vnexpress.net
-
Bão được đặt tên như thế nào?
-
Bão số 7 hoành hành các tỉnh phía Bắc
-
Lộ rõ dấu hiệu làm ăn bất chính của Google
-
Robot nhỏ nhất thế giới
-
Việt Nam tách được tế bào gốc từ phôi chuột
-
Âm thanh chỉ dành cho một người
-
Vẫy tay điều khiển tivi
-
Dấu vân tự nhiên của giấy giúp
chống giấy tờ giả
-
Chế tạo thành công ba chiếc thủy phi cơ đầu tiên
- Ngọt, đắng là tuỳ vào lưỡi bạn
-
Nhìn thấy vật thể già nhất trong vũ trụ
-
Tại sao các nghiên cứu y học thường sai?
-
Cột khói hình nấm của vụ nổ bom nguyên tử từ đâu ra?
- Tái sinh - y học của tương lai
- Con của 'người mẹ chết não'
qua đời
- Sinh con trong trạng thái chết
não
- Yoga tạo hòa hợp giữa thần và
xác
- 7 tư thế Yoga dễ tập
-
Thể dục theo phương pháp Zen Shiatsu
- Xoa bóp phòng chống viêm loét
dạ dày - tá tràng
- Các quan niệm đúng - sai về
nước uống
- 10 nguyên tắc để ăn mà không
béo
- Sinh con theo ý muốn
- Stress có thể ngăn ngừa ung
thư vú
- Điều trị sỏi nhỏ đường tiết
niệu
- Anh cho phép tạo phôi người từ
2 bà mẹ
- Ong nghệ là những học sinh
xuất sắc
- Bộ não thứ 2 nằm ở… bụng
- Quá trình lão hóa - những điều
chưa biết
- Biến phân bò thành điện
- Phát điện từ... nước tiểu
Bão được đặt tên như
thế nào?
 |
Bão Damrey đánh vào Hải
Nam, Trung Quốc. |
Không như ở Việt Nam nơi các cơn bão
được đặt tên theo số thứ tự của nó trong năm, trên
thế giới bão thường mang tên phụ nữ, và sau này cả
tên nam giới. Riêng ở tây bắc Thái Bình Dương, bão
còn mang tên hoa lá, động vật, và
bão số 7 hiện nay được gọi là "con Voi".
Các cơn bão nhiệt đới được đặt tên
từ đầu thế kỷ 20, tạo thuận lợi cho việc liên lạc
giữa các nhà dự báo thời tiết và công chúng trong
việc theo dõi và cảnh báo, tránh nhầm lẫn giữa các
cơn bão.
Người ta cho rằng tên của các bão
lần đầu tiên xuất hiện là do một nhà dự báo thời
tiết của Australia. Ông đặt tên bão theo tên "của
những chính trị gia mà ông ghét nhất.
Trong Thế chiến II, các cơn bão
nhiệt đới ở Thái Bình Dương được đặt tên không chính
thức theo tên của phụ nữ. Nguyên tắc bất thành văn
này do đoàn dự báo thời tiết của Lục và Hải quân Mỹ
đề ra, và thường lấy tên vợ hoặc bạn gái của các nhà
dự báo. Từ năm 1950 đến 1952, các cơn bão ở bắc Đại
tây dương được đặt tên theo thứ tự bảng chữ cái
(Able-Baker-Charlie- ...), nhưng từ năm 1953, cơ
quan khí tượng Mỹ lại chuyển sang dùng hệ tên phụ
nữ.
Năm 1979, Tổ chức Khí tượng Thế
giới (WMO) và Cơ quan khí tượng Mỹ (NWS) thống nhất
sử dụng tên bão gồm cả tên nữ và nam giới.
Các cơn bão ở lòng chảo đông bắc
Thái Bình Dương được đặt theo tên phụ nữ từ năm
1959-1960. Năm 1978, cả hai loại tên đều được sử
dụng. Ở vùng bắc Ấn Độ Dương, các bão nhiệt đới
không được đặt tên. Tại tây nam Ấn Độ Dương, bão lần
đầu có tên vào mùa 1960-61. Vùng Australia và nam
Thái Bình Dương, tên phụ nữ được lấy làm tên bão từ
năm 1964, và 10 năm sau thì tên của nam cũng được
dùng.
Từ ngày 1/1/2000, các cơn bão
ở lòng chảo tây bắc Thái Bình Dương (khu
vực mà Việt Nam nằm trong) được đặt theo một danh
sách các tên mới lạ. Những tên mới bổ sung bao gồm
các tên châu Á, được lấy từ các nước và vùng lãnh
thổ là thành viên của WMO trong khu vực. Mỗi trong
số 14 thành viên cung cấp 10 cái tên, tạo thành danh
sách 140 tên bão.
Những tên này có hai điều khác
biệt so với tên bão ở các nơi trên thế giới. Thứ
nhất, hầu hết chúng không phải là tên riêng của
người, mà thường là tên hoa, động vật, chim, cây cỏ
hay thậm chí tên món ăn. Thứ hai, các tên này không
được đặt tuần tự theo thứ tự chữ cái, mà theo thứ tự
chữ cái của tên các nước.
Các cơn bão đang hình thành ở khu
vực này sẽ được Trung tâm Bão nhiệt đới Tokyo thuộc
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản đặt tên.
Trước bão Damrey (VN gọi là bão số
7), cơn bão Saola, lấy tên của một loài động vật quý
hiếm của Việt Nam, đã tràn vào Nhật Bản.
Dưới đây là các tên được dùng để
đặt cho bão ở tây bắc Thái bình dương:
(Nguồn:
Atlantic Oceanographic and Meteorological
Laboratory)
Nước/
Lãnh thổ |
Tên bão |
Campuchia |
Damrey |
Kong-rey |
Nakri |
Krovanh |
Sarika |
Trung Quốc |
Longwang |
Yutu |
Fengshen |
Dujuan |
Haima |
Bắc
Triều Tiên |
Kirogi |
Toraji |
Kalmaegi |
Maemi |
Meari |
HK,
Trung Quốc |
Kai-Tak |
Man-yi |
Fung-wong |
Choi-wan |
Ma-on |
Nhật
Bản |
Tenbin |
Usagi |
Kanmuri |
Koppu |
Tokage |
Lào |
Bolaven |
Pabuk |
Phanfone |
Ketsana |
Nock-ten |
Macau |
Chanchu |
Wutip |
Vongfong |
Parma |
Muifa |
Malaysia |
Jelawat |
Sepat |
Rusa |
Melor |
Merbok |
Micronesia |
Ewinlar |
Fitow |
Sinlaku |
Nepartak |
Nanmadol |
Philippines |
Bilis |
Danas |
Hagupit |
Lupit |
Talas |
Hàn
Quốc |
Gaemi |
Nari |
Changmi |
Sudal |
Noru |
Thailand |
Prapiroon |
Wipha |
Mekkhala |
Nida |
Kulap |
Mỹ |
Maria |
Francisco |
Higos |
Omais |
Roke |
Việt
Nam |
Saomai |
Lekima |
Bavi |
Conson |
Sonca |
Campuchia |
Bopha |
Krosa |
Maysak |
Chanthu |
Nesat |
Trung Quốc |
Wukong |
Haiyan |
Haishen |
Dianmu |
Haitang |
Bắc
Triều Tiên |
Sonamu |
Podul |
Pongsona |
Mindule |
Nalgae |
HK,
Trung Quốc |
Shanshan |
Lingling |
Yanyan |
Tingting |
Banyan |
Nhật
Bản |
Yagi |
Kaziki |
Kujira |
Kompasu |
Washi |
L:ào |
Xangsane |
Faxai |
Chan-hom |
Namtheun |
Matsa |
Macau |
Bebinca |
Vamei |
Linfa |
Malou |
Sanvu |
Malaysia |
Rumbia |
Tapah |
Nangka |
Meranti |
Mawar |
Micronesia |
Soulik |
Mitag |
Soudelor |
Rananin |
Guchol |
Philippines |
Cimaron |
Hagibis |
Imbudo |
Malakas |
Talim |
Hàn
Quốc |
Chebi |
Noguri |
Koni |
Megi |
Nabi |
Thailand |
Durian |
Rammasun |
Morakot |
Chaba |
Khanun |
Mỹ |
Utor |
Chataan |
Etau |
Aere |
Vicete |
Việt
Nam |
Trami |
Halong |
Vamco |
Songda |
Saola |
|
T. Huyền |
|
Thứ ba, 27/9/2005, 10:13 GMT+7 |
 |
 |
|
Bão số 7 hoành
hành các tỉnh phía Bắc
Sớm 27/9, cơn bão được xem
là lớn nhất trong vòng 9 năm qua đã đổ bộ vào Việt Nam. Mưa
to, gió giật, sóng biển kết hợp với triều cường lên cao đã
làm nhiều tuyến đê ở vùng tâm bão Thanh Hóa, Nam Định bị vỡ.
Nam Định, tâm bão đầu tiên hứng
chịu, theo ghi nhận của phóng viên VnExpress, tại 3
huyện ven biển gồm Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng, gió rít
rất mạnh, mưa xối xả, giật đổ nhiều cây xanh.
 |
Đê biển Nam Định được đánh giá là
rất yếu, không đủ khả năng chống lại gió bão cấp 12.
Ảnh: Anh Tuấn |
9h30: Tại huyện
Nghĩa Hưng, Nam Định gió giật cấp 11-12, nước biển dâng cao,
sóng mấp mé thân đê. Đê biển Nghĩa Phúc bị sạt 100 m, chưa
xác định độ sâu do nước biển dâng cao, sóng đánh tràn qua
mặt đê. Lực lượng ứng cứu không thể tiếp cận được vị trí sạt
lở, chỉ quan sát từ xa.
Đê Nam Điền cũng ở huyện
Nghĩa Hưng bị sạt 1 đoạn 10 m. Ban chỉ huy phòng chống lụt
bão tỉnh đã huy động lực lượng ứng cứu của Nông trường Rạng
Đông gần đó đến kết hợp với lực lượng hộ đê tại chỗ để đưa
đá hộc, rọ thép, vải bạt để hàn khẩn. Đê Quần Khu, xã Nghĩa
Sơn, phía sông Ninh Cơ bị sạt 3 hố, mỗi hố sâu 1 m. Hai
trung đội của lực lượng quân đội đã được huy động để ứng
cứu.
Các đoạn đê Quần Khu,
Nghĩa Sơn, nước biển dâng cao che lấp các đoạn sạt lở. Dù đã
khắc phục, nhưng tình hình rất căng thẳng, lãnh đạo xã đã
điện khẩn yêu cầu huyện Nghĩa Hưng tiếp viện.
Sau 30 phút cầm cự, 300 m
đê ở xã Nghĩa Phúc, huyện Nghĩa Hưng bị sóng biển phá tung.
Những đợt sóng cao cả chục m đổ ập vào khu dân cư ven đê,
giật tung hàng chục mái nhà, đánh gục hàng trăm cây cối ven
đê. Lực lượng xung kích hộ đê đành bất lực, không thể cứu
vãn trước giặc nước. Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo bắn súng
báo động để sơ tán một số hộ còn sót lại trong xã Nghĩa Hưng
và cư dân trong xã lân cận. Người dân đang chạy đua với giặc
nước, tất cả đều hướng vào sâu nội đồng để thoát thân.
Tại huyện Giao Thuỷ, đê
Cồn Tàu chạy qua xã Giao Lâm sạt 15 m, sâu 1,5 m. Tức là chỉ
còn khoảng 0,5 m nữa là đoạn đê này bị sóng san phẳng. Tại
huyện Hải Hậu, đê Cồn Tròn chạy qua xã Hải Hòa chuẩn bị vỡ.
Tiếng kẻng báo động vang lên dồn dập khắp các tuyến ven
biển. Lực lượng cứu hộ đang huy động ở mức tối đa nhằm đưa
rọ đá, vải bạt lấp kín cho đê đang toác rộng. Rất may người
dân ở xã Hải Hòa đã sơ tán vào sâu trong nội đồng từ hôm
qua.
 |
Nước ngập ở thành phố Nam Định.
Ảnh: Anh Tuấn |
Thanh Hóa nhiều đoạn đê
bị vỡ
10h sáng 27/9, vị trí tâm
bão ở vào khoảng 19,7 độ vĩ bắc; 105,6 độ kinh đông, trên
đất liền tỉnh Thanh Hóa. Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão
tỉnh cho biết, toàn bộ tuyến đê biển của tỉnh đang bị uy
hiếp nghiêm trọng. 3,6 km tuyến đê Ninh Phú huyện Hậu Lộc đã
bị tràn. Lực lượng hộ đê gần như bó tay trước con nước cuồn
cuộn dâng cao.
Toàn bộ hệ thống điện của
tỉnh bị cắt vì các cột điện đã bị gió quật đổ. Nhiều nhà
dân, công sở đã bị tốc mái hoặc đổ sập. Cây cối đổ ngổn
ngang khắp nơi. Đường dây liên lạc chủ yếu hiện nay là điện
thoại nhưng cũng thường xuyên gặp sự cố vì nhiều đoạn bị đứt
dây, mất tín hiệu.
"Đã có những thiệt hại về
người song chưa thể thống kê chính xác", một cán bộ ban chỉ
đạo cho biết.
Hiện nay, những vùng ven
biển chỉ còn thanh niên ở lại để cùng tham gia ứng cứu và
đối phó với các lực lượng xung kích, vũ trang. Còn 100 nghìn
người dân chủ yếu là trẻ em, người già và phụ nữ tại các
vùng bị bão uy hiếp đã được sơ tán đến nơi an toàn như
trường học, bệnh viện tại thành phố và các vùng sâu trong
đất liền từ chiều qua. Tỉnh cũng đã chuẩn bị sẵn các phương
tiện cấp cứu, y tế, và thực phẩm để đảm bảo cho người dân
trong những ngày lánh bão.
Trưa 27/9, sóng biển kết
hợp với triều cường lên cao đã tràn qua nhiều đoạn đê vào
khu vực dân cư ven biển Thanh Hóa như huyện Hậu Lộc, Hoàng
Thanh, Hoàng Hoá, Quảng Xương, Tĩnh Gia, thị xã Sầm Sơn. Một
đoạn đê của xã Ninh Phú đã vỡ tung, gây ngập cả một vùng
rộng lớn.
Một cán bộ trực ban của
Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão tỉnh, cho biết, 3.640 m đê
Ninh Phú rất yếu, đang trong quá trình nâng cấp (dự án 50 tỷ
đồng). Tuyến đê này mới được gia cố tạm bằng những bao tải
cát, nhưng nay đã bị gió lật tung.
Tại thị xã Sầm Sơn, gió
rít rất mạnh, sóng biển tràn qua đường Hồ Xuân Hương gây
ngập khu vực dân cư ven biển. Cây đổ rất nhiều, chắn ngang
lối đi xuống bãi biển. Chị Nguyễn Thị Vinh, y tá của Bệnh
viện Điều dưỡng, phục hồi chức năng trung ương 2, cho
VnExpress biết, 40 hộ dân
trong khu nhà cấp 4 của Bệnh viện đã sơ tán đến khu nhà cao
tầng từ đêm qua. Mọi người đều cố thủ trong nhà, không dám
ló mặt ra vì gió quật rất mạnh. Toàn thị xã mất điện từ đêm
qua và đến chiều 27/9 vẫn chưa có. "Sáng nay, bệnh viện phải
cho chạy máy nổ một tiếng để phục vụ bệnh nhân nên chúng tôi
mới liên lạc được với bên ngoài. Còn hiện nay thì gần như bị
cô lập, không biết tin tức gì hết", chị Vinh nói.
Hải Phòng: Cát Hải chìm
trong nước
Một số đoạn trên tuyến đê
Hoàng Châu - Văn Chấn (Cát Hải) dài 8 km đã bị vỡ lúc 10h
sáng. Nước biển tràn qua đê làm cho toàn bộ thị trấn Cát Hải
ngập 50-70 cm. Huyện đảo 14.000 dân này, người già, phụ nữ,
trẻ em đã được sơ tán an toàn.
Khu vực biển Đồ Sơn sóng
cuồn cuộn dâng lên dữ dội tràn qua hàng loạt các thân đê,
đánh gục hàng trăm cây xanh. Nhiều nhà hàng đã bị tốc mái.
Nhiều khu vực đê vừa được gia cố bằng đá hộc đã bị bóc
trắng. Lực lượng cứu hộ đã rút khỏi thân tuyến đê số 1 của
Đồ Sơn để tiến sâu vào khoảng 2 km, giúp dân tiếp tục lùi
sâu vào đất liền. Theo phó ban chỉ đạo phòng chống lụt bão
thành phố Hải Phòng, với tốc độ ngày một tăng của sức gió,
nhiều khả năng trưa nay nước sẽ tràn qua toàn bộ tuyến đê
ven biển này.
Ngoài lực lượng công an,
hải quân cũng đã được huy động ở mức cao nhất. 7 tàu, 9
xuồng và 26 ô tô lội nước, 282 phao cứu sinh đã sẵn sàng
hoạt động. 200 chiến sĩ đã được huy động trợ giúp cho Cát
Hải và 150 chiến sĩ tại Đồ Sơn.
Có mặt trực tiếp tại hiện
trường, Phó thủ tướng Vũ Khoan yêu cầu, các đơn vị rời khỏi
mặt đê, chuyển sang phương án cứu hộ và cứu nạn. Theo Ban
chỉ đạo phòng chống lụt bão thành phố, 60.000 dân trong tổng
số 61.000 dân tại huyện đảo Cát Hải, thị xã Đồ Sơn và một số
vùng ven biển khác đã được di dời, 1.000 người dân còn lại
đang được khẩn trương sơ tán.
