 khu, cụm công nghiệp, 119 cơ sở chế biến thủy hải sản và các đơn vị sản xuất, chế biến khác đã thải trên 600.000 tấn/năm chất thải rắn, khoảng 48 triệu m3/năm nước thải công nghiệp, cư dân sống ở các đô thị thải khoảng 102 triệu m3/năm nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý, và nông dân hàng năm đã dùng trên 2 triệu tấn phân bón hóa học, gần 500.000 tấn thuốc bảo vệ thực vật đổ ra sông Tiền, sông Hậu và các sông khác làm cho nguồn nước các sông này ngày càng xấu đi, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe người dân và gây dịch bệnh cho vật nuôi, cây trồng.
Hơn nữa, với dự báo của các nhà khoa học về mực nước biển dâng trong thế kỷ 21, Việt Nam, đặc biệt là ĐBSCL được liệt vào địa bàn bị uy hiếp nghiêm trọng nhất. Vì vậy, ngay từ bây giờ, cần đặt vấn đề bảo vệ môi trường trong sản xuất công, nông, ngư nghiệp, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững ở ĐBSCL. Phát triển kinh tế - xã hội bền vững cần đồng hành với bảo vệ môi trường. Nếu không bảo vệ môi trường một cách quyết liệt, chỉ trong một thời gian không xa nữa, chúng ta phải trả giá đắt, rất đắt cho tương lai của chính chúng ta và cho tương lai.
PGS.TS. Huỳnh Văn Hoàng
(Viện trưởng Viện KH-CN Phương Nam)

http://www.sggp.org.vn/moitruongdothi/2008/10/169307/

11- Hàng trăm người dân TPHCM đòi Vedan bồi thường

Thứ tư, 22/10/2008, 01:19 (GMT+7)
(SGGP).- Ngày 21-10, tại TPHCM, Hội Nông dân TP (HND) cùng với Sở TM-MT, Sở NN-PTNT, Hội Luật gia TPHCM…đã tổ chức cuộc họp liên quan đến vụ khiếu kiện ô nhiễm môi trường gây thiệt hại cho nông dân xã Thạnh An, huyện Cần Giờ.

Theo báo cáo nhanh của HND huyện Cần Giờ, vừa qua, hàng trăm hộ nông dân xã Thạnh An (trong đó có hơn 100 người là hội viên nông dân) đã gởi đến UBND xã Thạnh An 245 lá đơn khiếu kiện Công ty cổ phần hữu hạn Vedan Việt Nam (gọi tắt là Vedan) có trụ sở đóng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

Trong số đó có 13 đơn thuộc lĩnh vực làm đầm, đập; còn lại là lĩnh vực nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản. Hầu hết người dân cho rằng việc Vedan xả nước thải ô nhiễm ra môi trường sông Thị Vải đã ảnh hưởng đến việc nuôi trồng thủy hải sản tại địa phương. Do đó, nguyện vọng của người dân là yêu cầu Vedan khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và hỗ trợ thiệt hại cho người nuôi trồng thủy hải sản.
Theo người dân, từ năm 1995, sông Thị Vải bắt đầu bị ô nhiễm, nước chuyển sang màu đen và bốc mùi khiến cá, tôm chết hàng loạt. Nhiều người dân lúc đó đã làm đơn khiếu kiện Vedan xả nước thải làm ô nhiễm sông Thị Vải. Và cuối năm 1995, Vedan đã bồi thường 1,8 tỷ đồng cho nông dân đánh bắt nuôi trồng thủy hải sản với lý do “hỗ trợ sản xuất”.

Từ năm 2000 đến nay, xã Thạnh An có 6 bãi nuôi sò và nghêu với diện tích hơn 300 ha cũng đã bị xóa sổ do nguồn nước ô nhiễm. Nhiều hộ nông dân nuôi trồng thủy hải sản thua lỗ, nợ ngân hàng từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng…

Phó Chủ tịch HND TPHCM Nguyễn Văn Phụng cho biết thêm, trước đây xã Thạnh An có hơn 500 hộ nông dân làm nghề nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, nhưng hiện nay chỉ còn 170 hộ làm nghề này. Số còn lại đã bỏ nghề hoặc chuyển nghề khác do nguồn nước sông bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Quan điểm của HND TP là ủng hộ và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của nông dân. Hội sẽ đứng ra đại diện cho nông dân trong việc khởi kiện, yêu cầu Vedan bồi thường thiệt hại cho người nuôi trồng thủy hải sản.

Trong thời gian tới, các sở, ngành của TP sẽ giúp người dân xã Thạnh An xác minh, kiểm kê các nguồn thiệt hại như việc nuôi trồng thủy sản, nguồn lợi từ thủy hải sản tự nhiên bị sụt giảm sau khi nguồn nước bị ô nhiễm. Sở TN-MT sẽ giúp nông dân chứng minh mức độ ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm gây tác hại đến đời sống của người dân...

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng ban Tuyên truyền Hội Luật gia TPHCM, cho biết sẽ hỗ trợ pháp lý giúp nông dân xã Thạnh An hoàn thành các thủ tục khởi kiện Vedan sau khi đã thu thập đầy đủ hồ sơ chứng minh thiệt hại do nguồn nước bị ô nhiễm gây ra.
Lê Long

http://www.sggp.org.vn/moitruongdothi/2008/10/169188/

12-Bộ TN-MT tiếp tục đề nghị tỉnh Đồng Nai đình chỉ hoạt động của Vedan

Thứ ba, 21/10/2008, 02:18 (GMT+7)
• Bệnh viện Đồng Nai, chợ Bình Điền gây ô nhiễm
(SGGP). – Ngày 20-10, UBND tỉnh Đồng Nai đã có công văn giao Sở TN-MT tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tư pháp, Thanh tra tỉnh nghiên cứu chỉ đạo của Bộ TN-MT để thống nhất ý kiến, dự thảo quyết định trình UBND tỉnh Đồng Nai xử lý đối với Công ty cổ phần hữu hạn Vedan Việt Nam (gọi tắt là Công ty Vedan), đồng thời báo cáo UBND tỉnh trước ngày 23-10-2008.
Trước đó, ngày 17-10, Bộ TN-MT lần thứ 2 có công văn, đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai xử lý vi phạm bảo vệ môi trường đối với Công ty Vedan. Bộ TN-MT cho rằng: Căn cứ vào khoản 2 Điều 12 của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 và Pháp lệnh sửa đổi bổ sung ngày 2-4-2008, thì quy định biện pháp tạm thời đình chỉ hoạt động sản xuất đối với Công ty Vedan là biện pháp khắc phục hậu quả, chứ không phải là hình thức xử phạt bổ sung, như văn bản mà UBND tỉnh Đồng Nai viện dẫn gởi Bộ TN-MT trước đó.
* Ngày 20-10, Thanh tra Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai cho biết, kết quả phân tích 8 chỉ tiêu nước thải tại cửa xả của Bệnh viện Đồng Nai cho thấy có đến 5 chỉ tiêu vượt tiêu chuẩn quy định gồm nhu cầu oxy sinh hóa vượt 1,2 lần, nhu cầu oxy hóa học vượt 1,38 lần, hàm lượng nitơ tổng hợp vượt 3,28 lần, coliform vượt 3,1 lần và hàm lượng amoniac trong nước vượt đến 9,3 nhưng vẫn xả ra sông Đồng Nai, làm nguy hại cho môi trường nước.
* Ngày 20-10, Công ty Quản lý và kinh doanh chợ Bình Điền, trực thuộc Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (SATRA) có văn bản gửi Phòng Cảnh sát môi trường Công an TPHCM (PC36) báo cáo về thực trạng môi trường tại ngôi chợ đầu mối này. Trước đó, từ ngày 18 đến 20-10, PC36 đã bắt quả tang, lập biên bản về hành vi xả nước thải chưa xử lý ra sông Chợ Đệm của tiểu thương chợ Bình Điền.
Văn bản cho biết, chợ Bình Điền đi vào hoạt động từ tháng 3-2006, với lượng nước thải từ 1.100 đến 1.200m³ /ngày đêm, nhưng hệ thống xử lý nước thải hiện hữu chỉ đáp ứng được 400m³ /ngày đêm. Hiện SATRA đã có kế hoạch khởi công nâng cấp nhà máy xử lý nước thải công suất 1.000m³ /ngày đêm vào tháng 11 tới.
Ông Lâm Hiếu Nghĩa, Đội trưởng đội 2, PC36, nói: “Ngay từ đầu, chợ Bình Điền đã không có hệ thống xử lý nước thải phù hợp với công suất. Những biện pháp khắc phục tại chỗ có thể làm được thì họ vẫn không chịu làm”.
Được biết, trước đây nước thải sau xử lý của chợ Bình Điền, qua kiểm tra, đã vượt tiêu chuẩn cho phép từ 2 đến 3 lần.
L.Long - L.Nguyễn - Đ.Hà - Q.Lâm

13- Vụ Vedan xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải: Đồng Nai lại kiến nghị Bộ TN-MT tìm hướng xử lý

Vụ xả nước thải ô nhiễm ra môi trường của Vedan
- Đồng Nai lại kiến nghị Bộ TN-MT tìm hướng xử lý
- Vedan phải nộp hơn 127 tỷ đồng phí môi trường
- Yêu cầu ngưng xả nước thải trực tiếp ra môi trường
- Hàng loạt đường ống dẫn nước thải được lắp đặt tinh vi
- Phát hiện thêm một số đường ống xả nước thải chưa qua xử lý?
- Từ vụ sông Thị Vải “đang chết”: Khẩn cấp bảo vệ lưu vực sông Đồng Nai

- Hệ thống thoát nước ngầm tại Vedan đã từng được biết đến?
- Công bố 10 vi phạm của Công ty Vedan
- Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường Lương Minh Thảo: Nhiều vụ vi phạm tương tự Vedan sắp được đưa ra ánh sáng
- Vụ Công ty Vedan: 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”

- Công ty Vedan bị đình chỉ hoạt động
- 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”
- Có đủ hành lang pháp lý xử lý vụ Vedan
- Bắt quả tang Công ty Vedan xả chất thải ra sông Thị Vải

14- Đồng Nai: Kiến nghị quy về một mối việc xử phạt Vedan

Thứ sáu, 17/10/2008, 23:25 (GMT+7)
(SGGP). - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Huỳnh Thị Nga vừa ký văn bản số 8483/UBND-CNN kiến nghị Bộ TN-MT, vì cho rằng có vướng mắc phát sinh khi triển khai xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Vedan Việt Nam (gọi tắt là Vedan).

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, việc tạm đình chỉ hoạt động sản xuất của Vedan thuộc hình thức xử phạt bổ sung trong quyết định xử phạt hành chính số 131/QĐ-XPHC ngày 6-10-2008 của Chánh Thanh tra Bộ TN-MT. Do đó UBND tỉnh Đồng Nai không thể ra quyết định xử phạt hành chính bằng một quyết định riêng lẻ tiếp theo quyết định của Bộ TN-MT.

UBND tỉnh Đồng Nai giải thích, điều 49 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2005 quy định: Phạt tiền và buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu, xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường; Tạm thời đình chỉ hoạt động cho đến khi thực hiện biện pháp môi trường cần thiết. Và tại điều 10 của Nghị định 81/2006/NĐ-CP ngày 9-8-2006 của Chính phủ có quy định ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính bằng phạt tiền, còn có hình thức xử phạt bổ sung và các biện pháp khắc phục hậu quả như: Tạm thời đình chỉ hoạt động cho đến khi thực hiện xong biện pháp bảo vệ môi trường đối với các vi phạm quy định tại các khoản 7, 8, 9, 19, 20, 21 của điều này; Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường gây ra do vi phạm hành chính quy định tại điều này.

UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng việc quyết định tạm đình chỉ hoạt động sản xuất các nhà máy Vedan đáng lẽ phải nằm trong quyết định xử phạt của Thanh tra Bộ TN-MT.

Song song với kiến nghị của UBND tỉnh, Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai cũng có tờ trình đề nghị UBND tỉnh ra quyết định thành lập tổ công tác liên ngành bao gồm đại diện các sở: TN-MT; Xây dựng, NN-PTNT, KH-ĐT, LĐTB-XH và Cảnh sát môi trường… có nhiệm vụ theo dõi đôn đốc việc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả ô nhiễm môi trường tại Vedan theo các quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Đ.HÀ - L.NGUYỄN
Vụ xả nước thải ô nhiễm ra môi trường của Vedan
- Vedan phải nộp hơn 127 tỷ đồng phí môi trường
- Yêu cầu ngưng xả nước thải trực tiếp ra môi trường
- Hàng loạt đường ống dẫn nước thải được lắp đặt tinh vi
- Phát hiện thêm một số đường ống xả nước thải chưa qua xử lý?
- Từ vụ sông Thị Vải “đang chết”: Khẩn cấp bảo vệ lưu vực sông Đồng Nai

- Hệ thống thoát nước ngầm tại Vedan đã từng được biết đến?
- Công bố 10 vi phạm của Công ty Vedan
- Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường Lương Minh Thảo: Nhiều vụ vi phạm tương tự Vedan sắp được đưa ra ánh sáng
- Vụ Công ty Vedan: 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”

- Công ty Vedan bị đình chỉ hoạt động
- 23 triệu đồng tiền phạt cho hơn 10 năm xả thải “vô tư”
- Có đủ hành lang pháp lý xử lý vụ Vedan
- Bắt quả tang Công ty Vedan xả chất thải ra sông Thị Vải

http://www.sggp.org.vn/moitruongdothi/2008/10/168734/

15- Ăn xổi, ở thì!

8:28 AM, 16/09/2008
Việc lực lượng chức năng vừa mới bắt quả tang Công ty Vedan tại tỉnh Đồng Nai xả thẳng lượng nước thải khổng lồ chứa nhiều cặn bã công nghiệp độc hại chưa qua xử lý xuống dòng sông Thị Vải đã góp phần lý giải nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ở khu vực trong nhiều năm qua.

Hành vi bức hại môi sinh vừa bị phát giác này mang đậm cung cách hành xử “ăn xổi, ở thì”, chỉ nhìn thấy lợi ích cục bộ trước mắt mà cố tình huỷ hoại lợi ích chung lâu dài của cộng đồng.
Sự xuống cấp chất lượng nước dòng sông Thị Vải đã được công luận và dư luận nhân dân địa phương gióng lên tiếng chuông cảnh báo khẩn thiết từ nhiều năm qua. Nhưng sau những lần một số cơ quan có trách nhiệm để mắt tới thì dường như sự tồn tại tiêu cực về môi trường nơi đây vẫn không hề lay chuyển. Tác hại môi sinh tưởng như “trên trời rơi xuống” dòng sông Thị Vải trực tiếp đè nặng lên cuộc sống của rất nhiều người nông dân trong khu vực vẫn diễn ra từ năm này qua năm khác. Việc giải quyết triệt để vấn nạn nhiễm bẩn nước của con sông rơi vào tình trạng bế tắc, kiểu “cha chung không ai khóc”. Hậu quả của ô nhiễm môi trường sông Thị Vải là thực tế khách quan rõ ràng tại tỉnh Đồng Nai góp phần làm phá sản ngành nuôi trồng thuỷ sản của nông dân địa phương. Mặc dù vậy, thủ phạm trực tiếp gây thiệt hại vẫn chưa bao giờ được công khai xác định một cách rõ ràng nhất. Thật khó tin rằng với tốc độ trong 24 tiếng đồng hồ đã có khoảng 50.000 m3 nước thải dơ bẩn của một cơ sở sản xuất đồ sộ như Vedan dội xuống dòng sông như vừa bị cảnh sát bảo vệ môi trường phát hiện lại có thể che mắt được các cơ quan chức trách tại địa phương trong một thời gian dài như vậy. Có hay không những xuê xoa, thậm chí dung dưỡng đối với các vi phạm về môi trường xảy ra trong nhiều năm qua tại nơi đây? Liệu những xâm phạm môi trường của các cơ sở sản xuất có thực sự vượt khỏi khả năng kiểm soát của cơ quan có trách nhiệm quản lý? Mãi cho đến gần đây, khi cơ quan cảnh sát bảo vệ môi trường được thành lập và có sự nhập cuộc của lực lượng này thì hành vi thiếu lương thiện nói trên của một cơ sở công nghiệp được xem là hiện đại mới bị “chỉ mặt” một cách công khai, minh bạch.
Việc xả nước độc hại xuống sông Thị Vải của Công ty Vedan là dẫn chứng cụ thể về cung cách “ăn xổi, ở thì” đang tồn tại nhức nhối ở nhiều dự án, cơ sở sản xuất gây tác hại nghiêm trọng cho môi trường sống. Kết quả đánh giá của các cơ quan hữu quan tại nhiều địa phương đang chỉ ra sự báo động chung về vấn nạn môi trường trong quá trình phát triển công nghiệp hoá đất nước.
Căn bệnh “ăn xổi, ở thì” không chỉ xuất hiện trong vấn đề bảo vệ môi trường mà lâu nay nó đã ăn sâu ở nhiều hoạt động khác trong đời sống kinh tế xã hội. Ngoài những hạn chế về tầm nhìn, sự thất bại của không ít dự án, chương trình trên thực tế đã lộ rõ công tác hoạch định được một số người có trách nhiệm liên quan thực hiện với những mục tiêu đầy tính thực dụng, ngắn ngày. Đó chính là cách hành xử bám chặt quyền lợi riêng rẽ cục bộ, bất chấp lợi ích lâu dài của cộng đồng. Nguy cơ biến đất nước thành “bãi thải” về công nghệ và ô nhiễm môi trường đã được dư luận xã hội cảnh báo từ rất sớm, nhưng những sự cố nhãn tiền cứ vẫn xảy ra bởi sự vô cảm của những cá nhân có trách nhiệm đối với lợi ích chung của xã hội.
Chu Ninh

http://baodaidoanket.net/ddk/mdNews.ddk?masterId=38&categoryId=0&id=9947

16- Vedan vẫn chưa nộp 127 tỉ đồng

24-10-2008 00:22:24 GMT +7
Cần Thơ: Công ty Nam Việt xin lỗi dân vì gây ô nhiễm. An Giang: Tạm đình chỉ hoạt động một nhà máy gây ô nhiễm
Chiều 23-10, ông Phan Văn Linh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) tỉnh Đồng Nai, cho biết hôm nay, 24-10, tổ giám sát của tỉnh Đồng Nai bắt đầu kiểm tra tình hình Công ty Vedan VN thực hiện quyết định xử phạt của Bộ TN-MT.
Qua tìm hiểu được biết, hiện Công ty Vedan VN vẫn chưa chịu nộp số tiền phí bảo vệ môi trường trên 127 tỉ đồng. Cụ thể, trong văn bản gửi Bộ TN-MT, Công ty Vedan VN cho rằng phương thức tính toán số tiền trên vẫn có sai lệch và đề nghị tính toán lại.
Ông Lê Viết Hưng, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai, cho biết từ khi đoàn kiểm tra của Bộ TN-MT rút lui (từ ngày 3-10) đến nay phía tỉnh Đồng Nai cũng như của Bộ TN-MT không có đoàn nào giám sát tình hình xả thải của Công ty Vedan VN. Tuy nhiên, trong thời gian qua, Công ty Vedan VN đã giảm khoảng 50% công suất hoạt động nên khối lượng nước thải đã giảm bớt, do đó nguồn nước thải này đã được xử lý. Phóng viên đặt câu hỏi: Theo quyết định thu hồi giấy phép xả thải của Bộ TN-MT có hiệu lực bắt đầu từ ngày 6-10, trong 6 tháng Công ty Vedan VN không được xả nước thải ra sông, dù nguồn nước này có đạt tiêu chuẩn? Ông Hưng cho biết trong ngày 24-10 sẽ kiểm tra vấn đề này.
Xung quanh việc tạm đình chỉ hoạt động đối với Công ty Vedan VN, đến chiều 24-10, Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai, cho biết do vẫn còn một số vướng mắc. Để tháo gỡ những vướng mắc trên, ông Hưng cho biết có thể tỉnh Đồng Nai sẽ mời lãnh đạo của Bộ TN-MT vào trao đổi trực tiếp hoặc tỉnh sẽ cử đoàn ra gặp bộ để làm việc.
. Ông Nguyễn Duy Nhứt, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nam Việt, cho biết lãnh đạo công ty đã công khai xin lỗi những hộ dân, vì nhà máy của công ty đã gây ô nhiễm môi trường trong thời gian qua.
Trước đó, 2 nhà máy chế biến thủy sản Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương của công ty này đã để xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường ở xã Thới Thuận, huyện Thốt Nốt (TP Cần Thơ), khiến cho hàng trăm hộ dân phải chịu cảnh hôi thối, vì nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nhiều người ở khu vực này bị các bệnh ghẻ, ngứa, đau mắt đỏ... do ô nhiễm gây ra.
Hiện Công ty Cổ phần Nam Việt đang tích cực khắc phục ô nhiễm ở khu vực này, đồng thời giảm công suất từ 700 tấn xuống còn 300 tấn/ngày.
. Đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh An Giang vừa lập biên bản vi phạm, yêu cầu tạm ngưng hoạt động sản xuất, vì có phát sinh chất thải của Nhà máy Thuận An 3 (ấp Hòa Phú 3, thị trấn An Châu, Châu Thành, An Giang). Nhà máy này thuộc Công ty TNHH Thuận An, bị tạm ngưng hoạt động cho đến khi hoàn thành hệ thống xử lý chất thải hoàn chỉnh được các ngành chức năng kiểm tra đạt tiêu chuẩn.
Tr.Thanh - Q.Dũng
http://www.nld.com.vn/tintuc/chinh-tri-xa-hoi/243735.asp

17- Xung quanh vụ việc Vedan chưa ngã ngũ: Cần quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân

Thứ sáu, 24/10/2008, 23:12 (GMT+7)
* Các nhà khoa học nên giúp doanh nghiệp tìm cách xử lý chất thải kinh tế nhất

Việc xử lý Công ty Vedan chưa ngã ngũ vẫn tiếp tục là một trong những đề tài thu hút sự quan tâm của các đại biểu QH. Dưới đây, phóng viên Báo SGGP ghi lại một số ý kiến của các ĐBQH bên lề phiên họp ngày 24-10 nhìn nhận vấn đề này từ những khía cạnh khác nhau.

Từ trái qua phải: ĐBQH Lê Thị Nga, ĐBQH Dương Trung Quốc, ĐBQH Nguyễn Lân Dũng.
ĐBQH Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp của QH:
Cần có quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân!

Từ năm 1999, khi sửa đổi Bộ luật Hình sự đã có nhiều ý kiến đưa ra là nên quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân. Tuy nhiên, cho đến giờ, BLHS sắp sửa đổi cũng không quy định điều đó. Và đây chính là một kẽ hở giúp Vedan “thoát hiểm”. Cá nhân tôi cho rằng, qua những vụ việc xảy ra vừa rồi, nếu có chế định đó, việc xử lý sẽ rất thuận. Bởi vì nếu đủ điều kiện quy định trách nhiệm của cá nhân trong những vụ án vi phạm về môi trường như Vedan thì cũng không đúng. Cho dù ông giám đốc có chỉ đạo thực hiện việc xả chất thải chưa xử lý, làm ô nhiễm môi trường thì cũng đã có sự bàn bạc trong ban GĐ. Như vậy, vì lợi ích chung của công ty đó mà chỉ có cá nhân giám đốc phải chịu trách nhiệm thì cũng không hết lẽ, không sát với loại tội phạm này.

