Hermann Julius Oberth (1894 – 1989) Nhà Khoa Học Tiền Phong về Hỏa Tiễn

Hermann Oberth (1894-1989) trái, Nga: Konstantin Tsiolkovsky và Mỹ: Robert Goddard thảo luận về quỹ đạo hình ellip trong hình không để ngày này  (Photo của NASA)

Công cuộc thám hiểm không gian được đặt căn bản trên lý thuyết của bốn nhà khoa học tuy đồng thời với nhau mà không hề cộng tác chung, họ đã nghiên cứu song hành và bổ túc cho nền kỹ thuật hỏa tiễn. Bốn nhà tiền phong này là Konstantin Tsiolkovsky người Nga, Robert Goddard người Mỹ, Hermann Oberth người Đức và Von Karman người Áo-Hung.

            Hermann Julius Oberth sinh ngày 25 tháng 6 năm 1894 tại Hermannstadt, thuộc miền Transylvania. Miền đất này lúc đầu thuộc về đế quốc Áo Hung nhưng sau Thế Chiến Thứ Nhất, trở thành phần đất của Romania và ngày nay lại thuộc về miền đông của nước Đức. Trên bản đồ, Hermannstadt được gọi bằng tên Sibiu, một danh từ Áo-Hung tuy rằng dân chúng của vùng này đều có nguồn gốc Đức, nói tiếng Đức và theo các phong tục tập quán của dân tộc Nhật Nhĩ Man.

            Hermann J. Oberth là con của bác sĩ Julius Gotthold Oberth,  vị giám đốc của một bệnh viện gần Schassburg. Ngay từ thuở nhỏ, Hermann đã mơ ước trở thành một kỹ sư tài giỏi hay một nhà khoa học và đã cố gắng thực hiện giấc mơ này.

            Trong thời gian theo học tại trường trung học Bischof-Teutsch ở Schassburg, Hermann có cơ hội đọc các cuốn truyện của hai nhà văn Jules Vernes và H. G. Wells. Những điều dự tưởng khoa học trong truyện đã khiến Hermann thích thú và do đó, đã chán nản trước ngành y là con đường mà người cha đã vạch sẵn.

            Năm 1912, Hermann tốt nghiệp trung học và đoạt phần thưởng toán học vì bài làm xuất sắc. Mặc dù có năng khiếu về toán, Hermann vẫn phải vâng theo ý muốn của cha mà theo học ngành y tại trường đại học Munich. Tuy nhiên trong thời gian này, Hermann nhận thấy các môn học như thiên văn, vật lý, toán học thú vị hơn là các bài vở viết về cơ thể học.

            Vào năm Hermann Oberth 20 tuổi, Thế Chiến Thứ Nhất bùng nổ. Ông bị gọi nhập ngũ vào quân đội Áo-Hung, bị thương nhẹ rồi được chuyển về một đơn vị quân y. Từ thời gian này, Oberth đã viết rất nhiều lý thuyết về cách du hành trong không gian và do đó, khám phá ra rằng mình sẽ chẳng bao giờ trở thành một người thầy thuốc.

            Khi Thế Chiến chấm dứt, Oberth trở lại trường đại học, không phải để theo đuổi ngành y mà chuyên tâm về thiên văn, vật lý và toán học. Ông lập gia đình với cô Malthilde Hummel. Trong hai năm kế tiếp kể từ 1920, Oberth theo học các trường đại học Gottingen, Heidelberg và Munich rồi qua một kỳ thi tuyển vào năm 1923 để trở thành giáo sư vật lý và toán học. Oberth được bổ nhiệm về trường học cũ: trung học Bischof-Teutsch tại Schassburg. Năm 1924, Oberth đổi qua dạy học tại trung học Stefan Ludwig-Roth ở Mediasch. Nơi này và Schassburg vào thời kỳ đó đều thuộc về nước Romania.

