 |
| Các hạt chất trong không khí xung quanh các nhà máy công nghiệp có thể gây ung thư. |
Tính độc hại của không khí bẩn có thể tác động đến nhiều thế hệ. Thử nghiệm trên chuột cho thấy, một số đột biến gene do các hạt chất trong không khí gây nên có thể di truyền từ cha sang con qua tinh trùng. Hiện tượng này cũng có thể xảy ra ở người.
Những con chuột đực thường xuyên hít thở không khí ô nhiễm từ các nhà máy thép dễ có những đứa con bị đột biến gene hơn những con sống ở nơi trong lành, tiến sĩ James Quinn thuộc Đại học Đại học McMaster, Toronto, cho biết.
James Quinn và cộng sự đã tìm hiểu về hiện tượng di truyền đột biến gene do ô nhiễm không khí gây nên qua các thế hệ. Họ đã nhốt hai nhóm chuột trong các chuồng khác nhau, nằm theo hướng gió đi qua các nhà máy thép trong vòng 10 tuần. Một nhóm được hít thở không khí đã qua xử lý HEPA - thiết bị lọc khí hiệu quả cao có khả năng loại bỏ những phần tử cực nhỏ. Nhóm kia được tự do tiếp nhận tất cả những gì gió mang tới. Sau đó, các con của hai nhóm chuột này được kiểm tra đột biến ADN. Kết quả là thế hệ sau của nhóm hít thở không khí thô có tỷ lệ đột biến cao hơn nhóm kia 52%.
Theo Quinn, những biến đổi gene trong tinh trùng có thể coi là một kiểu tổn thương ADN, do đó tiềm tàng mầm bệnh mà hiện nay người ta chưa thể xác định được. Nhóm nghi ngờ có sự tham gia của của các hạt chất siêu nhỏ trong không khí, được biết đến dưới dạng bồ hóng, thoát ra từ các nhà máy công nghiệp, nhà máy điện và phương tiện xe cộ chạy bằng diesel. Các phần tử này đủ nhỏ để lọt sâu vào tận cùng hai lá phổi, thâm nhập vào dòng máu và di chuyển khắp cơ thể. Chúng có thể tiếp cận với các tế bào tạo tinh trùng, và gây nên những biến đổi bất thường.
Hiện nay, nhóm nghiên cứu chưa xác định được chính các hạt chất hay những hóa chất độc hại đi kèm với chúng gây tổn thương tinh trùng. Mọi nghi ngờ đang tập trung vào một nhóm hóa chất có tên là hydrocarbon hương liệu đa chu kỳ (PAH) - một yếu tố gây ung thư. Hiện nay, nồng độ PAH trong không khí bao quanh các nhà máy thép cao gấp 33 lần ở vùng nông thôn trong lành.
Nghiên cứu đã cho thấy tầm quan trọng của việc lọc khí tại các khu công nghiệp. Vấn đề này có thể được giải quyết thông qua quy trình lọc HEPA, hoặc đơn giản là trồng nhiều cây xanh vì lá cây có khả năng hạn chế lượng hạt chất trôi nổi trong không khí.
vnexpress14/5/2004(theo Reuters, AP)