Nếu có thể quy trách nhiệm hình sự cho cả pháp nhân, quyết định đình chỉ hay tước giấy phép hoạt động… với tính chất là một hình phạt hình sự, sẽ đảm bảo tính trừng phạt tới từng thành viên trong pháp nhân. Xử lý pháp nhân khi đó sẽ triệt để hơn.

Đây mới là gốc rễ cần xử lý của vấn đề. Còn việc tỉnh Đồng Nai hay Bộ Tài nguyên - Môi trường ra quyết định phạt thì theo tôi, không khó giải quyết. Chính phủ có đầy đủ công cụ để phân định rõ ràng về thẩm quyền giải quyết, xử lý. Chính phủ có Bộ Tư pháp, có Vụ pháp chế của Văn phòng Chính phủ... đều có thể đóng vai trò như trọng tài để giải quyết việc đó.

ĐBQH Dương Trung Quốc (Đồng Nai):
Phạt nghiêm, nhưng phải nghĩ đến quyền lợi của người lao động “hậu Vedan”

Tôi không thể bênh Vedan, cái sai của doanh nghiệp này đã rõ, phải nghiêm trị. Nhưng vấn đề là trị để dứt bệnh tận gốc, chứ đừng chỉ để cho hả giận. Quan điểm của tôi là đình chỉ doanh nghiệp để họ khắc phục ô nhiễm, cho họ cơ hội sửa sai chứ không nên đóng cửa vĩnh viễn doanh nghiệp. Cần nghĩ đến cuộc sống của hơn 3.000 công nhân, chưa kể những nông dân có thu nhập ổn định nhờ cung cấp nguyên liệu cho Vedan.

Ở tầm vĩ mô, cần có sự đánh giá chính xác hơn cái gọi là “thành tích tăng trưởng”. Lẽ ra chúng ta phải tính GDP xanh, GDP thực sự, sau khi đã trừ đi chi phí cần thiết để bảo vệ môi trường. Và cần thấy là những sự vụ hiện nay là hệ quả của cả một quá trình. Nói cho cùng thì không chỉ Vedan bức tử sông Thị Vải, cũng không phải đến tận bây giờ vấn đề sông Thị Vải đang chết mới được đặt ra! Nếu cơ quan chức năng kiên quyết điều tra, xử lý sớm thì chắc hậu quả không nghiêm trọng đến như vậy.

ĐBQH Nguyễn Lân Dũng (Đắc Lắc):
Các nhà khoa học nên giúp doanh nghiệp tìm ra cách xử lý ô nhiễm kinh tế nhất

Tôi nói từ góc độ khoa học. Ô nhiễm nước thải của doanh nghiệp này là ô nhiễm hữu cơ, xử lý không khó. Vấn đề chỉ là chi phí vận hành hệ thống xử lý thôi. Nước thải đó cũng có thể chế biến thành phân bón dạng lỏng, tốt cho cây trồng đấy, nhưng chi phí vận chuyển là lớn, vận động được bà con nông dân sử dụng cũng không dễ, vì họ chưa hiểu, chưa quen. Chuyện sẽ phải đặt ra cho toàn bộ hệ thống nhà máy đang chế biến củ mì trên toàn quốc chứ không chỉ Vedan; vì thế các nhà khoa học, kinh tế nên cùng chia sẻ, gợi ý cho doanh nghiệp cách làm tốt nhất, hiệu quả nhất.
ANH PHƯƠNG ghi

18- Ai đã "vẽ đường cho hươu chạy"?

Lao Động số 247 Ngày 25/10/2008 Cập nhật: 8:48 AM, 25/10/2008

(LĐ) - Dư luận đang bức xúc trước việc các cơ quan chức năng của tỉnh Đồng Nai đang chần chừ không xử lý các sai phạm của Cty Vedan VN trong việc xả nước thải công nghiệp, là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường "bức tử" lưu vực sông Thị Vải.
Việc chần chừ của Đồng Nai đang làm cho đối tượng vi phạm xem thường pháp luật.
Tiếp tục xả nước thải

Thông tin từ các cơ quan chức năng cho biết, cho đến nay Cty Vedan mới chỉ nộp 267,5 triệu đồng tiền phạt vi phạm hành chính, còn mọi sai phạm khác mà Vedan phải chấp hành xử lý để khắc phục, nhưng họ đã... phớt lờ bởi các cơ quan chức năng của tỉnh Đồng Nai đã và đang "làm lơ"...

Trong Quyết định 131/QĐ-XPHC ngày 6.10 của Chánh Thanh tra Bộ TNMT về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty Vedan tại các điều 3.1 và 3.2 đã quy định rất rõ: Cấm hoạt động xả chất thải (dịch thải sau lên men, nước thải, dung dịch bùn thải) không đạt tiêu chuẩn VN về môi trường cho phép ra môi trường. Đình chỉ hành vi xả nước thải và dịch thải sau lên men của Cty Vedan ra môi trường... Cùng ngày 6.10 Thứ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà đã ký ban hành Quyết định 1999/QĐ-BTNMT ra lệnh đình chỉ hiệu lực giấy phép xả nước thải vào nguồn nước của Cty Vedan trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày ký quyết định. Tuy nhiên, đã quá 10 ngày kể từ khi Quyết định 131 và Quyết định 1999 được ban hành, phía Cty Vedan vẫn chưa chấp hành.

Căn cứ vào mức độ xả nước thải của Cty Vedan xuống sông Thị Vải, các cơ quan chức năng cũng xác định được lượng nước thải công nghiệp ô nhiễm mà Vedan đã gian lận để trốn nộp phí bảo vệ môi trường trong suốt thời gian qua. Theo đó, Chánh Thanh tra Bộ TNMT đã ra quyết định truy thu khoản tiền này với số tiền 127.268.067.520đ. Trong biên bản làm việc ngày 3.10, phía Cty Vedan đã chấp nhận nộp khoản phí này. Nhưng đến ngày 10.10, Vedan lại làm văn bản "đề nghị tính toán lại". Điều này cho thấy phía Vedan đã tỏ thái độ coi thường pháp luật của Nhà nước VN.
Ai đã dung túng cho Vedan?

Trên số báo 245 ra ngày 23.10 Báo Lao Động đã phản ánh được rất rõ "lý do" các cơ quan chức năng của tỉnh Đồng Nai đang né tránh không xử lý những sai phạm của Vedan. Theo đó, các ngành chức năng của địa phương đã lấy lý do: Bộ TNMT đã ra quyết định xử phạt tiền đối với Vedan rồi thì UBND tỉnh Đồng Nai không còn quyền ban hành một quyết định xử phạt riêng lẻ, bổ sung. Giám đốc Sở TNMT tỉnh Đồng Nai cho rằng: Theo khoản 4 Điều 3 Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính thì: "Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính một lần".

Theo các chuyên gia pháp luật, nếu VN chưa ban hành Luật Bảo vệ Môi trường, thì lý do nêu trên để các cơ quan chức năng của tỉnh Đồng Nai vận dụng nhằm bao che cho hành vi xả nước thải của Vedan huỷ hoại môi trường còn dễ "qua mặt" được dư luận.

Luật Bảo vệ Môi trường, Điều 49 khoản 1 quy định việc xử lý cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ gây ô nhiễm môi trường ngoài việc phải chịu "phạt tiền và buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu, xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường; Xử lý bằng các hình thức khác theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; Tạm thời đình chỉ hoạt động cho đến khi thực hiện xong biện pháp bảo vệ môi trường cần thiết...".

Còn khoản 2 Điều 49 của luật quy định: Ngoài việc bị xử lý theo khoản 1, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm nghiêm trọng còn bị "buộc thực hiện các biện pháp khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường theo quy định tại Điều 93 của Luật Bảo vệ Môi trường; buộc di dời cơ sở đến vị trí xa khu dân cư và phù hợp với sức chịu tải của môi trường; cấm hoạt động". Trách nhiệm và thẩm quyền quyết định việc xử lý đối với cơ sở gây ô nhiễm theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 49 của luật đã quy định rất rõ: "UBND cấp tỉnh quyết định việc xử lý đối với cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn theo thẩm quyền và theo phân cấp của Thủ tướng Chính phủ".

Như vậy, trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai đối với việc xử lý những sai phạm của Cty Vedan là rất rõ ràng. Nhưng đến bao giờ, chính quyền tỉnh Đồng Nai cùng các cơ quan chức năng của địa phương mới buộc Vedan tạm thời đình chỉ hoạt động để ngừng xả nước thải ô nhiễm xuống sông Thị Vải? Đó là điều mà dư luận đang quan tâm theo dõi.
Công Thắng
http://www.laodong.com.vn/Home/Ai-da-ve-duong-cho-huou-chay/200810/111836.laodong

19- Liệu có thêm cảnh “giết chết sông kiểu Vedan”?

8:49 AM, 23/10/2008
Lực lượng của Phòng cảnh sát môi trường (PC 36) Công an TP.Hồ Chí Minh vừa bất ngờ kiểm tra và lập biên bản vi phạm hành chính đối với Ban quản lý chợ đầu mối thủy sản Bình Điền sau khi phát hiện một lượng rất lớn nước thải chưa qua xử lý thoát ra sông Chợ Đệm. Liệu ở đây có tái lập cảnh “giết chết” môi trường kiểu Công ty Vedan tại Đồng Nai?
Cảnh sát môi trường Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã bắt quả tang hành vi xả thải nước bẩn của chợ Bình Điền ra sông Chợ Đệm

