Hình NASA

24 tháng 4 năm 1990

Ngày 24 tháng 4 năm 2005 là ngày kính thiên văn Hubble đã được đưa lên vũ trụ được 15 năm.   Nhiều nơi ở Bắc Mỹ đã tổ chức ngày kỷ niệm trọng đại này.  Trung tâm Chabot Space and Science Center  (10000 Skyline Boulevard, Oakland, CA 94619) sẽ tổ chức vào hồi 10 giờ sáng (giờ địa phương) lễ kỷ niệm 15 năm với một bữa ăn điểm tâm và khai mạc cuộc trưng bày một số hình ảnh độc đáo mới do kính thiên văn Hubble phát hiện và chụp được.  Ðến cuối tuần này, dân chúng sẽ được mời vào xem những hình ảnh chưa hề được công bố do kính thiên văn Hubble chụp, và xem khu trưng bày hình ảnh về kính này.

 Lyman Spitzer (1914-1997) là cha đẻ của kính thiên  văn không gian Hubble. "... Ngay từ cuối những năm 1940, ông đã nêu ra ý tưởng đưa lên quỹ đạo bên trên bầu khí quyển của Trái Đất một kính thiên văn lớn có khả năng bắt được cả ánh sáng hồng ngoại, nhìn thấy lẫn tử ngoại. Ý tưởng này được đề xuất sớm gần chục năm, trước khi vệ tinh đầu tiên được phóng lên Vũ trụ vào năm 1957. Ban đầu không ai tin là điều đó có thể làm được. Spitzer phải tốn hàng chục năm mới thuyết phục được cộng đồng các nhà thiên văn về ích lợi của dự án và thuyết phục được Quốc hội Mỹ đồng ý cấp kinh phí. Ban đầu, lẽ ra kính phải có một gương đường kính 3m, nhưng do hạn chế về kinh phí, nên cuối cùng rút lại chỉ còn 2,4m ..." (1) được tàu con thoi đưa lên quỹ đạo vào ngày 24 tháng 4 năm 1990 bằng Space Shuttle Discovery (STS-31), từ  Kennedy Space Center,  Florida vô trong một quỹ đạo  ở độ cao 600 km so với mặt đất, với độ nghiêng 28,5° và cứ khoảng 100 phút là quay một vòng quanh trái đất. Hubble là thành quả của NASA và ESA. Người ta lấy tên của nhà thiên văn Edwin Hubble để đặt cho nó .

Kính thiên văn Hubble nặng 11 tấn, dài 13,2m, đường kính 4,2m và giá 2 tỉ US dollars.  Là một kính thiên văn phản xạ có 2 mặt kính; kính chính có đường kính 2,4m. Nó được mắc nối với hai phổ kế khác nhau và 3 camera: một camera có trường hẹp cho những  vật có độ chiếu sáng yếu, một cái khác có trường rộng cho những hình  thuộc hành tinh và một camera hồng ngoại.

Nó dùng  hai tấm pin mặt trời để cung cấp điện cho các camera và bốn bánh lái để định hướng kính thiên  văn  và giữ cho nó ổn định. Camera hồng ngoại và phổ kế được làm lạnh ở -180°

 

Cách vận hành của HST (Hình của  space-technology.com)

http://hubblesite.org/about_us/california.shtml

 

Kỷ niệm 15 năm 25 tháng 4, năm 2005

Tại trường tiểu học Kalifonski Beach  

Trường tiểu học Kalifonski Beach (1049 East Poppy Lane, Soldotna, Alaska) sẽ mở cửa trưng bày hai hình ảnh lớn, do kính thiên văn Hubble của NASA chụp được để kỷ niệm lần thứ 15 năm kính thiên văn đã được đưa vào vũ trụ.

            Một ảnh M51, kích thước 1,8 mét trên 1,2 mét cho thấy hình ảnh các nhóm ngôi sao đang được hình thành trong những nhánh dài và cong của một tinh cầu .  Ảnh kia, kích thước 1,8 mét trên 0,9 mét cho thấy tinh vân Eagle, một khung cảnh của những tia sáng cực tím do những ngôi sao trẻ, nóng bỏng, tạo thành.  Hai hình ảnh này là những hình ảnh lớn nhất, đã được Hubble chụp rất rõ nét và sắc cạnh, cho thấy vẻ đẹp hầu như mầu nhiệm của vũ trụ.

            Bài  của Hồng Nhung cho thấy những hình ảnh (trong số hơn 700 000 hình) do Hubble đã chụp và chuyển về trái đất trong 15 năm qua. Quỹ đạo của Hubble nằm xa, ngoài khí quyển trái đất, nên có thể đón nhận các tia sáng đến từ các thiên thể trong vũ trụ mà không bị nhiễu loạn.  Nhờ thế, chúng ta đã được thấy cảnh các vật thể trong một sao chổi đâm sầm vào Jupiter, nhiều ngôi sao đang lịm dần trong ngày tàn, và nhiều tinh cầu, tinh vân ở cách trái đất nhiều tỉ năm ánh sáng, những ngôi sao rất trẻ, như trong thiên hà I Zwicky 18, tuổi của ngôi sao già dặn nhất chỉ có   500 triệu năm và ngôi sao sinh ra trễ nhất chỉ mới có  4 triệu năm mà thôi, và những thiên thể đã được hình thành khi vũ trụ mới phát sinh.

 

(1) Trích quyển "Trinh Xuan Thuan, un astrophysicien", Phạm Văn Thiều dịch

Xin xem thêm các bài :

Hình do kính thiên văn không gian Hubble chụp

 Các kính thiên văn

Giáo sư Trịnh Xuân Thuận khảo cứu thiên hà trẻ I Zwicky 18

Kính thiên văn Hubble HST

 

....  và thăm viếng các khu web sau đây:

http://hubblesite.org/gallery/                  http://hubblesite.org/about_us/unveiling.shtml
http://hubblesource.stsci.edu                http://jwstsite.stsci.edu/
http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/future/

Hình của NASA