Dưới đây là top 10 sự kiện
môi trường đáng chú ý mà tạp chí này bình
chọn:
1. Hố tử thần ở Guatemala
Hố sụt khủng lồ ở Guatemala City
Một hố sụt khổng lồ có bề rộng khoảng 18m,
sâu 100m xuất hiện vào cuối tháng 5-2010 tại
thủ đô Guatemala City, Cộng hòa Guatemala,
Trung Mỹ sau khi cơn bão nhiệt đới Agatha
quét qua nước này. Hố sụt đã nuốt chửng một
tòa nhà 3 tầng.
Các nhà khoa học cho biết do hệ thống cống
ngầm ở Guatemala xuống cấp, đất ở khu vực
này bị khô cứng do hạn hán kéo dài, đột
nhiên xảy ra mưa như trút nước khi bão
Agatha kéo đến làm khoang cống ngập nước,
đất bị bão hoà nước (thay vì không khí) làm
đất lở, xảy ra hố sụt trên.
2. Lũ lụt ở Pakistan
Bức ảnh về trận lụt tại Pakistan đã
gây sốc toàn thế giới
Đây được xem là trận lụt tồi
tệ nhất xảy ra tại Pakistan trong thập kỷ
qua làm ít nhất 1.500 người chết, hàng chục
triệu người mất nhà cửa và hàng triệu ha đất
nông nghiệp bị phát hủy.
Theo thông tin từ Liên Hợp Quốc, nếu tính
toán của chính phủ Pakistan là chính xác,
qui mô của đợt lũ lần này có thể tồi tệ hơn
cả ba thiên tai lớn gần đây cộng lại: trận
động đất hồi tháng 1 ở Haiti, sóng thần năm
2004 và động đất năm 2005 ở Pakistan.
3. Hạn hán ở các nhánh sông Amazon
Mực nước sông Negro xuống
thấp kỷ lục do hạn hán
Do ảnh hưởng nặng bởi hạn hán
kéo dài nhiều tháng, mực nước sông Negro -
một nhánh sông lớn đổ vào sông Amazon tại
thành phố Manaus, Brazil đã xuống thấp kỷ
lục, còn khoảng 14m, mức thấp nhất kể từ năm
1902 đến nay.
Hậu quả - theo hãng tin Reuters (Anh) là có
khoảng 60.000 người sống phụ thuộc vào sông
Amazon rơi vào tình trạng thiếu lương thực
(do lòng sông các chi lưu khô cạn nên không
thể vận chuyển hàng hóa vào khu vực). Ngoài
ra, hàng triệu con cá chết đã làm ô nhiễm
nước sông, gây ảnh hưởng đến tình trạng
thiếu nước sạch cho người dân tại lưu vực
sông Amazon.
4. Lũ bùn đỏ kinh hoàng ở Hungary
Lũ bùn đỏ nhấn
chìm nhà dân ở Hungary
Đầu tháng 10-2010, sự cố bể chứa chất thải
của Nhà máy sản xuất nhôm Ajka Timfoldgyar ở
thị trấn Ajka - cách thủ đô Budapest
(Hungary) 160km về phía tây nam - đã gây nên
một tai nạn tràn hóa chất thảm khốc - bùn đỏ
trong lịch sử nước này.
Lũ bùn bỏ độc hại - chất thải của quá trình
tinh luyện bôxit thành nhôm, chứa nhiều kim
loại nặng - đã tàn phá 7 thị trấn của
Hungary, làm nguồn nước bị ô nhiễm, phá hoại
hệ sinh thái khu vực và ảnh hưởng đến sức
khỏe của con người. Ngoài ra, lũ bùn đỏ này
cũng đã chảy đến sông Danube, đe dọa hệ sinh
thái của 1 trong 2 con sông quan trọng nhất
châu Âu.
Chính quyền Hungary cho biết có ít nhất 4
người thiệt mạng trong tai nạn tràn khoảng 1
triệu m3 bùn đỏ nêu trên, ngoài ra còn có
hàng trăm người bị thương hoặc buộc phải sơ
tán.
5. Ô nhiễm phân rã thủy lực ở Mỹ
Quy trình công nghệ phân rã thủy lực - bơm
một lượng lớn chất lỏng với áp suất cao vào
trong đá phiến sét làm giãn rộng các vết nứt
- để thu khí đốt tự nhiên thoát ra đang được
quan tâm tại một số tiểu bang, từ Wyoming
tới Pennsylvania (Mỹ) nhưng công nghệ này
cũng gây ra những lo ngại về môi trường, làm
ô nhiễm nước ngầm và nước bề mặt.
National Geographic cho biết vào cuối tháng
11-2010, công ty sản xuất khí đốt tự nhiên
XTO Energy thuộc Exxon Mobil (tập đoàn dầu
khí đa quốc gia lớn nhất của Mỹ) trong quá
trình bơm chất lỏng để phân rã đá tại các
tầng đá phiến ở Pennsylvania đã làm 49.200
lít dung dịch khoan - có khả năng bị ô nhiễm
kim loại nặng chưa qua xử lý - trào lên và
tràn vào một con suối gần đó và gây ô nhiễm
nguồn nước khu vực.