Huyện đảo Bạch Long Vĩ, đã
ghi nhận những thiệt hại đầu tiên về vật chất: 4 tàu thuyền
bị hư hỏng, 200 nhà tốc mái, 5 cột điện bị gẫy. Hệ thống
thông tin liên lạc bị gián đoạn cho đến 9h sáng nay mới được
khôi phục. Chưa có thông tin thiệt hại về người.
Trao đổi với
VnExpress, Phó thủ tướng Vũ Khoan cho biết, phần lớn
các tuyến đê ven biển của VN chỉ chống chọi được với sức gió
cấp 9. Với những cơn bão có sức gió mạnh cấp 11-12 khả năng
chống chọi của các tuyến đê là bất khả kháng. "Tôi đã yêu
cầu các lực lượng tại các khu vực đê xung yếu chuyển sang
phương án cứu hộ, sẵn sàng đối phó với khả năng xấu nhất có
thể xảy ra", Phó thủ tướng nói.
13h chiều, vị trí tâm
bão ở vào khoảng 19,7 độ vĩ bắc; 105,0 độ kinh đông, trên
địa phận tỉnh Thanh Hóa. Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm
bão vẫn còn mạnh cấp 9 (75-88 km một giờ).
 |
Bóng màu xanh là vùng tâm bão có
thể đi qua. |
Do ảnh hưởng của hoàn lưu
bão số 7, chiều và đêm 27/9, ở vịnh Bắc Bộ và vùng ven biển
các tỉnh từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh còn có gió mạnh cấp 8.
Nhiều tỉnh phía đông Bắc
Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ tiếp tục có mưa to. Tính đến 13h,
tổng lượng mưa đo được phổ biến ở mức 50-100 mm, một số nơi
lớn hơn như: Tam Đảo (Vĩnh Phúc) 124 mm; Cửa Ông (Quảng
Ninh) 209 mm; Văn Lý (Nam Định) 130 mm; Phủ Lý (Hà Nam) 132
mm; Nho Quan (Ninh Bình) 165 mm; Thái Bình 122 mm; Tĩnh Gia
(Thanh Hóa) 146 mm; Vinh 124 mm; Kỳ Anh (Hà Tĩnh) 128 mm...
Nếu là người chứng
kiến cơn bão, hãy chia sẻ những gì bạn thấy
ở đây.
Nhóm phóng viên |
Lộ rõ dấu hiệu làm ăn bất chính của Google
|
11:37' 20/09/2005 (GMT+7)
vietnam.net |
Người ta
đang lật lại hồ sơ vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công
chúng vào tháng 8/2004 để các nhà đầu tư thấy rằng, triết lý
kinh doanh "Làm tất cả trừ những việc phạm pháp" của hãng
tìm kiếm này không đúng sự thật.
|
Có
dấu hiệu trục lợi bất chính tại Google |
Nghi ngờ dấy lên
Google,
vừa bán ra 14,2 triệu cổ phiếu với giá trị lên tới 4,18 tỷ
USD tuần này, giờ đây không cho phép bất cứ nhân viên
nào bàn tới việc phát hành cổ phiếu. Phát ngôn viên của hãng
tìm kiếm này cũng chẳng cần giải thích gì nhiều ngoại trừ
một tuyên bố ngắn gọn: "Chúng tôi hài lòng với kết quả phát
hành cổ phiếu lần đầu (tháng 8/2004) ra công chúng và cũng
rất vui vì giờ đây đã có nhiều cổ đông. Chúng tôi tự hào về
việc này vì nó cho phép tất cả mọi người tham gia vào quá
trình này, thay vì chỉ có một vài người".
Nhưng mọi
chuyện không đơn giản như vậy. Các luật sư về chứng khoán
cho rằng quá trình phát hành trên của Google không hề vi
phạm quy định nào của Uỷ ban chứng khoán Mỹ. Song có nhiều
yếu tố bất thường khiến nhiều người tin rằng việc bán cổ
phiếu lần này chứa đựng nhiều mưu mô giúp những người trong
cuộc làm giàu, bất kể lợi ích của hàng trăm ngàn nhà đầu tư
bên ngoài.
Lật lại những
trang hồ sơ mật
Lật lại hồ sơ
khi nộp đơn xin phát hành cổ phiếu vào tháng 4/2004, các
chuyên gia cho thấy Google đã không đi theo hướng thông
thường ở phố Wall. Thay vì bán theo phương thức thông
thường, Google đã dùng phương pháp "đấu thầu kiểu Hà Lan",
tức là chọn trước các nhà đầu tư, hỏi xem họ có nhu cầu mua
bao nhiêu cổ phiếu và với mức giá nào.
Sau đó những
ông chủ Google dựa vào thông số cầu này để tự định giá, qua
đó khống chế mức giá và lượng cổ phiếu bán ra ngay từ trong
trứng nước. Và những người này đã định giá thật thấp để đủ
sức mua được đa số cổ phiếu công ty phát hành một cách không
ai có được.
Không lâu
trước khi phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào tháng
8/2004, khi dự báo cho thấy nhu cầu đối với loại cổ phiếu
này thấp hơn dự đoán, Google đã ngay lập tức hạ giá chào bán
cổ phiếu. Một số nhân vật nắm giữ nhiều cổ phần trong công
ty nhanh chóng quyết định giảm bớt lượng cổ phiếu bán ra so
với kế hoạch trước đó và mua vào theo dạng đầu cơ.
Đến nay, cổ
phiếu của Google tăng giá tới 256% so với phiên giao dịch
đầu tiên ấy và giá trị của số cổ phiếu ngày ấy nếu bán ở
thời điểm này sẽ có giá 1,7 tỷ USD.
Nhiều nhà đầu
tư nhỏ lẻ của Google không nghĩ tới tương lai này và đã
không giữ lại số cổ phiếu của mình. Thay vào đó, họ bán đổ
bán tháo cổ phiếu Google, góp phần làm hạ giá loại cổ phiếu
này.
Hai trong số
các nhà đầu tư ban đầu ấy, Đại học Stanford và liên doanh
tài chính Angel Investors LP, đã làm ngược lại và được
Google ủng hộ. Google cho phép Stanford rút ra khỏi danh
sách bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng và chấp nhận bù giá
cho số tiền mà Angel mất đi từ việc phát hành cổ phiếu đó.
Nhưng
không phải ai cũng may mắn như vậy. Một giáo sư của Đại học
Stanford, ông David Cheriton, cố giữ lại cổ phiếu Google để
chờ khi giá lên song các luật sư của Google không cho phép
ông làm điều đó và ép ông tuân thủ quy định, tức bán ra thay
vì đầu cơ. Một nhà đầu tư khác cũng lo lắng với số cổ phiếu
mình đang nắm giữ và tranh thủ bán đi như khuyến cáo của
hãng mà không biết rằng các đại cổ đông đang làm ngược lại.
Những người trong
cuộc dàn xếp cung cầu để trục lợi
Theo đó,
những người nắm giữ một số cương vị quan trọng trong công ty
đã nắm được thông tin và dự báo trước tình hình cung cầu cổ
phiếu của hãng. Do vậy, đến khi Google chính thức phát hành
ra công chúng thì gần như mọi chuyện đã an bài: phần lớn các
cổ phiếu đã về đúng chỗ - "người nhà" của Google.
Hay nói đúng
hơn, các đại cổ đông đã gom cổ phiếu khi giá ở mức tổi thiểu
trước ngày phát hành và giờ đây có thể bán ra lúc nào tuỳ
thích, với mức giá cao hơn quá nhiều lần.
Các vị lãnh
đạo của Google giải thích rằng, vào lúc phát hành cổ phiếu
tháng 8/2004, có ít nhà đầu tư tham gia và những người tham
gia lại đặt giá quá thấp nên cổ phiếu đã không tới tay số
đông bên ngoài. Thế nhưng sự nghi ngờ lên tới cao điểm, khi
vào ngày 16/8, các cổ đông đã đề đạt nhu cầu của mình, đủ để
mua 25,7 triệu cổ phiếu thì Giám đốc điều hành Eric Schmidt
lại tuyên bố rằng chưa thể phát hành được vì thủ tục trục
trặc.
|
Sergey Brin và Larry Page, hai nhà sáng lập của
Google đứng đằng sau cuộc dàn xếp làm sai lệch
thông tin để trục lợi? |
Và sau đó, theo nhiều nguồn tin nội bộ,
các thành viên ban lãnh đạo công ty đã họp nhau lại trong
một phòng kín và quyết định thay đổi thể thức đấu thầu cổ
phiếu. Cuối cùng, họ đã quyết định giảm số cổ phiếu bán ra,
từ 25,7 triệu xuống còn có 14,2 triệu cổ phiếu như đã đề
cập.
Trong đó, hai nhà sáng lập Sergey Brin và Larry Page giảm số
cổ phiếu bán ra tới một nửa, mỗi người chỉ bán ra 481.000 cổ
phiếu. Giám đốc điều hành Eric Schmidt và một "công thần"
khác của Google là K. Ram Shriram cũng cắt giảm lượng cổ
phiếu bán ra xuống một nửa. Hai đối tác tài chính lớn của
Google là Kleiner Perkins Caufield & Byers và Sequoia
Capital thậm chí ôm toàn bộ cổ phiếu không bán ra.
Theo nguồn
tin thân cận với hãng, những người trong cuộc giữ lại cổ
phiếu phút cuối cùng trước khi phát hành ra công chúng được
thể hiện ở việc các nhà môi giới chứng khoán ít việc trông
thấy khi phiên giao dịch bắt đầu, dù cổ phiếu Google luôn
rất hấp dẫn.
Cố tình tạo thông
tin bi quan
Khi Google
thông báo kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng
năm ngoái, các nhà sáng lập của hãng nhấn mạnh rằng đây
không phải là một công ty thông thường mà là một nơi của
những triết lý kinh doanh mới như: "Làm tất cả trừ những
việc phạm pháp" hay "Hãy làm thế giới tốt đẹp hơn".
Và để thực
hiện được điều đó, nguyên tắc của Google là bán cổ phiếu
theo cách mà tất cả các nhà đầu tư từ nhỏ đến lớn đều được
đối xử công bằng. Song có một số nhà đầu tư nhận được nhiều
"sự công bằng" hơn những người khác.
Ai cũng biết
những người trong cuộc hiểu rõ về triển vọng của công ty hơn
ai hết. Và trong khi những nhà đầu tư còn ngần ngại trong
việc tung tiền mua cổ phiếu, họ cần quan sát động thái của
những người trong cuộc để bắt chước cho an toàn.
Song những
người trong cuộc ấy đã cố tình tạo thông tin sai. Họ tuyên
bố bán đa số cổ phiếu của mình trước khi phát hành ra công
chúng, song tới phút cuối, đã giữ lại đa số.
Các quan chức
chủ chốt của Google từ chối bình luận hay phát biểu bất cứ
điều gì có thể giúp cho dự đoán của các nhà đầu tư có cơ sở
hơn. Nhiều người cố tình đưa ra nhận định gây sai lạc cho dư
luận trong tính toán khi nói vu vơ rằng cổ phiếu Google "Sẽ
rơi vào tầm 108 - 135 USD". Trên thực tế, giá cổ phiếu khi
phát hành cao gấp đôi mức đó.
Mập mờ "chiếc giày
xanh"
Việc cắt giảm
lượng cổ phiếu bán ra đó đã giúp họ trục lợi lớn và nhanh
chóng kết thúc vụ phát hành này. Nhưng họ đã làm tê liệt hẳn
một chức năng của các nhà đầu tư khi tham gia phiên phát
hành cổ phiếu đầu tiên ra công chúng - chức năng "chiếc giày
xanh".
Đây là một
chức năng đặc biệt của phiên phát hành cổ phiếu lần đầu ra
công chúng. Theo đó, nhà đầu tư uỷ quyền cho nhà môi giới
bán thêm một lượng cổ phiếu nếu mức giá phát hành đạt mức
nhất định nào đó. Trước khi phát hành cổ phiếu, nhà đầu tư
ký thoả thuận với nhà môi giới về lượng và giá cổ phiếu bán
ra này. Thoả thuận này chính là "chiếc giày xanh" của nhà
đầu tư.
|
Lượng cổ phiếu thực sự được bán ra của các đại
cổ đông (cột phải) ít hơn lượng đã được thông
báo trước (cột trái) |
Như vậy, quyết định không tham gia phát
hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của Sequoia Capital đồng
nghĩa với việc đại cổ đông này sẽ không thể mua thêm lượng
cổ phiếu nào dưới dạng "chiếc giày xanh". Và Google phải tìm
cổ đông khác đồng ý bán 400.000 cổ phiếu với giá thấp hơn
giá phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, nếu không kế
hoạch của họ bị phá sản.
Và trong bản
thông báo ngày 18/8, Google cho thấy 7 cổ đông lớn của mình
sẽ bán nhiều cổ phiếu dưới dạng "chiếc giày xanh" hơn dự
định. Điều này ảnh hưởng mạnh tới tâm lý các nhà đầu tư
khác, bởi 7 cổ đông đó đều là những đối tượng "thạo tin" cả.
Đó là Time Warner Inc; Đại học Stanford; hai nhà đồng sáng
lập Larry Page và Sergey Brin cùng vị Giám đốc điều hành
Eric Schmidt; Angel Investors - công ty có sự tham gia cổ
phần của đại gia phần mềm Microsoft, tay golf số 1 thế giới
Tiger Woods, Thống đốc bang California Arnold Schwarzenegger
và cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger.
Trong kế hoạch có nhấn mạnh, lượng cổ phiếu bán ra của 7 đại
cổ đông trên giảm đi và lượng bán theo dạng "chiếc giày
xanh" tăng mạnh, một dấu hiệu cho thấy các đại cổ đông muốn
bán nhiều nhưng không chắc sẽ bán được. Và trước khi phát
hành, các nhà đầu tư đã lấy làm e ngại và tranh thủ bán ra
với giá thấp.
Và mức giá cổ phiếu của ngày 18/8 là 85USD, họ đã thu lợi
lớn vì chỉ ngay ngày hôm sau, họ đã phát hành cổ phiếu lần
đầu ra công chúng tại Nasdaq, nằm ở giá 109,48 USD/cổ phiếu.
|
Robot nhỏ nhất thế giới
|
Các
nhà nghiên cứu Mỹ vừa chế tạo một robot hình sâu đo nhỏ đến
nỗi phải cần một kính hiển vi mới nhìn thấy được. Thực tế
200 con nối đuôi nhau có thể tạo nên một vũ điệu conga quanh
viên kẹo M&M.
Robot tí hon có chiều rộng
60 micromet (bằng độ dày của sợi tóc con người) và dài 250
micromet, đưa nó trở thành một robot điều khiển không tháo
rời nhỏ nhất từ trước tới nay.
"Nó nhỏ hơn hàng chục lần
về chiều dài và hàng nghìn lần về khối lượng so với các
robot tí hon không tháo lắp có thể điều khiển được", nhà
thiết kế Bruce Donald tại Đại học Dartmouth nói. "Có thể
điều khiển được tức là cũng giống như một cái ôtô, bạn có
thể lái nó trên một mặt bằng và đưa nó đi bất cứ đâu bạn
muốn. Nó không chạy trên bánh xe nhưng bò giống như con sâu
đo, mỗi giây có thể thực hiện được hàng chục nghìn bước dài
10 nanomet. Nó chuyển hướng bằng cách thò ra một cái chân
silicon và xoay tròn trên chân trụ đó".
Do robot có kỹ thuật
chuyển hướng cải tiến và không phải tháo lắp nên nó có thể
di chuyển tự do trên bề mặt mà không cần đường ray, vốn hạn
chế sự linh hoạt của những robot siêu nhỏ trước đây.
"Những cỗ máy nhỏ xíu
thường mắc phải những thứ mà nó chạm vào, giống như cát bám
vào kẽ chân trên bãi biển. Vì thế chúng tôi tạo ra những
robot siêu nhỏ này không có bánh xe hoặc khớp nối, thay vào
đó nó tự trượt êm ái trên thân giống như con sâu đo. Ở phạm
vi nhỏ, cỗ máy chạy cực nhanh".
Để đi lại robot sử dụng 2
bộ cơ độc lập, một cái để tiến lên phía trước và cái còn lại
để rẽ. Nó không có hướng đi lập trình từ trước mà phản ứng
với những thay đổi trong mạng lưới điện cực mà nó di chuyển
trên đó. Mạng lưới này cũng cung cấp năng lượng cần thiết
cho robot để di chuyển.
Robot kiểu này sẽ giúp ích
trong công việc do thám, sửa chữa điện tử, thăm dò môi
trường nguy hiểm, thậm chí xử lý mô, tế bào con người.
M.T. (theo
Livescience) |
Việt Nam tách được tế bào gốc từ phôi chuột
Thứ năm, 15/9/2005 |
 |
 |
|
 |
Tế bào gốc là tế bào có tiềm năng
phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau trong
cơ thể, như cơ, máu, thần kinh..., do vậy có thể ứng
dụng rất tốt trong y học, thay thế các mô bị hỏng
hóc. |
PGS Nguyễn Mộng Hùng và cộng
sự thuộc khoa Sinh, Đại học Khoa học Tự nhiên (Hà Nội) vừa
thành công trong việc tách và nuôi lâu dài tế bào gốc của
phôi chuột, biến chúng thành tế bào gốc máu.
Tiến sĩ Hùng cho biết,
trước đây đã có một số nhóm nghiên cứu trong nước tuyên bố
tách được tế bào gốc từ phôi chuột, song không có chứng
minh. Nghiên cứu của ông được chứng minh rõ ràng, căn cứ vào
hình thái tế bào gốc, vào chỉ thị và hiệu quả (cứu được
chuột bị chiếu xạ sống lâu hơn).
