Sáng ngày
31/10/2011 lễ ký hiệp định
xây dựng nhà máy điện hạt
nhân đầu tiên của Việt Nam
đã diễn ra với sự chứng
kiến của Chủ tịch nước
Nguyễn Minh Triết và Tổng
thống Nga Dmitry Medvedev.
Theo nguồn
tin VOA/
Bloomberg, từ tháng
6/2010, ông Ngô Đặng Nhân,
Cục trưởng Cục An toàn
Bức xạ Hạt nhân, đã loan
tin công ty Nga Rosatom được
chọn lựa để "giúp Việt Nam
xây dựng nhà máy điện hạt
nhân đầu tiên". Tại hội thảo
quốc tế ĐHN lần thứ 4 diễn
ra cuối năm 2010 tại Hà Nội,
PGS TS Vương Hữu Tấn, Viện
trưởng Viện Năng lượng
nguyên tử (Bộ KH-CN)
cũng loan báo tương tự.
Ngoài ra VOA
còn cho biết đồng thời Việt
Nam cũng đã ban hành qui
định cấm việc xử dụng, tàng
trữ hay mua bán các loại
nguyên liệu và thiết bị hạt
nhân và cấm đưa thông tin
sai lệch về vấn đề này.
Theo nguồn
tin chính thức của Rosatom,
thỏa thuận ngày 31/10/2011
đã được ký kết bởi Tổng Giám
đốc của Tập đoàn năng
lượng nguyên tử quốc gia Nga
ROSATOM, Sergey
Kirienko, và Bộ trưởng Bộ
Công nghiệp và Thương mại
của nước CHXHCN Việt Nam
Vũ Huy Hoàng.
Các công ty
con của Rosatom là
ATOMSTROYEXPORT sẽ phụ
trách quá trình xây dựng
nhà máy và
ROSENERGOATOM sẽ chịu
trách nhiệm đào tạo nhân
viên và hỗ trợ kỹ thuật
khi nhà máy hoạt động.
Trung tâm
điện hạt nhân đầu tiên sẽ
được xây tại thôn Vĩnh
Trường, xã Phước Dinh, huyện
Thuận Nam, tỉnh Ninh
Thuận,với tên gọi NINH THUẬN
1, bắt đầu xây dựng vào
năm 2014, đi vào hoạt
động năm 2020, với một
số vốn ước tính vào
khoảng 8 tỷ đôla.
Thỏa thuận
định rõ :
- Chủ đầu tư
là EVN, Tập đoàn điện lực
Việt Nam.
- Nhà thầu là
công ty JSC Atomstroyexport
trực thuộc Rosatom.
- Đối tượng
xây là 2 lò phản ứng hạt
nhân, mỗi lò phản ứng có
công suất 1200 MW, sử dụng
công nghệ của Nga cho nhà
máy ĐHN Ninh Thuận 1, theo
phương thức "chìa khóa trao
tay", sẵn sàng sử dụng.
Tập đoàn điện
lực VN
( EVN) đã xác nhận
tình hình triển khai dự án
xây dựng nhà máy ĐHN Ninh
Thuận 1 như sau:
· 31/10/2010:
Ký Hiệp định Liên chính phủ
Việt Nam – Liên bang Nga về
hợp tác xây dựng NM ĐHN trên
lãnh thổ Việt Nam.
· 21/11/2011:
Ký Hiệp định tài trợ lập hồ
sơ phê duyệt địa điểm và dự
án đầu tư NM ĐHN Ninh Thuận
1 và vay tín dụng xuất khẩu
của LB Nga để xây dựng NM
ĐHN trên lãnh thổ VN, giữa
Chính phủ VN và LB Nga.
· 21/11/2011:
Ký Hợp đồng dịch vụ tư vấn
lập hồ sơ phê duyệt địa điểm
và dự án đầu tư NM ĐHN Ninh
Thuận 1, thuộc dự án Điện
hạt nhân Ninh Thuận, giữa
Tập đoàn Điện lực VN và Liên
danh tư vấn gồm CTCP mở “E4
Group”- LB Nga, CTCP mở JSC
KIEP và Công ty TNHH LLC
EPT.