Tiêu chuẩn vênh nhau?
Trả lời các cơ quan chức năng nguyên nhân vì sao sau 3 năm chợ Bình Điền đi vào hoạt động mà vẫn chỉ xử lý được một phần nước thải, còn phần lớn vẫn cho xả thẳng ra sông Chợ Đệm, ông Trần Văn Bắc, Phó Tổng Giám đốc thường trực Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (SATRA) - đơn vị chủ đầu tư chợ đầu mối thủy sản Bình Điền (chợ Bình Điền) cho rằng: Ngay khi bắt tay vào xây dựng chợ Bình Điền, tại phường 7, quận 8, SATRA đã hoàn chỉnh hồ sơ dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải có vốn đầu tư 27 tỷ đồng, công suất 2.500m3, với chất lượng nước sau khi xử lý đạt loại B theo tiêu chuẩn TCVN 5945:1995. Tháng 3-2006, chợ Bình Điền đi vào hoạt động thì mãi đến ngày 24-4-2007, Sở Tài nguyên và Môi trường có văn bản số 3091/TNMT-QLMT đề nghị toàn bộ nước thải phát sinh từ hoạt động của chợ Bình Điền phải được thu gom và xử lý đạt loại I theo tiêu chuẩn TCVN 6772: 2000. Vì vậy, toàn bộ dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải mà SATRA dự kiến xây dựng phải tạm dừng để chờ điều chỉnh theo yêu cầu của Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TMMT). Để chất lượng nước thải sau khi xử lý đạt loại I, nhà máy xử lý nước thải tại chợ Bình Điền phải đầu tư thêm 20 tỷ đồng nữa, kèm theo phải có 6 ha đất để phục vụ công đoạn khử muối vốn có rất nhiều trong nước thải từ hoạt động buôn bán tôm cá biển, cá đồng với số lượng hơn 1.000 tấn/ngày đêm được tập kết về chợ.
Về kinh phí để nâng cấp nhà máy xử lý nước thải, ông Trần Văn Bắc khẳng định SATRA sẵn sàng đầu tư thêm 20 tỷ đồng để lắp đặt thêm thiết bị. Nhưng về diện tích 6ha đất để phục vụ công đoạn khử muối, thì SATRA không biết tìm ở đâu. Đây là điều bất hợp lý vì khu vực xây dựng nhà máy xử lý nước thải giáp ranh với đất của Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng nên không thể yêu cầu nơi đây chia bớt đất cho chợ Bình Điền được. Nếu ngay từ khi triển khai dự án xây dựng chợ Bình Điền, Sở TMMT có ý kiến về tiêu chuẩn xử lý nước thải thì mọi việc sẽ thuận lợi hơn vì khi đó SATRA có thể điều chỉnh quy hoạch các nhà lồng chợ trong phần diện tích hơn 40 ha của chợ Bình Điền để dành 6 ha cho nhà máy xử lý nước thải.
Hậu quả của việc thiếu nhà máy xử lý nước thải đã dẫn đến hàng ngày hơn 1.000m3 nước thải chưa qua xử lý dồn ứ về trạm xử lý có công suất vỏn vẹn 400 m3/ngày. Lượng nước thải lớn trong khi công suất xử lý nhỏ nên nước thải tràn ngập khắp sàn chợ Bình Điền, rồi theo đường ống thoát nước mưa chảy ra sông Chợ Đệm. Việc này đã bị Phòng cảnh sát môi trường Công an thành phố Hồ Chí Minh bắt quả tang và lập biên bản ngày 18-10- 2008. “Là một tổng công ty lớn của Thành phố Hồ Chí Minh và của cả nước, chúng tôi lấy làm xấu hổ về việc này nhưng đây không phải là lỗi của SATRA” - ông Trần Văn Bắc than khổ.
Sở Tài nguyên và Môi trường “đá” chủ đầu tư?
Phản ánh kỹ hơn về việc Sở TMMT “làm khó” SATRA, ông Trần Văn Bắc cho biết: Ngay trong đợt giám sát của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 4-2008, chúng tôi đã đặt vấn đề tại sao Sở TMMT không chủ động hướng dẫn SATRA xây dựng nhà máy xử lý nước thải đạt chuẩn mà lại “đá ngang hông” khi chờ đến khi “mọi sự đã an bài” thì mới nêu ý kiến cần thay đổi. Đại diện Sở TMMT đã không giải thích được lý do mà chỉ đề nghị chung chung: cứ theo quy định mà làm.
Trình bày về “giải pháp chữa cháy” cho tình trạng nước thải thì nhiều nhưng xử lý hạn chế tại chợ Bình Điền, ông Trần Văn Bắc cho biết: Chúng tôi không thụ động ngồi chờ mà chấp nhận xé rào khi lấy phần diện tích cây xanh để xây dựng trạm xử lý nước thải cục bộ. Từ khi có trạm xử lý nước thải này, lượng nước thải từ nhà lồng F (bán thủy hải sản tươi) đã được xử lý một phần, nhưng phần nước thải từ các sạp hàng với khối lượng 700-900m3 vẫn phải xả ra sông Chợ Đệm. Ngay trong tháng 11- 2008, SATRA sẽ đầu tư thêm 9 tỷ đồng để mở rộng trạm xử lý nước thải cục bộ với công suất 1.000m3 trên phần diện tích dành cho cây xanh còn lại. Đây là việc chẳng đặng đừng vì phải gần 2 năm nữa, nhà máy xử lý nước thải của chợ Bình Điền mới có thể hoàn thành.
Ông Trần Văn Bắc cũng phân trần: Đừng nghĩ chúng tôi “giết môi trường giống như Vedan” vì SATRA là một Tổng công ty Nhà nước nên luôn quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường. Ngay khi báo chí phản ánh về hiện tượng nước thải chưa qua xử lý tại chợ Bình Điền chảy ra sông Chợ Đệm, Ban Giám đốc SATRA đã họp khẩn và đi đến quyết định sẽ áp dụng nhiều giải pháp tổng hợp để khắc phục. Trước mắt, một tổ công tác môi trường của SATRA sẽ trực 24/24 tại chợ Bình Điền, còn trạm xử lý nước thải cục bộ cũng sẽ hoạt động liên tục để xử lý nhiều hơn lượng nước thải ra từ hoạt động buôn bán thủy hải sản. Để đảm bảo, nước thải chưa qua xử lý không chảy tràn lan ra sông Chợ Đệm, SATRA sẽ cho đào các hồ chứa tại phần diện tích đất trống chưa xây dựng nhà lồng của giai đoạn 2 để chứa tạm khối lượng nước thải, chờ xử lý từ từ. Ngoài ra, ngay trong tuần này, Ban quản lý chợ Bình Điền cũng sẽ thống nhất hợp đồng với một công ty dịch vụ môi trường để bơm hút lượng nước thải còn tồn đọng tại hệ thống cống dọc các nhà lồng đem đi nơi khác xử lý...
http://baodaidoanket.net/ddk/mdNews.ddk?masterId=2&categoryId=83&id=10939

20- Đồng Nai:"Lờ" lệnh cấm, Vedan vẫn xả nước thải ra sông Thị Vải
Vedan tiếp tục xả thải, bất chấp lệnh cấm

00:03' 30/10/2008 (GMT+7)
- Cho dù đã tạm ngưng hoạt động 3 nhà máy, nhưng Công ty Vedan Việt Nam vẫn tiếp tục xả nước thải xuống sông Thị Vải, bất chấp việc Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN-MT) đình chỉ giấy phép xả nước thải vào nguồn nước của công ty này.

Ông Lê Viết Hưng - Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai xác nhận thông tin này chiều 29/10. Ông Hưng cho biết: thời gian qua, tổ công tác liên ngành (do UBND tỉnh lập) đã tiến hành kiểm tra, giám sát Vedan việc thực hiện theo quyết định xử phạt hành chính số 131 ngày 6/10 của Chánh Thanh tra Bộ TN-MT.

Trụ sở Công ty Vedan Việt Nam tại tỉnh Đồng Nai. Ảnh: VNN

Tuy nhiên, Vedan vẫn chưa thực hiện nghiêm túc theo yêu cầu của cơ quan chức năng, mặc dù trên danh nghĩa đã giảm công suất của tất cả các nhà máy thuộc Vedan VN xuống còn 30- 40%; tạm ngưng hoạt động 3 nhà máy: nhà máy tinh bột, nhà máy Lysin, nhà máy phát điện…

Và công ty này tiếp tục xả nước thải xuống sông Thị Vải, bất chấp quyết định số 1999/QĐ-BTNMT ngày 6/10/2008 của Bộ TN-MT về việc đình chỉ hiệu lực giấy phép xả nước thải vào nguồn nước của Vedan VN trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày ký quyết định.

•
Theo ông Hưng, Sở TN-MT đã báo cáo sự việc lên UBND tỉnh Đồng Nai để có biện pháp buộc Vedan VN chấp hành quyết định của Bộ TN-MT về việc xả nước thải.

"Trường hợp Vedan “phớt lờ”, tỉnh sẽ đề nghị Bộ TN-MT tiến hành cưỡng chế đối với doanh nghiệp này" - ông Hưng nói.
Còn theo Tổ công tác liên ngành tỉnh Đồng Nai, dù chưa thống kê được tổng lượng nước xả thải vào sông Thị Vải là bao nhiêu, nhưng ước tính mỗi ngày tổng lượng nước đầu vào để sản xuất của Vedan Việt Nam là 15.000 m3, giảm hơn 40% so với trước đây (28.000m3).

Cũng theo thông tin từ Công an tỉnh Đồng Nai, Công ty Vedan đã 2 lần bán chất thải từ cảng Vedan sang Đài Loan (thông qua hệ thống tàu biển) với tổng lượng là 130.000 tấn vào các ngày 27/9 và 13/10/2008.

Tuy nhiên, theo Chi Cục Hải quan huyện Long Thành, về thủ tục xuất nhập khẩu đối với hai lô hàng trên, Công ty Vedan đã thực hiện đúng quy định pháp luật.

Ngày 29/10, Công an Đồng Nai cho biết thực hiện chuyển hồ sơ sang Thanh tra sở TN-MT tỉnh để xử phạt đối với Công ty TNHH Giặt mài Civic (vốn đầu tư Đài Loan đóng tại khu công nghiệp Biên Hòa I) theo quy định của pháp luật.

Được biết, ngày 7/10, Phòng Cảnh sát môi trường Đồng Nai đã phát hiện công ty Civic xả nước thải lén chưa qua xử lý ra sông Đồng Nai thông qua hệ thống đường ống dẫn “ngầm” dưới đất và sử dụng máy bơm 1,5 HP, bơm nước thải trực tiếp ra mương thoát nước đổ ra sông Đồng Nai.

Công ty này đã không xuất trình được báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án có 50.000 sản phẩm/năm; không lập thủ tục và chưa có giấy phép xả nước thải sản xuất ra môi trường sông Đồng Nai với lưu lượng nước thải từ 10m3 đến dưới 50m3/ ngày đêm.
• Thái Thiện
http://www.vietnamnet.vn/xahoi/2008/10/81090
Thứ năm, 30/10/2008
Vedan tiếp tục xả thải, bất chấp lệnh cấm
Trao đổi với VnExpress.net, ông Lê Viết Hưng, Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Đồng Nai cho biết, công ty Vedan hiện vẫn tiếp tục xả nước thải ra sông Thị Vải bất chấp lệnh cấm có hiệu lực từ 6/10 của Bộ Tài nguyên Môi trường .
> 'Thủ tướng có thể ủy quyền cho Đồng Nai đóng cửa Vedan'
Theo ông Hưng, ngay sau khi tiếp nhận các quyết định xử phạt Vedan của Bộ Tài nguyên Môi trường, tổ kiểm tra liên ngành tỉnh Đồng Nai đã trực tiếp xuống kiểm tra, đôn đốc công ty này thực hiện các nội dung xử phạt, khắc phục. Vedan đã tạm ngừng hoạt động 3 nhà máy gồm tinh bột, lysin, phát điện. Các nhà máy còn lại đều giảm từ 30-40% công suất.

Tuy nhiên, hiện tại, Vedan vẫn tiếp tục xả nước thải xuống sông Thị Vải, bất chấp việc Bộ Tài nguyên Môi trường ra quyết định đình chỉ hiệu lực giấy phép xả nước thải vào nguồn nước trong thời hạn 6 tháng (kể từ ngày 6/10).
Hiện nay, mặc dù chưa thống kê được tổng lượng nước xả thải vào sông Thị Vải là bao nhiêu, nhưng theo tổ công tác liên ngành, mỗi ngày tổng lượng nước đầu vào để sản xuất là 15.000m3 (trước đây 28.000m3).