Nhóm nghiên cứu của tiến
sĩ Hùng đã tách tế bào gốc từ phôi chuột, rồi tiêm vào ven
của những con chuột đã bị chiếu xạ liều cao. 30 con chuột
thí nghiệm được chiếu xạ ở liều 800 đến 900 rơnghen - liều
gây chết 100% sau một tuần, do phóng xạ phá huỷ toàn bộ hồng
cầu và cả những tế bào tạo hồng cầu. Tuy nhiên, khi tiêm tế
bào gốc cho chúng, nhiều con đã sống được quá 1 tháng. Xét
nghiệm cho thấy lách của những động vật này xuất hiện các ổ
tạo máu mới, chứng tỏ tế bào gốc đã phát huy tác dụng - biến
đổi thành tế bào tạo máu để sản sinh hồng cầu mới cho chuột.
Hiện tại, do Việt Nam chưa
có hành lang pháp lý cho việc lấy tế bào gốc từ phôi người,
nên nhóm nghiên cứu mới dừng lại ở các công trình trên động
vật, như gà, chuột. Vì chuột là động vật có vú gần với
người, nên thành công này là khá quan trọng, và sẽ mở ra
những hướng nghiên cứu mới trên tế bào gốc phôi người ở nước
ta. Tiến sĩ Hùng cho biết nhóm của ông dự định hợp tác với
Bộ Y tế thực hiện đề tài này, phục vụ trong y học.
Trước đó, nhóm của tiến sĩ
Hùng cũng đã thành công trong việc tạo ra 26 con gà Ác Tiềm
có chứa tế bào gà Lương Phượng bằng
công nghệ tế bào gốc phôi.
Thuận An
|
Âm thanh chỉ dành cho một người
Nhà phát minh Elwood Norris đã phát
triển một kỹ thuật gọi là HyperSonic Sound (HSS) có
thể hướng sóng âm thành một chùm tia giống như tia
laser trong khoảng cách 138 mét. Với kỹ thuật này,
bạn có thể nghe nhạc trong phòng nhưng người ở bên
cạnh không nghe thấy tý gì cả.
HSS hoạt động bằng cách phát ra
sóng âm có tần số cao mà tai người không thể nghe
thấy được, không như sóng âm có tần số thấp. Chúng
không lan ra khi truyền qua không khí mà lại tập
trung như tia laser. Khi cột sóng siêu âm này chạm
đến một vật thể lớn, như đầu của chúng ta chẳng hạn,
nó sẽ tái tạo thành âm thanh gốc. Kỹ thuật này có
thể cho phép những chiếc xe cứu thương rú còi mà chỉ
những chiếc xe chạy trên đường mới nghe thấy, còn
người dân ở hai bên đường sẽ không bị làm phiền.
(Theo Tài Hoa
Trẻ) |
|
Vẫy tay điều khiển tivi
Chỉ
cần một cái vung tay đơn giản là bạn có thể bật -
tắt tivi, chuyển kênh hoặc thu lại một chương trình.
Các nhà nghiên cứu Australia đang phát triển một
thiết bị gắn vào bàn tay để điều khiển tivi bằng
những động tác đơn giản.
Thiết bị được miêu tả như một con
chuột dành cho tivi, mang đến một cách thức điều
khiển mới thân thiện thay cho chiếc điều khiển từ xa
phức tạp, giáo sư Jeff Jones tại tổ chức CRC for
Interaction Design của Australia (ACID) cho biết.
ACID đã phát triển thành công vật
mẫu và hy vọng sẽ đưa sản phẩm ra thị trường vào
cuối năm tới. Thiết bị đặt trên một cục sạc và bạn
gắn nó vào lòng bàn tay khi cần sử dụng.
Điều
đó có nghĩa là bạn vừa có thể chuyển kênh khi đang
uống một tách cafe, đọc báo hay nói chuyện điện
thoại mà không cần phải đặt bất cứ thứ gì xuống hay
phải tìm kiếm chiếc điều khiển từ xa.
Các động tác cơ bản vẫn đang được
tiếp tục phát triển, nhưng hiện tại ngửa bàn tay lên
hay úp tay xuống có nghĩa là tua đi, tua lại; giơ
tay lên hay xuống là chuyển kênh lên xuống.
Thiết bị có những cảm biến đo đạc
cử động và hướng đi của bàn tay và một nút điều
khiển bằng ngón cái để khoá thiết bị.
Giáo sư Duane Varan, tại Đại học
Murdoch ở Western Australia, nhận định thiết bị là
một nỗ lực để giúp việc xem tivi được thuận tiện
hơn. "Khi mà tivi ngày càng phức tạp thì chúng cũng
ngày càng khó để điều khiển. Mọi người đang cố gắng
để làm cho chiếc điều khiển từ xa có chức năng ngày
càng tinh vi hơn nhưng tôi nghĩ chúng ta cần phải
xem lại chính chiếc điều khiển".
Jones cho rằng sản phẩm cũng có
thể được phát triển để điều khiển các thiết bị số
khác trong gia đình như lò vi sóng, đèn và điều hoà
nhiệt độ. Sản phẩm hiện có giá 77 USD.
M.T. (theo
ABC
Online) |
|
Dấu vân tự nhiên của giấy giúp
chống giấy tờ giảont>
Các
nhà vật lý Anh đã phát hiện ra nhiều loại vật liệu,
trong đó có các tờ giấy và tấm plastic có những
đường vân tinh vi, có thể được dùng để nhận dạng.
Vì những đường vân nhỏ xíu này
thật sự không thể điều chỉnh theo ý muốn, nên chúng
có thể trở thành nền tảng cho một kiểu nhận dạng
mới, giúp chống lại giấy tờ giả.
Thậm chí, hai tờ bất kỳ trong cùng
một xấp giấy cũng có những đường vân khác nhau.
Ngoài ra, khi nhàu giấy thành một trái banh, cho vào
nước lạnh, hay nướng giấy ở nhiệt độ lên đến 180 độ
C, thì những đường vân này vẫn không thay đổi.
Các nhà khoa học cho biết, khả
năng hai miếng giấy có dấu vân giống nhau là rất
thấp: dưới một phần 10 mũ 72. Với những tấm plastic,
tỷ lệ này cao hơn, nhưng cũng chỉ ở khoảng một phần
10 mũ 20. Đây là phương pháp chống giấy tờ giả thật
đơn giản và hiệu quả.
Tài Hoa Trẻ (theo
Science News) |
|
Chế tạo thành công ba chiếc thủy phi cơ đầu tiên
|
Nhà
máy A41 thuộc Cục Kỹ thuật quân chủng phòng không - không
quân cho biết họ đã nghiên cứu và chế tạo thử nghiệm thành
công loại máy bay lưỡng dụng hạng nhẹ (còn gọi là thủy phi
cơ), được đặt tên là VNS-41.
Theo nhà máy A41, máy bay
VNS-41 có thể cất cánh, hạ cánh trên cạn hoặc dưới nước.
Trên cạn, máy bay VNS-41 có thể cất cánh ngay sau khi chạy
đà 50-70 m và dưới nước đoạn đường chạy đà khoảng 200-300 m.
Loại máy bay này sử dụng cho nhiều mục đích: bay huấn luyện
phi công, bay thể thao, du lịch, thương mại, bay tuần tra
thám hiểm phục vụ bảo vệ rừng, phục vụ sản xuất nông nghiệp,
ngư nghiệp... Giá mỗi chiếc chưa đến 2 tỷ đồng.
Cũng theo nhà máy A41,
chiếc VNS-41 có chiều dài 6,980 m, sải cánh dài 11,650 m,
chiều cao 2,535 m và được trang bị hai động cơ Rotax-582
loại 65Hp của Áo. Trọng lượng cất cánh lớn nhất là 780 kg,
có thể chở 3-4 người. Tốc độ bay đạt 120-135 km/h; độ cao
bay tối đa cho phép 3.000 m và tầm bay tối đa 300 km. Đây là
loại máy bay sử dụng xăng A92 với mức tiêu thụ xăng của mỗi
động cơ 19-22 lít/giờ (tổng lượng xăng máy bay có thể chứa
là 80 lít). Toàn bộ thân chính, thân đuôi, cánh giữa của máy
bay VNS-41 được làm bằng vật liệu composite cao cấp; mức độ
nội địa hóa trên máy bay là 70%.
Tới nay đã có ba chiếc
VNS-41 xuất xưởng, bay thử và bàn giao đưa vào sử dụng.
Ngoài ra, nhà máy A41 tiếp tục được giao sản xuất bốn chiếc
VNS-41 với nhiều cải tiến.
(Theo
Tuổi Trẻ) |
Ngọt, đắng là tuỳ vào lưỡi bạn
Mùi vị, giống như sắc đẹp, thực sự
nằm ở não người, nên chúng rất khác nhau tùy theo
cảm nhận của mỗi người - đôi khi khác kinh khủng,
một trong những nhà sinh học thần kinh giác quan
hàng đầu thế giới tuyên bố.
"Không có hai người nào ngửi cùng
thứ một theo cùng một cách cả", Patrick Mac Leod,
chủ tịch Viện Vị giác tại Pháp và là cựu giám đốc
của phòng thí nghiệm sinh học thần kinh giác quan
tại Viện Ecole Pratique des Hautes Etudes, nhận
định.
"Khi chúng ta nhận biết một mùi vị, cảm nhận chính
xác của giác quan được tạo ra chủ yếu phụ thuộc vào
người quan sát", ông nói.
Thị giác, thính giác và xúc giác ở
những người khác nhau có nhiều điểm tương đồng, điều
đó có nghĩa là họ đang nhìn, nghe và sờ mó những vật
giống nhau. Nhưng với mùi và vị, một loại rượu vang
hảo hạng đối với người này lại trở thành thứ rượu rẻ
tiền với người khác.
Cuộc tìm kiếm thứ mùi hoặc vị có
thể làm hài lòng tất cả mọi người sẽ trở nên vô vọng
ngay từ khi mới bắt đầu, nếu Mac Leod là đúng.
Một vài nhân tố chịu trách nhiệm
về sự đa dạng trong cảm nhận mùi vị của con người.
Bộ gene của chúng ta chứa 347 gene khứu giác - nghĩa
là chiếm đến 1% của tổng số, trong khi chỉ có rất ít
gene chi phối các giác quan còn lại, chẳng hạn 4
gene cho thị lực.
Ít nhất một nửa trong số gene này
là những gene đa hình thái, nghĩa là chúng có tiềm
năng lớn để khác biệt nhau. Ngoài ra, còn một thực
tế là con người có những ngưỡng cảm nhận khác nhau
đối với những vật chất giải phóng các hương vị khác
nhau. Một lượng pyridine cực nhỏ (chất hữu cơ tìm
thấy trong hương liệu thực phẩm mà Mac Leod sử dụng
trong thí nghiệm) đối với em họ của bạn là cực kỳ
khó chịu, thì có thể với bạn lại hoàn toàn không
ngửi thấy. Tuy nhiên, với loại hương khác, nó lại
diễn biến theo một cách khác.
Mac Leod cũng cho biết "bộ nhai"
cung cấp cho não gần một nửa thông tin mà nó nhận
được liên quan đến vị, mũi thu thập hầu hết thông
tin còn lại - thông qua miệng. Trong khi đó, cái
lưỡi khá là vô dụng. Đó là một trong những lý do
khiến người già kém nhạy cảm hơn với mùi, ông giải
thích.
Cũng theo Mac Leod, một thực tế
không kém ngạc nghiên là không có mùi nào về bản
chất là kinh tởm cả. Nếu băng vệ sinh của một đứa bé
khiến chúng ta nhăn mũi, thì đó chỉ là vì chúng ta
đã học được cách không thích mùi mà chúng toả ra.
Các giác quan khác cũng góp phần
vào cảm nhận mùi vị của bạn. "Màu rượu vang - một
thứ thông tin thị giác - có thể thực sự làm thay đổi
vị của rượu", ông nói.
T. An (theo
AFP) |
|
Nhìn thấy vật thể già nhất trong vũ trụ
|
 |
Minh họa một vụ giải phóng tia
gamma. |
Các nhà thiên văn vừa tuyên
bố khám phá ra vật thể xa nhất và lâu đời nhất trong vùng
không gian mà con người có thể "nhìn thấy" - một ngôi sao
đang bùng nổ để tạo thành một lỗ đen, cách chúng ta 12,7 tỷ
năm ánh sáng.
Nói cách khác, các tia
gamma và hồng ngoại thoát thai từ vụ sụp đổ tinh vân dữ dội
này đã chu du 12,7 tỷ năm trước khi đặt chân đến trái đất
hôm 5/9 vừa qua.
Vật thể (được ký hiệu
GRB050904) đầu tiên được phát hiện bởi đài quan sát tia
Gamma Swift đang bay trên quỹ đạo - đài thiên văn này sau đó
thông báo cho các kính thiên văn mặt đất để quan sát kỹ
lưỡng hơn.
Những gì giới quan sát
nhìn thấy không phải là một vài ngôi sao đang chết trong một
thiên hà gần chúng ta, mà là thứ ánh sáng bị biến đổi bởi
không gian và thời gian đến mức nó hẳn phải được sinh ra khi
vũ trụ có tuổi chưa bằng 7% so với số tuổi hiện nay. Phổ
hồng ngoại của nó chuyển dịch mạnh chưa từng thấy về phía đỏ
- chứng tỏ nó ở khoảng cách cực xa.
Các nhà quan sát Nhật Bản
đo được độ dịch chuyển về phía đỏ của ánh sáng là khoảng
6,29 - tương ứng với khoảng thời gian 900 triệu năm sau Big
Bang (vụ nổ khai sinh vũ trụ này được phỏng đoán diễn ra
13,7 tỷ năm trước).
Khám phá này không những
cho thấy còn nhiều vụ nổ cổ đại khác đang chờ con người tìm
ra, nó còn cung cấp cho các nhà thiên văn một cửa sổ mới để
soi vào lịch sử vũ trụ.
T. An (theo
Discovery) |
Tại sao các nghiên cứu y học thường sai?
 |
Nhiều loại hoa quả được đề
cao như thần dược.
|
Đừng vội chộp lấy bài báo đầu tiên
khuyên bạn "Hãy ăn cái này đi, nó sẽ làm bạn khoẻ
mạnh", vì có thể chỉ sau đó ít ngày, bạn sẽ phải ân
hận khi đọc một bài báo khác "Đừng ăn cái đó, nó sẽ
lấy đi của bạn 10 năm tuổi thọ". Tiếc thay, điều này
lại rất hay xảy ra trong thực tế.
Tinh thần hoài nghi đối với các
công trình nghiên cứu y khoa đang trỗi dậy mạnh mẽ
hơn bao giờ hết sau khi tiến sĩ John loannidis, một
nhà khoa học của Đại học Y loannina (Hy Lạp) khẳng
định rằng một phần đáng kể các kết quả nghiên cứu đã
xuất bản trong lĩnh vực này là... sai. loannidis đã
xem xét 45 công trình đã công bố trên các tạp chí uy
tín hàng đầu thế giới trong thời gian từ 1990 đến
2003. Kết quả thật đáng kinh ngạc: Ít nhất 1/3 trong
số này đã bị phủ nhận hoàn toàn hoặc bị đặt lại vấn
đề trong các nghiên cứu sau đó.
Trường hợp được biết đến nhiều
nhất là những công trình nghiên cứu liệu pháp hoóc
môn thay thế. Lúc đầu, nó được cho là có tác dụng
tốt trong phòng ngừa và điều trị bệnh tim cũng như
một số chứng bệnh khác. Tuy nhiên, những nghiên cứu
sau đó đã cho thấy kết quả ngược lại. Không những
thế, hoóc môn thay thế hiện còn nằm trong danh sách
các chất gây ung thư.
Một trường hợp cũng rất nổi tiếng
là nghiên cứu khẳng định vai trò ngăn ngừa bệnh của
vitamin E. Thông tin này xuất hiện trên hầu hết các
tạp chí y khoa thế giới và được viện dẫn lại trong
nhiều báo cáo khoa học trước khi bị phủ nhận bởi một
nghiên cứu quy mô lớn khác được tiến hành gần đây.
Hay một ví dụ khác, chất oxit nitơ (một loại khí có
thể dùng để gây tê, thường được nha sĩ sử dụng).
Những người mắc bệnh phổi đã từng hít ôxit nitơ và
coi nó như một vị cứu tinh hẳn sẽ rất ngạc nhiên và
thất vọng nếu biết rằng, hoá ra, những công dụng của
chất này chỉ là tưởng tượng.
Trong danh sách đen những nghiên
cứu thuộc diện "xét lại" của John loannidis còn có
các kết luận về những tác dụng kỳ diệu của rượu vang
đỏ, trà, một số loại hoa quả và rau xanh. Nhiều
nghiên cứu đã đề cao quá mức các loại thực phẩm này
như những thứ thần dược đẩy lùi quá trình lão hoá,
ngăn ngừa ung thư, làm bền thành mạch... Tất nhiên,
tác dụng chống ôxi hoá của chúng là không thể phủ
nhận. Nhưng những nghiên cứu gần đây cho thấy mức độ
công hiệu của các loại thực phẩm kể trên rất khiêm
tốn so với những gì người ta ca ngợi. Trong đa số
các trường hợp, chúng chỉ có thể được coi là một
phương tiện hỗ trợ cho quá trình điều trị hơn là một
thứ vũ khí đẩy lùi bệnh tật.
Tại sao chúng ta sai?
Sai lầm thứ nhất xuất phát từ
chính cách tiến hành các nghiên cứu. Một tỷ lệ lớn
các công trình được tiến hành bằng phép thống kê.
Nhà nghiên cứu phát bản câu hỏi, yêu cầu người tham
gia trả lời và từ đó rút ra kết luận về tỷ lệ khỏi
bệnh, số lần dùng thuốc... Trong nhiều trường hợp,
các bản tự đánh giá này bị chi phối mạnh bởi cảm
tính chủ quan, do vậy không đảm bảo chính xác.