Và không chỉ
phối hợp truyền thông với
các đối tác nước ngoài như
Nhật Bản, Nga, EVN còn giao
nhiệm vụ cụ thể cho Ban
Quản lý dự án Điện hạt nhân
Ninh Thuận phối hợp với
chính quyền sở tại, chủ động
tuyên truyền đến người dân
trong vùng, nhằm cung cấp
cho công chúng những kiến
thức cơ bản về điện hạt
nhân.
EVN cũng đã
ký thỏa thuận hợp tác với Bộ
Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT)
về đào tạo nguồn nhân lực
phục vụ chương trình điện
hạt nhân.
Những ký kết
cho thấy lòng cương quyết
đẩy mạnh phát triển điện hạt
nhân của chính phủ Việt nam
vào thời điểm mà trên tòan
thế giới, khi nói tới "Năng
lượng hạt nhân" người ta
nghĩ và nhắc tới "Thảm họa
Chernobyl" và"Thảm họa
Fukushima". Thêm vào đó,
trong bối cảnh nguy cơ khủng
bố hạt nhân và phóng xạ tăng
cao kể từ sau vụ khủng bố
11/9/2011, thì vấn đề an
toàn lẽ dĩ nhiên là mối lo
hàng đầu về phía người dân
Việt.
Tại Diễn đàn
“Hướng tới Hội nghị thượng
đỉnh an ninh hạt nhân Seoul
2012”, ngày 27/12/2011 Thứ
trưởng Bộ Khoa học và
Công nghệ Lê Đình Tiến
khẳng định VN luôn coi bảo
đảm an toàn, an ninh là ưu
tiên hàng đầu trong quá
trình phát triển, ứng dụng
năng lượng hạt nhân.
Theo dõi tin
tức báo chí VN thì sự bảo
đảm an tòan hạt nhân này
hòan tòan dựa trên những lời
tuyên bố của chính phủ Nga
và những người đại diện Tập
đoàn Rosatom, người bán món
hàng "nhà máy điện hạt nhân"
cho VN.
Trên nguyên
tắc, trước khi Quốc hội và
Chính phủ VN lấy quyết định
và ký kết vay Nga 10 tỷ USD
với "lãi suất ưu đãi" như
Sergey A. Boyarkin - Phó
Tổng giám đốc Tập đoàn
Rosatom tuyên bố hôm
9/2/2012, để du nhập công
nghệ năng lượng hạt nhân,
một nguồn năng lượng chứa
đựng nhiều tiềm năng nguy
hiểm vào Việt Nam, một quốc
gia chưa có hạ tầng và nhân
lực thích hợp, thì theo đúng
lương tâm và tinh thần trách
nhiệm, chính phủ đã phải tối
thiểu điều tra kỹ lưỡng về
công ty được giao trọng
trách cung cấp món hàng này!
Nhưng nguyên
tắc tối thiểu đó có thật
tình được tuân thủ hay
không?
Rosatom là
gì?
Kế thừa
Bộ Kỹ thuật và Công
nghiệp Hạt nhân
trước đây của Liên Xô (chịu
trách nhiệm nhà máy ĐHN
Chernobyl) Bộ Năng
lượng Nguyên tử Liên bang
Nga hay
MinAtom, được thành lập
ngày 29/1/1992 sau khi Liên
bang Cộng hòa Xã hội Chủ
nghĩa Xô viết tan rã
(25/12/1991), sau này Bộ
Năng lượng Nguyên tử Liên
bang Nga được tái cơ cấu
thành Cơ quan Năng
lượng nguyên tử Liên bang
vào ngày 9/3/2004.
Tháng 11 năm
2007, theo đạo luật của Nghị
viện Nga và được Tổng thống
Nga Putin ký vào đầu tháng
12, cơ quan này chuyển thành
tập đoàn nhà nước "Tập
đoàn năng lượng nguyên tử
quốc gia Nga" – ROSATOM.
MinAtom/Rosatom được liên
tiếp điều khiển bởi
Theo Viện
này, một danh sách rất dài
những vấn đề liên quan đến
hoạt động của các doanh
nghiệp công nghiệp hạt nhân,
những vấn đề chất thải phóng
xạ, những lò phản ứng hạt
nhân ở độ tuổi đang "chờ
ngừng hoạt động", những sự
cố không hiếm xảy ra tại các
nhà máy điện hạt nhân
(NMĐHN) Nga… cần được quan
tâm đặc biệt.
