Đó là dự báo của các nhà khoa học Việt Nam về những hậu quả của biến đổi khí hậu đối với khu vực đồng bằng rộng lớn ở phía nam.

Nhà dân dọc sông Cửu Long Ảnh : Đức Tâm/ RFI
 

Với bờ biển dài hơn 3200 cây số, Việt Nam được coi là một trong năm quốc gia bị đe doạ nghiêm trọng nhất bởi hiện tượng mực nước biển dâng.

Theo các kịch bản được bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam công bố hồi tháng tám vừa qua, nếu mực nước biển dâng cao thêm 65 cm, thì hơn 6% diện tích thành phố Hồ Chí Minh bị ngập lụt. Nếu mực nước biển dâng cao thêm một mét, khoảng 500 cây số vuông của thành phố sẽ nhấn chìm dưới nước biển.

Tình hình còn tồi tệ hơn đối với đồng bằng sông Cửu Long, nơi sinh sống của khoảng 17 triệu người. Vùng châu thổ này có tổng diện tích gần 40 ngàn km vuông, cung ứng hơn 50% sản lượng lúa và hoa quả cho toàn quốc.

Trong giả thuyết nhiệt độ trung bình tăng thêm hơn 3°C vào năm 2100, mực nưóc biển ở Việt Nam sẽ tăng thêm hơn một mét. Vựa lúa lớn nhất của Việt Nam sẽ bị mất đi 38% diện tích.

Trong cuộc phỏng vấn dành cho RFI, tiến sĩ Nguyễn Chu Hồi, phó tổng cục trưởng tổng cục biển và hải đảo Việt Nam nhấn mạnh : « Mực nước biển dâng cao làm cho nước mặn xâm nhập ngày càng sâu vào trong đồng bằng sông Cửu Long, làm giảm diện tích đất canh tác, hủy hoại nghiêm trọng hệ sinh thái và đa dạng sinh học ».

Trong vòng nửa thế kỷ qua, mực nước biển tại Việt Nam đã dâng cao thêm khoảng 20 cm. Nhưng dưới tác động của biến đổi khí hậu và đặc biệt là các hoạt động của con người, nước biển lấn sâu vào đồng bằng sông Cửu Long nhanh hơn, với tần suất cao hơn.

Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, chuyên gia viện Nghiên cứu biến đôỉ khí hậu, đại học Cần, thuộc Mạng lưới Nghiên cứu Đồng bằng và Quan trắc Toàn Cầu, DRAGON – Mekong cho biết : Trong mùa khô năm nay, tại một số nơi, nước mặn đã thâm nhập sâu hơn 60 cây số so với mức của năm ngoái.

Ông giải thích, hiện tượng mặn hóa tiến nhanh là do hai yếu tố kết hợp : nước biển dâng cao hơn và mực nước sông Mékong xuống thấp. Khí hậu nóng hơn đã gây ra hiện tượng giãn nở của các đại dương và tan băng, làm cho mực nước biển dâng lên.

Đối với các nhà khoa học Việt Nam, hiểm họa đang cận kề và cần phải hành động ngay lập tức. Vùng đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước nhiều mối đe dọa như diện tích đất trồng trọt bị thu hẹp, an toàn lương thực bị đe doạ, hệ sinh thái bị hủy hoại, một số loài động thực vật có thể bị biến mất, tỷ lệ người đói nghèo gia tăng, không kiểm soát được luồng di dân, nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên bị tàn phá, một số bệnh dịch có nguy cơ tái xuất hiện …

Trước thực tế này, Việt Nam đang tìm kiếm các quan hệ hợp tác quốc tế và đa ngành, cho phép xác định được một cơ chế khai thác và quản lý phù hợp với vùng đồng bằng sông Cửu Long. Một số chuyên gia cho rằng cần phải thành lập một nhóm tư vấn quốc tế trong lĩnh vực này.

Vào tháng 12 năm ngoái, chính phủ Việt Nam đã thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia để thích ứng với biến đổi khí hậu. Ngân sách dự trù cho chương trình lên đến 2000 tỷ đồng, tương đương 74 triệu €, một nửa số tiền này sẽ đến từ nguồn tài trợ quốc tế.