Một sai lầm khác xuất phát từ các
cơ quan truyền thông, có nhiệm vụ đưa các kết quả
nghiên cứu đến với công chúng. Xu hướng phổ biến
trong báo giới là thích đưa tin về những phát hiện
"tích cực" (khi một liệu pháp nào đó được công nhận
là có hiệu quả) hơn là những phát hiện tiêu cực (khi
hiệu quả của liệu pháp bị nghi ngờ). Chính cách đưa
tin một chiều này đã khiến người dân chỉ tiếp xúc
được với một nửa sự thật, trong khi bắt buộc phải có
nửa còn lại mới quyết định tính chính xác của toàn
bộ vấn đề. Hơn nữa, mặc dù các công trình nghiên cứu
được tiến hành ở những quy mô và chất lượng khác
nhau, nhưng khi lên mặt báo, chúng thường được đánh
đồng về một mức độ. Độc giả thường chỉ biết những
thông tin đại loại như "trà xanh có tác dụng điều
hoà huyết áp" hay "vitamin A làm giảm nguy cơ mắc
bệnh ung thư vú" mà không có cơ hội để biết đến
những yếu tố đằng sau những kết luận ấy.
Ngoài ra, mọi công trình nghiên
cứu, đặc biệt là trong y học, đều có tính kế thừa và
liên đới. Nó phải được xem xét trong mối liên hệ với
những kết quả nghiên cứu khác. Điều này là "nhiệm vụ
bất khả thi" đối với báo chí, ngay cả những tạp chí
chuyên ngành có uy tín nhất, do hạn chế về khuôn khổ
và nhiều yếu tố khác. Do vậy, người ta thường chỉ
cho đăng những thông tin ngắn gọn nhất, hấp dẫn nhất
của từng công trình riêng lẻ. Lướt qua những bài báo
với những hàng tít nóng hổi như "Một
thủ thuật thông thường để rút mỡ từ động mạch cổ,
Toa thuốc cho hàng triệu người dùng hay
Thần dược từ cây cúc dại Echinacea... trên tạp
chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ, một trong những ấn phẩm
danh giá nhất trong làng báo chí y khoa thế giới
cũng đủ thấy được điều này.
Một nguyên nhân sai lầm nữa là yếu
tố tâm lý. Người ta thường dễ dàng tin vào các kết
quả nghiên cứu đáp ứng đúng mong muốn của mình. Một
ví dụ: nếu bạn là người thích ăn chocolate nhưng vẫn
còn e ngại vì một vài tác động tiêu cực của nó đến
sức khoẻ (gây béo phì chẳng hạn), bạn sẽ rất vui
mừng khi đọc được thông tin rằng flavonoid trong
chocoladen có thể giúp hạ huyết áp. Bạn sẽ ngay lập
tức nhập thông tin này vào đầu một cách mù quáng mà
không cần kiểm chứng. Đơn giản vì nó cho bạn một cái
cớ để ăn thoải mái. Ngược lại, mọi người sẽ dễ phản
ứng thái quá trước những thông tin tiêu cực. Ví dụ,
một vài trẻ em bị phản ứng với một vài loại văcxin
và phải nhập viện là một vấn đề bình thường trong
ngành y, nhưng đối với đa số chúng ta, đó có thể là
một thảm kịch và sẽ có rất nhiều người không cho con
em uống văcxin, cho dù số trẻ bị phản ứng chỉ đếm
trên đầu ngón tay, còn số em được cứu sống nhờ
văcxin này có thể là hàng chục triệu.
Chúng ta có được gì từ những sai
lầm?
Hoài nghi khoa học luôn là điều
cần thiết. Chính sự hoài nghi và tư tưởng xét lại là
một trong những động lực thúc đẩy khoa học nói chung
và y học nói riêng phát triển. Có một câu chuyện vui
về những bước tiến của y học thế giới:
Thời tiền sử, các thầy lang nói:
Hãy ăn cái rễ cây này, nó sẽ chữa cho anh khỏi bệnh.
Thời văn minh cổ đại: Vứt cái rễ
vớ vẩn đó đi. Hãy cầu nguyện, Thượng đế sẽ chữa cho
anh.
Thế kỷ 18: Đừng tin vào Thượng đế,
hãy uống kháng sinh, anh sẽ khỏi.
Và đầu thế kỷ 21: Ngừng ngay việc
uống kháng sinh lại. Hãy ăn cái rễ cây này, nó sẽ
chữa cho anh khỏi bệnh.
Thế đấy. Chẳng ai có thể chắc chắn
rằng kết luận mà mình đưa ra là tuyệt đối chính xác.
Mọi nghiên cứu đều có thể bị bác lại bởi một nghiên
cứu khác. Rồi đến lượt nghiên cứu sau này lại có thể
bị phủ nhận bởi một nghiên cứu khác nữa. Nhờ đó,
chúng ta phát triển.
(Theo Khoa học
và Đời sống) |
|
Cột khói hình nấm của vụ nổ bom nguyên tử từ đâu ra?
Khi
một quả bom nguyên tử nổ, sẽ hình thành một cột khói
hình nấm. Đó là do nhiệt lượng sinh ra làm biến dạng
các lớp khí quyển một cách khác nhau.
Có 15% năng lượng
phát ra dưới dạng phóng xạ, 35% dưới dạng nhiệt và
50% dưới dạng sóng xung kích truyền đi với vận tốc
lớn hơn 1.000 km/h, càn quét mọi thứ trên đường đi.
Trong vài phần triệu giây sau vụ nổ, bức xạ X khủng
khiếp phóng thích ra làm nóng không khí. Một khối
cầu khí nóng rực hình thành có đường kính 1 km với
sức nóng lên đến vài triệu độ. Không khí nóng nhẹ
hơn không khí lạnh nên khối cầu khí sẽ dâng lên cao,
tạo thành một dòng không khí mạnh mẽ đi lên, cuốn
hút vật chất bị phá huỷ do vụ nổ. Hiện tượng này tạo
ra chân "cây nấm".
Chân nấm hình
thành ở tầng đối lưu (ở độ cao 15 km), nơi mà cứ lên
1 km, nhiệt độ sẽ giảm 6 độ C. Từ 18 đến 50 km (tầng
bình lưu), nhiệt độ tăng từ 0 đến 27 độ C. Giữa hai
tầng này là vùng đỉnh đối lưu mà khi tiếp xúc với
nó, cái "mũ nấm" sẽ hình thành. Quả cầu lửa đã nguội
lại, không còn đủ năng lượng để tiếp tục bốc lên cao
nữa và lan rộng theo chiều ngang, làm thành cái mũ
trước khi vật chất rơi xuống dần dần.
Tuy nhiên, trái
với những gì người ta thường nghĩ, cái nấm lửa đó
không phải là đặc thù của một vụ nổ nguyên tử. Thật
ra một vụ nổ do chất nổ hoá học thông thường với
cường độ mạnh như thế cũng tạo nên cái nấm. Và một
vài vụ phún xuất núi lửa có tính chất nổ cũng tạo
thành một cái nấm tro, khí và khói.
Tài Hoa Trẻ (theo
Science et Vie) |
|
Tái sinh - y học của tương lai
Nhà khoa học Michael
Rudnicki thuộc Trung tâm mạng nghiên cứu tế bào gốc
Canada nói: ở Ottawa, nói: “Một thời đại mới, thời
của y học tái sinh, sắp tới nơi rồi!”. Bằng cách sử
dụng tế bào gốc, các phần cơ thể bị tổn thương của
con người sẽ được khôi phục lại.
Tháng 1/2003, cô
Claveau, 21 tuổi, người Canada bị chẩn đoán là mắc
chứng viêm khớp phong hàn cứng đờ - loại hình viêm
khớp phong hàn hiếm gặp, tỷ lệ phát bệnh này là 1
phần 10 vạn. Các thầy thuốc chưa biết đích xác
nguyên nhân, nhưng một điều đã rõ là hệ thống miễn
dịch của người bệnh bị rối loạn. Họ đã dùng các thứ
thuốc điều trị thường quy song không có hiệu quả.
Bệnh nhân phát ban, đau bàn tay, ngón tay, đầu gối
và ngón chân.
Ba tháng sau, Ahmed
Galal, chủ nhiệm khoa Di thực xương Trung tâm y tế
MUHC Canada đã đề xuất phương pháp chữa trị cho
Claveau: Trước tiên dùng phương pháp trị liệu hóa
học và phóng xạ để hủy đi hệ thống miễn dịch có
khuyết tật, sau đó dùng tế bào gốc thu tập từ chính
người bệnh để “tạo lại” hệ thống miễn dịch mới. Bệnh
nhân đã quyết định đồng ý thử sau khi trải qua những
ngày đau đớn nhất: không thể đi lại, thậm chí không
thể cầm nổi cốc nước! Sau khi di thực tế bào, chân
Claveau bắt đầu di động được, 10 ngày sau, cô hoàn
toàn có thể tự đi về nhà. Kết quả kiểm tra máu chứng
tỏ một số biểu hiện của viêm khớp đã không còn nữa.
Cô đã đi làm trở lại với nhiệm vụ là nhân viên quản
lý một khách sạn.
Sau thành công trên,
A.Galal còn điều trị cho một người bệnh bị cứng hóa
do miễn dịch tự thân; giúp người này từ chỗ phải
ngồi xe lăn đã có thể chống gậy đi lại được và đang
có tiến triển tốt lên.
Một bệnh nhân khác là
bà Ruzica Zuger, 72 tuổi, đã mấy lần phát tác bệnh
tim, tuy vẫn giữ được tính mạng nhưng quả tim bị tổn
hại nghiêm trọng. Giáo sư Chris Glover, chuyên gia
bệnh tim của Đại học Ottawa (Canada) cho biết, bình
thường, tâm thất trái có thể bơm ra 50% máu trong
buồng tim, nhưng tim bà R.Zuger chỉ bơm nổi 26%.
Trước đây, các thầy
thuốc cho rằng tổn thương của tim là vĩnh viễn,
không thể phục hồi. Nhưng giáo sư Glover không nghĩ
như vậy. Ông đã thử nghiệm trên động vật về khả năng
phục hồi chức năng tim của loại thuốc có tên là
G-CSF, vốn chỉ dùng để kích thích sản sinh tế bào
gốc của người bị bệnh ung thư và phục hồi, tu sửa hệ
thống miễn dịch. Sau đó, ông cũng thuyết phục bà
R.Zuger tiêm thuốc này. Thuốc thúc đẩy phóng ra tế
bào gốc mới, khiến khả năng bơm ép của quả tim bệnh
nhân đạt tới mức chỉ bị tổn hại nhẹ.
Glover cũng dùng
phương pháp này chữa trị cho 6 người bệnh tim ở giai
đoạn đầu và đạt được kết quả trị liệu rõ rệt. Hai
năm nay, Trung tâm sức khỏe Canada đã đồng ý thử
nghiệm phác đồ này cho 86 người bệnh khác.
Còn đối với bệnh
Parkinson, việc điều trị bằng cách di thực tế bào
gốc phôi thai vào não người bệnh là một công việc
nguy hiểm, có thể gây nên tổn thương vì không thể
luôn đưa đúng vị trí. Điều này đã không còn đáng lo
ngại vì mới đây, Ivar Mender, chủ nhiệm khoa Ngoại
thần kinh Đại học Dalhousie (Canada) đã nghiên cứu
ra một hệ thống an toàn, tin cậy, gọi là “ống di
thực”. Ống nhỏ này phóng ra tế bào gốc dưới sự điều
chỉnh của thiết bị điện tử (trước đây đều dùng thủ
công thao tác). Sau 24 giờ, người bệnh không còn
chứng trạng xuất huyết hoặc tổ chức bị tổn hại.
I.Mender nói: “Hiện tại chúng tôi có thể đưa tế bào
gốc một cách chính xác vào bất cứ bộ phận nào của
não, đồng thời mức độ não bị tổn hại giảm đến thấp
nhất!”.
Theo ông Michael
Rudnicki, một thời đại mới của y học đã tới. Hiện
phương pháp trị liệu tế bào gốc ở giai đoạn thí
nghiệm đã có rất nhiều loại, chẳng hạn như lợi dụng
kỹ thuật tế bào gốc trị liệu tủy sống bị tổn hại,
đột quỵ, bệnh Parkinson... Rất nhiều liệu pháp có
khả năng được đưa vào sử dụng lâm sàng trong vòng 5
năm tới.
(12/9/2005,
Theo Sức Khỏe &
Đời Sống) |
|
Con của 'người mẹ chết não' qua đời
 |
Cô Susan Rollin Torres lúc
còn khỏe mạnh. |
Em bé 5 tuần tuổi, Susan Anne
Catherine Torres, ra đời trong hoàn cảnh người
mẹ bị chết não được kéo dài sự sống để sinh con,
đã tử vong sáng thứ 2 sau một ca phẫu thuật khẩn
cấp.
Bé Susan bị sinh non 13 tuần, tử
vong vì suy tim ở Trung tâm nhi khoa Mỹ ở
Washington, trong khi các bác sĩ phẫu thuật cố gắng
xử lý một đoạn ruột thủng. Gia đình của Susan cho
biết tình trạng của em xấu đi nhanh chóng trong
những ngày cuối tuần vừa qua. Việc sinh non đã để
lại di chứng rối loạn ruột và gây nhiễm trùng toàn
bộ cơ thể.
Mẹ của Susan là Susan Rollin
Torres, một nhà nghiên cứu 26 tuổi làm việc tại Viện
Y học quốc gia. Cô bị đột quỵ vào tháng 5 vừa qua,
sau khi khối u ác tính đã lan tới não và gây mất
nhận thức. Torres qua đời sau khi sinh con trong
tình trạng chết não.
Ca sinh nở của Torres trở thành
cuộc chạy đua giữa sự phát triển của bào thai và căn
bệnh ung thư ác tính đang huỷ hoại cơ toàn bộ cơ thể
người mẹ. Các bác sĩ của Bệnh Virginia, nơi đứa trẻ
chào đời, cho biết sức khoẻ của Torres xấu đi nhiều
và có nguy cơ gây hại cho cái thai hơn là lợi ích
của việc kéo dài thời gian trong tử cung mang lại.
Tháng trước, người ta còn tỏ ra
lạc quan về cơ hội sống sót của đứa bé sinh ra với
trọng lượng chưa tới 1 kg. Lúc đó, các bác sĩ không
thấy có dấu hiệu chứng tỏ căn bệnh ung thư của người
mẹ đã vươn tới nhau thai. Họ còn miêu tả đứa bé hoàn
toàn khỏe mạnh và nghịch ngợm. Cuối tháng 8 vừa qua,
gia đình của Torres cũng cho biết trọng lượng của bé
Susan tăng và đã ngừng thở máy. Cha của Susan, anh
Jason Torres, đã bỏ việc để ngày đêm bên cạnh chăm
sóc người vợ. Đôi vợ chồng này trước đó có một đứa
con 2 tuổi.
Mỹ Linh
(theo AP) |
|
Sinh con trong trạng thái chết não
Hôm qua, các bác sĩ Mỹ đã quyết định
rút hệ thống hỗ trợ sự sống khỏi người sản phụ Susan
Torres, 26 tuổi, một ngày sau khi cô sinh con trong
tình trạng chết não. Susan được kéo dài sự sống 3
tháng qua để đứa trẻ trong bụng cô có thêm thời gian
phát triển.
"Đây là khoảnh khắc ngọt ngào lẫn
cay đắng của gia đình tôi", Justin Torres, anh rể cô
cho biết.
Susan Torres, nhà nữ nghiên cứu
tại viện Y học quốc gia Mỹ, bị một cơn đột quỵ hồi
tháng 5 vừa qua sau khi khối u ác tính tràn tới não.
Gia đình đã quyết định kéo dài sự sống của cô để đứa
con trong bụng đủ lớn. Một cuộc chạy đua đã diễn ra
giữa sự phát triển của bào thai và căn bệnh ung thư
đang tàn phá cơ thể người phụ nữ.
Các bác sĩ cho biết, sức khoẻ của
Torres xấu đi nhiều và có nguy cơ gây hại cho cái
thai hơn là lợi ích của việc kéo dài thời gian trong
tử cung mang lại. Hôm thứ ba vừa qua, Torres đã cho
ra đời một bé gái - Susan Anne Catherine Torres -
bằng thủ thuật sinh mổ tại bệnh viện trung tâm
Virginia. Cô bé thiếu 2 tháng và nặng có 0,51 kg,
song sức sống rất "mạnh mẽ". Hiện bé được chăm sóc
đặc biệt.
Các bác sĩ đã rút hệ thống hỗ trợ
sự sống khỏi người Torres hôm qua, trước sự chứng
kiến của chồng cô, Jason Torres.
Tài liệu y học bằng tiếng Anh từng
ghi lại ít nhất 11 trường hợp kể từ năm 1979 về
những phụ nữ bị hỏng não hoàn toàn, song được kéo
dài sự sống để giúp bào thai phát triển. Tiến sĩ
Christopher McManus, người chăm sóc cho Susan
Torres, cho biết ít nhất 25% khả năng cháu bé sẽ
phát triển bệnh ung thư.
Jason Torres đã phải nghỉ việc để
chăm sóc vợ. Hai người còn có một đứa con khác, bé
Peter 2 tuổi đang được ông bà chăm sóc. |
|
Yoga tạo hòa hợp giữa thần và xác
Theo
Phạn ngữ, Yoga có nghĩa là sự kết hợp hoặc hòa hợp.
Nó tạo sự hài hòa giữa tinh thần và thể xác con
người, giúp tái lập sự cân bằng cho những người đang
mệt mỏi và căng thẳng vì nhịp sống hiện đại.
Yoga bao gồm một hệ thống triết lý
và những phương thức dắt con người đi đến sự hòa
hợp: giữa thể xác, tình cảm và trí tuệ, giữa bản
thân và môi trường và cuối cùng là giữa “cái tôi” và
vũ trụ. Trong thời đại ngày nay, khi con người phải
đối mặt với nhiều áp lực, Yoga được biết đến như một
phương pháp thể dục khá hoàn hảo, giúp vô hiệu hóa
stress. Mặt khác, nếu quan niệm “tuổi già là một quá
trình xơ cứng” thì những động tác Yoga có tác dụng
làm mềm dẻo cơ thể, duy trì sự trẻ trung, thon thả
và linh hoạt.
Các tư thế Yoga được gọi là Asanas, gồm nhiều bài
tập do các đạo sư xây dựng từ hàng nghìn năm trước,
giúp đạt được sức khỏe cả về tinh thần lẫn thể xác.
Từ Asanas hàm nghĩa là những tư thế thoải mái. Sự
thoải mái không phải đợi đến một thời gian sau khi
tập mà có thể cảm nhận được ngay sau khi thực hành
mỗi động tác. Đây là điều khác biệt cơ bản giữa các
bài tập Yoga và một số phương pháp thể dục thể thao
khác. Nếu các phương pháp thể dục thông thường chú
tâm phát triển cơ bắp và sức mạnh bằng những động
tác nhanh, mạnh và liên tục, thì Yoga được thực hành
chậm rãi, mềm dẻo, phối hợp với nhịp thở sâu và thời
gian nghỉ ngơi giữa mỗi tư thế. Cách tập này không
tạo áp lực cho tim mà còn có thể cung cấp thêm nhiều
dưỡng khí cho máu và sinh lực cho các cơ quan, giúp
năng lực được tích lũy nhiều hơn là tiêu tán.
Hình thức dễ nhận thấy ở Yoga là những tư thế vặn
người, cúi gập hoặc kéo giãn cơ thể. Chúng gây sức
căng thích hợp trong thời gian nhất định trên một
nhóm cơ, khớp hoặc dây chằng, đặc biệt là đối với
những vùng mà sinh hoạt thường ngày không đủ tác
động tới như cổ, vai, bụng. Sự căng giãn này làm
tăng lưu lượng máu đến từng tế bào, kể cả các mạch
máu ngoại biên, khiến ta có cảm giác ấm người, năng
lượng lan tỏa, dễ đưa cơ thể vào tình trạng thư giãn
sâu sau đó. Đây cũng là lý do các đạo sư Yoga khuyên
người tập nên giữ cơ thể ở tư thế xác chết sau mỗi
Asanas để có thể cảm nhận trọn vẹn lợi ích thư giãn
của mỗi tư thế.
Các tư thế Yoga cũng gây ra sức ép cần thiết trên
những cơ quan nội tạng và các tuyến nội tiết, có tác
dụng xoa bóp nội tạng và điều hòa việc xuất tiết các
kích thích tố, qua đó có thể tăng cường chuyển hóa,
kiểm soát những cảm xúc và giúp cân bằng tâm lý. Khi
được thực hành nhuần nhuyễn, các Asanas sẽ làm mạnh
cơ bắp, giúp các dây chằng đỡ bị căng cứng, kích
thích tuần hoàn huyết, hoạt hóa các khớp và nhất là
làm cho cột sống được dẻo dai, một điều kiện cần
thiết để cơ thể giữ được sự trẻ trung linh hoạt. Có
hàng nghìn Asanas khác nhau (có tài liệu nói đến
50.000 tư thế). Tuy nhiên, tùy theo nhu cầu và điều
kiện cơ thể riêng, mỗi người chỉ cần tập một số động
tác nhất định.
Một số Asanas không những có tác
dụng trên hệ thần kinh, tuyến nội tiết mà còn tác
động đến những vị trí dọc theo cột sống, được gọi là
những Luân xa. Việc hoạt hóa và khai mở những Luân
xa này có liên quan đến hoạt động của những dòng
năng lượng trong cơ thể và cả việc bổ sung cho những
dòng năng lượng đó. Nếu kích hoạt mà không biết cách
kiểm soát, những dòng năng lượng này có thể gây ảnh
hưởng không tốt cho người tập. Do đó, một số Asanas,
kể cả một số phép thở cần được hướng dẫn bởi người
thầy có kinh nghiệm. Tuy nhiên, vẫn có một số tư thế
phổ thông hữu ích cho sức khỏe mà mọi người đều có
thể tự tập luyện được.
Những lưu ý khi tập
Yoga
Không tập các Asanas trên nệm dày để cột sống dễ
được giữ thẳng. Không tập trực tiếp trên nền đất để
cơ thể khỏi nhiễm hơi ẩm từ đất. Nên tập trên sàn
hoặc ván có lót qua một lớp chăn, chiếu hoặc nệm
mỏng.
Không tâp Yoga trong vòng 2 giờ sau khi ăn để khỏi
ảnh hưởng tới sự tiêu hóa. Hơn nữa, khi bụng trống,
cơ thể sẽ dễ thực hành các tư thế hơn. Không tập
Yoga trong vòng 1/2 giờ trước khi ăn để giúp nội
tạng và các tuyến nội tiết có thể hấp thu tối đa
sinh lực do các bài tập mang lại.
Mỗi tư thế chỉ cần tập một vài lần. Giữa mỗi tư thế,
nên hít thở sâu và nghỉ ngơi, thư giãn để bảo đảm
cho cơ thể được thoải mái và năng lực được tích lũy.
Một tư thế có thể dễ với người này nhưng khó với
người khác. Đối với người lớn tuổi lại càng khó. Tư
thế càng khó đối với một người thì khi thực hành
được, hiệu quả cải thiện sức khỏe sẽ càng cao. Các
động tác cần thực hiện chậm để tránh gây trẹo gân,
sai khớp hoặc những tổn thương khác. Việc tập luyện
cần đều đặn, mỗi ngày tập một hoặc hai lần. Qua thời
gian, cơ, khớp sẽ linh hoạt dần và tư thế sẽ hoàn
chỉnh.
Hầu hết các tư thế căng giãn đều ảnh hưởng tới tử
cung, nên những phụ nữ trong thời kỳ có kinh hoặc
trong vòng 6 tháng trước và sau khi sinh không nên
tập, ngoại trừ tư thế xác chết.
Ngưng thở và giữ nguyên tư thế một thời gian là đặc
điểm của các Asanas. Yêu cầu này nhằm gia tăng sự
trao đổi chất và phát huy hiệu lực căng giãn để hóa
giải xơ cứng. Thời gian này dài ngắn tùy thuộc vào
khả năng của mỗi cá nhân. Ngưng thở nhưng phải bảo
đảm không nhức đầu, chóng mặt hoặc tim đập nhanh.
Sau mỗi tư thế, phải tạo được sự thoải mái thay vì
đau nhức, khó chịu. Kinh nghiệm cho thấy, trong khi
hít vào sâu và dài, đến gần cuối của thì hít vào chỉ
cần cố kéo dài thêm một chút. Kéo dài bằng cách dùng
ý hơn là cố hít thêm vào. Điều này có mục đích kéo
dài hơi thở, vẫn giữ được thanh quản mở, đáp ứng
được yêu cầu dài hơi, giữ yên tư thế một thời gian
mà không làm đỏ mặt, không gây khó chịu cho tim do
thanh quản đóng vì nín thở.
Tập Yoga là thực hành sự hòa hợp. Trước nhất là sự
hòa hợp giữa tinh thần và thể xác. Do đó, người tập
cần tập trung chú ý vào từng động tác trong suốt quá
trình luyện tập. Được như vậy, tự thân việc thực
hành các tư thế cũng chính là hành Thiền.
(Theo Sức Khỏe &
Đời Sống)
7 tư thế Yoga dễ tập
Rất
nhiều động tác Yoga cần có sự hướng
dẫn của chuyên gia. Tuy nhiên, có
không ít động tác đơn giản mà mọi
người đều có thể thực hiện để lấy
lại sự cân bằng và
hòa hợp giữa thể xác và tinh thần,
khắc chế stress.
Thế
trái núi với các ngón tay đan xen
vào nhau
Chuẩn bị: Đứng thẳng trên sàn
nhà hoặc mặt ván bằng phẳng, hai bàn
chân sát nhau, hai bàn tay buông dọc
hai bên thân.
Động tác: Bám chặt hai bàn
chân trên sàn, thót bụng vào, kéo
giãn hai chân và thân người về phía
trên. Nâng xương ức và mở rộng lồng
ngực. Đưa hai cánh tay thẳng ra phía
trước, các ngón tay đan nhau. Thở ra
trong khi xoay hai bàn tay đan nhau
từ trong ra ngoài và duỗi thẳng hai
cánh tay về phía trước mặt. Từ từ
hít vào trong khi nâng dần hai cánh
tay lên phía trên, khỏi đầu, cho đến
khi hai cánh tay thẳng và sóng dọc
theo thân mình, tức vuông góc với
mặt sàn. Duỗi thẳng hai cánh tay,
hai khuỷu tay thẳng. Giữ nguyên tư
thế này khoảng 20 giây. Từ từ thở ra
trong khi buông lỏng toàn thân và
đưa hai cánh tay trở về vị trí ban
đầu.
Tác dụng: Kéo giãn cột
sống, chống vẹo thoái hóa cột sống
và các chứng tê mỏi ở vùng vai, cánh
tay, cổ tay, khớp gối. Ngoài ra,
việc thực hành tư thế này ở đầu mỗi
buổi tập có thể xem là việc để làm
nóng người và kéo giãn các khớp,
chuẩn bị cho các tư thế tiếp theo.
Thế
rắn hổ mang
Chuẩn bị: Nằm sấp trên sàn,
hai bàn tay úp xuống ở khoảng hai
vai, các ngón tay hướng lên phía
trên.
Động tác: Hít vào, sức nặng
tựa trên hai bàn tay, từ từ nâng đầu
và ngực lên, đầu ngửa lên trần nhà,
cằm nhô ra phía trước. Trong tư thế
này, phần cơ thể từ rốn tới chân
luôn luôn chạm mặt sàn. Khi đã hít
vào tối đa cũng là lúc hai khuỷu tay
thẳng lên. Giữ nguyên tư thế này từ
10-20 giây. Thở ra trong khi từ từ
buông lỏng hai cánh tay, thân mình
trở lại vị trí ban đầu.
Tác dụng: Giúp cho xương
sống dẻo dai, làm săn chắc cơ bụng,
kích thích tiêu hóa, tăng cường sự
lưu thông khí huyết ở vùng lưng,
hông, cổ và những vị trí mà sinh
hoạt hàng ngày khó ảnh hướng đến như
ruột, gan, lách, phổi.
Thế
bánh xe
Chuẩn bị: Nằm ngửa trên sàn
nhà. Co cả hai đầu gối và kéo hai
bàn chân lại sát mông. Gấp khuỷu tay
lại, đặt hai bàn tay ở hai bên đầu,
lòng bàn tay úp xuống, ngón tay
hướng xuống dưới dọc theo thân mình.
Động tác: Hít vào thật sâu
trong khi từ từ nâng thân mình lên,
sức nặng tựa trên hai bàn tay và hai
bàn chân, giãn thẳng cánh tay và
khuỷu tay, ngửa đầu ra phía sau, ưỡn
ngực và đẩy cột sống lên cao. Giữ
nguyên tư thế này vài giây trước khi
từ từ thở ra, buông lỏng thân người
và trở về tư thế ban đầu.
Tác dụng: Giúp căng giãn và
làm mềm dẻo cột sống; kích thích các
tuyến yên, tuyến tùng và tuyến giáp;
tăng cường sức mạnh cho các cơ quan
vùng xương chậu, bụng và vùng ngực;
gia tăng chức năng hấp thu và tiêu
hóa. Tư thế này cũng thúc đẩy sự lưu
thông khí huyết đến các cơ quan và
ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Tuy
nhiên ở động tác này, vị trí đầu
thấp hơn tim nên những người có
huyết áp cao hoặc đang bị các chứng
nhức đầu không nên tập.
Thế
căng giãn lưng
Chuẩn bị: Ngồi thẳng lưng,
hai chân duỗi thẳng. Hai bàn chân
đặt sát cạnh nhau.
Động tác: Thở ra trong khi
từ từ khom người cúi xuống cho tới
khi đầu chạm gối, hai đầu gối vẫn
thẳng, hai đùi vẫn ép sát xuống sàn,
hai cánh tay đưa thẳng ra tối đa và
cố chạm vào bàn chân. Có thể dùng
hai bàn tay nắm lấy hai cổ chân hoặc
đan chéo hai bàn tay ôm lấy hai bàn
chân để dễ gập người lại. Giữ yên ở
tư thế này từ 10-20 giây. Hít vào,
nhấc đầu và thân mình lên, từ từ
buông lỏng hai bàn tay, buông lỏng
toàn thân, trở về tư thế ban đầu.
Tác dụng: Giúp kéo giãn cột
sống và các cơ vùng lưng, vùng vai;
cho phép sinh lực tuôn tràn đến từng
bộ phận, giải tỏa áp lực lên hệ
thống thần kinh dọc theo hai bên tủy
sống. Tư thế cũng có tác dụng xoa
dịu tuyến thượng thận, tăng cường
hoạt động của bộ máy sinh dục và bài
tiết, thúc đẩy chức năng của gan và
cải thiện tiêu hóa. Đặc biệt, động
tác gập mình về phía trước có công
năng giải tỏa những ứ trệ ở các đốt
sống thắt lưng và hoạt hóa Luân xa
3. Các đốt sống thắt lưng là nơi dễ
bị vôi hóa nhất. Dưới đốt sống thắt
lưng thứ hai là Luân xa 3, còn được
gọi là Luân xa sức khỏe vì nó kiểm
soát toàn bộ hoạt động của dạ dày,
gan, túi mật, tụy tạng và cả hệ thần
kinh. Do đó, thực hành tốt tư thế
này có ý nghĩa rất quan trọng cho
việc phòng và chữa bệnh.
Thế
vặn cột sống
Chuẩn bị: Ngồi trên sàn,
hai chân thẳng ra.
Động tác: Gấp chân trái
lại, đặt gót chân áp sát vào mông
phải. Gấp chân phải lại, đặt bàn
chân phải phía ngoài đầu gối trái.
Đầu gối phải sát dưới nách trái. Hít
vào trong khi duỗi tay trái ra để
nắm được cổ chân phải hoặc các ngón
chân phải. Từ từ quay mạnh tay phải
về phía sau lưng, đồng thời thân
mình quay 1/4 vòng về bên phải, bàn
tay phải tựa xuống sàn. Giữ nguyên
tư thế này khoảng 10 giây trước khi
thở ra và từ từ buông lỏng toàn thân
để trở về tư thế ban đầu. Tập lại
động tác này lần nữa theo chiều
ngược lại.
Tác dụng: Làm mềm dẻo cột
sống, có tác dụng tốt cho những dây
thần kinh dọc 2 bên cột sống và
những bắp thịt ở vùng bụng, vùng
thắt lưng.
Thế xác chết
Chuẩn bị: Nằm thoải mái trên sàn nhà
hoặc trên ván qua một lớp chăn mỏng.
Nới lỏng quần áo. Hai tay để tự
nhiên dọc bên thân hoặc hai bàn tay
chồng lên nhau và úp trên bụng. Có
thể đắp thêm một lớp chăn mỏng trên
người nếu cảm thấy lạnh.
Động tác: Với tư thế này, một số tài
liệu Yoga khuyên hít thở sâu và thực
hành buông lỏng toàn thân và từng bộ
phận cơ thể theo một thứ tự nhất
định từ đầu xuống chân, hoặc từ chân
lên đầu. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm
riêng của tác giả, để đơn giản và dễ
thực hành, người tập không nhất
thiết phải thở sâu và kiểm soát
buông lỏng từng bộ phận. Mục đích
của tư thế là thư giãn toàn diện. Do
đó, nếu thở sâu, người tập sẽ cần
đến sự cố gắng về mặt ý thức và sự
căng cơ thực tế ở vùng bụng. Cả hai
điều này đều không có lợi cho yêu
cầu thư giãn. Chỉ cần thở bình
thường, nhưng lưu ý thở chậm nhẹ và
đều ở thì thở ra là đủ. Thì thở ra
là thì ức chế thần kinh. Sự kéo dài
thì thở ra một cách chậm và đều sẽ
gây hiệu ứng thư giãn tốt. Về thực
hành thư giãn cơ bắp, sẽ dễ dàng cho
người mới tập nếu chỉ ám thị chung
thư giãn toàn thân, và chỉ cần quan
tâm giãn mềm cơ mặt hoặc cơ bàn tay,
cơ bàn chân là đủ. Mặt, bàn tay hoặc
bàn chân là những vùng phản xạ có đủ
những điểm phản chiếu ứng với toàn
bộ cơ thể, nên thư giãn được một
vùng thì toàn thân sẽ thư giãn. Mặt
khác, theo học thuyết Paplov, khi
tập trung gây ức chế thần kinh, một
vùng ở một điểm của vỏ não thì sự ức
chế sẽ lan tỏa gây ức chế toàn bộ vỏ
não. Tóm lại, công thức để thực hành
tư thế xác chết là nằm thoải mái,
hít thở điều hòa, thì thở ra chậm và
dài. Trong khi thở ra, nhẩm ý nghĩ
buông lỏng toàn thân, đặc biệt buông
lỏng hai bàn tay và hai bàn chân.
Tác dụng: Giúp giãn mềm cơ bắp và
loại bỏ mọi tạp niệm, mọi cảm xúc.
Trong điều kiện này, nhịp thở sẽ
chậm lại, nhịp tim giảm xuống, thần
kinh giao cảm sẽ tự điều hòa và cơ
thể sẽ được tiếp thêm năng lượng để
tăng cường sinh lực. Do đó tư thế
này rất hữu ích cho những người bị
rối loạn thần kinh giao cảm, dễ bị
căng thẳng, cáu gắt, mất ngủ, cao
huyết áp…
Trên thực tế, đối với người tập
Yoga, sau khi thực hành những tư thế
căng giãn tối đa, lúc nằm xuống,
việc thư giãn sẽ tự đến rất dễ dàng.
Thế ngồi hoa sen
Chuẩn bị: Quần áo nới lỏng. Ngồi xếp
bằng tự nhiên.
Động tác: Dùng hai bàn tay nắm lấy
bàn chân trái đặt lên đùi phải, gót
chân áp sát bụng. Kế tiếp dùng hai
bàn tay nắm lấy cổ chân phải và đặt
chân phải lên đùi trái, kéo nhẹ gót
chân áp sát bụng. Lưng thẳng, buông
lỏng phần vai, hai mắt khép hờ, đầu
lưỡi chạm nhẹ nướu răng trên. Hai
bàn tay đặt trên hai đầu gối, hai
lòng bàn tay ngửa lên trời, đầu ngón
tay cái chạm đầu ngón tay trỏ. Hai
bàn tay cũng có thể đan xen vào nhau
đặt trước bụng dưới, hai đầu ngón
tay cái chạm nhau. Giữ yên tư thế và
bất động. Tập trung tư tưởng vào bên
trong, quan sát hơi thở vào và ra
hoặc quan sát sự di chuyển của những
dòng năng lượng trong cơ thể cũng
như sự đến và đi của những cảm xúc,
những tư tưởng đang diễn ra… Thời
gian không giới hạn. Nếu chỉ nhằm
mục đích thể dục thông thường hoặc
để giải tỏa stress thì chỉ cần thực
hành khoảng 10 phút mỗi lần.
Tác dụng: Tư thế này có thể cải
thiện tuần hoàn huyết ở vùng xương
chậu, khớp háng, khớp gối và hai
chân. Đặc biệt thế hoa sen có tác
dụng điều hòa cảm xúc, làm êm dịu
thần kinh và giúp dễ tập trung tư
tưởng. Do đó, đây là thế ngồi thuận
tiện nhất cho việc thiền định.
“Thiên nhân hợp nhất” hay sự hòa hợp
giữa “cái tôi” và cái vô cùng của vũ
trụ trong triết học phương Đông.
(Theo Sức khỏe Đời sống) |
|
Thể dục theo phương pháp Zen Shiatsu
Giữ
được sự dẻo dai, thăng bằng cho cả
thể chất và tinh thần là những gì mà
bài tập Zen Shiatsu hứa hẹn mang lại
cho bạn. Các động tác khiến mạch máu
trong cơ thể giãn ra và thăng bằng.
Không nên thực hành bài tập một cách
dồn dập. Trên mỗi hình vẽ, bạn nên
tập từ từ để đạt được độ giãn tối
đa, giữ nguyên vị trí, thư giãn bằng
cách hít sâu 2-3 lần và thở mạnh ra,
cố giãn người ra thêm. Càng thư
giãn, bạn càng có thể làm giãn các
huyệt và cảm thấy năng lượng đang di
chuyển trong cơ thể. Luyện tập đều
đặn hàng ngày, bạn sẽ thành công.
1.
Huyệt phế - đại tràng
Mục tiêu: Giảm áp lực lên đường hô
hấp, thông thoáng đời sống tâm lý và
giảm chứng suy nhược.
Bài tập thực hành: Đứng thẳng người,
chân dang song song bằng vai. Bàn
tay đặt lên lưng, ngón tay hướng
xuống đất, hai ngón cái giao nhau.
Lưng bàn tay đặt lên mông. Lưng
thẳng, đầu thả lỏng, thở mạnh trong
khi kéo những ngón tay theo chiều
thẳng, càng xa càng tốt, hướng lên
trời. Mục đích: cúi đầu về giữa 2
đầu gối.
2.
Huyệt lách - dạ dày
Mục tiêu: Điều hòa hệ tiêu hóa, thư
giãn, giúp cuộc sống được thanh
thản, nhất là bạn đang ở trong tình
trạng stress và thường ám ảnh về quá
khứ.
Bài tập thực hành: Trước tiên, bạn
quỳ gối, hai gối khép lại, ngồi trên
gót chân và thở đều. Hãy thoải mái ở
vị trí này. Ngả lưng ra sau trong
khi cùi chỏ tay phải tựa xuống đất,
thở đều, rồi tựa cùi chỏ bên trái
xuống đất, lưng thả lỏng, từng chút
một ngả về phía sau đến khi bạn có
thể tự đặt mình nằm xuống.
3.
Huyệt tim - ruột non
Mục tiêu: Tư thế này làm nhẹ cảm
giác nóng trong ruột và mang lại cảm
giác bớt căng thẳng. Tạo cho tim,
đường ruột khỏe hơn và cũng tạo cho
người tập biết quan tâm và chăm sóc
những người khác.
Bài tập thực hành: Ngồi xếp bằng
tròn, tay ôm vòng lấy hai chân (khít
lại), kéo sát tối đa về xương chậu.
Cùi chỏ đưa ra và hạ xuống đầu gối
tối đa. Lưng đưa ra phía trước và
đầu thả lỏng, thở ra trong khi đùi
phía trong mở ra từ từ.
4.
Huyệt chủ tim - thần kinh
Mục tiêu: Loại bỏ những căng thẳng
trầm trọng trong tâm hồn.
Bài tập thực hành: Ngồi xếp bằng,
hai tay chéo nhau, bàn tay đặt bên
mình, không xê dịch mông, đầu thả
lỏng và vừa thở mạnh vừa cong lưng
bằng cách cúi đầu xuống sát đất.
5.
Huyệt thận - bàng quang
Mục tiêu: Cải thiện hoạt động của cơ
quan bài tiết.
Bài tập thực hành: Ngồi xuống, hai
chân duỗi thẳng song song nhau. Bàn
chân thẳng góc, thở mạnh tối đa, đầu
nghiêng về phía gối.
6.
Huyệt gan - mật
Mục tiêu: Dẫn lưu gan và túi mật,
phòng ngừa nóng giận, cáu gắt.
Bài tập thực hành: Ngồi xuống, hai
chân dang ra, lưng thẳng, ngón tay
đan vào nhau, vòng tay trên đầu,
lòng bàn tay hướng lên. Hướng cùi
chỏ bên phải về phía đầu gối bên
phải. Trong khi thở mạnh, bạn sẽ có
cảm giác phần trái được kéo giãn tối
đa. Tiếp đến là cùi chỏ bên trái về
phía gối trái và kéo giãn phần bên
phải tối đa.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống) |
|
Xoa bóp phòng chống viêm loét dạ dày - tá tràng
|
|
 |
Huyệt trung quản. |
Viêm loét dạ dày - tá
tràng đang có xu hướng gia tăng. Để phòng chống căn
bệnh này, y học cổ truyền sử dụng rất nhiều phương
pháp, trong đó có một loại hình hết sức đơn giản và
thuận tiện, đó là người bệnh tự day bấm một số huyệt
vị để chữa bệnh.
Xoa bụng:
Dùng một hoặc hai bàn
tay đặt chồng lên nhau, xoa bụng theo chiều kim đồng
hồ với một lực ấn vừa phải trong 5 phút. Trước đó có
thể dùng dầu nóng xoa khắp bụng một lượt.
Day ấn huyệt
trung quản:
Dùng ngón cái hoặc
ngón giữa day ấn huyệt trung quản trong 2 phút sao
cho đạt cảm giác tức nặng tại chỗ và lan sâu vào bên
trong dạ dày là được. Vị trí huyệt trung quản: điểm
giữa của đoạn nối rốn và điểm giao nhau của hai bờ
sườn hoặc từ rốn đo thẳng lên trên 4 tấc. Đây là một
huyệt vị hết sức quan trọng, có công dụng giảm đau,
điều hòa chức năng co bóp và bài tiết của dạ dày khá
tốt.
Day ấn huyệt nội quan:
Dùng ngón tay
cái day ấn huyệt nội quan trong 2 phút sao cho đạt
cảm giác tê tức tại chỗ là được. Vị trí huyệt nội
quan: từ giữa lằn chỉ cổ tay đo lên trên 2 tấc, ở
giữa hai gân cơ gan tay lớn và gan tay bé, nắm bàn
tay và gấp nhẹ vào cẳng tay để làm nổi rõ hai gân
này.
Day ấn huyệt túc
tam lý:
Dùng ngón cái hay ngón giữa đồng thời
day ấn cả hai huyệt túc tam lý trong 2 phút sao cho
có cảm giác tê tức tại chỗ và lan xuống mặt ngoài
hai bàn chân là được. Vị trí huyệt túc tam lý: sờ bờ
trước xương ống chân (mào chày) từ dưới cổ chân
ngược lên, đến gần khớp gối, ngón tay bị mắc lại ở
đâu thì đó là lồi củ trước xương chày, từ đây đo ra
ngoài một khoát ngón tay là vị trí huyệt, ấn có cảm
giác tê tức lan xuống bàn chân. Đây là một huyệt vị
rất quan trọng, chuyên dùng để chữa các chứng bệnh
đường tiêu hóa, có công dụng bổ tỳ kiện vị, điều hòa
công năng dạ dày và ruột, tăng sức đề kháng của cơ
thể.
Day ấn huyệt thái
xung:
Dùng ngón tay cái day ấn đồng thời hai
huyệt thái xung trong 2 phút sao cho đạt cảm giác tê
tức tại chỗ là được. Vị trí huyệt thái xung: sờ dọc
theo khoảng gian đốt xương bàn chân 1 (ngón cái) và
ngón 2, xác định góc tạo nên bởi hai đầu xương bàn
chân của hai ngón, huyệt nằm ở góc này, khi ấn có
cảm giác căng tức.
Quy trình này phải
được tiến hành kiên trì và đều đặn, mỗi ngày hai lần
sáng và chiều, khi đau cấp có thể làm thêm một lần
nữa. Tự xoa bóp có ý nghĩa rất lớn với trường hợp
đau bụng cấp do viêm loét dạ dày - tá tràng mà trong
hoàn cảnh “thuốc chưa có trong tay, thầy không có
tại chỗ”. Ngoài ra, đó còn là một phương pháp phòng
bệnh tích cực và trị liệu mang tính hỗ trợ cùng với
các biện pháp khác.
ThS Hoàng
Khánh Toàn, Sức Khỏe & Đời Sống |
|
Các quan niệm đúng - sai về nước uống
Khi
mang thai cần uống nước nhiều hơn? Nước trái cây có
thay thế được nước lọc? Uống trong bữa ăn có làm cho
mập lên không? Rất nhiều điều có thể bạn chưa biết
về nước - người bạn dinh dưỡng không thể thiếu hằng
ngày.
Khi mang thai,
cần uống nước nhiều hơn?
Đúng. Cơ thể
chúng ta chứa 70% nước và cần nhiều nước mỗi ngày.
Bình thường thì cơ thể mất 2,5 lít nước mỗi ngày qua
đường tiểu và mồ hôi. Các loại thực phẩm mang lại
cho cơ thể 1 lít mỗi ngày. Phần còn lại cần phải
uống vào.
Khi có thai, mồ hôi
tiết ra nhiều hơn vì thế cần phải uống nhiều hơn,
nhất là vào mùa hè, khi trời nóng và làm ta mất
nhiều nước hơn.
Uống trong bữa ăn
làm cho mập lên?
Sai. Để khỏe
mạnh, phải thường xuyên uống nước, từ khi thức dậy
buổi sáng và suốt cả ngày, nhưng không nhất thiết
phải giữa các bữa ăn. Uống nhiều khi ăn dễ gây
trướng bụng; nhưng lại là làm cho bạn có cảm giác
no. Hãy uống khi bạn nhớ đến.
Nước có gas làm
dễ chịu hơn vào mùa hè?
Đúng và sai.
Ngoài chuyện khẩu vị ra, bạn nên biết là các loại
nước có gas chứa nhiều natri, một loại khoáng chất
giữ nước. Nước giữ được lâu hơn trong cơ thể và có
lợi vào mùa hè hoặc khi chơi thể thao. Hơn nữa, bọt
sủi của nước có gas gây cảm giác mát, giải khát.
Ngược lại, nước ít bị bài tiết gây ứ nước và dễ làm
bụng to.
Nước trái cây
thay thế được nước?
Sai. Nước trái
cây ép giàu vitamines nhưng lại rất nhiều đường, nên
rất giàu năng lượng: dễ gây sâu răng, dễ lên cân và
khó chuyển hoá. Để giải khát và vệ sinh cơ thể,
không có gì bằng nước lọc hay nước suối: không mang
lại năng lượng, giúp thân hoạt động tốt, tăng bài
tiết chất bã, chống mệt mỏi và giúp phòng chống
nhiều bệnh tật.
Nước khoáng là
tốt nhất cho sức khoẻ?
Đúng và sai.
Nước khoáng sạch khuẩn, nhiều khoáng chất tốt cho cơ
thể. Nhưng uống nước khoáng hàng ngày không phải là
luôn cần thiết vì có thể làm cơ thể dư chất và làm
mệt thận. Nên thay đổi các loại nước uống và dùng
các nước ít khoáng chất thôi.
Mỗi loại nước
khoáng có chỉ định riêng?
Đúng. Bạn bị
ruột yếu? Nên chọn các loại nước giàu sulfate và
magiê như Contrex hay Hépar (thường được chỉ định để
kích thích nhu động ruột và lợi tiểu). Trường hợp bị
tiêu hoá kém, nên dùng nước có gas, nhưng không nên
uống nhiều quá vì hàm lượng muối cao. Bạn cũng có
thể dùng nước có bicarbonate để làm giảm các chứng
bệnh về gan và mật.
Nước ướp mùi
không tốt cho vóc dáng?
Đúng và sai.
Nước ướp mùi không mang lại năng lượng nên không làm
mập; nhưng các chất phẩm màu tích lại trong cơ thể
có thể gây hại.
(Theo Phụ Nữ TP
HCM) |
|
10 nguyên tắc để ăn mà không béo
Bạn
không cần nóng ruột tính toán số calo đã nạp vào
hằng ngày, không cần ăn kiêng ép xác. Chỉ cần tuân
thủ một số nguyên tắc đơn giản là bạn đã có một dáng
người thon thả.
Đừng ăn vặt
Mỗi tuần bạn có thể ngốn hết ít nhất 2.345 kcal qua
những thức ăn vặt. Ăn vặt quả là thú vui khó bỏ của
những người thừa cân. Và cũng có thể bạn ăn không
nhiều, nhưng bạn đã sai lầm khi chọn món ăn, ví dụ
bạn chỉ ăn một miếng bánh quy nhưng lượng dầu mỡ
trong đó cung cấp nhiều calo hơn cả một quả táo hay
lê.
Thận trọng! Một ngày
có thể bạn đã vô tình xơi rất nhiều đường
Trong một ngày, bạn có thể đã vô tình ăn một lượng
đường không ít. Chúng ẩn trong bánh quy, đồ ngọt,
khoai tây chiên, ô mai… Khi chọn mua thực phẩm,
chúng ta nên chú ý đến thành phần thực phẩm được ghi
rõ trên bao bì. Tránh sử dụng các loại thực phẩm đã
qua chế biến công nghiệp và được đóng gói sẵn. Tốt
nhất, chúng ta nên chọn những loại thực phẩm tươi
sống, có nguồn gốc từ thiên nhiên. Và dĩ nhiên trái
cây tươi tốt hơn nhiều so với nước quả đóng hộp;
thịt tươi sống an toàn hơn so với các loại xúc xích,
jambon, thịt khô.
Thỉnh thoảng cũng nên
thưởng cho bản thân
Vì điều này có thể khiến bạn dễ dàng hơn khi theo
đuổi kế hoạch ăn kiêng giảm cân của mình. Ăn tùy
thích là không tốt, nhưng một chế độ ăn quá khắt khe
chỉ làm cho bạn mau chán và nhụt chí mà thôi.
Vài miếng khoai rán, một thỏi chocolate nhỏ, hoặc
một miếng phomai lạt vừa có thể giải phóng bạn khỏi
cơn thèm ăn, vừa có thể tránh việc bạn sẽ xơi bù cả
một cái bánh kem phomai sau đó.
Một lượng dầu ăn thích
hợp vẫn tốt cho bạn
Tuy dầu ăn cung cấp rất nhiều calori, nhưng chính
dầu ăn lại khiến cho da thêm phần mịn màng đồng thời
giúp cơ thể hấp thu vitamin hiệu quả hơn. Vì thế bạn
không nên cự tuyệt hoàn toàn với dầu ăn, mà chỉ cần
điều chỉnh lượng dùng cho thích hợp.
Hấp thu đường từ rau
quả
Mọi người đều cho rằng đường là nguyên nhân chính
làm tăng thể trọng đáng kể, trên thực tế đường cũng
cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho sự hoạt động
của các cơ quan trong cơ thể. Ví như não của chúng
ta chủ yếu dùng đường làm nguồn năng lượng. Đường
không chỉ có trong các loại ngũ cốc, mà còn có cả
trong các loại đậu, rau xanh, trái cây và bạn có thể
yên tâm hấp thu đường có trong những loại thực phẩm
thiên nhiên đó.