Những lỗi lầm
trong qúa trình hoạt động
của những NMĐHN là do những
nguyên nhân cơ bản như quản
lý yếu kém, sai sót trong tổ
chức bảo trì, các khuyết tật
sản xuất, và lỗi thiết kế.
Các lò phản
ứng mới lại đang được xây
dựng với những vật liệu đã
bị đánh giá là giả mạo hoặc
không được kiểm nhận, cộng
thêm "trình độ không đủ,
kiến thức yếu kém của nhân
viên về các chỉ tiêu liên
bang, các quy tắc, tài liệu
thiết kế, và quy trình công
nghệ sản xuất thiết bị".
Theo báo cáo
của viện Rostekhnadzor,
năm 2009, trong số những sự
cố xảy ra tại các NMĐHN có
30 lần là do lỗi điều hành,
ít hơn 2008 được chín lần.
Tác giả Ozharovsky mai mỉa,
có thể vì vậy mà tổng thống
Medvedev có quyền hãnh diện,
nhưng theo lô gíc, khi biết
được những thiếu sót về quản
lý và trong việc tổ chức bảo
trì thì phải đưa đến cố gắng
khắc phục. Tuy nhiên, những
báo cáo bởi Rostekhnadzor
năm này qua năm khác cho tới
nay không đưa tới một cải
thiện nào. Còn về những
khiếm khuyết sản xuất và
thiết kế thì vô phương cứu
chữa. Một lò nguyên tử được
thiết kế sai lầm hoặc gồm
những bộ phận kém chất lượng
thì trước sau cũng
gây ra trục
trặc.
Từ những trục
trặc nhỏ có thể ém nhẹm được
cho đến một thảm họa vô
lường chỉ là một vấn đề may
rủi
Cũng theo báo
cáo của Rostekhnadzor, năm
2009 những trục trặc kỹ
thuật xảy ra nhiều nhất tại
các NMĐHN:
• Lò số
3 Nhà máy Novovoronezh NPP
(VVER-440) / 3 lần trục trặc
• Lò số
3 Nhà máy Kola NPP
(VVER-440)/ 3 lần trục trặc
• Lò số
3 Nhà máy Leningrad NPP
(RBMK)/ 6 lần trục trặc
• Lò số
1 Nhà máy Smolensk NPP
(RBMK)/ 3 lần trục trặc
Năm 2009 cũng
có tổng cộng 18 lần trục
trặc tại các nhà máy trên
toàn quốc vì lý do lỗi hệ
thống (9), sự cố tại các nhà
máy Smolensk NPP (3),
Kalinin NPP (2), Leningrad
(1), Balakovo (1), Bilibino
(1) và Novovoronezh (1) phải
cần đến xử dụng hệ thống bảo
vệ khẩn cấp (activation of
the emergency protection
system).
Ngoài ra, bản
báo cáo nhắc tới hai thành
quả khám phá kịp thời 959
đơn vị "tăng cường bê tông"
giả tại Nhà máy Rostov cũng
như những "đơn vị tăng
cường bê tông" chưa được
kiểm chứng được xử dụng tại
nhà máy Leningrad NPP 2.
Trầm trọng
hơn hết là Izhorskiye
Zavody, nhà sản xuất
hàng đầu các thiết bị kỹ
thuật ĐHN Nga, một
trong những nhà cung cấp
thiết bị chính cho các
NMĐHN, đã bị bắt tại trận
sản xuất chất lượng thấp, bị
phạt vạ và có thể bị đóng
cửa nếu còn tái phạm.
Theo tác giả
Ozharovsky , bản báo cáo của
viện Rostekhnadzor cho thấy
rõ những NMĐHN Nga an tòan
đến mức độ nào, và đã giải
đáp phần nào lý do tại sao
Trung Hoa đã gởi trả
nhiều tấn thiết bị thiếu
chất lượng Rosatom định dùng
để xây NMĐHN ở Tian-Wang.
