|
|
Antoine-Laurent
L
avoisier
là cha đẻ của ngành hóa học mới. Có công rất lớn cho khoa học.
Nhưng mặc dù mê khoa học nhưng ông
cũng làm trong ngành thu thuế, cưới con gái của đồng nghiệp ông là
Jacques Paulze năm 1771 và sáu năm sau ông trở thành quan thuế.
Cũng nhờ làm trong ngành này mà ông giúp đỡ rất nhiều nhà khoa học nghèo
như Berthollet, Vauquelin và thành lập những phòng thí nghiệm cho các đồng
nghiệp.
Trong thời kỳ cách mạng 1789, Lavoisier hăng hái tham gia cải tổ lại phép đo lường. Nhưng qua năm 1792 Cách mạng Pháp chuyển hướng và qua năm 1793 thì trở nên quyết liệt: Hội nghị quốc ước (Convention) xử trảm vua Louis XVI. Hàn lâm viện sau đó bị giải tán.
Ngày 24 tháng 11 năm 1793, Hội nghị quốc ước ra lệnh bắt các quan thuế và buộc phải trình sổ sách để kiểm tra vì Hội có tiền. Lavoisier lúc bấy giờ không có ở nhà, và lánh mặt mấy ngày trong Hàn lâm viện khoa học. Sau đó ông cùng cha vợ là Jacques Paulze tự ý đến trình diện và bị bắt vô tù Port-Libre. Lavoisier bị ở tù 5 tháng
Ngày 8 tháng 5 năm 1794, Tòa án Cách mạng xét 32 quan thuế kêu án lợi nhuận quá mức, lạm dụng công quỹ tiền thưởng quá đáng , trễ nãi vô căn cứ khi chuyển tiền vô ngân khố và nhất là sự gian lậu trên thuốc lá...
28 người trong số đó bị xử trảm ngay ngày hôm đó, tài sản của họ bị sung công. Lavoisier là người thứ tư lãnh án. Ông xin được sống thêm vài ngày để hoàn tất các khảo cứu có ích cho nhân loại nhưng bị từ chối. Ông bị xử trảm tại Paris, trên Place de la Concorde trong sự kinh hoàng.
Sáng sớm hôm sau khi ông mất, đồng nghiệp ông là nhà Toán học Joseph Louis Lagrange (1736-1813) nói: "Họ chỉ cần trong khoảnh khắc để làm rơi cái đầu đó và có thể cả một trăm năm cũng không đủ để tạo ra một cái đầu tương tự." (Il ne leur a fallu qu’un moment pour faire tomber cette tête et cent années peut-être ne suffiront pas pour en reproduire une semblable)
Bài đọc thêm:
Tiểu sử Antoine-Laurent Lavoisier
© http://vietsciences.free.fr Võ Thị Diêu Hằng