Vedan vẫn xả thải bất chấp lệnh cấm của Bộ Tài nguyên Môi trường. Ảnh: Thiên Chương.
"Chúng tôi đã báo cáo vấn đề này với UBND tỉnh để có biện pháp buộc Vedan phải chấp hành quyết định của bộ về việc xả nước thải. Nếu Vedan cố tình không thực hiện, có lẽ phải đề nghị Bộ Tài nguyên Môi trường cưỡng chế", ông Hưng nói.
Đến nay Vedan vẫn chưa tháo gỡ đường ống xả trộm trước đây. "Trong tuần này, chúng tôi sẽ yêu cầu Vedan phải tháo dỡ ngay hệ thống này", ông Hưng cho biết.
Trước đó, trao đổi với VnExpress.net, Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường cho rằng: "Việc xử lý Vedan còn tùy thuộc vào thái độ chấp hành quyết định của Vedan. Nếu công ty này không chấp hành, có thể tính đến biện pháp cưỡng chế tạm đóng cửa, thậm chí rút giấy phép", ông Cường nói.
http://www.vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2008/10/3BA07EBA/
Nguyễn Hưng

21- Chính phủ phải vào cuộc mới xử lý được vấn đề Vedan

Đó là quan điểm của Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trước tình huống Bộ Tài nguyên - Môi trường và UBND tỉnh Đồng Nai có quan điểm trái ngược nhau về việc xử lý sai phạm tại nhà máy Vedan.
> Bộ Tài nguyên đề nghị tỉnh Đồng Nai 'đóng cửa' nhà máy Vedan/ UBND tỉnh Đồng Nai không thể 'đóng cửa'
- Nhiều ý kiến cho rằng, việc xử lý các doanh nghiệp vi phạm môi trường như Vedan, Miwon... vẫn còn nhẹ với hậu quả gây ra với môi trường. Dưới góc độ pháp luật, bà nhìn nhận thế nào?
- Theo quan điểm của tôi, quy định của pháp luật về mức xử phạt còn nhẹ trong một số trường hợp. Ví dụ Nghị định về xử phạt trong lĩnh vực môi trường chỉ quy định mức phạt tối đa là 70 triệu đồng, Pháp lệnh về xử lý hành chính thì mức phạt cao nhất là 500 triệu đồng.
Với một số doanh nghiệp lớn, vi phạm nghiêm trọng thì mức này là nhẹ so với nguồn lợi bất chính họ thu được. Việc quy định mức phạt quá cụ thể cũng dễ lạc hậu và nhiều khi không tương xứng với hành vi vi phạm. Tôi đề nghị, nên xử phạt căn cứ theo số ngày, tháng xả trộm, khối lượng xả, doanh thu...
- Trong vài năm gần đây, ô nhiễm môi trường được đánh giá là nghiêm trọng nhưng chưa có vụ xả thải "bẩn" nào bị xử lý hình sự. Cơ sở pháp lý để xử lý tội danh hiện đang ở mức nào?
- Hiện nay Bộ Luật hình sự cũng đã quy định về tội phạm môi trường, có riêng một chương, một mục.Ví dụ điều 183 về gây ô nhiễm nguồn nước, điều 184 về gây ô nhiễm đất, rồi tội hủy hoại rừng, buôn bán động vật hoang dã...
Đặc điểm lớn nhất của Bộ Luật hình sự là trách nhiệm hình sự quy cho cá nhân, không phải trách nhiệm của tổ chức. Muốn xử lý hình sự thì phải cá thể hóa trách nhiệm cá nhân. Khi cá thể hóa thì phải xử theo chế định đồng phạm, tức là họ phải có sự bàn bạc, câu kết, có người tổ chức, thực hành, giúp sức...
Theo điều 183 Bộ Luật hình sự, cá nhân đã bị xử phạt hành chính về môi trường mà cố tình không khắc phục theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền mới bị xem xét xử lý hình sự.
- Với trường hợp cụ thể là Vedan, đơn vị này đã bị xử phạt, yêu cầu khắc phục hậu quả nhiều lần vẫn tái phạm nhưng cơ quan chức năng cho rằng không thể xử lý hình sự. Theo bà, vướng mắc nằm ở đâu?
- Tôi cho rằng, không phải do lãnh đạo Vedan là người nước ngoài mà không xử lý được. Lâu nay, người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam vẫn xử lý bình thường. Vấn đề ở đây là có cá thể hóa được trách nhiệm của họ hay không. Khi cá thể hóa được trách nhiệm rồi thì phải cộng thêm những dấu hiệu đã quy định trong luật như bị xử lý hành chính, không khắc phục, tái phạm trong vòng một năm... để xử lý hình sự.
- Hiện tỉnh Đồng Nai và Bộ Tài nguyên Môi trường đang có quan điểm khác nhau về cơ sở pháp lý để tạm đóng cửa Vedan. Bà bình luận thế nào về cơ sở pháp lý đóng của Vedan?
- Rõ ràng ở đây đang có sự lúng túng của các cơ quan chức năng trong việc hiểu và vận dụng quy định pháp luật. Với những sai phạm nghiêm trọng, theo quy định của pháp luật thì có thể tạm đình chỉ hoạt động nhà máy. Nhưng trong trường hợp Vedan thì phải nghiên cứu kỹ, phải nghiên cứu hồ sơ cụ thể.
Với tình hình hiện nay, theo tôi phải có "trọng tài". Chính phủ phải vào cuộc mới xử lý được.
- Trả lời báo giới Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường đã xung phong trả lời chất vấn tại kỳ họp này. Xin hỏi, bà có chất vấn về vấn đề môi trường và cụ thể là Vedan không?
- Tôi đã gửi 3 câu hỏi chất vấn về ô nhiễm môi trường, Vedan... tới Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường. Trong phát biểu sáng nay, tôi cũng đề nghị Quốc hội kiến nghị Chính phủ tổng kiểm tra, đánh giá thực trạng ô nhiễm môi trường và đưa vào chương trình giám sát năm 2009 nội dung này.
Trao đổi với VnExpress.net, Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết, Bộ đang nghiên cứu tính pháp lý trong việc xử lý tạm đóng cửa nhà máy Vedan. "Hiện, tôi chưa thể nói tỉnh Đồng Nai hay Bộ Tài nguyên Môi trường ai đúng ai sai. Nếu đại biểu Quốc hội có yêu cầu, tôi sẽ trình bày cụ thể vấn đề này trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội đầu tuần tới".
Việt Anh - Nguyễn Hưng thực hiện
http://www.vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2008/10/3BA07C0A/

22- Vedan VN bất tuân "lệnh" Bộ Tài nguyên và Môi trường

Lao Động số 251 Ngày 30/10/2008 Cập nhật: 9:06 AM, 30/10/2008

(LĐ) - Hôm qua (29.10), Sở TNMT Đồng Nai cho hay, sở vừa kiểm tra và phát hiện Cty CPHH Vedan Việt Nam (Vedan VN) vẫn tiếp tục xả nước thải ra sông Thị Vải, bất chấp việc Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã đình chỉ hiệu lực giấy phép xả nước thải vào nguồn nước từ ngày 6.10.

Trả lời chất vấn PV hôm qua (29.10), ông Lê Viết Hưng (GĐ Sở TNMT Đồng Nai) cho biết, trong những ngày qua, tổ công tác kiểm tra liên ngành Đồng Nai đã trực tiếp xuống kiểm tra, đôn đốc việc Vedan VN khắc phục theo quyết định xử phạt hành chính 131, ngày 6.10 của Chánh Thanh tra Bộ TNMT.

Hiện nay, Vedan VN đã tạm ngừng hoạt động 3 nhà máy gồm: Nhà máy tinh bột, nhà máy Lysin, nhà máy phát điện. Ngoài ra, tất cả các nhà máy của Vedan VN đều giảm từ 30-40% công suất.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, Vedan VN vẫn tiếp tục xả nước thải xuống sông Thị Vải, bất chấp việc Bộ TNMT đã ban hành Quyết định 1999/QĐ-BTNMT, ngày 6.10 về việc đình chỉ hiệu lực giấy phép xả nước thải vào nguồn nước của Vedan VN trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày ký quyết định.

Hiện nay, mặc dù chưa thống kê được tổng lượng nước xả thải vào sông Thị Vải là bao nhiêu, nhưng theo tổ công tác liên ngành, mỗi ngày tổng lượng nước đầu vào để sản xuất là 15.000m3, giảm hơn 40% so với trước đây (28.000m3).

"Chúng tôi đã báo cáo vấn đề này với UBND tỉnh để có biện pháp buộc Vedan VN phải chấp hành quyết định của bộ về việc xả nước thải. Nếu Vedan VN cố tình không ngừng, có lẽ phải đề nghị Bộ TNMT cưỡng chế. Ngoài ra ngay trong tuần này, chúng tôi cũng yêu cầu Vedan VN phải tháo dỡ ngay đường ống xả thải lén trước đây" - ông Hưng nói.
Ngô Nguyên
http://www.laodong.com.vn/Home/Vedan-VN-bat-tuan-lenh-Bo-Tai-nguyen-va-Moi-truong/200810/112395.laodong

23- Không xử lý được Vedan, nỗi niềm luật pháp Việt Nam

Vụ việc Công ty Vedan của Đài Loan đã 14 năm cố ý xả nước thải độc hại giết chết dòng sông Thị Vải đã bị cơ quan chức năng kiểm tra lật tẩy bộ mặt gian trá của họ gây nên sự bức xúc gay gắt của công luận cả nước suốt hai tháng nay.
Với sai phạm đã chuyển sang mức độ tội cố ý gây hậu quả trên mức nghiêm trọng kéo dài và rõ ràng như vậy những tưởng người đứng đầu Vedan khó mà thoát tội hình sự ấy vậy mà công luận bất ngờ ngớ người ra vì đối chiếu các luật chúng ta khó xử lý hình sự Vedan.

Bởi theo bộ luật hình sự nước ta quy định tội làm ô nhiễm môi trường phải hội đủ 3 yếu tố: Đó là cá nhân cụ thể; từng bị xử lý hành chính; gây hậu quả nghiêm trọng trong khi Vedan đã bị phạt hành chính trên một năm nay phát hiện có sai phạm coi như chưa bị phạt hành chính (trong vòng một năm để điều kiện xử lý hình sự là hợp quy) nên không xử được?

Đã vậy trong khi ta có luật bảo vệ môi trường, luật hình sự và 300 văn bản dưới luật để vận dụng vào việc xử lý tạm đóng cửa Vedan cũng đang có sự đùn đẩy trách nhiệm giữa UBND Đồng Nai và Bộ TN-MT vì ai cũng bảo việc đó không thuộc trách nhiệm của mình?

Việc đóng cửa Vedan gây lúng túng đến mức ông Hà Hùng Cường, Bộ trưởng Bộ Tư pháp khi trả lời phóng viên báo chí đang dự kỳ họp thứ 4 QH khoá XII có nói nếu phải ra quyết định tạm đóng cửa Vedan thì bộ này phải có công văn trình Thủ tướng chỉ định cho UBND Đồng Nai ra quyết định. Vị bộ trưởng này còn nói do đây là công ty nước ngoài nên còn vướng Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa nhà nước ta và phía Đài Loan đã ký nên phải cân nhắc thận trọng.

Đành rằng xử phạt, truy tố, rút giấy phép đầu tư một công ty trong và ngoài nước đều phải rất cẩn trọng trên cơ sở luật pháp quy định nhưng một khi nhà đấu tư đã suốt 14 năm vì lợi nhuận to lớn, cố ý làm hại môi trường Việt Nam, làm hàng vạn người dân mất cơ hội sản xuất, sức khoẻ bị huỷ hoại mà khi viện đến luật để ra tay xử lý thì lại bị vướng đủ điều.

Trước thực trạng này thiết nghĩ các cơ quan chức năng bảo vệ pháp luật và Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cần khẩn trương rà xét các điều khoản bất cập của các bộ luật trong đó có luật hình sự và luật bảo vệ môi trường và đề nghị Quốc hội đưa vào chương trình sửa đổi hoàn thiện luật hơn để bớt đi tình trạng luật của ta nhiều nhưng hiệu lực yếu kém như trường hợp khó xử Vedan về loại tội huỷ hoại môi trường và một số loại tội phạm khác.
Bạn Trịnh Thanh Phi
http://www.laodong.com.vn/Home/Khong-xu-ly-duoc-Vedan-noi-niem-luat-phap-Viet-Nam/200810/112499.laodong

24- Chỉ Thủ tướng mới có thẩm quyền đình chỉ Vedan

21:48' 28/10/2008 (GMT+7)
- "Các cơ quan có thẩm quyền đã xem xét cân nhắc khả năng xử lý trách nhiệm hình sự với Vedan nhưng chúng ta vẫn có những vướng mắc về mặt pháp lý", Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường trao đổi với báo chí bên hành lang phiên họp QH ngày 28/10.
Không phải "đẩy" trách nhiệm lên Chính phủ

Bộ trưởng Hà Hùng Cường. Ảnh: LN
Với tư cách Bộ trưởng Tư pháp, ông đánh giá thế nào về tranh cãi pháp lý giữa UBND tỉnh Đồng Nai với Bộ TN&MT trong thẩm quyền xử lý vi phạm Vedan?