Thiếu kiểm
soát từ bên ngoài đưa đến
nguy cơ tham nhũng cao tại
Rosatom
Bình luận về
báo cáo chung ngày
26/11/2010 của
Ecodefense và Transparency
International Russia
(TIR Tổ chức minh bạch quốc
tế Nga), Vladimir Slivyak
viết:
Hiếm có ai
còn ngạc nhiên khi nghe
tham nhũng rất phổ biến ở
Nga, nhưng khi nạn tham
nhũng đã tràn tới nền công
nghiệp hạt nhân với những
tiêu chuẩn khắt khe phải có
để bảo đảm an toàn, thì tình
trạng đòi hỏi một sự giám
sát đặc biệt nghiêm chỉnh.
Lẽ dĩ nhiên cuộc khảo sát
của TIR và Ecodefense đã gặp
nhiều khó khăn vì họ không
được truy cập tài liệu nội
bộ của Rosatom và cũng không
có thông tin về sự tiến
triển của các dự án.
Tuy nhiên
phân tích và so sánh luật
pháp hiện hành với những quy
định nội bô riêng của
Rosatom đủ cho thấy có những
kẽ hở tạo nên những nguy cơ
tham nhũng cao.
Với thế đứng
đặc biệt của Rosatom, những
hoạt động thương mại của tập
đoàn này không thuộc thẩm
quyền của Luật Liên Bang Nga
số 94 về những tiêu chuẩn
đấu thầu.
Tóm lại, bản
chất của Rosatom là "một
nước trong một nước", tự trị
và không bị kiểm soát bởi
bất cứ ai khác hơn chính
mình.
Giải pháp cấp
bách là phải thay đổi luật
lệ hiện hành để đặt Tập đoàn
Rosatom dưới sự kiểm sóat
hữu hiệu của cả chính phủ
lẫn công chúng Nga.
Rosatom trong
cơn lốc tham nhũng
Theo cơ quan
truyền tin Russian
International News Agency (RIA
Novosti), ngày 20/7/2011
Tòa án quận Ostankino
(Moscow) đã cho phép bắt giữ
cựu Phó tổng giám đốc Tập
đoàn Rosatom cho tới ngày
27/8 để điều tra về vụ nghi
ngờ biển thủ 50 triệu rúp
(1,7 triệu USD). Đây là kết
quả của một cuộc điều tra
dài hạn về tình trạng tham
nhũng trong mọi ngành của
Rosatom, với kết quả là cách
chức 35 quản lý hàng đầu
và hơn 200 nhân viên bị xử
lý kỷ luật trong năm qua.
Yevgeny Yevstratov bị cáo
buộc lợi dụng quyền thế
trong Rosatom và Atomflot
để dính líu
tới hai
trường hợp biển thủ quy mô
ngân quỹ thiết kế và xây cất
NMĐHN Murmansk cũng như ngân
quỹ dành cho nghiên cứu khoa
học.
Cơ quan RAPSI
(Russian legal
information agency) ngày
21/10/2011 loan tin
Transparency International
Russia TIR có chương trình
kiểm soát mức hiệu quả của
các biện pháp phòng chống
tham nhũng ở các tập đoàn
nhà nước Nga. Yulia
Tkachyova cho biết TIR đã
chọn lựa ngẫu nhiên 600 vụ
mua hàng hóa của Rosatom để
phân tích. Căn cứ theo những
vi phạm được xác định, TIR
đã đưa ra một danh sách các
khuyến nghị.
Ivan Ninenko,
Phó giám đốc TIR và Yelena
Panfilova nhấn mạnh về tình
trạng các tập đoàn công ty
quốc gia như Rosatom không
phải chịu sự giám sát bởi
các dịch vụ chống độc quyền
Liên bang. "Theo quy định
của pháp luật, những tập
đoàn quốc gia không bị kiểm
soát từ ngoài, nên hệ thống
phòng ngừa tham nhũng không
hữu hiệu".
Ngày
27/2/2012 theo tin của tờ
Hetq-Online (báo xuất bản
trực tuyến tại
Yerevan/Armenia của Tổ chức
báo chí phi chính phủ), Cơ
quan an ninh liên bang Nga
(FSB Russia’s Federal
Security Service, hậu
thân của KGB) đã bắt giữ
Sergei Shutov, Giám đốc đấu
thầu của công ty
ZiO-Poldolsk sau cuộc điều
tra kéo dài từ tháng 12 năm
trước.
