|
Điểm sách
Nhà xuất bản Tri thức trân trọng giới thiệu
Tên sách : Bảy tri thức tất yếu cho nền giáo dục tương lai
Tác giả : Edgar Morin
Dịch giả : Nguyễn Hồi Thủ
Số trang : 160
Khổ sách : 12 x 20 cm
Giá bìa : 23.000 VND
Nhà xuất bản Tri thức 2008
Tổng phát hành : Nhà xuất bản Trí Thức
Edgar Morin và Bảy tri thức tất yếu cho nền giáo dục tương lai
* Chúng ta đối diện thế nào với cái thế giới mới
đang cuốn chúng ta đi?
* Chúng ta phải đặt nền tảng cho sự hiểu biết về
tương lai của chúng ta trên những khái niệm cơ bản nào ?
* Chúng ta có thể dựa trên cơ sở lý thuyết nào để
suy ngẫm và vượt qua được những đổ vỡ lớn lao càng ngày càng lan rộng ?
Edgar Morin
Edgar Morin, tên thật là Edgar Nahoum, sinh tại Paris ngày 8 tháng 7 năm
1921, là nhà xã hội học và triết học.
Bố mẹ Edgar Morin là những người Israel nhập cư. Vào tháng 6 năm 1931,
Edgar bị một chấn thương tâm thần nặng nề. Người mẹ yêu của cậu qua đời
vì đau tim. Bị khủng hoảng, cậu bé giam mình trong thế giới sách vở. Sau
cơn sốc, cậu phản kháng và âm thầm căm thù bố. Người bố, trước thái độ
của con trai, vẫn bảo vệ và yêu thương con hết mực.
Vào năm 1938, Edgar Morin gia nhập phong trào của các sinh viên xã hội
chủ nghĩa, đối ngược lại với những sinh viên theo Đức quốc xã, và năm
sau đó tham gia Cuộc kháng chiến (được tổ chức bí mật ở Pháp và một số
nước châu Âu nhằm chống lại sự chiếm đóng của quân Đức trong Chiến tranh
Thế giới thứ Hai. Từ năm 1958, ông tham gia vào hàng ngũ Đảng Cộng sản
Pháp và đã gặp François Mitterrand ở đó.
Với lời khuyên của Georges Friedmann, người mà ông gặp trong thời gian
Chiếm đóng và với sự giúp đỡ của Maurice Merleau-Ponty, của Vladimir
Jankélévitch và Pierre Georges, ông tham gia và CNRS (Trung tâm Nghiên
cứu Khoa học Quốc gia – 1950). Hiện nay, ông là Giám đốc Nghiên cứu ưu
tú của trung tâm này.
Edgar Morin là giáo sư danh dự của nhiều trường Đại học trên Thế giới.
Nghiên cứu của ông gây một ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư duy đương đại, từ
Địa Trung Hải, châu Mỹ cho đến Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Các tác
phẩm của ông được dịch ra ít nhất 28 thứ tiếng và trên 42 quốc gia.
Bảy tri thức tất yếu cho nền giáo dục tương lai
Là tập cuối trong “Bộ ba sư phạm”, cuốn sách này triển khai những đề tài
đã được trình bày trong Bộ óc được tổ chức tốt (La Tête bien faite) và
Liên kết tri thức (Relier les connaisances). Những chủ đề này tự bản
thân chúng đã cho phép kết nạp tất cả các bộ môn hiện có và thúc đẩy sự
triển khai một tri thức với khả năng đáp ứng những thách thức của cuộc
sống cá nhân, văn hóa và xã hội chúng ta.
Cuốn sách này cũng không bàn về toàn bộ những môn đang được dạy hoặc lẽ
ra phải được dạy: nó chủ yếu trình bày bảy vấn đề cơ bản, những vấn đề
này càng cần phải được giảng dạy hơn vì chúng hoàn toàn không được biết
đến hoặc bị lãng quên.
Sự đui mù của nhận thức: Sai lầm và ảo tưởng
Điều đáng chú ý là giáo dục, nhằm truyền đạt tri thức, lại đui mù trước
nhận thức của con người, những cơ cấu, những khuyết tật, những khó khăn,
những xu hướng dẫn đến sai lầm và ảo tưởng của nó, và chẳng hề quan tâm
gì đến việc làm cho người ta biết được cái nhận thức nghĩa là gì…
Những nguyên tắc để có một nhận thức thích đáng
Sự thắng thế của một nhận thức phân mảnh theo từng ngành, cái thường làm
cho con người không thể chắp nối lại được các liên hệ giữa những bộ phận
và các toàn thể, phải nhường chỗ cho một thứ nhận thức có khả năng nắm
bắt những đối tượng trong bối cảnh, trong tổ hợp, trong tổng thể của
chúng.
