Vietsciences; science, khoa hoc, khoahoc, tin hoc, informatique;computer; vat ly; physics, physique, chimie, chemistry, hoa hoc, sinh vat, biologie, biology;biochimie;biochemistry;astronomy;astronomie;thien van hoc;gene;microlo

Phóng thành công siêu tên lửa của châu Âu

Vietsciences 14/02/2005

Cú phóng tàu hoàn hảo.

Hôm 12/2, từ sân bay vũ trụ Kourou trên lãnh thổ Guiana thuộc Pháp, một tên lửa cao 50 mét đã được phóng lên bầu trời, mang theo 8 tấn tải trọng vệ tinh vào quỹ đạo. Chiếc Ariane 5-ECA này là tên lửa mạnh nhất của châu Âu cất cánh thành công cho tới nay.

Đây là chuyến bay đầu tiên của loạt tên lửa ECA, sau thảm họa nổ tung một chiếc tương tự hồi năm 2002.(1)

Công ty phóng tàu Arianespace tin rằng phương tiện này sẽ đóng vai trò quyết định trong việc giúp châu Âu duy trì vị trí vững mạnh trong thị trường phóng vệ tinh.

Ariane 5 sẽ giảm chi phí của việc phóng tàu không gian, từ 30.000 đến 40.000 đôla xuống còn 15.000 đến 20.000 đôla trên mỗi kilogram. Nó có thể đẩy vài vệ tinh cùng lúc, mang theo tải trọng đến 10 tấn vào quỹ đạo địa tĩnh. Ariane 5-ECA được phát triển từ tên lửa Ariane 5-Generic - model trước của nó, có khả năng mang 6 tấn tải trọng vào quỹ đạo địa tĩnh.

T. An (vnexpress.net, theo BBC)

(1) Siêu tên lửa châu Âu nổ tung trong lần phóng đầu tiên

Bãi phóng Ariane 5-ESCA.

Sáng nay, chỉ 3 phút sau khi cất cánh từ căn cứ Kourou, trên lãnh thổ Guiana thuộc Pháp (giáp Brazil), tên lửa đẩy Ariane 5-ESCA thế hệ mới của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, mang theo hai vệ tinh, đã vỡ tan và rơi xuống biển. Arianespace, hãng điều khiển loại tên lửa này, chưa thông báo chi tiết về thiệt hại.

Người ta cũng chưa rõ liệu tên lửa đã gặp sự cố nghiêm trọng, hay do trung tâm điều khiển nhận thấy có trục trặc và đã quyết định phá hủy nó.

Lần phóng sáng nay là nỗ lực thứ hai nhằm đưa tên lửa Ariane5-ESCA lên không trung. Thời điểm phóng lần đầu tiên được ấn định vào ngày 28/11, nhưng đã phải lùi lại do sự cố máy tính.

Vụ nổ lần này đã nâng tổng số thất bại (2) của loạt tên lửa Ariane-5 lên 4 lần, trong lịch sử 14 chuyến bay của chúng, và có thể dẫn tới quyết định ngừng sử dụng Ariane 5 vô thời hạn. Nhà khoa học vũ trụ Anh, tiến sĩ Andrew Coates, nhận định: “Dường như sự cố xảy ra ngay sau khi hai khoang đẩy dùng nhiên liệu rắn (nằm ở hai bên của khoang trung tâm) được thả rơi, trong khi khoang trung tâm vẫn tiếp tục cháy. Vì thế, có khả năng là trục trặc đã xảy ra với khoang trung tâm này".

Ariane 5-ESCA mang theo hai vệ tinh: Hotbird TM7 của tập đoàn vệ tinh châu Âu Eutelsat, và Stentor - một vệ tinh viễn thông thử nghiệm của Viện nghiên cứu vũ trụ Pháp CNES. Các mảnh vụn của chúng có lẽ đã rơi xuống Đại Tây Dương.

B.H. (12/12/04, theo BBC)

(2) Vệ tinh môi trường lớn nhất châu Âu cất cánh

Thứ sáu, 1/3/2002, 09:15 (GMT+7)

Đây là lần cất cánh hoàn hảo của tên lửa Ariane 5.

8h7’ sáng nay (giờ Hà Nội), Envisat - vệ tinh lớn nhất và đắt nhất của châu Âu - đã rời căn cứ vũ trụ Kourou trên lãnh thổ Guiana thuộc Pháp, bắt đầu cuộc hành trình 5 năm vòng quanh trái đất. Đẩy bên dưới vệ tinh này là tên lửa khổng lồ Ariane 5.

Envisat được hoàn thành sau gần một thập kỷ xây dựng và phát triển. Dự án do các chuyên gia 13 nước châu Âu và Canada hợp tác thực hiện, trị giá 2,3 tỷ euro.

Với 3 thất bại của loại tên lửa Ariane 5 trong gần 10 lần phóng trước, một số nhà bình luận đã tỏ ý lo ngại về việc cùng lúc đưa 10 dụng cụ khoa học đắt tiền lên vệ tinh lần này.

Sự kiện phóng Envisat vào quỹ đạo là cột mốc quan trọng trong chương trình nghiên cứu tên lửa Ariane 5. Envisat - nặng hơn 8 tấn và dài 10 mét - là tải trọng lớn nhất từng được một tên lửa Ariane đẩy lên quỹ đạo. Nó quá lớn, vì thế, tiền nhiệm của Ariane 5 là Ariane 4 không thể đảm đương sứ mệnh này, mặc dù tỷ lệ phóng thành công của thế hệ tên lửa Ariane 4 cao hơn.

Năm 1996, trong chuyến bay thử nghiệm đầu tiên, một chiếc Ariane 5 đã bùng nổ, phá hủy toàn bộ hàng hóa của nó, bao gồm 4 chiếc tàu không gian giống nhau, có nhiệm vụ nghiên cứu tầng điện ly của trái đất. Năm ngoái, loại tên lửa này còn gặp xui xẻo hơn, khi một chiếc Ariane 5 đẩy một trong hai vệ tinh mà nó mang theo đi trệch quỹ đạo. Theo các quan chức của hãng Arianespace, những sai sót kỹ thuật gây ra thất bại này đã được khắc phục, nhằm tránh lặp lại rủi ro tương tự. Dù sao, họ cũng đã chuẩn bị một kế hoạch cứu hộ, phòng trường hợp Envisat gặp tai nạn.

Khi lên đến quỹ đạo, với các tấm pin mặt trời xòe rộng, Envisat sẽ có chiều dài bằng cả một sân tennis. Nó bay quanh trái đất 14 lần mỗi ngày, trong vòng 5 năm tới hoặc hơn nữa để quan trắc sự biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Với 10 dụng cụ khoa học mang theo, Envisat sẽ lập nên phác đồ chi tiết về bầu khí quyển, các đại dương, đất liền và các mũ băng hai cực.

Những bức ảnh do vệ tinh chụp được thậm chí còn có thể giúp dự báo và đánh giá các thảm họa như động đất, lụt lội, núi lửa phun trào... Envisat cũng có thể hé mở cơ chế hoạt động của El Nino - hiện tượng khí hậu bất thường trên vùng biển Thái Bình Dương.

B.H. (theo BBC)