Phác thảo về hành tinh mới tìm thấy

Các nhà thiên văn hôm qua thông báo về việc khám phá một hành tinh lớn gấp 1,5 lần sao Mộc, đang quay quanh một sao lùn đỏ ở rất xa trái đất, nhờ phương pháp săn hành tinh hoàn toàn mới. Phát hiện này mở ra hy vọng dễ dàng tìm thấy những hành tinh cỡ như trái đất.

Phát hiện được thực hiện hồi tháng 8 năm ngoái nhờ các đài quan sát ở Chile và New Zealand, khi một ngôi sao gần tâm Dải Ngân hà đi qua phía trước một ngôi sao ở xa hơn (và chặn mất ánh sáng của nó tới trái đất).

Thông trường trong hiện tượng "nhật thực tinh tú" như vậy, lực hấp dẫn của ngôi sao ở gần sẽ bẻ cong ánh sáng của ngôi sao xa hơn đi vòng quanh nó, khiến cho nó trở nên rực sáng - được gọi là hiện tượng micro-lensing.

Tuy nhiên, trong trường hợp này, hiện tượng rực sáng xảy ra 2 lần: một tín hiệu rõ ràng cho thấy có một hành tinh đồ sộ đang quay quanh ngôi sao lùn đỏ và gây nhiễu micro-lensing.

"Đó không phải là hiện tượng bình thường mà rất đặc biệt", nhà thiên văn Ian Bond thuộc Đại học Edinburgh, Scotland, cho biết.

Những cuộc khảo sát sao tự động tại đài thiên văn Mt. John ở New Zealand và Las Campanas ở Chile đã phát hiện thấy hàng trăm sự kiện mirco-lensing. "Song điều đó khăn là làm thế nào để biết nên tiếp tục theo dõi một ngôi sao nào đó. Bạn cần xem xét hàng lô các vì tinh tú", Bond nói.

Trong trường hợp này, hiện tượng bừng sáng đúp là rất đặc biệt. Có thể nó sẽ buộc các nhà nghiên cứu xem xét kỹ hơn những sự kiện micro-lensing, để tìm kiếm thêm các hành tinh ở đó.

Như vậy, micro-lensing đã mở ra cho các "nhà đi săn" cách thức thứ ba nhằm phát hiện ra những hành tinh khổng lồ ngoài hệ mặt trời. Một phương pháp khác là đo độ lệch tâm của ngôi sao (chứng tỏ có ít nhất một hành tinh đang bay quanh và kéo nghiêng nó). Cách còn lại là nhận biết hiện tượng mờ đi của ngôi sao khi một hành tinh lớn đi qua trước mặt.

vnexpress 16/4/2004 (theo Discovery)