Giảng dạy về hoàn cảnh con người
Con người đồng thời mang các tính chất vật chất, sinh vật, tinh thần,
văn hóa, xã hội, lịch sử. Chính cái nhất thể phức hợp của bản chất con
người này lại là cái hoàn toàn bị phân rã ra thành nhiều ngành trong
giáo dục, và ngày nay không thể biết được con người là thế nào, trong
khi mỗi cá nhân, ở bất kỳ đâu, đúng ra phải hiểu và ý thức được đặc điểm
phức hợp của cả căn cước riêng tư lẫn căn cước mình có chung với những
con người khác.
Giảng dạy căn cước địa cầu
Nên giảng dạy lịch sử thời đại toàn cầu, bắt đầu bằng sự thông thương
tất cả các lục địa với nhau từ thế kỷ XVI, chỉ ra bằng cách nào mà tất
cả các thành phần của thế giới giờ đã trở nên hỗ tương-liên đới, nhưng
không vì vậy mà che giấu những áp bức, thống trị đã hoành hành và đang
còn tàn phá nhân loại.
Đương đầu với những bất xác định
Chưa bao giờ câu nói của nhà thơ Hy Lạp Euripide, cách đây hai mươi lăm
thế kỷ lại cập nhật như thế: ”Điều chờ đợi đã không xảy ra và một vị
thần đã mở đường đến điều không chờ đợi”. Từ bỏ những quan niệm có tính
quyết định luận về lịch sử con người cho rằng có thể tiên đoán tương lai
nhân loại, kiểm lại những sự kiện và biến cố lớn của thế kỷ này, tất cả
đều bất ngờ, tính chất kể từ nay là ẩn số của cuộc phiêu lưu nhân loại,
tất cả những điều đó phải thúc đẩy chúng ta sửa soạn tinh thần để đón
nhận và đương đầu với cái bất xác định.
Giảng dạy sự thông cảm
Sự thông cảm cùng một lúc là phương tiện và mục đích của sự trao đổi
giữa con người với nhau. Thế mà giáo dục nhằm mục đích làm cho con người
cảm thông nhau lại hoàn toàn vắng bóng trong các nền giáo dục của chúng
ta. Hành tinh này cần những thông cảm lẫn nhau từ mọi phía. Bởi tầm quan
trọng của nó, cần có một đổi mới về tâm thức ở mọi cấp giáo dục và ở mọi
giới tuổi nhằm phát triển sự thông cảm.
Đạo lý của nhân loại
Đạo lý phải tự hình thành trong các đầu óc từ việc ý thức được rằng con
người cùng một lúc là cá nhân, là thành phần của một xã hội, và là thành
phần của một loài. Chúng ta mang trong mỗi con người chúng ta cái thực
tế bộ ba này. Vì thế, tất cả những phát triển thực sự của con người phải
bao gồm sự phát triển cùng một lúc những độc lập cá nhân, những tham gia
cộng đồng và cái ý thức mình thuộc về nhân loại.
MỤC LỤC
Dẫn nhập
Tóm tắt sơ bộ
Chương 1
1. Gót chân Achille của nhận thức
2. Sơ ấn (Imprinting) và sự chuẩn hóa
3. Trí tuệ học: sự chiếm hữu
4. Sự bất ngờ
5. Sự không chắc chắn (bất xác định) của nhận thức
Chương 2
1. Sự thích đáng trong nhận thức
2. Sự thông minh tổng quát
3. Những vấn đề chủ yếu
Chương 3
1. Bén rễ ↔ bật rễ của con người
2. Con người của con người
3. Unitas multiplex: Tính thống nhất và tính đa dạng
của con người
Chương 4
1. Thời đại toàn cầu
2. Di sản của thế kỷ XX
3. Căn cước và ý thức địa cầu
Chương 5
1. Bất xác định lịch sử
2. Lịch sử sáng tạo và hủy diệt
3. Một thế giới bấp bênh
4. Đương đầu với những bất xác định
5. Tính không đoán trước được về dài hạn
Chương 6
1. Hai sự hiểu nhau
2. Những chướng ngại cho sự hiểu lẫn nhau
3. Đạo lý của sự thông cảm
4. Ý thức về tính phức hợp của con người
5. Thông cảm, đạo lý và văn hóa toàn cầu
Chương 7
1. Vòng quay cá nhân ↔ xã hội: giảng
dạy nền dân chủ
2. Vòng quay cá nhân ↔ loài: giảng
dạy tính công dân địa cầu
3. Nhân loại như định mệnh toàn cầu
Về một thư mục
|