Nước xốt (sause) -
phát hiện đáng ngại
Rất nhiều người không hề chú ý đến một loại thực
phẩm thường đi chung với thức ăn - nước xốt. Dù là
mayonnaise, sốt trộn salat hay xốt dùng kèm với các
món ăn thì chúng đều là thủ phạm khiến bạn tăng cân
vì thuộc loại thực phẩm chứa nhiều chất béo. Các
loại nước xốt màu trắng thơm ngon thường dùng trong
các món nướng thường cung cấp một lượng calo rất
cao. Bạn nên biết rằng một gói nhỏ mayonnaise hoặc
xốt trộn rau có chứa lượng calo bằng cả một bánh
hambuger và phần khoai tây chiên cộng lại. Vì thế,
đừng lạm dụng nước xốt, cho dù nước xốt làm cho món
ăn thêm phần hấp dẫn.
Những loại hạt “dễ
thương”
Có khi nào vì sợ tăng
cân mà bạn đã nói “không” với các loại hạt thơm ngon
chưa? Những nghiên cứu gần đây trên thế giới cho
thấy: những phụ nữ muốn giảm cân, nếu dùng một lượng
thích hợp các loại hạt và những thực phẩm có chứa
nhiều chất béo không bão hòa sẽ có tác dụng tích cực
hơn trong việc duy trì một cơ thể khỏe đẹp. Giảm cân
bằng cách này tốt hơn là giảm cân bằng cách cự tuyệt
với tất cả các loại chất béo. Nếu thế, tại sao chúng
ta không thường xuyên dùng một lượng thích hợp hạt
hổ trăn (còn gọi là hạt cười), hồ đào (quả óc chó),
các loại hạt dưa, hạt bí… Nếu không quá lạm dụng thì
bạn sẽ sở hữu một cơ thể vừa khỏe vừa đẹp.
Nguyên tắc “3 miếng”
Nếu bạn khó lòng nói lời chia tay với các loại thức
ăn ngọt thì hãy làm như sau: thay vì ăn một lần một
miếng to, bạn chia thành ba lần với ba miếng nhỏ.
Miếng đầu tiên bao giờ cũng khiến bạn cảm thấy “Ôi!
Sao mà ngon tuyệt!”, thế nên xơi ngay miếng to từ
lần đầu tiên sẽ khiến bạn khó kìm lòng.
Ăn sáng rất quan trọng
Đừng bao giờ bỏ bữa sáng, vì sáng
sớm là thời điểm tốt nhất trong ngày cho cơ thể thực
hiện quá trình trao đổi chất và tái tạo tế bào. Bạn
nên ăn các thức ăn có lượng đường thấp, giàu đạm vào
bữa sáng, sẽ giúp bạn có đủ năng lượng để hoạt động
và làm việc thật hiệu quả. Từ chối bữa sáng sẽ khiến
cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, đến bữa trưa bạn sẽ ăn
nhiều hơn để bù vào và cơ thể cũng sẽ hấp thu nhiều
calo hơn.
Hãy biến thức ăn của
bạn trở nên đa dạng và nhiều màu sắc
Bạn còn nhớ bảng pha màu sặc sỡ khi học vẽ thủa bé
thơ không? Hãy biến thức ăn của bạn cũng trở nên bắt
mắt bởi nhiều màu sắc như thế. Bởi vì để đảm bảo độ
cân bằng dinh dưỡng, chúng ta có một phương pháp rất
đơn giản và hữu dụng, đó là mỗi ngày cố gắng ăn từ 5
loại thực phẩm có màu sắc khác nhau trở lên.
(Theo Sức Khỏe &
Đời Sống) |
|
Sinh con theo ý muốn
Theo lời dạy của Aristote, nếu vợ
chồng “gặp nhau” vào những ngày gió bắc thì sinh con
trai, ngày gió nam thì sinh con gái. Các nhà giả kim
thuật thời trung cổ lại khẳng định để sinh con trai,
cần phải uống một hỗn hợp pha từ máu sư tử và giao
hợp vào tuần trăng tròn.
Giới
tính gene học của thai nhi được quyết định bởi nhiễm
sắc thể X của người mẹ và nhiễm sắc thể X hoặc Y của
người cha. Nếu sự kết hợp là XX thì sinh ra con gái,
nếu là XY thì sinh ra con trai. Luật điều chỉnh tự
nhiên vẫn đảm bảo một tỷ lệ xấp xỉ giữa con gái và
con trai.
Để tăng cơ may thụ thai con gái
Xác định thời điểm rụng trứng là
rất quan trọng đối với việc thụ thai con gái. Muốn
tăng cơ may sinh con gái thì nên quan hệ mỗi ngày từ
lúc sạch kinh đến 2-3 ngày trước khi rụng trứng.
Khi quan hệ không nên mang bao cao
su hay áp dụng các phương pháp ngăn cản khác sau
ngày rụng trứng. Giao hợp xa ngày rụng trứng thuận
lợi cho những tinh trùng mang nhiễm sắc thể X (sinh
con gái) - to nhưng chậm chạp.
Trong khi đó, tinh trùng mang
nhiễm sắc thể Y (sinh con trai) yếu hơn và chết sớm
hơn trong môi trường toan của âm đạo hoặc của niêm
dịch cổ tử cung trước khi rụng trứng. Đến lúc rụng
trứng thì nồng độ tinh trùng mang nhiễm sắc thể X
cần đậm đặc hơn rất nhiều mới đủ để thụ tinh cho
trứng.
Muốn sinh con gái, không nên để nữ
đạt khoái cực khi giao hợp, vì khi đó, cơ thể người
nữ bài tiết ra những chất làm cho môi trường âm đạo
kiềm hơn và thuận lợi hơn cho các tinh trùng “sinh
con trai”. Những co giật đi kèm với khoái cực cũng
làm cho tinh trùng di chuyển vào cổ tử cung nhanh
hơn, giúp cho tinh trùng “sinh con trai” có thêm cơ
hội tiếp cận trứng để thụ tinh.
Để tăng cơ may thụ thai con trai
Giao hợp trước thời điểm rụng
trứng quá xa sẽ giảm nhiều cơ may thụ thai con trai.
Thích hợp nhất là trước thời điểm rụng trứng 24 giờ
cho đến sau rụng trứng 12 giờ .
Định thời gian giao hợp liên quan
đến thời điểm rụng trứng là yếu tố rất quan trọng để
tăng cơ may có con trai. Niêm dịch cổ tử cung vào
thời điểm rụng trứng ít toan hơn và cũng rất “trơn
dính”, giúp cho tinh trùng Y đi gặp trứng nhanh hơn.
Sau khi đạt khoái cực, cơ thể tạo
ra chất có lợi cho tinh trùng sinh con trai, những
co giật đi cùng với khoái cực cũng giúp tinh trùng
di chuyển nhanh qua cổ tử cung, tăng cơ may thụ
tinh. Với nam giới, nên mặc đồ lót thoáng mát để
không tăng nhiệt độ ở tinh hoàn làm giảm lượng tinh
trùng, nên uống đồ uống có chất cà phê trước khi
quan hệ vì giúp cho tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y
di chuyển nhanh hơn.
Chế độ ăn
Để sinh con trai, người phụ nữ cần
ăn thức ăn có nhiều Natri, Kali và hạn chế tối đa
canxi, magiê (ăn mặn, kiêng trứng, pho-mát và sản
phẩm sữa). Ngược lại, để sinh con gái, người phụ nữ
phải ăn nhiều thức ăn có nhiều chất canxi và magiê,
tránh thức ăn nhiều Natri và Kali (không ăn mặn, ăn
các sản phẩm sữa, kiêng cà phê, trà, đồ hộp).
Một số thầy thuốc dùng kỹ thuật
siêu âm để theo dõi nang noãn trưởng thành trong
tuần lễ trước phóng noãn để xác định ngày rụng trứng
và khuyên cặp vợ chồng nên quan hệ vào thời điểm
thuận lợi để sinh con trai hay con gái.
Nhờ y khoa can thiệp - phương
pháp Ericsson
Lựa chọn giới tính cho thai theo
phương pháp y học là tiến trình “rửa tinh trùng”,
sao cho tinh trùng mang nhiễm sắc thể X tách riêng
tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y. Tinh trùng thụ tinh
trứng ngoài tử cung rồi mới đem cấy vào cơ thể phụ
nữ. Tỷ lệ thành công của phương pháp này từ 50-90%
cho nữ và từ 50-70% cho nam.
Tuy nhiên, cả hai phương pháp dựa
vào chế độ ăn và phương pháp Ericsson tách riêng 2
loại tinh trùng mang nhiễm sắc thể X hay Y đều còn
bị hoài nghi vì các kết quả chưa đem lại bằng chứng
vững chắc. Có người còn lo ngại rằng, xử lý phân
loại tinh trùng như vậy có thể làm hỏng tinh trùng,
nhưng Ericsson biện hộ là phần lớn các bệnh do bất
thường về nhiễm sắc thể đều đến từ nhiễm sắc thể X
chứ không phải nhiễm sắc thể Y.
(Theo BS Đào
Xuân Dũng)
Stress có thể ngăn ngừa ung thư vú
|
|
 |
Stress hằng ngày có thể
không gây hại. |
Stress có thể không
hoàn toàn "đáng sợ" như người ta vẫn nghĩ. Trong một
nghiên cứu của Đan Mạch trên gần 7.000 phụ nữ trong
suốt 18 năm, những phụ nữ bị stress nặng lại khó mắc
ung thư vú hơn so với người thư giãn cả ngày.
Sở dĩ stress có
khả năng ngăn ngừa ung thư vú là do nó ức chế hoạt
động sản xuất oestrogen - một yếu tố nguy cơ gây ung
thư vú. "Stress mỗi ngày sẽ liên tục kích hoạt các
hoóc môn liên quan có tác dụng làm suy yếu sự tổng
hợp oestrogen, do đó làm giảm nguy cơ phát triển ung
thư vú", nhóm nghiên cứu thuộc Viện sức khỏe cộng
đồng quốc gia Đan Mạch, Copenhagen, cho biết.
Các nhà khoa học
không chỉ nhận thấy tỷ lệ mắc bệnh ung thư vú thấp ở
những người bị căng thẳng mà còn phát hiện ra càng
stress thì nguy cơ càng thấp.
Tuy nhiên, nhóm
nghiên cứu thừa nhận giả thuyết trên vẫn chưa được
kiểm chứng và cần được điều tra quy mô hơn. Ngoài
ra, stress cũng không phải là một phương thuốc trị
ung thư, vì quá căng thẳng lại có thể dễ gây các
bệnh tim mạch.
Mỹ Linh (theo
Reuters)
|
|
Điều trị sỏi nhỏ đường tiết niệu
Y
học cổ truyền có nhiều bài thuốc, cây thuốc quý chữa
sỏi nhỏ ở đường tiết niệu. Tuy nhiên, hiệu quả còn
tùy vào cơ địa từng người. Có người chỉ đáp ứng với
thuốc A nhưng có người chỉ "chịu" mỗi thuốc B.
Để hạn chế hình thành
sỏi trong cơ thể, phải uống 1,5-2 lít nước mỗi ngày,
tùy theo cơ địa béo, gầy, thời tiết, tình trạng lao
động cơ bắp... Nên chọn nước uống sạch như nước dừa
xiêm, trà loãng, actiso, trà khổ qua… Những người đã
phát hiện có sỏi thận-niệu cần hạn chế sử dụng nước
khoáng thiên nhiên vì nó chứa các muối có nồng độ
cao, nhất là canxi, cacbonat…
Phải chọn các thức ăn giàu vitamin A như: cà rốt,
khoai tây, bí đỏ, trái mơ, gan bò. Vitamin A có tác
dụng bảo vệ niêm mạc niệu đạo và ngăn cản việc tạo
các sỏi. Với người có sỏi canxi phải tránh ăn
pho-mat, tôm, cua, nghêu, sò, ốc, hến, hạn chế ăn
mặn, cá muối, thịt muối và dưa muối, trứng các loại…
Ngoài ra, cần thận trọng khi sử dụng vitamin D, vì
trong bệnh lý sỏi thận-tiết niệu có chống chỉ định
sử dụng vitamin D.
Với người có sỏi
oxalat, phải hạn chế ăn các loại đậu, bí đao, cần
tây, nho, mận, rau rền, mùi tây, rau muống, sôcôla,
nước trà, rau sống. Không uống, ngậm hoặc tiêm
vitamin C. Với người có sỏi axit uric, phải kiêng
khem các thức ăn giàu chất purin như: giò, chả, nem,
ruốc nạc, chocolate, rượu; nên có chế độ ăn giàu
chất kiềm như uống nhiều sữa ít đường (không uống
loại sữa chống loãng xương), ăn nhiều trái cây, rau
xanh, sạch.
Phải giảm ăn thịt các
loại, nên ăn nhiều cá, chỉ giữ mức 170 g/ngày. Nên
bổ sung các vitamin E, B1, magiê B6… Mỗi ngày chỉ
cần 10 mgB6 không chỉ giúp cơ thể giảm hình thành
tái phát các loại sỏi (trên 80%) mà còn tốt cho tế
bào não.
Nếu sỏi có kích thước lớn trên 5-6 mm, phải nghiên
cứu can thiệp ngoại khoa. Còn sỏi có kích thước nhỏ
dưới 3-4 mm, thông thường có thể điều trị bằng Đông
y. Với bệnh lý sỏi thận-niệu, nếu huyết áp tăng cao
cả hai số tâm thu và tâm trương, phải đến bệnh viện
gần nhất để có phương pháp điều trị sớm. Nên lưu ý
rằng thận là một tổ chức sàng lọc cặn bã, độc tố…
của cơ thể nên chức năng sinh lý của thận có tầm
quan trọng đặc biệt. Do đó, không nên tự động sử
dụng những thuốc còn rất lạ đối với mình, sẽ rất
nguy hiểm. Khi có dị ứng thuốc nào đó, hãy cảnh giác
ngay đến thận-tiết niệu, bằng mọi cách phải bổ sung
nhiều nước ngay.
Các vị thuốc chữa sỏi thận-niệu gôm kim tiền thảo,
phục linh, xa tiền tử, trạch tả, chỉ xác, ô dược,
hương phụ, quả đười ươi, rau ngổ (ngò om), hạt và
trái chuối chát, chuối rừng, thơm (dứa). Có thể gạn
nước chiết lọc từ cây chuối chát, uống thường xuyên
râu ngô (bắp), mã đề, rau má, cật dứa gai... Theo
kinh nghiệm điều trị, bệnh nhân thường được xét
nghiệm nước tiểu để tìm chất cặn, lắng hoặc xét
nghiệm sỏi để có phác đồ điều trị thích hợp.
Với bệnh lý thận-niệu, không nên chủ quan khi thấy
có “trục trặc” khó chịu, khác thường ở đường tiết
niệu. Khi bắt đầu xuất hiện tiểu khó, tiểu buốt,
tiểu gắt, nước tiểu biến đổi màu sắc đục trắng, đỏ,
lượng ít, nhiều, đau nhức 2 vùng trên thắt lưng, có
sốt hoặc không sốt... thì phải đến ngay bệnh viện
chuyên khoa để sớm phát hiện, điều trị tích cực.
Điều này giúp tránh các tiên lượng xấu như: Bệnh lý
cầu thận, thận mủ, thận nhiễm mỡ, viêm bễ thận, thận
ứ nước (thận đa nang), huyết áp cao kịch phát do
thận, nhất là tuyến thượng thận, viêm nhiễm.
(12/09/2005
: Theo Sức Khỏe &
Đời Sống) |
|
Anh cho phép tạo phôi người từ 2 bà mẹ
|
 |
Cấu tạo trứng người. Ty
thể nằm ngoài nhân, mang ADN riêng của mình. Nếu ADN này bị
lỗi, đứa trẻ sẽ mang bệnh. Kỹ thuật mới sẽ lấy nhân (đã thụ
tinh) của một trứng có ty thể lỗi, thả vào trứng của phụ nữ
khác có ty thể lành. Phôi tạo ra sẽ không có ty thể lỗi.
|
Đèn xanh đã được bật cho các nhà
khoa học Anh trong việc tạo ra những phôi người chứa chất liệu di
truyền lấy từ 2 phụ nữ. Bước ngoặt này sẽ mở ra triển vọng ra đời
những em bé có hai bà mẹ.
Một nhóm nghiên cứu của Đại học
Newcastle sẽ chuyển nhân phôi - phần nhân của hợp tử được tạo ra từ
tinh trùng và trứng của một phụ nữ - vào trong trứng chưa thụ tinh
của một phụ nữ khác.
Kỹ thuật này nhằm ngăn không cho
các gene bị bệnh ở ty thể của người mẹ thứ nhất truyền sang đứa bé
(mà bà không trực tiếp sinh ra).
Ty thể là những cấu trúc phức tạp
nhỏ, nằm ngoài nhân, tồn tại trong tất cả các tế bào của cơ thể,
ngoại trừ hồng cầu. Chúng chịu trách nhiệm sản sinh năng lượng cho
chúng ta sống và trưởng thành. Một đặc điểm duy nhất chỉ có ở ty thể
là chúng chứa ADN riêng - còn gọi là ADN ty thể, chỉ truyền từ mẹ
sang con.
Nếu ADN này bị lỗi, một bệnh liên
quan đến ty thể sẽ xảy ra. Hiện tại, khoa học vẫn bó tay trước những
căn bệnh này.
Nghiên cứu trên chuột cho thấy có
thể ngăn chặn hiện tượng ty thể bệnh truyền từ mẹ sang con bằng cách
tách phần nhân của trứng đã thụ tinh có ty thể lỗi, và thả nó vào
một quả trứng chưa thụ tinh có ty thể lành (trứng của một con cái
khác).
Giáo sư Doug Turnbull, từ Đại học
Newcastle và cộng sự giờ đây đây sẽ tiến hành kỹ thuật trên ở người,
nhằm thay thế ty thể bị khiếm khuyết bằng ty thể khỏe khỏe mạnh.
Những phôi "hai mẹ" không được
phép phát triển thành em bé. Các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục tranh
cãi về chúng.