- Vấn đề này phải dựa trên nhiều văn bản pháp lý chứ không chỉ Luật Bảo vệ TNMT vì bên cạnh còn có pháp luật về bảo vệ nguồn nước, bảo vệ đầu tư, xử lý vi phạm hành chính...
Áp dụng theo điều 49 Luật Bảo vệ TNMT về xử lý vi phạm thì có điểm chưa rõ. Nhưng đã đến mức phải tạm đình chỉ toàn bộ hoạt động của công ty chưa thì còn phải cân nhắc.
Trước mắt, nên dừng ở 2 quyết định của Bộ TN&MT là đủ. Một là quyết định xử phạt hành chính, hai là quyết định đình chỉ xả nước thải vào nguồn nước.
Trước mắt, quyết định của Bộ trưởng TNMT tạm đình chỉ giấy phép xả nước thải là đầy đủ rồi vì bản chất hoạt động của công ty này là dùng nước và xả nước. Những hoạt động khác không liên quan như sản xuất kinh doanh, trồng sắn… không nhất thiết phải đình chỉ.
Tất nhiên còn phải phụ thuộc vào thái độ DN. Nếu DN không thực hiện nghiêm túc thì có thể áp dụng các chế tài khác như tạm thời đình chỉ toàn bộ hoạt động, thậm chí cuối cùng là rút giấy phép đầu tư.
UBND tỉnh Đồng Nai cho là thẩm quyền xử lý thuộc Bộ TNMT còn Bộ lại cho rằng việc quản lý các cơ sở trên địa bàn thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh?
- UBND tỉnh Đồng Nai cũng có lý của họ vì chưa rõ cơ sở pháp lý để họ ra quyết định đình chỉ một liên doanh đóng trên địa bàn. Phải có sự ủy quyền của Thủ tướng thì UBND tỉnh này mới làm được.
Luật Tổ chức HĐND, UBND cũng đã quy định về việc quản lý các cơ sở trên địa bàn, nhưng trong những vụ việc cụ thể lại không có những quy định rõ ràng.
Đây là công ty Đài Loan đầu tư vào Việt Nam, có hiệp định bảo hộ đầu tư được ký giữa hai bên.
Vậy để đình chỉ hoạt động của Vedan thì Bộ TNMT hay UBND tỉnh Đồng Nai có thẩm quyền?
- Mặc dù Vedan đóng trên địa bàn Đồng Nai nhưng kết quả khám phá, phát hiện ra vi phạm là của Thanh tra Bộ TNMT. Vậy thì nó thuộc thẩm quyền của Bộ TNMT và Bộ này đã làm, với cơ sở pháp lý đúng đắn và đầy đủ trách nhiệm.
Còn làm tiếp nữa hay không thì cần phải cân nhắc kỹ lưỡng nhiều mặt, trong đó có thái độ khắc phục và chấp hành quyết định xử phạt hành chính của công ty này. Bởi vì mục đích của ta không phải là triệt tiêu sản xuất.
Dùng đến biện pháp cuối cùng này thì không phải thẩm quyền của Bộ TNMT hay UBND tỉnh Đồng Nai nữa mà là của Thủ tướng. Nếu thấy cần thiết đến mức phải đình chỉ thì Bộ Tư pháp sẽ đề nghị Thủ tướng ủy quyền cho UBND tỉnh Đồng Nai xử lý.
Vậy là trách nhiệm lại tiếp tục được đẩy lên Chính phủ?
- Nói là đẩy lên cũng không đúng bởi việc quy trách nhiệm cho UBND tỉnh Đồng Nai chưa rõ ràng. Hơn nữa khởi sự việc này là Bộ TNMT, kết quả thanh tra cũng là của Bộ TNMT.
Vướng mắc pháp lý
Thủ tướng đã có chỉ thị quy định trách nhiệm của người đứng đầu nhưng đến giờ chưa có người đứng đầu nào chịu trách nhiệm về các sai phạm trong địa bàn, lĩnh vực quản lý của mình?
- Tôi chưa thể nói được gì. Nhưng với trường hợp Vedan thì phải tính, vì khi họ vào hoạt động, chúng ta chưa có luật bảo vệ môi trường, khi có luật thì chúng ta mới yêu cầu có đánh giá tác động môi trường, mà cái này lại do Bộ Khoa học Công nghệ phê duyệt.

Ô nhiễm nghiêm trọng ngay cửa xả của Vedan VN. Ảnh: Hồ Thu
Do đó, trước khi nhà máy đi vào vận hành, lẽ ra phải kiểm tra rõ nhưng chúng ta không kiểm tra, vì thế có cả trách nhiệm của địa phương lẫn trung ương. Quy trách nhiệm cả cho ông Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cũng không được.
Với những sai phạm tương tự tại nhiều quốc gia, họ đã có thể bị truy tố. Vậy tại sao ở nước ta lại không làm được? Vướng ở những quy định nào thưa ông?
- Quả thật, các cơ quan có thẩm quyền đã xem xét cân nhắc khả năng xử lý trách nhiệm hình sự nhưng chúng ta vẫn có những vướng mắc về mặt pháp lý.
Lần này Chính phủ đã đề nghị với QH sửa đổi tội danh này trong Bộ luật Hình sự. Nếu được chấp thuận thì việc xử lý hình sự sẽ thuận lợi hơn vì trong các yếu tố cấu thành tội phạm về môi trường có điều kiện là sai phạm đó đã có quyết định xử lý hành chính trong thời gian 1 năm về trước nhưng nếu không khắc phục hậu quả thì mới xử lý hình sự.
Có ĐB nêu rằng tại sao không xử lý pháp nhân, nhưng Bộ luật Hình sự của chúng ta chưa quy định việc này.
• Lê Nhung (ghi)

http://www.vietnamnet.vn/chinhtri/2008/10/810690/

25- Vedan xuất bán chất thải sang Đài Loan?

TT(Đồng Nai) - Chiều 29-10, Phòng cảnh sát môi trường (PC 36) Công an tỉnh Đồng Nai khẳng định lực lượng này vừa phát hiện Công ty cổ phần hữu hạn Vedan VN đã xuất bán 130.000 tấn chất thải sang Đài Loan.
Chi cục Hải quan huyện Long Thành xác nhận số chất thải này làm đúng trình tự pháp luật và được Vedan xuất sang Đài Loan ngày 27-9 và 13-10-2008, thời điểm công ty này đang bị cơ quan chuyên môn kiểm tra, xử lý. Một nguồn tin cũng nói rằng tối 28-9 có một tàu nước ngoài cập cảng Vedan để lấy nước thải và chở đi đâu không rõ.
Trong khi đó, ông Lê Viết Hưng, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường (TN-MT) Đồng Nai, khẳng định: “Từ trước đến nay sở chưa bao giờ làm thủ tục cho bất cứ một doanh nghiệp nào xuất chất thải ra nước ngoài, kể cả Vedan”.
Cũng liên quan đến Vedan, Công an Đồng Nai lưu ý Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai trong thời gian chờ có quyết định tạm đình chỉ, không loại trừ Vedan tìm cách xóa dấu vết hiện trường nên cần có biện pháp giám sát quá trình khắc phục.
* Sáng 29-10, báo cáo với đoàn kiểm tra của Bộ TN-MT, Sở TN-MT Đồng Nai cho biết Vedan đã bị Bộ TN-MT rút giấy phép xả thải ra sông Thị Vải nhưng qua kiểm tra vẫn phát hiện công ty này xả nước thải ra sông, tuy lượng nước thải này đều đã qua các khâu xử lý theo quy định. Sở đã đề nghị Vedan trong tuần này phải ngưng xả thải tại các nhà máy có nguồn thải lớn, tháo dỡ đường ống xả đã chôn lấp để lén xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải. Sở đã kiến nghị UBND tỉnh đề nghị Vedan chấp hành việc ngưng xả thải, nếu không thực hiện tỉnh sẽ kiến nghị Bộ TN-MT cưỡng chế thi hành để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Theo Sở TN-MT, Vedan đã hoàn thành việc nộp phạt và mới ngưng hoạt động nhà máy sản xuất lysin, tinh bột và nhà máy phát điện, đồng thời giảm công suất hoạt động của các nhà máy còn lại từ 30-40%. Vedan cũng chính thức đề nghị Sở TN-MT cho phép được duy trì hoạt động như hiện nay để đảm bảo đời sống cho công nhân.
H.MI - K.CƯƠNG

http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=285541&ChannelID=17

26- Ô nhiễm sẽ khiến Việt Nam "căng thẳng" về nguồn nước

00:19' 30/10/2008 (GMT+7)
- Đó là nhận định của ông Des Cleary - Cố vấn trưởng dự án “đánh giá nguồn nước ViệtNam” bên lề hội thảo cùng tên do ADB và Hội đồng Quốc gia về tài nguyên nước tổ chức tại Hà Nội hôm 29/10.

Ông Des Cleary cho biết, từ kết quả của Chiến lược quốc gia về tài nguyên nước và dự án đánh giá ngành nước cho thấy, Việt Nam đang phải đối mặt các vấn đề đáng kể trong ngành nước.

•
Kết quả nghiên cứu của dự án chỉ ra rằng, Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nguồn nước của các sông quốc tế. "Có tới 40% lượng nước mặt phát sinh trong nước, ngoài ra, có 6 lưu vực sông lớn của Việt Nam phụ thuộc vào dòng chảy từ các nước khác; gần 57% tổng lượng nước của Việt Nam thuộc lưu vực sông Cửu Long, hơn 16% thuộc lưu vực sông Hồng- Thái Bình và hơn 14% thuộc lưu vực sông Đồng Nai - tất cả các sông này đều là sông quốc tế" - ông Des Cleary nói.

Thêm vào đó, thực tế lượng nước có sẵn, đặc biệt trong mùa khô chỉ đạt 20-30% tổng lượng nước bình quân năm. Vì thế, vấn đề nguồn nước cung cấp đảm bảo đang trở thành vấn đề lớn.

Thời điểm hiện tại, các lưu vực sông: Đồng Nai, sông Hồng, sông Mã..., lượng nước đang ở mức hoặc đang tiếp cận mức thiếu nước cục bộ hay thiếu nước không thường xuyên cao trong mùa khô theo tiêu chuẩn quốc tế.

Đặc biệt, là tình trạng ô nhiễm của các sông ngày càng gia tăng. Vì lẽ đó, mức căng thẳng về nước sẽ là vấn đề trong tương lai gần!” - vị cố vấn trưởng dự án khẳng định.

Nguồn nước bị các sông bị ô nhiễm -trong ảnh là sông Vàm Cỏ Đông, thuộc tỉnh Tây Ninh-là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng căng thẳng nguồn nước trong tương lai gần! (Ảnh: VNN)

Dự án đánh giá ngành nước Việt Nam nhằm thiết lập khung hướng dẫn các quyết định phát triển trong ngành nước và nhằm hỗ trợ Chính phủ và các nhà tài trợ quốc tế đạt được các mục tiêu của Chiến lược quốc gia về tài nguyên nước trong vòng 10 năm tới. Khung này sẽ phù hợp với việc thông qua các sáng kiến quản lý tổng hợp tài nguyên nước.