ZiO-Poldolsk
là công ty duy nhất sản xuất
máy phát điện hơi nước cho
Rosatom để xử dụng trong
những NMĐHN tại Nga từ năm
1952, cũng như cho những
NMĐHN do Atomstroiprojekt
xây tại hải ngoại.
Sergei Shutov
bị cáo buộc thông đồng với
nhà cung cấp AТОМ
Industriya để mua thép có
chất lượng kém từ Ukraine
với gía cao để chia tiền
lời. Tổng giám đốc hãng này,
Dmitry Golubyov, cũng đã
cùng lúc bị ngưng chức vì
tội biển thủ công quĩ. Theo
nguồn tin của FSB, chỉ một
trường hợp số lượng thép
thiếu chất lượng dùng cho
NMĐHN Kozloduy ở Bulgaria,
đã đem về một lợi nhuận bất
hợp pháp là 39 Triệu Rups
(1triệu USD) cho
ATOM-Industriya.
Zio-Podolsk
trực thuộc Atomenergoprom ,
một công ty con của Tập đoàn
Rosatom. Tin Zio-Podolsk đã
cung cấp những máy phát
điện dưới tiêu chuẩn từ năm
2007 là một đòn cực mạnh
giáng vào uy tín của tập
đoàn này.
Tin từ Sofia
ngày 28/03/2012 cho biết
chính phủ Bulgaria đã hủy bỏ
kế hoạch đặt Rosatom xây
NMĐHN Belene trên bờ sông
Danube.
Các nhà hoạt
động môi trường đã lên tiếng
cảnh báo
rằng việc sử
dụng vật liệu kém chất lượng
có thể dẫn đến một thảm họa
hạt nhân.
Vladimir
Slivyak, đồng Chủ tịch của
Ecodefence Nga đòi
hỏi "Phải tức khắc ngưng
xây cất khắp nơi và tiến
hành kiểm tra quy mô các lò
phản ứng sử dụng thiết bị do
Zio-Podolsk cung cấp"!
Theo Tổ
chức Bellona - một tổ
chức bảo vệ môi trường quốc
tế NGO có trụ sở tại Na Uy,
những thiết bị dưới tiêu
chuẩn đã được sử dụng không
chỉ ở Nga mà còn xuất cảng
qua các nhà máy hạt nhân
Bulgaria, Trung Quốc, Ấn Độ
và Iran (do Rosatom xây
cất).
Chủ tịch
Frederic Hauge bày tỏ sự
phẩn nộ vì theo ông một sự
phạm pháp quy mô như vậy đòi
hỏi phải có ứng xử tức khắc
để kiểm tra an tòan từng lò
phản ứng một. Ông cũng tỏ ra
rất thất vọng vì FSB và các
công tố viên Nga không chịu
công bố danh sách những
NMĐHN trong và ngòai nước có
thể bị ảnh hưởng.
Số người bị
bắt chỉ là những vật tế thần
nhằm đánh bóng trở lại uy
tín đã bị mất của Rosatom,
trong khi những nguy hại vô
lường lại không được thực sự
cứu xét.
Một tuần lễ
sau khi từ chối không bình
luận, Rosatom và
Atomenergomash cho ra một
tuyên bố chung phủ nhận tin
của FSB nhưng không dám phủ
nhận tin Công tố Viện đã bắt
giữ các quan chức của
Zio-Podolsk và
ATOM-Industriya. Trong khi
đó, hai nhân viên khác của
FSB vẫn xác nhận tin các
đồng nghiệp của họ đưa ra
lúc ban đầu cho Bellona.
Phát ngôn
viên của Công tố Viện Nga
thì từ chối bình luận vì
cuộc điều tra còn đang tiến
hành.
"Nếu chính
phủ Nga không điều tra sự
phạm pháp này một cách
nghiêm chỉnh, chúng tôi sẽ
bắt buộc phải yêu cầu cộng
đồng quốc tế nhận lãnh trách
nhiệm đó", Frederic
Hauge nói, "Bellona sẽ tiếp
tục hành động để làm sáng tỏ
vấn đề này".