            Vào giữa thập niến 1920, Oberth đã viết xong luận án tiến sĩ có tên là “Dùng Hỏa Tiễn để tới Không Gian Liên Hành Tinh” (By Rocket to Interplanetary Space). Trong khi luận án này đang được in ấn thì Oberth được biết nhà khoa học người Mỹ Robert Goddard đã phổ biến bài khảo cứu “Một Phương Pháp để tới các Thượng Tầng Cao Độ” (A Method of Reaching Extremes Altitudes). Oberth bèn liên lạc với Goddard để xin một bản tài liệu và hứa sẽ gửi tặng sách của mình khi in xong. Khi nhận đươc tài liệu, ông rất ngạc nhiên vì thấy nhà tiền phong người Mỹ cũng khảo cứu vấn đề thám hiểm không gian.

            Cuốn sách của Oberth dày hơn một trăm trang, chứa đựng một lý thuyết đi trước thời đại, kèm theo là các phương trình toán học cho phép các nhà kỹ thuật chế tạo các hỏa tiễn vượt ra khỏi lớp khí quyển, lại mang theo được nhân viên phi hành. Oberth cũng mô tả trong sách một phi thuyền không gian và các cách thức mà nhà phi hành phải sinh sống và làm việc ra sao trong khi thám hiểm vũ trụ. Trong lý thuyết này, Oberth đề cập tới nhiều phương diện: thiên văn, toán học, vật lý và cả hóa học. Ở vào thời đại trước, các nhà khoa học thường chỉ chuyên về một mặt: toán gia khảo cứu toán học, nhà thiên văn tìm hiểu bầu trời và các vì sao..., mỗi người chỉ hiểu biết lãnh vực của mình. Chính vì lý do này, lý thuyết của Oberth đã không làm cho các nhà khoa học khác thấu hiểu hoàn toàn. Tuy nhiên, cuốn sách của ông vẫn bán chạy và tác giả phải in thêm sách mới đủ cung cấp.

            Dù cho cuốn sách viết về thám hiểm vũ trụ của Oberth khó hiểu đối với thời kỳ đó, nhưng cuốn này cũng làm cho một nhóm người đam mê hỏa tiễn tại nước Đức phải hội họp với nhau và lập ra Hội Du Lịch Không Gian (Verein fur Raumschiffahrt). Trụ sở của Hội được đặt tại Breslau (tên Ba Lan là Wroclaw). Hội gửi giấy mời Oberth tham gia và ông đã cộng tác với Hội trong nhiều năm.

            Vào năm 1928, nhà sản xuất điện ảnh danh tiếng Fritz Lang dự tính thực hiện cuốn phim có tên là “Người Đàn Bà trên Mặt Trăng” (Die Fau im Mond). Muốn cho cuốn phim của mình được căn cứ vào khoa học, Fritz Lang mời Oberth làm cố vấn kỹ thuật. Trong khi đó, Lang cũng là người quan tâm tới hỏa tiễn, thêm vào là vài đòi hỏi của Oberth và ý tưởng về cách quảng cáo cho cuốn phim đã khiến cho Fritz Lang và công ty điện ảnh bỏ tiền cho Oberth chế tạo một hỏa tiễn thực và hỏa tiễn này sẽ được phóng đi đúng vào ngày cuốn phim bắt đầu chiếu.

            Khi bắt tay vào việc chế tạo hỏa tiễn, Oberth rất bối rối. Xưa nay, ông chỉ trù tính các sự kiện khoa học trên giấy tờ mà chưa hề có một kinh nghiệm thực tế nào. Ông lại không phải là một kỹ sư hay một thợ máy. Nhiều vấn đề khác như kim loại và nhiên liệu xử dụng đều là những kỹ thuật mới mẻ. Oberth phải thuê hai người phụ giúp nhưng họ chỉ có chút ít kinh nghiệm mà thôi. Trong một cuộc thí nghiệm về nhiên liệu lỏng, Oberth đã gặp một tai nạn, một bình chứa đã phát nổ trước kỳ hạn khiến cho ông bị hỏng một con mắt.

            Vào ngày khai trương cuốn phim “Người Đàn Bà trên Mặt Trăng”, cuộc phóng hỏa tiễn gặp thất bại hoàn toàn. Vì chán nản, Oberth trở về miền Transylvania dạy học, sau nhiều năm giữ chức hội trưởng Hội Du Lịch Không Gian. Dù sao, ông cũng đã góp công rất nhiều vào kỹ thuật hỏa tiễn do các khảo cứu về nhiên liệu lỏng. Năm 1929, Hermann Oberth được Hội Thiên Văn Pháp Quốc trao tặng giải thưởng quốc tế Robert Esnault-Pelteri-André Hirsch trị giá 10,000 quan, do cuốn sách “Các Con Đường lên Không Gian” (Ways to Spaceflight = Wege zur Raumschiffahrt). Cuốn sách này đã đi trước thời đại hỏa tiễn 30 năm. Vào năm 1931, Oberth cũng nhận được một bằng sáng chế về hỏa tiễn dùng nhiên liệu lỏng của văn phòng Bằng Phát Minh của nước Romania, và vào tháng 7/ 1931, hỏa tiễn đầu tiên được phóng đi trong khu vực ngoại ô của thành phố Berlin.

            Qua năm 1938, Không Quân Đức mời Oberth tham gia vào ban giảng huấn của trường đại học kỹ thuật Vienna. Vào thời gian này, nước Đức liên kết với nước Áo và đảng Quốc Xã tìm cách đưa các chuyên viên hỏa tiễn về lãnh thổ Đức, vì họ e sợ rằng các quốc gia thù nghịch sẽ xử dụng những người tài giỏi này. Oberth được chuyển về Dresde rồi được mời phục vụ quân đội Đức. Ông được chọn lựa giữa quốc tịch Đức và trại tập trung. Oberth đành phải phục tùng kẻ cầm quyền mạnh thế và ông trở nên một công dân Đức vào năm 1940 rồi bị chuyển tới Peenemunde để làm việc với Von Braun trong chương trình chế tạo bom bay V-2.            Vào năm 1943, Oberth bị phái đi một địa điểm khác, lo việc sản xuất hỏa tiễn chống máy bay.

            Sau Thế Chiến Thứ Hai, Oberth tiếp tục dạy học và âm thầm nghiên cứu. Ông di chuyển qua nước Ý để làm việc cho Hải Quân Ý trong chương trình chế tạo hỏa tiễn dùng nguyên liệu đặc. Vào thời gian này, cuốn sách “Người trong Không Gian” (Men in Space) của ông xuất bản năm 1945 đã khiến cho nhà bác học Von Braun tại Huntsville, tiểu bang Alabama Hoa Kỳ, nhớ lại các kỷ niệm xưa. Von Braun khi đó đang điều khiển cơ xưởng Redstone chuyên chế tạo phi đạn cho Lục Quân Hoa Kỳ. Von Braun đã mời Oberth tới Huntsville để giám sát các chương trình nghiên cứu của Lục Quân từ năm 1955. Năm 1958, Oberth hồi hưu, ông trở lại sống tại nước Đức, cư ngụ tại tỉnh Feucht, gần thành phố Nurnbert.

            Hermann J. Oberth đã sống một cuộc đời bình yên trong nghề dạy học và các công trình nghiên cứu của ông về hỏa tiễn đã khiến cho các bí ẩn của vũ trụ được khám phá và ngày nay, giới khoa học vẫn coi ông là một trong bốn cột trụ của ngành học Không Gian./.

Xin đọc tiểu sử của:

Von Braun, Wernher   nhà bác học hỏa tiễn (Đức)

Goddard, Robert    nhà bác học hỏa tiễn (Hoa kỳ)