Giáo sư John Burn, cũng từ trường
Newcastle, nhấn mạnh thử nghiệm mới sẽ không dẫn đến những "em bé
chọn lọc". "Từ quan điểm triết học và y học mà nói, chẳng có lý do
gì để chúng ta không nên làm điều đó", ông nói. "Tôi sử dụng một
hình ảnh tương tự như việc thay pin cho một chiếc radio để giải
thích những điều chúng tôi đang làm. Bạn không hề thay hẳn chiếc
radio đó, mà chỉ làm mới nguồn điện mà thôi".
"Nếu một em bé ra đời bằng kỹ
thuật này, nó sẽ giống cha mẹ sinh học của mình hơn là người phụ nữ
cho trứng có ty thể lành, vì các đặc điểm như màu tóc, chiều cao và
cá tính là do ADN trong nhân quy định, chứ không phải ADN ty thể".
Tuy nhiên, các nhà đạo đức vẫn lo
ngại về dự án này. Trong khi đó, các nhà khoa học Mỹ tại Viện y học
sinh sản và khoa học ở St Barnabas, bang New Jersey thông báo năm
2001 họ đã thực hiện thành công kỹ thuật tương tự, cho ra đời 15 em
bé khỏe mạnh, có vẻ không mắc lại bệnh của mẹ chúng.
T. An
( 10/9/2005,
theo ABConline, LiveScience) |
Ong nghệ là những học sinh xuất sắc
Ong
nghệ có khả năng học tập tuyệt vời, chúng có thể quan sát đồng loại
để biết được nên tìm mật ở những bông hoa nào.
Khả năng học bằng quan sát thường chỉ thấy ở một
số loài chim, động vật có vú dưới biển và linh trưởng. Công trình
nghiên cứu mới của các nhà khoa học Mỹ cho thấy khả năng đó còn có ở
một số loài côn trùng.
"Ong có thể học hỏi từ chính bản thân hoặc từ đồng
loại", nhà nghiên cứu Bradley Worden tại Đại học Arizona nói.
Để kiểm tra kỹ năng học hỏi của ong nghệ, Worden
và cộng sự đã dựng lên một trạm quan sát bằng kính nơi ong nghệ có
thể theo dõi các con ong khác đi kiếm mật. Những con ong hút mật đã
được đào tạo từ trước để chọn mật từ những bông hoa giả có màu sắc
nhất định.
"Đó chỉ đơn thuần là sự quan sát, không có phần
thưởng gì cả", Worden giải thích sự khác biệt với phương pháp huấn
luyện chó thông thường.
Những bông hoa tươi cùng loại sẽ xuất hiện trước
những "nhà quan sát". Ngay lập tức những con ong này thể hiện sự yêu
thích với những bông hoa mà chúng đã nhìn thấy những con ong trước
lựa chọn.
Trong thí nghiệm thứ 2, các nhà nghiên cứu tạo ra
những con ong giả và đặt chúng lên những bông hoa chọn trước. Sau đó
họ cho các "nhà quan sát" theo dõi trong vài phút.
Kết quả là những con ong giả này - không thể gửi
đi tín hiệu hoá học hay đầu mối giao tiếp nào đó - cũng có sức lôi
kéo không kém gì các con ong thực.
"Thật thú vị khi thấy hiện tượng này cũng xảy ra ở
ong nghệ", Bennett Galef tại Đại học McMaster ở Canada nhận định. Đó
là một hành vi phổ biến ở các loài vật có xã hội và ong cũng là một
loài vật như vậy.
M.T.
(10/9/2005,
theo
Discovery) |
Bộ não thứ 2 nằm ở… bụng
Một
giáo sư người Mỹ đã khẳng định lại ý tưởng có thể gây nên
những đảo lộn trong cách hình dung truyền thống về hoạt động
trí não của con người. Theo ông, con người có hai mắt, hai
tay, hai chân và hai bộ não: một ở trên đầu, còn một ở...
dưới bụng!
Giáo sư Mikhael Gershon là
một nhân vật được giới khoa học thế giới biết tiếng. Ông phụ
trách bộ môn giải phẫu học và sinh học tế bào ở trường Đại
học Tổng hợp Columbia (New York, Mỹ). Ông là một trong những
người khai sinh ra lĩnh vực khoa học mới chuyên về thần kinh
trong ổ ruột và dày công tìm kiếm những phương thức mới để
nghiên cứu con người.
Những minh chứng cho lý
thuyết mới của giáo sư Gershon là các trạng thái hay căn
bệnh, như tình trạng lo âu, khủng hoảng tâm lý, viêm loét,
rối loạn đường ruột, bệnh Parkinson - tóm lại là những thứ
biểu hiện cả ở trên hộp sọ lẫn trong đường ruột. Triệu chứng
của các căn bệnh đó bộc lộ cả ở trong bộ não ở hộp sọ cũng
như trong bộ não ở đường ruột, như sự phản chiếu của hai tấm
gương đối diện nhau, như những sự cố tâm lý gắn bó chặt chẽ
với những sự cố về đường ruột và dạ dày. Ai trong chúng ta
chẳng có lần thấy bụng quặn thắt lại mỗi khi mình có chấn
động tâm lý?
Gershon từng cho xuất bản
cuốn sách Bộ não thứ hai rất
được phổ biến. Giờ đây ông còn khẳng định lại được giả
thuyết cho rằng, hệ thống thần kinh của đường ruột không chỉ
là một tập hợp thụ động các neutron và dây thần kinh chuyên
thực hiện các mệnh lệnh truyền xuống từ não bộ, mà là một
mạng lưới hết sức độc đáo có thể tự thực hiện những nhiệm vụ
riêng.
Một điều đặc biệt là, đường
ruột tiếp tục làm việc ngay cả khi không liên hệ được với
não bộ và tủy sống. "Bộ não thứ hai" đủ khả năng xử lý mọi
vấn đề liên quan tới hệ tiêu hóa với những công cụ cũng
"chính danh" như não bộ. Điều này thêm một lần chứng tỏ sự
anh minh của quá trình tiến hóa: thay vì bắt não bộ phải
gồng mình lên lo lắng cho những vùng hẻo lánh, công việc đó
được bàn giao cho hệ thần kinh trung ương "đồn trú" ở ngay
địa phương.
Cũng giống như não bộ số 1,
não bộ số 2 cũng là một ngân hàng dữ liệu khổng lồ lưu giữ
hàng triệu triệu những kết quả thử nghiệm thực tế để tạo nên
một công năng siêu phàm có thể ứng xử với vô số những tình
huống mới nảy sinh của thực trạng tiêu hóa. Não bộ số 2 luôn
biết cách thu nhận những chất bổ dưỡng nhất từ những gì cơ
thể đã thu nhận được.
(9/9/2005,
Theo
ANTG) |
|
Quá trình lão hóa - những điều chưa biết
|
|
|
|
Quá
trình lão hóa bắt đầu từ khi nào? Liệu thói quen ăn uống có ảnh
hưởng đến tuổi thọ của chúng ta hay không? Chúng ta chỉ già về thể
chất hay cả về tinh thần? Bạn sẽ tìm được câu trả lời cho mình với
những thông tin dưới đây.
Một số nhà khoa học cho rằng nó
xảy ra ngay khi chúng ta được sinh ra. Một số khác lại cho rằng quá
trình này bắt đầu ở thời điểm còn sớm hơn, tức là từ trước khi chúng
ta ra đời. Họ đưa ra dẫn chứng là số trứng có trong buồng trứng của
một bào thai nữ thậm chí đã bắt đầu giảm dần trước khi được sinh ra.
Theo thống kê, quá trình lão hóa
diễn ra chậm nhất vào độ tuổi từ 10 đến 11, tức thời kỳ bắt đầu tuổi
dậy thì. Một số nhà khoa học cho rằng quá trình lão hóa thực sự bắt
đầu từ sau thời điểm này.
Theo các nhà khoa học thì chúng ta
có thể hy vọng sống được tối đa là 120 tuổi. Tuổi thọ trung bình của
nữ giới hiện nay vẫn dao động từ 75 đến 80 tuổi, còn của nam giới là
từ 70 đến 75. Tuy nhiên, với sự phát triển của khoa học cũng như
những tiến bộ y học hiện nay, việc nhiều người có thể sống lâu hơn
là điều hoàn toàn có thể.
Không như chúng ta nghĩ, những
tiến bộ y tế, dược phẩm cũng như chất lượng vệ sinh và lối sống được
cải thiện không có đóng góp gì nhiều giúp nâng cao tuổi thọ tối đa
của con người. Tuổi thọ trung bình tối đa hiện nay vẫn chỉ là 80.
Rất ít người có thể sống đến 120 tuổi.
Tuy nhiên, cũng có một thực tế là
tuổi thọ của chúng ta đã được cải thiện nhiều. 200 năm trước, khoảng
trên 80% dân số không sống qua nổi tuổi 50, hiện nay tỷ lệ này chỉ
là dưới 10%.
Cho tới nay người được coi là sống
lâu nhất trên thế giới là bà Madame Jeanne Calment, sống ở nước
Pháp. Đây là người có thể đưa ra được những bằng chứng đáng tin cậy
nhất chứng minh cho kỷ lục sống lâu của mình. Bà sinh ngày 21 tháng
2 năm 1875 và qua đời ngày mồng 4 tháng 8 năm 1997, thọ 122 tuổi.
Bà Jeanne Calment vẫn có thể làm
vườn ở tuổi 85, thậm chí bà vẫn có thể đi xe đạp khi đã 100 tuổi và
cho ra một đĩa CD nhạc ráp vào tuổi 121. Bà từng cho biết là bà
"không bao giờ mệt". Vào năm cuối đời, dù mắt bị mờ, tai bị điếc và
phải di chuyển trên xe lăn nhưng trí tuệ của bà vẫn hoàn toàn minh
mẫn.
Ngoài ra còn có nhiều người cho
rằng mình còn sống lâu hơn thế nhưng không đưa ra được những tài
liệu cần thiết để chứng minh. Ví dụ vào năm 1999, bà Njoki Wainaina
ở Kenya từng tuyên bố mình sống được tới 143 tuổi.
Trong thời gian qua có nhiều loại
thức ăn được cho là có tác dụng kìm hãm quá trình lão hóa, vậy thực
tế là thế nào?
Bà Calment (người thọ tới 122 tuổi
ở trên) tiết lộ rằng dầu ôliu, rượu và sôcôla là những thực phẩm và
đồ uống chính giúp bà sống lâu như vậy. Tuy nhiên sau khi bà qua
đời, kỷ lục người cao tuổi nhất vẫn còn sống trên thế giới lúc đó
thuộc về một phụ nữ ăn chay.
Khi đó bà Marie-Louise Febronie
Meilleur, người Canada, được coi là "nhân chứng sống" về tác dụng
của việc ăn chay với kỷ lục 117 tuổi. Một số công trình nghiên cứu
hiện nay cũng ủng hộ ý kiến này. Theo đó số người ăn chay phải lui
tới bệnh viện ít hơn những người không ăn chay tới 122 lần và nếu có
phải điều trị trong bệnh viện thì thời gian điều trị cũng ngắn hơn.
Tuy nhiên một điều thú vị nữa lại
xảy ra sau khi Marie-Louise qua đời. Kỷ lục người cao tuổi nhất vẫn
còn sống trên thế giới lúc đó lại được chuyển cho một phụ nữ người
Mỹ đã tổ chức 127 lần sinh nhật. Điều đặc biệt là người phụ nữ này
rất ghét ăn các loại rau, thậm chí là những thức ăn tương tự như
vậy. Bà thường ăn chocolate, các thức ăn chiên rán, bánh quy và đồ
ngọt.
Một công trình nghiên cứu của các
nhà khoa học Mỹ gần đây cho rằng già hay không chỉ là do cách chúng
ta nghĩ. Theo công trình nghiên cứu này, gần như tất cả các nhóm
tuổi được phỏng vấn đều cho rằng một người được coi là già khi bước
sang tuổi 69. Tuy nhiên nhóm tuổi từ 18 đến 24 lại cho rằng số tuổi
bị coi là "già" chỉ là 58, còn nhóm những người 65 tuổi lại cho rằng
số tuổi đó phải là 75. Ở đây đúng là có sự khác biệt.
Đa số những người trẻ tuổi quan
sát những biểu hiện bề ngoài để đánh giá một người già hay trẻ, ví
dụ như tóc bạc, nếp nhăn. Ngược lại những người cao tuổi lại lấy
cách suy nghĩ làm tiêu chuẩn chứ không phải là những biểu hiện thể
chất bên ngoài như vậy.
(6/9/2005
,
Theo VTV) |
Biến phân bò thành điện
Các
nhà khoa học đã tìm ra cách phát điện từ những vật liệu thiên nhiên
rẻ và phong phú - phân và dịch dạ dày bò.
Dạ cỏ của bò là một cái bao chứa đầy vi khuẩn -
nơi thức ăn được chứa tạm thời và nhào trộn cho đến khi nó có thể
được tiêu hoá hoàn toàn. Thứ dịch lên men trong đó được gọi là dịch
dạ cỏ.
Nhóm nghiên cứu Mỹ chiết rút dịch dạ cỏ từ một con
bò còn sống. Tiếp đó họ tạo ra một quả pin bằng cách rót thứ dịch
này vào một trong hai hộp kính, mỗi hộp có kích cỡ bằng chai nước
giải khát 2 lít. Hộp còn lại đổ đầy ferricyanide - một hoá chất cần
thiết để hoàn chất chu trình phát điện.
Hai hộp kính được đặt cách ly nhau
bởi một vật liệu đặc biệt cho phép các proton di chuyển từ hộp cực
âm sang hộp cực dương. Sự chuyển dịch của các proton, cũng như các
electron dọc theo dây dẫn nối hai hộp, tạo ra dòng diện.
Điện thế sinh ra đạt cực đại là
600 milivolt - khoảng một nửa mức cần thiết để chạy một quả pin AA
Sau 4 ngày nó rút xuống còn 200 milivolt, song các nhà nghiên cứu đã
đưa điện thế cao trở lại chỉ bằng cách bổ sung thêm các cellulose.
"Mặc dù điện thế sinh ra rất nhỏ,
nhưng kết quả cũng cho thấy kỹ thuật này có thể tạo ra điện từ chất
thải bò", đồng tác giả của nghiên cứu, Ann Christy từ Đại học bang
Ohio, cho biết.
Christy và cộng sự cũng tạo ra các
quả pin tương tự nhưng bằng nguyên liệu phân bò chứ không phải dịch
dạ cỏ. Điện thế tạo ra từ 300 đến 400 milivolt. "Chúng tôi đã chạy
một vài thử nghiệm hơn 30 ngày mà không hề làm giảm sản lượng điện",
Christy nói. "Cả hai nghiên cứu đều cho thấy chất thải bò là một
nguồn điện năng hứa hẹn. Nó rẻ và phong phú, và một ngày nào đó có
thể trở thành nguồn năng lượng tái tạo hữu ích cho các nước đang
phát triển".
Đây không phải là lần đầu tiên các
nhà khoa học sử dụng chất thải hoặc vi khuẩn để phát điện. Một nhóm
khoa học khác cũng đã tìm thấy một loài vi khuẩn có khả năng ăn chất
thải độc hại và đồng thời phát điện. Một nhóm nghiên cứu lại sử dụng
nước tiểu của người để cho ra lượng điện năng tương đương với
một quả pin AA. Họ hy vọng sử dụng kỹ thuật này để nạp điện cho các
thiết bị kiểm tra nhỏ trong y tế.
T. An (5/9/2005,
theo
Live Science)
Phát điện từ... nước tiểu
|
Các
nhà khoa học Singapore đã phát minh ra một loại pin chạy
bằng nước tiểu, có kích cỡ bằng chiếc thẻ tín dụng. Chỉ một
giọt cũng đủ để nó phát ra 1,5 volt, tiến sĩ Ki Bang Lee
thuộc Viện cơ khí sinh học và công nghệ nano cho biết.
Rẻ tiền, dùng một lần và có thể tái tạo,
pin nước tiểu có thể là nguồn năng lượng hoàn hảo cho những
bộ kit kiểm tra sức khoẻ như thiết bị xét nghiệm nước tiểu
hoặc các dịch khác trong cơ thể. Hiện tại, những bộ kit trên
sử dụng pin lithi hoặc nguồn điện từ bên ngoài, song với hệ
thống mới này, các dịch trong cơ thể sẽ được kiểm tra bằng
chính bản thân thiết bị.
Để tạo ra pin, Lee và cộng sự ngâm một
mảnh giấy lọc trong đồng clorua và rồi kẹp nó giữa hai tấm
magie và đồng. Sau đó họ dát mỏng nó trong nhựa dẻo trong
suốt. Pin hoạt động khi có một giọt nước tiểu rơi trên bề
mặt. Nước tiểu ngấm qua giấy, tạo ra điều kiện cần thiết để
phát điện. Tấm magie sẽ hoạt động như cực dương, trong khi
đồng clorua là cực âm.
Nhà nghiên cứu vật lý của tổ chức CSIRO,
tiến sĩ Cathy Foley cho biết phát minh này là quan trọng, vì
nó mở ra khả năng chế tạo những thiết bị tự cấp điện cho
mình, đặc biệt hữu ích trong sinh học, y tế.
Foley cho biết năng lượng sinh ra từ pin
nước tiểu có thể đủ để chạy một đồng hồ đeo tay hoặc một máy
tính, nhưng với những thứ lớn hơn thì không thực tế. Người
ta có thể cải thiện điều này bằng cách lắp ghép nhiều quả
pin như vậy. "Song để phát điện trên quy mô lớn, bạn sẽ phải
trải cả lục địa Australia lên điện cực và tè vào đó", Foley
nói.
T. An (theo
ABConline) |
|
|