Ðời
sống và công trình nghiên cứu
* 14/03/1879: Sinh
tại Ulm, , Württemberg, Ðức
* 1880: Gia đình Einstein
đến ở Munich
* 1895: Einstein thi rớt trường
Ðại học Bách Khoa ở Zurich
* 1896: Lần này ông thi
đậu và ra trường EPZ (Ecole
Polytechnique de Zurich) năm 1990
* 1901: Einstein vô quốc
tịch Thụy Sĩ
* 1900-1902: dạy học
* 1902: Ðược bổ
nhiệm làm giám định viên hạng ba
cho văn phòng bảo vệ bằng sáng
chế thuế quan Berne (Thụy Sĩ). Trong
khi rảnh, ông suy nghĩ về ánh sáng
và đìện động (électrodynamique).
* 1903: Cưới Mileva
Maric, bạn cùng Ðại học (Toán). 1904
sinh con trai: Hans Albert.
* 1905: Ðăng những bài
khảo luận khoa học trên những
vật thể đang chuyển động
trên căn bản thuyết Tương Ðối
Thu Hẹp và một giả thiết về
Ánh Sáng
1907: Planck, rồi Born,
Minkowski ghi thuyết Tương đối vô
trong chương trình Vật lý.
1908: Ðược làm giáo sư
Ðại học Berne rồi tại Ðại
học Bách Khoa Zurich (EPZ). L
Ðược tước
danh dự Doctor Honoris Causa. Nổi tiếng toàn
cầu.
1910: Sinh đứa con
thứ hai, Edouard
* 1911: Một năm
tại Prague (Tiệp Khắc) rồi trở
lại Zurich năm 1912
* 1913: Einstein được
bầu làm hội viên Hàn Lâl viện Khoa
học Prusse (Phổ quốc)
* 1914: Einstein đến
ở tại Berlin. Chia ly với Mileva
* 1915: Hoàn tất
thuyết Tương đối Ðại cương
và những công trình về Cợ
học lượng tử.
* 1919: Li dị Miléva. Ông cưới
em bà con của ông là Elsa, họ có 2 con là
Ilse và Margot.
Những nhà Thiên văn
Anh quốc và Eddington về sự lệch
của những tia sáng, sau một nhật
thực.
* 1920: Hội nghị
tổ chức tại Berlin chống lại
thuyết Tương Ðối. Sự
chạm trán giữa einstein với những
nhà Khoa học Ðức.
* 1921: Du lịch qua Hoa
kỳ
* 1922: Du lịch qua Pháp và
Nhật Bản. Ðược
giải Nobel về Vật lý
Càng ngày càng lấn vô lãnh
vực chính trị quan trọng: chủ nghĩa
hòa bình và chủ nghĩa phục quốc
(Sionisme, Do Thái).
* 1924: Mở Viện
Einstein tại Potsdam (20 km Tây Nam Berlin)
* 1927: Hội nghị
Solvay: thảo luân công cộng giữa
Einstein và Niels Bohr về Cơ học Lượng
Tử
* 1930: Du lịch sang Hoa
Kỳ
* 1933: Ðến ở
tại Princeton.
* 1934: Tổng thống
Roosevelt tiêp Einstein.
* 1936: Elsa mất
* 1939: Einstein viết cho
Roosevelt để ra hiệu cho ông sự
cần thiết tạo một bom nguyên
tử.
* 1940: Ông nhận quốc
tịch Hoa Kỳ nhưng vẫn giữ
quốc tịch Thụy sĩ.
* 1943: Tham vấn (consultant)
tại văn hpòng chất nổ của
Hải quân Hoa Kỳ
* 1946: Làm Chủ
tịch Ủy ban Khẩn cấp của
những nhà Khoa học Nguyên tử
(Emergency Committee of Atomic Scientists).
Thư cho Liên Hiệp
Quốc (ONU) đòi thành lập một chính
phủ quốc tế thực sự
* 1947: Giáo sư tại
Berkeley
* 1950: Ðại Học Jérusalem
Do Thái được ký thác những tác
phẩm của Einstein
* 1952: Ông được
đề nghị làm chủ tịch Israël
nhung ông từ chối.
* 1955: Einstein ký bản
tuyên ngôn (manifeste) bỏ việc sử
dụng khí giới hạch tâm.
* 18 tháng Tư 1955: Ông
mất tại Princeton, New Jersey, USA
|
Ðời sống trí
thức, kỹ thuất và văn hóa
* 1880: (Kỹ thuật). Ðèn nóng sáng (lampe à
incandescence) do Edison phát minh
* 1882: (Khoa học) Darwin từ trần
* 1883: (Triết học) Karl Marx mất
* 1886: (Kỹ thuật) Ðưòng dây điện
đầu tiên
* 1887: (Văn chương nghệ
thuật) Chagall ra đời
* 1889: Triển lãm quốc tế tại
Paris
* 1890 (Văn chương nghệ thuật)
Van Gogh
mất. (Kỹ thuật) Ðường
xe điện ngầm đầu tiên tại
Luân đôn.
* 1895: (Kỹ thuật) Chiếu ciné
lần đầu tiên tại Paris
* 1896: Thế vân hội Olympique đầu
tiên
* 1896-1898: (Khoa học) Khám phá ra chất phóng
xạ Radium do ông bà Curie. Becquerel làm việc
trên chất phóng xạ
* 1901: Henri Dunant được giải
Nobel nhờ mở ra hôi Hồng Thập
Tự.
(Kỹ thuật) Những thử
nghiệm đầu tiên về Ðiện
thoại không dây của Marconi
* 1905-1910: (Kỹ thuật) "Principia
Mathematica" của Whitehead
và Russell
(Nguyên tắc toán học)
* 1910 : (Âm
nhạc)
Vũ Ballet Nga. Diaghilev, Stravinski.
* 1916:
(Khoa học) Freud đưa ra khoa Phân tâm
học
* 1921: (Triết học) Wittgenstein
: Tractatus logico-philosophicus. (Technique)
Phát sóng đầu tiên bằng Radio bằng
làn sóng trung bình
* 1924: (Văn
chương nghệ thuật) Tuyên ngôn
về thuyết Siêu thực (Breton).
(Khoa
học) Hubble khám phá ra Vũ trụ bành trướng
* 1925: ( Văn
chương nghệ thuật) Kafka: Le procès
(vụ kiện)
(Âm
nhạc: A. Berg : Wozzeck.
* 1926:
(Kỹ thuật) Những thử
nghiệm đầu tiên về ngành
truyền hình (John Baird) tại Anh quốc.
* 1924-27:
(Khoa học) Tranh luận quanh về Cơ
học lượng tử (Shrödinger, Bohr, de
Broglie, Heisenberg).
* 1928:
(Triết học) Heidegger : L'Être et le temps (Con
người và thời gian)
(Âm
nhạc) Brecht-Orff : L'opéra de quatre sous.
(Nhạc kịch rẻ tiền)
1929 : (Triết
học)
Cercle de Vienne (Carnap,
Wittgenstein).
Chủ nghĩa tân nhân thực chứng (Néo-positivisme).
.
* 1942: (Kỹ thuật) Hỏa tiễn thượng
khí quyển đầu tiên (Von Braun).
* 1943: (Kỹ thuật) Dự kiến Manhattan
về Bom Nguyên tử
* 1944 : (Triết
học) Sartre : Thuyết hiện sinh
(L'existentialisme)
* 1946:
(Kỹ thuật) Thế hệ máy vi tính
đầu tiên bằng ống điện
tử.
* 1954:
(Kỹ thuật) Phóng tiềm thủy
đĩnh hạt nhân đầu tiên, tàu
Nautilus
|
Biến
cố chính trị
- 1897 :
Hội nghị Quốc tế Phục
quốc đầu tiên
- 1898-99 :
Vụ kiện Dreyfus tại Pháp
- 1901 : Người
Do Thái trốn sang Nga vì bị ngược
đãi
Những thuộc địa đầu tiên
của Do Thái tại Palestine
- 1905:
Cuộc đảo chánh Nga thất
bại lần đầu
- 1908 :
Sự sát nhập Bosnie-Herzégovine bởi
đế quốc austro-hongrois.
- 1914 :
Quận công nước áo bị ám sát
ở Sarajevo.
- Khởi
động Chiến tranh Thế giới
lần thứ I
- 1916 : Hoa
Kỳ bước vào chiến tranh
- 1917 : Cách
mạng Nga
- 1918 :
Cuối cuộc chiến. Hiệp uớc
Versailles (Traité de Versailles).
- 1922 :
Arrivée au pouvoir de Mussolini nắm quyền
ở Rome.
- 1925 :
Hitler in quyển Mein Kampf (Sự tranh
đấu của tôi)
- 1927 :
Trotski bị loại khỏi chính
quyền Nga. Staline nắù quyền
tối cao.
- 24 tháng
10 năm1929 : "Thứ Năm đen"
Chứng khoán Wall Street phá sản .
Khởi đầu cuộc khủng
hoảng kinh tế
- 30 /01/
1933 : Hitler và Nazis cầm quyền
- Tháng Ba,
1933 : Khia trương trại Dachau.
Pogrom bắt đầu chống dân Do Thái.
New Deal (Chương trình cải cách chính
trị, xã hội và kinh tế) tại
USA.
-
- 1936 :
Mặt trận Dân tộc (Front Populaire)
tại Pháp. Chiến tranh Tây Ban Nha
-
- 1939 :
Thế chiến thứ II
- 1941 :
Tấn công tại cảng Pearl Harbor.
Hoa Kỳ gia nhập cuộc chiến
- 1943 :
Stalingrad.
- 25 Janv.
1945 : Giải phóng Auschwitz.
- Fév.1945 :
Cuộc họp Ialta.
- 6 et 9 Août
1945 : Hiroshima-Nagasaki.
-
- 1946 : Bước
đầu Chiến tranh lạnh. Hủy
bỏ chế độ phong kiến
- 1947 : Chương
trình Marshall
- 14 Mai 1948
: Quốc gia Israël ra đời
- 1953 :
Staline chết.
- Eisenhower,
tổng thống hoa Kỳ
|