Tình hình
đáng báo động trong các nhà
máy điện hạt nhân ngay tại
nước Nga
Theo báo Le
Monde ngày 22/6/2011, một
báo cáo bí mật của Rosatom
cho Tổng thống Dmitry
Medvedev ngày 9/6/2011 về
tình trạng những NMĐHN đã bị
tiết lộ ra ngòai.
Theo đó,
chương trình kiểm sóat các
NMĐHN Nga sau thảm họa
Fukushima xác định 31 trường
hợp sai sót nghiêm trọng về
an tòan, bảo trì, sửa chữa
và giám sát, thể hiện tình
trạng cực kỳ dễ bị lâm nguy
của 11 trung tâm trong
trường hợp thiên tai.
Yếu điểm đầu
tiên là rủi ro động đất đã
không được xem xét trong
việc chọn địa điểm nhà máy
điện được xây trong thời Xô
Viết. Và hầu hết các lò phản
ứng hạt nhân (32 lò đang
hoạt động ) - không được
trang bị để tự động dừng lại
trong trường hợp động đất.
Trong thực tế, các nhà máy
của Nga có thể không cần "sự
giúp đỡ" từ mẹ thiên nhiên
để sụp đổ, mà vì tuổi cao,
các tòa nhà ở các lò phản
ứng cho thấy nhiều "dấu hiệu
sụt lún và nghiêng từ từ".
Hệ thống làm
mát bị đánh giá là không
hòan hảo do vật liệu suy
thóai và các mối hàn có
khuyết điểm , có khả năng
gây ra những vụ nổ tương tự
như tại Fukushima-Daiichi.
Cuối cùng,
báo cáo nêu ra thiếu sót
nghiêm trọng trong việc
chuẩn bị đội ngũ nhân viên
đối phó các tình huống tai
nạn khác nhau, chẳng hạn như
lũ lụt, hỏa hoạn, bão hoặc
động đất.
Tệ hại hơn
hết, Rosatom không lưu giữ
tài liệu để theo dõi về các
sự cố và tai nạn trước đây,
do đó không cho phép thành
hình bất cứ một nổ lực cải
thiện an toàn nào, hoặc dự
báo về các vấn đề mới.
Đáng quan
ngại nhất là hai nhà máy
Leningrad và Kola nằm sát
biên giới Phần Lan và Na Uy.
Trong các nhà
máy này (cùng thời với
Chernobyl) nguy cơ tai nạn
do thiên tai không chỉ là lý
thuyết.
Năm 1990 một
cơn bão lớn đã ngừng hệ
thống điện cấp cứu chính của
NM Kola , buộc Na Uy phải
can thiệp cung cấp những máy
phát điện khổng lồ để đảm
bảo vấn đề làm nguội lò phản
ứng.
Năm 2006, mất
điện cũng đã đe dọa gây vấn
đề tương tự tại trung tâm
hạt nhân Mayak.
Ole Reistad,
một kỹ sư tại Viện Công nghệ
và Năng lượng Na Uy bình
luận: "Báo cáo này cho
thấy những sự cố không bao
giờ được Nga đề cập công
khai, cũng không báo cáo
quốc tế".
Các nhà khoa
học Na Uy mong rằng báo cáo
bị tiết lộ này của Rosatom
sẽ mở đầu cho sự thay đổi
thái độ của Nga, thay vì chỉ
chú trọng vào chương trình
tuyên truyền về " cái gọi là
an toàn" của nền công nghệ
hạt nhân của mình.
Một
"Fukushima Nga" đang thành
hình?
Trong bài
viết ngày 22/3/2012, tờ The
NewYork Times đã tường
thuật: lời chào hàng mới
nhất với một dư vị cay đắng
của nền công nghiệp Nga là
"Chúng tôi bán sự An tòan
rút kinh nghiệm từ
Chernobyl".
Tại Minsk,
thủ đô Belarus, Thủ tướng
Nga Vladimir Putin tuyên bố:
"Tôi xin nhấn mạnh là chúng
tôi có cả một kho kỹ thuật
tân tiến để đảm bảo vững
vàng và "vô tai nạn" cho sự
vận hành các nhà máy hạt
nhân".