6. Hồ chứa nước
Lake Mead, Mỹ xuống thấp ở mức nguy hiểm
Nằm trên sông Colorado, phía
đông thành phố Las Vegas (bang Nevada) và
phía tây của Hẻm núi lớn (bang Arizona),
Lake Mead - hồ chứa nước lớn nhất của Mỹ,
sản xuất một lượng lớn điện thông qua đập
Hoover, cung cấp nguồn nước tưới cho đất
nông nghiệp và nguồn nước uống cho hàng
triệu người ở các bang thuộc miền tây nam
nước này.
Theo Đài Quan sát Trái đất
(EO) của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ
(NASA), trong tháng 8-2010, sau nhiều thập
kỷ tăng trưởng dân số ở khu vực tây nam nước
Mỹ cùng với việc hạn hán kéo dài dai dẳng
trong 12 năm qua đã làm mực nước hồ Lake
Mead giảm xuống ở mức thấp nhất - còn 331m
(trong tháng 8-1985 đo được là 370m), ảnh
hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều phối
nước cho khu vực.
Theo National Geographic, nếu
mực nước hồ tiếp tục giảm xuống còn khoảng
320m thì đập thủy điện Hoover - có khả năng
cung cấp đủ điện cho 1,3 triệu người ở bang
Nevada, Arizona và California - trở nên vô
dụng.
7. Lũ lụt ở Trung
Quốc
Mưa nặng hạt trong mùa hè vừa
qua kèm theo đó là lở đất ở miền tây Trung
Quốc làm cho nhiều con đường bị hư hỏng, ách
tắc, và nhiều làng mạc bị cô lập. Mực nước
của các con sông lớn đã dâng cao lên mức báo
động. Tám hồ chứa nước nhỏ đã bị vỡ và hơn
1.000 hồ chứa khác có nguy cơ vỡ. Thống kê
cho biết mưa lớn trên diện rộng ở 28 tỉnh
của nước này đã làm hơn 1.000 người chết.
8. Hạn hán ở Trung
Quốc
Một dân làng Trung Quốc
đang lấy nước từ một giếng nước cuối cùng ở
thành phố Khúc Tĩnh, tỉnh Vân Nam hôm
28-3-2010
Trước khi lũ lụt và lũ bùn
nhấn chìm phần phía tây nam Trung Quốc, khu
vực này bị ảnh hưởng nặng nề bởi trận hạn
hán được cho là tồi tệ nhất trong 50 năm
qua. Kể từ mùa thu năm ngoái vùng tây nam
Trung Quốc - trong đó có tỉnh Vân Nam, tỉnh
Tứ Xuyên, tỉnh Quý Châu, khu tự trị dân tộc
Choang Quảng Tây và thành phố Trùng Khánh -
chỉ nhận được một nửa lượng mưa hàng năm.
Các nguồn chứa nước rơi vào tình trạng cạn
kiệt.
Theo Los Angeles Times (Mỹ),
có khoảng 16.000 ha đất nông nghiệp của hơn
4 tỉnh ở Trung Quốc bị khô hạn, nứt nẻ và
khoảng 20 triệu người không có nước uống.
9. Hạn hán và cháy
rừng ở Nga
Cách thủ đô Moscow (Nga)
khoảng 180km về phía đông nam, người dân địa
phương đang cố dập tắt một đám cháy rừng gần
làng Dolginino trong mùa hè vừa qua tại Nga.
Các báo cáo cho biết nhân viên cứu hỏa tập
trung lực lượng chiến đấu, dập tắt khoảng
500 đám cháy rừng với diện tích khoảng
1.740km2.
Ngọn lửa đã bùng lên mạnh tàn
phá rừng do hạn hán và thời tiết nóng kỷ
lục. Xung quanh thủ đô Moscow, người dân
thành phố nghẹt thở với khói mịt mù, nhiệt
độ của khu vực này ở mức khoảng 38°C diễn ra
trong nhiều tuần.
Tháng 7/2010, nước Nga hứng
chịu một trận nóng lịch sử dẫn đến nhiều vụ
hỏa hoạn kéo dài. Tưởng như đến giữa tháng 8
sức nóng đã tạm lắng xuống nhưng thực tế tại
Nga, hỏa hoạn tiếp tục xảy ra và mở rộng gây
ảnh hưởng đến nhiều phần của nước này.
10. Băng tan trên
đỉnh Himalaya
“Tháp nước” của châu Á (sông
băng và tuyết trên dãy Himalaya và cao
nguyên Tây Tạng) rất quan trọng trong việc
duy trì nguồn cung cấp nước theo mùa cho các
con sông lớn nhất thế giới quanh khu vực này
như sông Ấn, Hằng, Brahmaputra, Dương Tử và
sông Hoàng Hà, khu vực sinh sống của gần 1,5
tỉ người (chiếm 1/5 dân số thế giới).
Các chuyên gia về khí hậu cho
biết hầu hết các sông băng này bị ảnh hưởng
nặng nề khi nhiệt độ tăng do biến đổi khí
hậu, chúng tan chảy nhanh, dòng chảy ngày
càng thu hẹp dần ảnh hưởng đến việc thiếu
nguồn nước và an ninh lương thực cho khu
vực.
Các dữ liệu mới nhất của Viện
tài nguyên và năng lượng tại New Delhi, Ấn
Độ cho biết trong 4 thập kỷ qua, sông băng
Kolahoi thuộc vùng Kashmir (Ấn Độ) cung cấp
nước cho hàng triệu người dân ở Ấn Độ và
Pakistan, mất khoảng 15-18% tổng khối lượng
nước của nó, sông băng này ước tính bị thu
hẹp 3m/năm.
Thu Nguyên
(tổng hợp)