Để đạt được những mục tiêu trên, dự án đã đưa ra 5 biện pháp để quản lý hiệu quả ngành nước: Củng cố hệ thống pháp luật, chính sách và chiến lược về tài nguyên nước; Cải thiện môi trường xã hội và điều kiện sống cho người dân, đặc biệt là người nghèo (bao gồm tạo điều kiện tham gia cho người nghèo); Quản lý hiệu quả và sử dụng bền vững tài nguyên nước; Đa dạng sinh học liên quan đến nước được bảo tồn, ô nhiễm được phòng ngừa và chất lượng môi trường được cải thiện; Nâng cao năng lực thể chế.
• Hà Lê

27- Vedan vẫn hoạt động bình thường nhờ lệnh phạt của thanh tra bộ

20-10-2008 09:44:00 GMT +7
Ít ngày qua, câu chuyện về ông sở Tài nguyên môi trường thành phố “quên” phạt bổ sung Hào Dương chưa nguội, câu chuyện về Vedan một lần nữa lại làm dư luận xôn xao khi bộ Tài nguyên môi trường và UBND tỉnh Đồng Nai “đá” nhau trong cách xử lý. Nguyên do, sau khi kết luận Vedan sai phạm, bộ ra quyết định xử phạt 267,5 triệu đồng. Tuy nhiên, vì không có quyền tạm đình chỉ hoạt động Vedan, nên bộ đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai làm công đoạn này.
Đề nghị của bộ lập tức bị Đồng Nai phản ứng vì trên nguyên tắc “một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt hành chính một lần”. Bộ đã ra quyết định xử phạt Vedan rồi (phạt tiền), nếu Đồng Nai ra thêm quyết định xử phạt nữa (tạm đình chỉ hoạt động) sẽ vi phạm luật, tất nhiên Vedan sẽ la ầm lên. Nên, Đồng Nai từ chối phạt tiếp và Vedan vẫn hoạt động bình thường.
Sự rối rắm trên, sở dĩ có, là bắt nguồn từ ông bộ “nhanh nhảu đoảng” khi ra quyết định xử phạt Vedan. Theo quy định xử phạt hành chính về môi trường, chánh thanh tra bộ có quyền phạt tiền (hình phạt chính), nhưng không có quyền tạm đình chỉ hoạt động của Vedan (hình phạt bổ sung kèm theo hình phạt chính), còn UBND tỉnh Đồng Nai có cả hai quyền này. Đáng lẽ, sau khi kiểm tra và có kết luận về sai phạm của Vedan, bộ phải uỷ quyền việc xử phạt Vedan cho tỉnh mới hợp lý, đàng này, bộ lại tiện tay phạt luôn.
Ngay sau đó, để gỡ những rối rắm trên, một thứ trưởng của bộ này lại “lái” câu chuyện trên sang một hướng khác, đại ý: việc xử phạt và tạm đình chỉ hoạt động của Vedan không liên quan gì đến nhau, vì phạt tiền theo pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính, còn tạm đình chỉ hoạt động theo luật Bảo vệ môi trường. Có lẽ khi phát biểu, vị thứ trưởng đã “nhầm lẫn”: luật Bảo vệ môi trường đưa ra các quy định về hoạt động bảo vệ môi trường – theo đúng tên, còn pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính quy định các hình thức xử phạt khi một ai đó vi phạm (trong đó có lĩnh vực môi trường). Ví như: khi ta ra đường phải đi bên phải, chạy xe gắn máy phải đội nón bảo hiểm… nếu không làm theo các quy định trên tất sẽ bị phạt tiền, giam xe… Nhưng dù có viện dẫn bao nhiêu quy định, hoặc bao nhiêu văn bản pháp luật đi nữa, thì việc tạm đình chỉ hoạt động Vedan cũng mãi vẫn là một hình thức xử phạt. Tất nhiên, hành vi vi phạm của Vedan chỉ bị xử phạt một lần.
Cuối cùng, để sửa sai cái nhanh nhảu đoảng trên, điều không tránh khỏi là bộ phải tự huỷ cái quyết định xử phạt Vedan 267,5 triệu kia và uỷ quyền toàn bộ việc xử phạt về cho UBND tỉnh Đồng Nai.
Các thủ tục hành chính này kéo dài, có lẽ Vedan rất biết ơn thanh tra bộ.
Theo D. Khởi (SGTT)
http://www.nld.com.vn/tintuc/chinh-tri-xa-hoi/243309.asp

28- Vụ Vedan: có gì mà phải bùng nhùng ?

27-10-2008 00:01:01 GMT +7

Đến nay, các cơ quan chức năng vẫn còn lúng túng trong việc ra quyết định đóng cửa Vedan. Ảnh: TR. THANH
Theo GS-TS Nguyễn Minh Thuyết, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, đã có đủ các quy định pháp luật để vận dụng, vấn đề là có quyết liệt vận dụng hay không
- Phóng viên: Vụ Vedan cứ y như quả bóng, bị đá qua đá lại từ Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) về tỉnh Đồng Nai rồi lại trở ra Bộ Tư pháp và mới nhất là xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đánh giá của ông về việc này?
- GS-TS Nguyễn Minh Thuyết: Theo quy định tại khoản 3, điều 49, Luật Bảo vệ môi trường, “UBND cấp tỉnh quyết định việc xử lý đối với cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn theo thẩm quyền và theo phân cấp của Thủ tướng Chính phủ”. Như vậy, việc đình chỉ hoạt động đối với Vedan thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Đồng Nai chứ không phải Bộ TN-MT.
- Nhưng Thanh tra Bộ TN-MT đã ra quyết định xử phạt hành chính Vedan nên UBND tỉnh Đồng Nai không thể ra quyết định đóng cửa nhà máy này?
- Điều quan trọng nhất là hiệu quả công việc. Nếu ra một quyết định xử phạt mà chưa thích đáng thì nên mạnh dạn thu hồi quyết định và làm lại quyết định khác sao cho “đúng người đúng tội”. Thanh tra Bộ TN-MT nên thu hồi Quyết định 131/QĐ-XPHC ngày 6-10-2008 để cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt tương xứng với vi phạm nghiêm trọng của Vedan. Ngay tòa án cũng có xử sơ thẩm rồi lại phúc phẩm cơ mà! Nếu thấy quyết định mình ra chưa phù hợp thì nên có quyết định mới phù hợp hơn.
- Ông có chung suy nghĩ với rất nhiều người dân rằng việc xử lý những vi phạm nghiêm trọng và rõ ràng của Vedan chẳng có gì phải quá phức tạp đến thế?
- Tôi đồng tình với suy nghĩ như vậy. Sai phạm của Vedan là rất rõ ràng và chúng ta có đầy đủ cơ sở pháp lý để xử nghiêm minh nhưng không hiểu sao vụ việc lại tự nhiên trở thành một vụ tranh cãi pháp lý gây xôn xao dư luận. Điều đó vừa không cần thiết vừa làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật. Có ý kiến cho rằng căn cứ theo luật pháp hiện hành thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự Vedan nhưng theo tôi, căn cứ vào điều 127 của Luật Bảo vệ môi trường thì không chỉ những người phụ trách doanh nghiệp, vận hành hệ thống xả nước thải mà cả những cán bộ, công chức bao che cho hành vi phạm pháp hoặc thiếu trách nhiệm để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Vậy thì theo ông, vì sao vụ Vedan bỗng dưng lại trở nên rắc rối như vậy?
- Thứ nhất, cần xem lại sự phối hợp của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc xử lý sai phạm của Vedan. Thứ hai, về phía UBND tỉnh Đồng Nai, tôi cho rằng cần phải nghiêm túc xem xét lại có phải thuần túy vì lý do thủ tục pháp lý không, hay có lý do khác khiến họ trù trừ trong việc xử phạt. Thực ra, Vedan đã hoạt động tại Đồng Nai hơn chục năm qua, dân trong tỉnh từng kêu ca rất nhiều về tình trạng ô nhiễm do Vedan gây ra... Vậy mà trong suốt quá trình ấy UBND tỉnh Đồng Nai không có biện pháp xử lý nào.
- Từ đó chúng ta có thể suy nghĩ về năng lực và trách nhiệm của các cơ quan hữu trách, từ tỉnh Đồng Nai tới Bộ TN-MT?
- Ô nhiễm môi trường là vấn đề đã thấy từ lâu và dân cũng kêu rất nhiều. Chính phủ đã ra Nghị định 64 về việc di dời, xử lý các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường. Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường của Quốc hội từ khóa XI mà tôi tham gia đã có báo cáo giám sát về vấn đề này. Thế nhưng các cơ quan quản lý Nhà nước đã bỏ qua, không xử lý. Nay, có thể nói Vedan là vụ xử lý đáng kể đầu tiên, nhưng lại lúng túng. Điều đó cho thấy sự nhập cuộc của các cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương và địa phương chậm và yếu.
Theo tôi, về vụ Vedan, pháp luật đã có đầy đủ những quy định để vận dụng, song vấn đề là có vận dụng hay không. Tôi cho rằng việc đẩy qua đẩy lại giữa Bộ TN-MT và tỉnh Đồng Nai là do thiếu sự chỉ đạo thống nhất. Chính phủ cần phải chủ trì một cuộc họp bàn giữa các cơ quan liên quan để có một quyết định thống nhất, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Diễn biến xử lý sai phạm của Vedan
- Ngày 10-9-2008, Cục Cảnh sát môi trường (C36) - Bộ Công an bắt quả tang và lập biên bản nhà máy của Vedan xả nước thải không qua xử lý ra sông Thị Vải.
- Ngày 19-9, Bộ TN-MT công bố kết quả điều tra 10 sai phạm của Vedan và hướng xử lý là sẽ yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai buộc Vedan tạm dừng sản xuất để khắc phục hậu quả.
- Ngày 6-10, Chánh Thanh tra Bộ TN-MT ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với Vedan với tổng số tiền phạt là 267,5 triệu đồng, buộc truy nộp phí bảo vệ môi trường hơn 127 tỉ đồng.
- Ngày 7-10, Bộ trưởng Bộ TN-MT Phạm Khôi Nguyên có báo cáo chính thức trình Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm đối với Vedan; đồng thời có văn bản gửi UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu ban hành quyết định đình chỉ hoạt động của Vedan.
- Ngày 13-10, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương, kiên quyết tổ chức thực hiện các biện pháp xử lý việc vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Vedan.
- Ngày 24-10, phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết tỉnh có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về những vướng mắc trong việc xử lý vi phạm của Vedan.
Phạm Dương thực hiện
http://www.nld.com.vn/tintuc/chinh-tri-xa-hoi/244014.asp

Ngày 29.10.2008 Giờ 16:27
LTS: Đình chỉ Vedan là trách nhiệm của bộ Tài nguyên môi trường hay của tỉnh Đồng Nai? Bộ Tư pháp vào cuộc để bày tỏ chính kiến của mình. Tuy nhiên cuộc “tranh cãi” giữa các bên liên quan đã ảnh hưởng ít nhiều đến hình ảnh của cơ quan công quyền và bộc lộ sự “lắt léo” pháp luật mà nguyên nhân có thể từ việc “vừa đá bóng, vừa thổi còi”
Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường

29- “Chưa cần đóng cửa toàn bộ nhà máy Vedan”

“Cuộc chiến pháp lý” giữa bộ Tài nguyên môi trường với UBND tỉnh Đồng Nai về việc ra quyết định đình chỉ hoạt động toàn bộ nhà máy của Vedan chưa đến hồi kết. Các bên đề nghị bộ Tư pháp có ý kiến về việc này

Ngày 28.10, bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường đã trả lời phỏng vấn báo Sài Gòn Tiếp Thị về quan điểm của ông trong việc xử lý vụ việc này.
Thưa bộ trưởng, theo điều 49 của luật Bảo vệ môi trường thì bộ trưởng hoặc chủ tịch UBND cấp tỉnh đều có thể ra quyết định đình chỉ cơ sở doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường. Trong vụ Vedan, cả hai phía đều muốn phía bên kia ra quyết định. Vấn đề này, theo bộ trưởng, phải xử lý như thế nào?
Thực ra, cái này phải dựa trên rất nhiều quy định pháp lý như pháp lệnh bảo vệ nguồn nước, luật đầu tư, pháp lệnh xử phạt hành chính... chứ không phải chỉ riêng quy định trong luật Bảo vệ môi trường. Còn theo điểm 49 của luật Bảo vệ môi trường đúng là nó có điểm chưa rõ. Nhưng mức xử lý bằng cách đình chỉ hoạt động của toàn bộ công ty, theo tôi phải cân nhắc cho kỹ. Tôi cho rằng, quyết định của bộ trưởng Tài nguyên môi trường về tạm đình chỉ giấy phép xả nước thải là đã đủ nghiêm. Rút giấy phép xả nước rồi, còn làm sao hoạt động được? Bởi vì, bản chất hoạt động của công ty này là dùng nước và xả nước. Còn các hoạt động khác không liên quan đến xả nước thì theo tôi chưa nhất thiết phải dùng đến biện pháp đó. Như các hoạt động kinh doanh khác, trồng sắn… thì không cần phải đình chỉ. Vấn đề làm sao thực hiện đầy đủ các quyết định đã ban hành. Nếu doanh nghiệp không thực hiện nghiêm túc có thể thực hiện các biện pháp tiếp theo như đình chỉ hoạt đông của toàn bộ công ty, thậm chí rút giấy phép đầu tư. Chúng ta phải đi từng bước một. Nếu Vedan không thực hiện, sau ngày 16.11 có thể cưỡng chế.
Thưa bộ trưởng, do có sự tranh cãi về thẩm quyền giữa hai bên thì trong trường hợp này, Thủ tướng Chính phủ phải đứng ra phân định chức năng không?
Theo tôi, quyết định tạm đình chỉ cơ sở gây ô nhiễm là của Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng có thể uỷ quyền cho UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện, theo vụ việc. Ý kiến của UBND tỉnh Đồng Nai cũng có cơ sở vì hiện nay, thanh tra bộ Tài nguyên môi trường đã xử lý. Còn thẩm quyền đình chỉ hoạt động của cả công ty Vedan, do có vấn đề chưa rõ về pháp lý, nên UBND tỉnh Đồng Nai phải được sự uỷ quyền của Thủ tướng. Tuy trong nghị quyết hội đồng nhân dân cũng có quy định là UBND được quyền đình chỉ hoạt động cơ sở gây ô nhiễm nhưng trong trường hợp cụ thể cũng chưa quy định rõ.
Ở đa số các nước khác, trong các trường hợp vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng thế này thì cơ quan bảo vệ pháp luật sẽ khởi tố. Ở ta, phải chăng có khoảng trống gì về pháp lý mà vụ việc này đã không được xem xét để xử lý về hình sự?
Trong quy định về cấu thành tội phạm môi trường hiện nay, vụ việc phải được xử lý về hành chính trước. Nếu không khắc phục hậu quả mới xử lý hình sự. Chúng ta còn chưa xử lý về mặt hành chính với cá nhân nào của công ty Vedan, còn với bản thân công ty Vedan, chúng ta đã xử phạt trong thời hạn một năm rồi. Theo nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính, qua một năm rồi thì không xử phạt. Còn nếu tái diễn trong thời hạn một năm đó mới xử lý. Có đại biểu Quốc hội nêu là phải xử lý hình sự pháp nhân Vedan, điều này trong pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự chúng ta chưa quy định.
Chính phủ sẽ có đề nghị Quốc hội sửa đổi tội danh về vi phạm môi trường trong bộ luật Hình sự. Nếu được Quốc hội chấp thuận thì tới đây, với các trường hợp thế này, việc xử lý hình sự có cái thuận lợi hơn.
Pháp lệnh xử phạt hành chính quy định là sau khi xử lý hành chính pháp nhân, pháp nhân có trách nhiệm xem xét, làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân thì mới có thể xử lý về hành chính cá nhân đó và từ đó mới có thể xử lý họ về hình sự. Trên thực tế, bản thân các cá nhân trong các tổ chức có vi phạm lại thường là lãnh đạo của pháp nhân đó và người ta không dại gì lại tự đề xuất để bị xử phạt, xử lý một lần nữa?
“Rút giấy phép xả nước rồi, còn làm sao hoạt động được? Bởi vì, bản chất hoạt động của công ty này là dùng nước và xả nước”
Cũng có thể phải xem xét sửa đổi cả pháp lệnh xử phạt hành chính nữa. Trong trường hợp này chúng ta mới xem xét xử lý pháp nhân, còn trong quan hệ pháp nhân và cá nhân xử lý thế nào thì đó là quan hệ nội bộ của họ. Riêng trong trường hợp cụ thể này có thể hiểu là pháp nhân không thể đề xuất xử lý cá nhân. Vì việc (vi phạm) này là có cả một ý đồ, có tổ chức, có chủ mưu, cố tình chứ không phải là tự nhiên, kể từ khâu lập kế hoạch, thi công, vận hành.
Để không có tình trạng doanh nghiệp chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà không có trách nhiệm gì trong việc bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm nặng như trường hợp của Vedan thì địa phương có trách nhiệm như thế nào?
Qua vụ việc Vedan, ta thấy có vấn đề thực thi pháp luật và trách nhiệm của địa phương. Việc này nó đã kéo dài, nước sông ô nhiễm đã lâu rồi. Khi Vedan vào ta chưa có luật Bảo vệ môi trường, khi có luật rồi chúng ta mới có yêu cầu đánh giá tác động môi trường, có hệ thống, công nghệ xử lý chất thải, nước thải. Ở đây có cả trách nhiệm của Trung ương và địa phương trong việc thực hiện. Nhưng rõ ràng, tại địa phương, lãnh đạo cũng phải biết việc đó, xem xét, xử lý việc đó, có thể ngay từ những phát hiện, khiếu nại tố cáo của người dân.
Mạnh Quân thực hiện
http://www.sgtt.com.vn/detail23.aspx?newsid=42540&fld=HTMG/2008/1029/42540

30- Vedan trước hai mối quan hệ lợi ích đối lập

Ngày 27.10.2008 Giờ 07:46
Vedan phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại gây ra đối với môi trường sông Thị Vải cũng như đối với những con người mà cuộc mưu sinh gắn với môi trường đó. Song, nhiều ý kiến quan ngại rằng việc xử phạt doanh nghiệp có thể tác động bất lợi đến những số phận khác. Người ta đang chú ý đến những hệ luỵ có thể có của vụ Vedan đối với việc làm của công nhân đang, và nhất là những nông dân trồng khoai mì để cung cấp nguyên liệu cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp
Thế nhưng, sẽ là vội vàng nếu cho rằng có tình trạng xung đột giữa các lợi ích chính đáng trong chuyện này. Sự xung đột lợi ích chỉ được ghi nhận một khi có hai lợi ích đứng đối lập trong cùng một quan hệ. Chẳng hạn, trong một vụ mua bán, người bán luôn muốn bán với giá càng cao càng tốt, trong khi người mua muốn mua với giá rẻ đến mức có thể được.
Trong vụ Vedan, nếu người nông dân nuôi cá, trồng cây ở lưu vực sông Thị Vải đòi đóng cửa Vedan thì lợi ích của họ mới trở nên đối lập với lợi ích của người công nhân thuộc doanh nghiệp và với người nông dân trồng khoai mì. Đằng này, người nuôi cá, trồng cây không đòi hỏi (đúng hơn là không có quyền đòi hỏi) điều đó: họ chỉ yêu cầu (và chỉ có quyền yêu cầu) bồi thường thiệt hại do doanh nghiệp gây ra trong quá trình hoạt động.
Sự xung đột, suy cho cùng, chỉ diễn ra trong hai nhóm quan hệ: một là giữa doanh nghiệp và những nạn nhân của hành vi gây ô nhiễm môi trường của doanh nghiệp; hai là giữa doanh nghiệp và công nhân nhà máy, nông dân trồng khoai mì.
Mối quan hệ thứ nhất có thể được xử lý trong khuôn khổ chế độ chung về trách nhiệm dân sự: doanh nghiệp có hành vi huỷ hoại môi trường; người nông dân trồng cây, nuôi cá bị thiệt hại. Nếu thiết lập được mối liên hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại, thì doanh nghiệp sẽ phải bồi thường. Còn thiết lập như thế nào, đặc biệt là ai có trách nhiệm chứng minh mối liên hệ nhân quả ấy, là vấn đề khác.
Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người lao động, về phần mình, có thể được xử lý theo pháp luật lao động hiện hành. Đúng là nếu doanh nghiệp đóng cửa, thì người lao động phải ra đi; nếu việc đóng cửa là cần thiết, như trong trường hợp doanh nghiệp có hành vi phạm pháp và phải bị chế tài, thì người lao động phải chấp nhận. Vả lại, pháp luật lao động và các quy định hiện hành về thanh toán doanh nghiệp ngừng hoạt động đủ để bảo đảm cho người lao động thu được những thứ mà họ xứng đáng được hưởng, trước khi rời khỏi doanh nghiệp để tìm kiếm việc làm ở nơi khác.
Còn lại mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người nông dân trồng khoai mì. Mọi chuyện cũng sẽ tương đối đơn giản, nếu giữa các bên có sự thoả thuận rành mạch về mua bán nguyên liệu: khi đó, mỗi bên phải thực thi nghiêm chỉnh nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng. Cụ thể, trừ trường hợp bất khả kháng, doanh nghiệp phải thu mua nguyên liệu của người cung ứng theo số lượng, giá cả đã cam kết. Cần nhấn mạnh rằng đóng cửa doanh nghiệp do doanh nghiệp có hành vi phạm pháp không bao giờ được coi là một trường hợp bất khả kháng; doanh nghiệp không thể dựa vào đó để từ chối thu mua nguyên liệu, cho dù có thể mua rồi… không biết làm gì.
Trái lại, nếu giữa doanh nghiệp và người sản xuất nguyên liệu không có hợp đồng, thì đành chịu: không có thoả thuận rành mạch, người ta không biết liệu người sản xuất có thực sự cam kết bán, doanh nghiệp có thực sự cam kết mua. Nói khác đi, các lợi ích trong trường hợp này không xuất hiện một cách rõ ràng. Không biết rõ về sự hiện hữu của lợi ích, người ta không thể đặt vấn đề có hay không có sự xung đột, để giải quyết.
Hình như những người trồng khoai mì tại “vùng nguyên liệu của Vedan” lại rơi vào trường hợp đáng tiếc này. Nói là đáng tiếc, bởi đáng lý ra, quan hệ hợp đồng đã có thể được xác lập để ràng buộc doanh nghiệp, nếu người sản xuất được trang bị kiến thức cần thiết cho việc ứng xử trong đời sống kinh tế vốn đầy rủi ro. Thông thường, để có được kiến thức chuyên môn và pháp lý cần thiết, người làm ăn trong một khu vực nghề nghiệp phải dựa vào hội nghề nghiệp của mình. Hội cũng có thể đóng vai trò người đại diện cho hội viên mỗi khi cần giao kết làm ăn với những đối tác lớn hoặc bảo vệ quyền lợi của hội viên trong các tranh chấp pháp lý với những ông chủ lớn.
Những người trồng khoai mì trong vụ Vedan không có được những công cụ bảo vệ đó và đang trở nên chơi vơi.
TS Nguyễn Ngọc Điện
http://www.sgtt.com.vn/detail23.aspx?newsid=42395&fld=HTMG/2008/1026/42395