Và tổng thống
Nga Dmitri Medvedev, nhân
một cuộc viếng thăm của Thủ
tướng Erdogan, đã lớn tiếng
bảo đảm an tòan cho NMĐHN
tập đoàn Rosatom nhận xây ở
một vùng địa chấn hoạt động
mạnh, miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Tại Việt Nam,
Sergey A. Boyarkin, Phó tổng
giám đốc Rosatom cũng hứa
hẹn tương tự là sẽ bảo đảm
được an tòan cho NMĐHN Ninh
Thuận 1.
Dmitri
Medvedev, Vladimir Putin,
Sergey Boyarkin lẽ dĩ nhiên
không nhắc tới bức thơ của
Ủy ban Chống tham nhũng Quốc
gia (National
Anti-Corruption Committee
NAC ) đang đốc thúc
chính phủ phải khẩn cấp điều
tra về những tham nhũng tệ
đoan trong ngành công nghiệp
hạt nhân Nga (độc quyền Tập
đoàn Rosatom) với những hậu
qủa của nó, và lại càng
không muốn nhắc tới những
sự cố không dấu được đang
liên tiếp xảy ra tại các
NMĐHN Nga, kể cả những trung
tâm mới đang trong thời kỳ
xây cất.
Điển hình là
sự tự sụp đổ của tòa nhà
đang xây tại trung tâm hạt
nhân mới Leningrad NPP-2.
ngày 17/7/2011.
Tổn phí để
đập vỡ những mảnh bê tông
tách khỏi 1200 tấn cốt sắt
(thiếu chất lượng) bên trong
để có thể di chuyển đem vứt,
được Rosatom hòan tòan giữ
bí mật.
Ngòai ra, Chủ
tịch nhóm Eco-Defense ,
Vladimir Slivyak cho biết
trong số 32 lò phản ứng hạt
nhân đang hoạt động tại Nga
có 11 lò loại dùng tại
Chernobyl (sản xuất năm
1970). Một trong những lò
này, ngay tại ngoại ô St.
Petersburg, vừa được phép
kéo dài xử dụng thêm 15 năm,
tuy Thủ tướng Putin đã
không đáp ứng được đề nghị
của Giám đốc Rosatom
Kirienko, cần một ngân quỹ
534 Triệu USD để chỉnh đốn
và tăng biện pháp phòng bị
an tòan cho những NMDHN cao
tuổi tại Nga.
Bước qua năm
2012, nỗi ưu tư của những
nhà họat động môi trường
càng tăng với những sự cố
mới nhất dồn dập tại Nga:
·
29-30/12/2011: cháy tầu ngầm
hạt nhân Yekaterinburg.
·
05/02/2012: cháy tại Trung
tâm nghiên cứu hạt nhân
Moscow.
· 23/02/2012:
nổ tại trung tâm VNIIEF
Sarov.
Mỗi lân như
vậy, cách xử thế của Rosatom
và chính phủ Nga luôn luôn
là ém nhẹm tin tức, ngăn
cấm dân và những ký giả
không được đến gần địa điểm.
Nhưng những tin được Rosatom
hay cơ quan truyền thông
chính phủ đưa ra thì không
những chậm trễ, không chính
xác, mà còn mâu thuẫn. Những
tổ chức bảo vệ môi trường bị
tuyệt đối nghiêm cấm mang
máy đến đo rò rỉ phóng xạ.
Và lẽ dĩ nhiên không có
người đo nên Rosatom có độc
quyền khẳng định là không có
rò rỉ và lớn tiếng bảo đảm
an toàn.
Liệu nền công
nghệ hạt nhân Nga với những
NMĐHN quá tuổi, cộng thêm
căn bệnh tham nhũng trầm
kha, có đang thành hình một
Fukushima mới?
Andrei
Ozharovsky
Với lương tâm
và tinh thần trách nhiệm đối
với những thế hệ con cháu,
chúng ta, tất cả những người
Việt, dù sống trong nước hay
tại hải ngọai, phải quan
tâm và lên tiếng cấp bách
đặt vấn đề với nhà cầm quyền
VN đương thời :
Họ
không có quyền giao sinh
mạng cả dân tộc cho Tập đoàn
Rosatom!
T.Q.
Chú thích:
Ecodefense
Russia là một tổ chức bảo vệ
môi trường quốc tế thành lập
năm 1990 tại Kaliningrad
(Koenigsberg) Russia.
Tài liệu tham
khảo: